Τι σημαίνει να εργάζεσαι σήμερα στην κλωστοϋφαντουργία στη Ρουμανία

Περίπου εννιά χιλιάδες επιχειρήσεις κλωστοϋφαντουργίας λειτουργούν στη Ρουμανία με πάνω από 400 χιλιάδες υπαλλήλους στη μεγάλη τους πλειοψηφία γυναίκες. Οι εργάτριες αυτές πληρώνονται μεταξύ 200-250 ευρώ το μήνα ενώ μια οικογένεια στη Ρουμανία χρειάζεται σίγουρα 750 ευρώ μηνιαίως για να καλύψει τις πολύ βασικές της ανάγκες. Αν και οι εβδομαδιαίες υπερωρίες κυμαίνονται μεταξύ των 10 και των 15 ωρών, οι εργάτριες συνήθως δεν τις πληρώνονται ως τέτοιες. Όμως οι υπερωρίες είναι απαραίτητες για να συμπληρωθεί το εισόδημά τους ενώ σε περίπτωση άρνησης (όπως δικαιούνται) η ένταση με τους εργοδότες είναι βέβαιη και η απόλυση πολύ πιθανή.

Τα παραπάνω έχουν ως συνέπεια οι εργάτριες να αναζητούν εποχικές εργασίες για συμπλήρωμα εισοδήματος ή/και να καλλιεργούν φαγητό στις αυλές τους ή στους κήπους τους όταν πρόκειται για επαρχιακές πόλεις και χωριά. Ζώντας διαρκώς στο όριο της φτώχειας το άγχος είναι μεγάλο το ίδιο κι η εξάρτηση από την εργασία τους ενώ δεν υπάρχει καμία δυνατότητα για ψυχαγωγικές δραστηριότητες με αντίτιμο.

Όσον αφορά τις συνθήκες εργασίες, σε συνεντεύξεις τους εργαζόμενες μιλούν για βιοτεχνίες κι εργοστάσια χωρίς παράθυρα, με μόνο μία μονάδα κλιματισμού για τεράστιους χώρους και ελάχιστα διαλείμματα για νερό. Κατά συνέπεια ο αριθμός λιποθυμιών τους καλοκαιρινούς μήνες είναι ιδιαίτερα μεγάλος ενώ η εργασία σε συνθήκες έντονης ζέστης και έλλειψης αερισμού εντείνει το άγχος και τη δυσφορία.

Παρά τις άθλιες συνθήκες εργασίας και τους χαμηλούς μισθούς, στις περισσότερες περιπτώσεις τα αφεντικά ζητούν απ’ τις εργαζόμενες να πετύχουν ανέφικτους στόχους παραγωγής. Γι’ αυτό τους απαγορεύουν να μιλούν μεταξύ τους ή να κάνουν διαλείμματα, ενώ τους ζητούν να βρίσκουν αντικαταστάτριες όταν πηγαίνουν τουαλέτα. Επιπλέον, όταν συνήθως οι εργάτριες δεν καταφέρνουν να πετύχουν τους στόχους παραγωγικότητας που τους ζητούνται η εργοδοσία προχωρά σε τιμωρητικά μέτρα, όπως περικοπή των bonus. Είναι άλλος ένας τρόπος για να παραβαίνουν τις συμφωνίες με τους εργαζόμενους και να αντλούν μεγαλύτερα κέρδη.

Ας δούμε τί λένε σε μερικές μαρτυρίες τους οι εργαζόμενες:

“Ξεπληρώνω ένα δάνειο ενώ κερδίζω περίπου 150Ε το μήνα. Δε δανειστήκαμε τα λεφτά για τίποτα χλιδάτες αγορές αλλά για να πληρώσουμε για ένα χειρουργείο που έκανα. Έχω εφιάλτες όποτε σκέφτομαι το δάνειο. Ο γείτοντάς μου, μου πρότεινε να μου βρει δουλειά σε μια φάρμα στο Βέλγιο. Πολλοί έχουν φύγει κι ίσως να φύγω κι εγώ. Αν μπορούσα να αποπληρώσω το δάνειο, θα μπορούσα να κοιμηθώ καλύτερα το βράδυ.”

“Αν υπήρχε ένας εργοδότης που να πλήρωνε λίγο καλύτερα, όλοι θα εγκατέλειπαν αυτή τη δουλειά. Αλλά ο δικός μας είναι ο μοναδικός. Τί θ’ απογίνουμε; Τί άλλο μπορούμε να κάνουμε; Αυτή είναι μια περιοχή σε απόγνωση. Η μοναδική άλλη εναλλακτική θα ήταν να κλέβαμε. Θέλουμε όμως να ζήσουμε έντιμα.”

“Ζούμε στην εξοχή κι έτσι έχουμε ζώα και καλλιεργούμε το δικό μας φαγητό. Αλλά πάντοτε έλεγα ότι η γεωργία είναι σαν δευτερεύουσα δουλειά. Με το που τελειώνω τη δουλειά στο εργοστάσιο, ξεκινώ την δευτερεύουσα εργασία μου.”

