Thilo Sharrazin – Ένας φασίστας στις γραμμές του SPD

Την επαύριο των γερμανικών εκλογών ακούστηκαν, πέρα από λιγότερο ή περισσότερο συγκροτημένες απόπειρες ερμηνείας του αποτελέσματος στη βάση της εγχώριας κοινωνικοοικονομικής πραγματικότητας , μεταφυσικού τύπου απόψεις περί “αέναου” ναζισμού του μέσου Γερμανού, καθώς και τζημέριας κοπής ανοησίες περί της κλειστοφοβικής ΓΛΔ που δε δίδαξε στους πολίτες της την αξία της πολυπολιτισμικής συνύπαρξης. Το πρώτο δεν εξηγεί γιατί το Afd έλαβε χαμηλότερο ποσοστό του στους άνω των 70, ενώ αν έφταιγε γενικά κι αόριστα η ΓΛΔ, δεν εξηγείται γιατί οι ψηφοφόροι του τελευταίου είναι κυρίως άντρες ετών 30-59, ηλικιακή κατηγορία δηλαδή που είτε έχει κυρίως βιώματα της τελευταίας, παρακμάζουσας , περιόδου του υπαρκτού, είτε ανδρώθηκε ακριβώς μετά την αντεπανάσταση.

Αναντίρρητα πάντως, το αποτέλεσμα αποτυπώνει εκλογικά την περαιτέρω συντηρητικοποίηση της γερμανικής κοινωνίας, και μάλιστα με χαρακτηριστικά μισαλλοδοξίας και ρατσισμού που, ενώ κοινωνικά ήταν ορατά επί δεκαετίες, πχ μέσω της αύξησης, ιδίως από το ’90 και δώθε της ακροδεξιάς -συχνά δολοφονικής-βίας, δεν είχε ως σήμερα κοινοβουλευτική αποτύπωση, σε μια χώρα που ως γνωστόν ο ναζισμός και τα σύμβολα του απαγορεύονται συνταγματικά.

Ανιχνεύοντας τις ψηφίδες του μωσαϊκού της προϊούσας ιδεολογικής σκλήρυνσης επί τα δεξιότερα, σκοντάφτουμε σε ένα εν πολλοίς άγνωστο εκτός, διαβόητο εντός συνόρων ΟΔΓ, πρόσωπο: Το όνομα αυτού Thilo Sarrazin. Ο συγκεκριμένος κύριος είναι μέχρι τη στιγμή που μιλάμε, μέλος του SPD, έστω και σε δυσμένεια, παλαιότερα ωστόσο υπήρξε σημαίνον στέλεχος του, καταλαμβάνοντας μάλιστα σειρά σημαντικών αξιωμάτων. Ενδεικτικά χρημάτισε στέλεχος της Treuhandanstalt (της γνωστής υπηρεσίας που λεηλάτησε την περιουσία του ανατολικογερμανικού λαού μετά την επανένωση της χώρας), μέλος ΔΣ της Deutsche Bahn, υπουργός οικονομικών του ομοσπονδιακού κρατιδίου του Βερολίνου, καθώς και μέλος ΔΣ της Deutsche Bank. Η διασημότητά του ωστόσο οφείλεται κατά κύριο λόγο στο συγγραφικό του έργο, το οποίο να σημειώσουμε ότι τον κατατάσσει στους δημοφιλέστερους συγγραφείς πολιτικού βιβλίου από συστάσεως ΟΔΓ. Μάλιστα, πέρσι, το τελευταίο του πόνημα “Ευσεβείς πόθοι” κατόρθωσε να εκτοπίσει από τις πρώτες θέσεις των ευπώλητων την πρώτη νόμιμη, σχολιασμένη επανέκδοση του “Mein Kampf” (η σταθερή παραμονή του οποίου στις σχετικές λίστες ως και τις αρχές του ’17 τουλάχιστον, αποτελεί από μόνη της στοιχείο προς σημείωση).

