Πάνω από 191 εκατομμύρια Λατινοαμερικάνοι ζουν στη φτώχεια
Το 31,8% του πληθυσμού της περιοχής ζει σε συνθήκες φτώχειας, ενώ το 11,5% σε συνθήκες ακραίας φτώχειας, ποσοστό που παρουσιάζει μικρή, αλλά σταθερή αύξηση από το 2002 και μετά.
Αν κανείς αναρωτιέται τι συμβαίνει στη Λατινική Αμερική αυτό το διάστημα, σίγουρα θα πρέπει να λάβει υπόψη του τα στοιχεία της Οικονομικής Επιτροπής Λατινικής Αμερικής και Καραϊβικής στην έκθεση “Κοινωνικό Πανόραμα Λατινικής Αμερικής 2019”. Στην έκθεση αναδύονται ανάγλυφα οι βαθιές ταξικές διαφορές και ανισότητες στις χώρες της περιοχής, που συνεχίζουν να επεκτείνονται χρόνο με το χρόνο.
Μεταξύ των ετών 2002 και 2017, η μεσαία τάξη αναπτύχθηκε σε όλη τη Λατινική Αμερική, αν και είναι ασαφές με ποια κριτήρια ορίζεται η τελευταία, κι αν έχει σχέση με εκείνα του ΟΟΣΑ, που επικαλέστηκε προ ημερών ο Χρήστος Σταϊκούρας για την Ελλάδα, ορίζοντας το κατώτερο άκρο της στα 450 ευρώ μηνιαίο εισόδημα. Το βέβαιο είναι πως αυτή η “μεσαία τάξη” κατά το ήμισύ της δεν είχε ολοκληρώσει τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση το 2017, ενώ ο μισός οικονομικά ενεργός πληθυσμός δεν έχει πρόσβαση στο σύστημα συνταξιοδότησης. Επιπλέον, τα ίδια μεσοστρώματα είναι εξαιρετικά πιθανό να μετακυλίσουν σε καθεστώς φτώχειας: “Ένα μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού μεσαίου εισοδήματος βιώνει σημαντικό έλλειμμα σε ό,τι αφορά την κοινωνική και εργασιακή ένταξη και είναι πολύ ευάλωτο στο να ξαναπέσει στη φτώχεια λόγω αλλαγών που σχετίζονται με την ανεργία, τη μείωση του εισοδήματος, κι άλλα καταστροφικά γεγονότα, όπως μια σοβαρή ασθένεια ή μια φυσική καταστροφή.
Ακόμα χειρότερη φυσικά παρουσιάζεται η εικόνα και για τους επίσημα οριζόμενους ως φτωχούς κατοίκους της νότιας αμερικανικής ηπείρου, καθώς το 31,8% του πληθυσμού της περιοχής ζει σε συνθήκες φτώχειας, ενώ το 11,5% σε συνθήκες ακραίας φτώχειας, ποσοστό που παρουσιάζει μικρή, αλλά σταθερή αύξηση από το 2002 και μετά. Συνολικά, 191 εκ. κάτοικοι σε όλη τη Λατινική Αμερική διαβιούν σε συνθήκες κοντά ή κάτω από το όριο της εξαθλίωσης. Οι ομάδες που πλήττονται περισσότερο από τη φτώχεια είναι τα παιδιά, οι έφηβοι, οι γυναίκες, οι ιθαγενείς και οι κάτοικοι αφρικανικής καταγωγής, οι άνεργοι και οι χωρικοί.
Τρομακτική είναι και η ανισοκατανομή του εισοδήματος, με το πλουσιότερο 1% να συγκεντρώνει πάνω από το 1/4 του συνολικού εισοδήματος ανά χώρα. Στη Βραζιλία για παράδειγμα, το ανώτερο εισοδηματικά 1% είχε στα χέρια του το 27,5% το 2017, ενώ στη Χιλή, που βρίσκεται ξανά στο επίκεντρο του παγκόσμιου ενδιαφέροντος λόγω των κινητοποιήσεων διαρκείας, το αντίστοιχο ποσοστό ανήλθε σε 26,5%, σε μια χρονιά μάλιστα που ακόμα βρίσκονταν στην εξουσία η κεντροαριστερή κυβέρνηση της Μισέλ Μπατσελέ. Ακόμα και η Ουρουγάη, που προβαλλόταν ως πρότυπο κεντροαριστερής διαχείρισης επί 15 συναπτά έτη, μέχρι την πολύ πρόσφατη νίκη των Συντηρητικών στις εκλογές του περασμένου Οκτώβρη είχε το ίδιο διάστημα ενα αντίστοιχο ποσοστό περί το 17,5%.
Ο οργανισμός που συνέταξε την έκθεση προτείνει μια σειρά κεϊνσιανών μέτρων αναδιανομής, τα οποία ωστόσο σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα στη ρίζα του, που δεν είναι άλλο από το ίδιο το καπιταλιστικό σύστημα παραγωγής.
These graphics show the evolution of the #poverty and extreme poverty in Latin America in recent years. Find them in the latest edition of #ECLAC’s Social Panorama 2019 report. https://t.co/z2mhvLRnnL pic.twitter.com/dciy46pXlY
— ECLAC (@eclac_un) November 30, 2019
Με πληροφορίες από telesur