Κι όμως τα ρούχα που παράγονται στη Ρουμανία καταλήγουν στις ακριβές αγορές της υπόλοιπης Ευρώπης. Κατά 20% στο Ηνωμένο Βασίλειο, κατά 18% στην ιταλική αγορά, 8% στη Γαλλία και το Βέλγιο και 6% στην Ισπανία. Με άλλα λόγια η Ρουμανία αποτελεί την μεγαλύτερη χώρα-παραγωγό ενδυμάτων στην Ευρώπη. Διάσημες μάρκες όπως οι Nike, η Armani, η Levi’s, η Zara συνεργάζονται με βιοτεχνίες κι εργοστάσια στη Ρουμανία που δεν τηρούν ούτε καν αυτή την ανεπαρκή εργατική νομοθεσία.

Οι εργοδότες, εκτός από τη φτώχεια και τα αδιέξοδα ολόκληρων περιοχών της χώρας, βασίζονται και στην αντεργατική νομοθεσία που έχει σκληρύνει τα τελευταία χρόνια. Για να μπορεί να υπογράψει συλλογική σύμβαση ένα σωματείο πρέπει πλέον να εκπροσωπεί το 50% των εργαζομένων (παλαιότερα το 30%) ενώ για να δημιουργηθεί ένα σωματείο χρειάζονται 15 υπογραφές εργαζομένων από έναν και μόνο εργοδότη (παλαιότερα 15 υπογραφές από εργαζόμενους διαφόρων εργοδοτών). Οι νόμοι αυτοί δυσχεραίνουν τον συνδικαλισμό ενώ οι επιχειρήσεις με κάτω από 15 εργαζόμενους πρακτικά δεν μπορούν να έχουν σωματείο ενώ με βάση άλλον νόμο, επιχειρήσεις που έχουν λιγότερους από 21 εργαζόμενους δεν είναι υποχρεωμένες να υπογράφουν συλλογική σύμβαση. Επιπλέον, λόγω των εσκεμμένα σαφών διατυπώσεων περί της νομιμότητας μιας απεργίας, πολλές απεργίες κηρύσσονται παράνομες ενώ σε μια τέτοια περίπτωση οι συνδικαλιστικοί εκπρόσωποι πρέπει να πληρώσουν αποζημίωση στους εργοδότες. Με αυτό τον τρόπο χτυπήθηκαν οι απεργίες μεταξύ 2011-2014.

Αυτό δεν εμποδίζει την κυβέρνηση της Ρουμανίας και μεγάλα οικονομικά περιοδικά όπως τον Economist να γράφουν τα τελευταία χρόνια για το ρουμάνικο οικονομικό θαύμα, τους μεγάλους ρυθμούς ανάπτυξης του ΑΕΠ κ.α. Σε αντίθεση με τους δείκτες, το 30% των εργαζόμενων στη Ρουμανία λαμβάνει τον κατώτατο μισθό πράγμα που σημαίνει ζωή κάτω απ’ τα όρια της φτώχειας. Δεν είναι τυχαίο ότι από το 2007, μετά την είσοδο της Ρουμανίας στην ΕΕ, το 17% του πληθυσμού της (3 εκ. άνθρωποι) έχει επιλέξει το δρόμο της μετανάστευσης. Απασχολείται σε γεωργικές εργασίες ή στην οικοδομή σε πλουσιότερες χώρες της Ευρώπης. Οι Ρουμάνοι/ες αποτελούν και μία από τις πολυπληθέστερες μεταναστευτικές κοινότητες και στη χώρα μας.

Ας έχουμε τουλάχιστον κατά νου πως είναι η καθημερινότητα μιας φτωχής εργάτριας στη Ρουμανία μέσω της μαρτυρίας που μπορείτε να δείτε στα αγγλικά στη φωτογραφία:

Μετάφραση: “Ξυπνάω στις 4:30 το πρωί. Στις 5 το πρωί, το λεωφορείο της εταιρείας μας παίρνει και μας μεταφέρει στο εργοστάσιο. Στις 5:30, αρχίζω να ετοιμάζω την εργασία μου για την ημέρα. Η βάρδια αρχίζει στις 6 και εργάζομαι πολύ γρήγορα προσπαθώντας να ολοκληρώσω την ημερήσια ποσόστωση. Έχουμε ένα διάλειμμα 5 λεπτών στις 10:00 π.μ., και ένα μεσημεριανό διάλειμμα που διαρκεί 20 λεπτά. Τρώω. Έχουμε μάθει να τρώμε πολύ γρήγορα για να ολοκληρώσουμε το μεσημεριανό γεύμα μας πριν από την επανεκκίνηση της βάρδιας. Δεν έχουμε χρόνο να μιλήσουμε ο ένας στον άλλο. Στη συνέχεια, επιστρέφω στη δουλειά, εστιάζοντας στο ράψιμο όσο το δυνατόν περισσότερων ειδών. Εάν εργάζεστε γρήγορα, κερδίζετε περισσότερα. Εάν είστε αργός εργαζόμενος, θα έχετε λιγότερα. Υπάρχει ένα ακόμα 5λεπτο διάλειμμα πριν τελειώσει η βάρδια στις 2:30. Μερικές φορές το μήνα, όταν έχουμε πολλές παραγγελίες, εργάζομαι μέχρι 4 ώρες υπερωρία . Είναι κουραστικό, αλλά αυτός είναι ο μόνος τρόπος για να κερδίσουμε κάποια επιπλέον χρήματα. Όταν έρχομαι στο σπίτι, είναι ήδη 6:30 το βράδυ και χρειάζομαι ψυχικό/πνευματικό διάλειμμα μετά από μια μέρα εργασίας. Συνήθως, δεν μπορεί να διαρκέσει περισσότερο από λίγα λεπτά. Πρέπει να φροντίσω τα ζώα, να πλύνω τα ρούχα, να ελέγξω την εργασία των δύο παιδιών μου, να καθαρίσω το σπίτι και να ετοιμάσω το φαγητό για την επόμενη μέρα. Από τις 4:30, όταν ξυπνάω, ως τις 10 το βράδυ, δουλεύω όλη την ώρα. Αυτά γίνονται όλα, έτσι ώστε να κερδίσω απλά αρκετά για να επιβιώσω. Μερικές φορές, είμαι τόσο τσιτωμένη και στρεσαρισμένη μετά από δουλειά μιας ημέρας που δεν έχω υπομονή με τα δύο παιδιά μου (5 και 11). Μπορώ να χάσω την ψυχραιμία μου όταν κάνουν ερωτήσεις. Συμβαίνει, το παραδέχομαι. Μερικές φορές δουλεύουμε και τα τέσσερα Σάββατα ενός μήνα, μερικές φορές δουλεύουμε τις Κυριακές, όταν οι παραγγελίες είναι πολλές.

Κανένας διευθυντής ποτέ δεν με ρωτάει αν έχω άλλα πράγματα για να φροντίσω στο σπίτι. Αισθάνομαι ότι πρέπει να έρθω και να δουλέψω υπερωρίες γιατί καταλαβαίνω ότι είναι απαραίτητο για τον εργοδότη. Και άλλες φορές, δεν έχουμε καμία δουλειά, καθόλου. Ο εργοδότης μας λέει ότι πρέπει να μείνουμε σπίτι για μια εβδομάδα. Χρησιμοποιούν τις αμειβόμενες διακοπές μας γι ‘αυτό. Πώς ζούμε;! Πώς μπορεί κανείς να ζήσει με ελάχιστο μισθό; Όταν παίρνω το μισθό μου, επιστρέφω τα δάνειά μου για τον τελευταίο μήνα. Πληρώνω 450 ευρώ / 96 ευρώ για το ενοίκιο, πληρώνω τις υπηρεσίες κοινής ωφέλειας και δεν μου μένει τίποτα. Καλώ λοιπόν τους συγγενείς μου και δανείζομαι πάλι χρήματα. Ποτέ δεν έχω πάει στο εξωτερικό. Ούτε καν έχω δει τις ρουμανικές παραλιακές περιοχές, ούτε καν έχω βγει έξω από αυτή την πόλη. Χωρίς τραπεζική πίστωση, είναι αδύνατο να ανακαινίσω το σπίτι μου ή να επενδύσω σε κάποιες βασικές συσκευές. Οι περισσότεροι από εμάς έχουμε δάνεια για να επιστρέψουμε. Είχαμε κι εμείς ένα, αλλά τώρα προσπαθούμε να παίρνουμε μόνο μικρά δάνεια, έτσι ώστε, σε περίπτωση που ο σύζυγός μου, ο οποίος είναι επίσης εργάτης στην κλωστοϋφαντουργία, ή εγώ χάσουμε τις δουλειές μας, να μπορούμε να το αποπληρώσουμε. Εάν υπήρχε ένας άλλος εργοδότης στην περιοχή αυτή, που πλήρωνε λίγο περισσότερο, όλοι θα εγκατέλειπαν το εργοστάσιο. Ολοι. Αλλά ο δικός μας είναι ο μόνος. Τι θα απογίνουμε; Τί άλλο θα μπορούσαμε να κάνουμε; Αυτή είναι μια περιοχή σε απελπισία. Η μόνη άλλη επιλογή για επιβίωση θα ήταν η κλοπή. Θέλουμε να κερδίσουμε χρήματα τίμια. Πρέπει λοιπόν να μείνουμε σε αυτό το εργοστάσιο.”

Οι πληροφορίες αντλήθηκαν από εδώ: https://www.business-humanrights.org/…/2019%20Romania%20cou…
ourbalkans