To βιβλίο που τον καθιέρωσε ωστόσο, προκαλώντας πραγματική θύελλα στη χώρα, τη λεγόμενη”υπόθεση Sarrazin” (Sarrazin–Affäre) , ήταν το “Η Γερμανία αυτοκαταργείται” (Deutschland schafft sich ab), μια Ιερεμιάδα κατά της αθρόας -κυρίως μουσουλμανικής-μετανάστευσης, της υπογεννητικότητας των γηγενών (εννοώντας τους “κανονικούς” , μη έχοντες μεταναστευτικό υπόβαθρο, Γερμανούς) και της εξάπλωσης των αμόρφωτων (στα Γερμανικά υπάρχει ο “υπέροχα” πολιτικά ορθός όρος Bildungsfern, που αδόκιμα αλλά με ακρίβεια θα μπορούσε να αποδοθεί ως “μορφοαπόμακρος) εξαρτημένων από την Πρόνοια, στρωμάτων. Ανάμεσα σε πολλά, ισχυρίστηκε πως η σχολική αποτυχία των μεταναστών οφείλεται κυρίως στο χαμηλότερο IQ, το οποίο, ως -κατά τους ισχυρισμούς τoυ-κυριως γονιδιακά καθοριζόμενο χαρακτηριστικο, ήταν “καταδικασμένο” να συμπιέσει λόγω της υπεργεννητικότητας των μεταναστών, το μέσο όρο ευφυίας του πληθυσμού προς τα κάτω. Δεν παρέλειψε μάλιστα να αναφέρει, στην περίπτωση των Τούρκων και Κούρδων μεταναστών πως η χαμηλή ευφυία και τα υψηλά-κατά τον ίδιο- ποσοστά αναπηριών οφείλονταν στην εκτεταμένη ενδογαμία αυτών των κοινοτήτων. Ως αντιστάθμισμα πρότεινε μεταξύ άλλων, την καθιέρωση υποχρεωτικής κοινωφελούς εργασίας εκ μέρους των μεταναστών, την απαγόρευση πρακτικά κάθε νέας μεταναστευτικής ροής πλην εξειδικευμένου σε ανώτατο επίπεδο προσωπικού, και την παροχή κινήτρων για την αύξηση της τεκνογονίας των “ευφυών” στρωμάτων, πχ. την χορήγηση εφάπαξ ύψους 50.000 ευρώ ανά τέκνο σε κάθε μητέρα κάτω των 30 με πανεπιστημιακή μόρφωση.

Σημειωτέον, πριν ασχοληθεί με τη συγγραφή ,είχε ήδη γίνει γνωστός κυρίως σε τοπικό επίπεδο, για σειρά δηλώσεων τύπου”μπορώ να δείξω σε επιδοματίες πώς να τραφούν με 4 ευρώ τη μέρα”, και τον ισχυρισμο περί κοσοβοποίησης της Γερμανίας από Τούρκους κι Άραβες,αμέσως δε μετά την πρώτη έκδοση του βιβλίου (εξαντλήθηκε εντός ημερών) μίλησε σε συνέντευξη για βασκικά κι εβραϊκά γονίδια, ανασκευάζοντας λίγο αργότερα μερικώς κι απολογούμενος, εν μέσω ομοβροντίας αντιδράσεων, μεταξύ άλλων κι από το Γερμανικό ΚΙΣ. Το σκάνδαλο που προκλήθηκε οδήγησε στην αποχώρηση του από το ΔΣ της Bundesbank, ενώ στη διαμάχη παρενέβησαν επικριτικά κατά του Sarrazin τόσο η Άνγκελα Μέρκελ, όσο και ο τότε ηγέτης του SPD, Ζίγκμαρ Γκάμπριελ, ο οποίος ζήτησε έμμεσα την παραίτησή του από το κόμμα, λέγοντας ότι δεν ξέρει γιατί ένας τέτοιος άνθρωπος θέλει ακόμα να είναι μέλος σε αυτό. Η παραίτηση ως σήμερα δεν έχει υποβληθεί, ενώ κάθε απόπειρα πειθαρχικών διαδικασιών αποπομπής έπεσε στο κενό, με δικαιολογίες που περιλάμβαναν μεταξύ άλλων την επίκληση “καταστατικής αδυναμίας”, και την αποδοχή “ότι δε θα το ξανακάνει”. Mε βάση σφυγμομέτρηση της εποχής, περίπου τα 2/3 των ψηφοφόρων του SPD, αλλά και του συνόλου των κομμάτων, συμφωνούσαν με την παραμονή του στο κόμμα (62 και 60% αντίστοιχα). Την επομένη των γερμανικών εκλογών, ο εν λόγω αρθρογραφούσε στην βερολινέζικη έκδοση της Bild, και μεγαλύτερη τοπική εφημερίδα της πόλης, τη BZ, για την ανάγκη νέου ξεκινήματος του SPD, χωρίς τον Σουλτς, επισημαίνοντας πως το Afd (σε εκδήλωση του οποίου είχε εμφανιστεί μήνες πριν) δίνει τις λάθος απαντήσεις στα σωστά προβλήματα.

Η συντριπτικά αρνητική κριτική- περιλαμβανομένου τεκμηριωμένου επιστημονικού αντιλόγου- στο πρώτο βιβλίο του Sarrazin δεν πρέπει να αποκρύπτει το γεγονός πως βρήκε λιγοστούς, μα όχι αμελητέους συμπαραστάτες, μεταξύ των οποίων τον ακαδημαϊκό ψυχολόγο Detlef Rost, συγγραφέα της σημαντικότερης ίσως μονογραφίας περί ευφυϊας στη γερμανόφωνη βιβλιογραφία, και τον Dieter Zimmer, γνωστό και πολυβραβευμένο δημοσιογράφο επιστημονικού ρεπορτάζ. Ο τελευταίος, στο έργο του “Είναι η ευφυία κληρονομική;Μια αποσαφήνιση”, παρότι τεχνηέντως εμφανίζεται αρχικά επικριτικός ως προς τη χρήση επιστημονικών δεδομένων και τα πορίσματα του Sarrazin, καταλήγει επί της ουσίας σε ωραιοποίηση (ξέπλυμα, κατά το κοινώς λεγόμενο) των απόψεων του, αναγνωρίζοντας τις καλές του προθέσεις κι αποκρούοντας κάθε υπόνοια πως έχουν οποιαδήποτε σχέση με την ευγονική των ναζί. Τέλος, υπερθεματίζει για την αναγκαιότητα μιας “έμμεσης ευγονικής” (sic), υιοθετώντας την πρόταση του συγγραφέα για την προσέλκυση αλλοδαπών υψηλής εξειδίκευσης, μην τολμώντας ωστόσο να επιδοκιμάσει ρητά τον αποκλεισμό των μη εξειδικευμένων. Ο καθηγητής Rost πάλι, αν και εξίσου προσεχτικά απέφυγε να πάρει θέση στην πολιτική ουσία των θέσεων του Sarrazin, του προσέφερε πολυπόθητη επιστημονική νομιμοποίηση, υπογραμμίζοντας το “αδιάβλητο” των δεδομένων περί κληρονομικότητας της ευφυίας στα οποία στηρίζει τις απόψεις του, και κατηγορώντας τους επικριτές του ότι είτε δε διάβασαν το έργο, είτε πως εκκινούσαν από πλήρη άγνοια των θεμελιωδέστερων στοιχείων της ψυχομετρικής επιστήμης περί IQ. Μάλιστα ο ίδιος επέλεξε να αγνοήσει πανηγυρικά την υπόδειξη του διευθυντή της ψυχιατρικής κλινικής του νοσοκομείου Charité στο Βερολίνο, για την υπάρξη προφανούς λαθροχειρία εκ μέρους του Sarrazin κατά την παρουσίαση στατιστικών δεδομένων από βιβλίο του ίδιου του Rost(!). Τέλος, αξίζει να αναφερθεί πως ο συγγραφέας προτάθηκε από το ΔΣ τη γερμανικής Μensa, για το ετήσιο βραβείο IQ της οργάνωσης, παρά τις τεράστιες αντιδράσεις από πλευράς μελών, οι οποίες όμως δεν κατόρθωσαν να πετύχουν την απόσυρση της -άκαρπης τελικά-υποψηφιότητας.

Αν όμως από πλευράς επίσημου δημόσιου λόγου, οι απόψεις του Sarrazin συνάντησαν κυρίως απόρριψη, δε μπορούμε να πούμε το ίδιο ως προς τον αντίκτυπο τους στην κοινή γνώμη της εποχής. Χαρακτηριστικές είναι διάφορες έρευνες της περιόδου, σύμφωνα με τις οποίες το 62% των ερωτηθέντων θεωρούσε “γόνιμο” τον προβληματισμό του βιβλίου για θέματα μετανάστευσης και κοινωνικής ενσωμάτωσης, το 95% “δε συμφωνούσε πως οι θέσεις του υπερέβησαν τα εσκαμμένα” ενώ το 18% δήλωνε διατεθειμένο να ψηφίσει κόμμα με επικεφαλής τον Sarrazin, ποσοστό αποτελούμενο από άτομα διακομματικής προέλευσης, με τη Linke και το CDU να εκπροσωπούνται στις πρώτες θέσεις των δυνάμει ψηφοφόρων. Οποιαδήποτε ομοιότητα με σημερινά εκλογικά ποσοστά και γενικότερες πολιτικές τάσεις στη γερμανική κοινωνία μπορεί να είναι απλώς συμπτωματική.

Δύσκολες Νύχτες