Το «σεξ επιβίωσης» στη Μεγάλη Βρετανία

Γυναικείες και φιλανθρωπικές οργανώσεις στη Μ. Βρετανία κάνουν λόγο για ένα κοινωνικό φαινόμενο – μάστιγα, που έχει αναγκάσει τις κυβερνήσεις της χώρας τα τελευταία χρόνια να αναγνωρίσουν τουλάχιστον την ύπαρξή του και να ψελλίσουν ορισμένα «μέτρα». Ολο και περισσότερες γυναίκες – κυρίως – εξαναγκάζονται σε σεξ ως αντάλλαγμα για το ενοίκιό τους ή για να αγοράσουν τρόφιμα και άλλα απαραίτητα, εξαιτίας της επιδείνωσης των συνθηκών διαβίωσης κι εργασίας, αλλά και της εκτόξευσης των ενοικίων.

Το φαινόμενο ονομάζεται «σεξ επιβίωσης» (survival sex) και «σεξ (αντί) για ενοίκιο» (sex for rent). Σε πείσμα όσων κρύβονται πίσω από «φιλελεύθερες», «φεμινιστικές» θεωρίες και παρουσιάζουν τον εξαναγκασμό ως «επιλογή» και «αυτοδιάθεση του σώματος», ο όρος υποδηλώνει ξεκάθαρα ότι ένας άνθρωπος εξωθείται να «προσφέρει» το σώμα του προκειμένου να επιβιώσει, να εξασφαλίσει βασικά είδη πρώτης ανάγκης, που θα έπρεπε να είναι κοινωνικά αγαθά και αδιαμφισβήτητα για όλους.

Οπως και να το ονομάσουμε, πρόκειται για «βιασμό» και «καταναγκασμό», με κοινωνικές και οικονομικές αιτίες, με «πυρήνα» την εκμετάλλευση, τη φτωχοποίηση, ενώ ο παραγόμενος πλούτος αυξάνεται, τον καπιταλισμό που σαπίζει και ποδοπατά την ανθρώπινη υπόσταση και αξιοπρέπεια. Με οργή και αηδία παρακολουθήσαμε πρόσφατα εισαγγελέα να υπονοεί κυνικά ακόμη και για ένα 12χρονο κορίτσι ότι απλά …«εκδιδόταν για βιοπορισμό» και δεν βιαζόταν.

Για να γίνει αντιληπτή η έκταση του προβλήματος στη Βρετανία, 15 βασικοί κλάδοι εργαζομένων (Εκπαίδευση, υγειονομική περίθαλψη, εμπόριο, ξενοδοχεία κ.ά.) κινδυνεύουν να εκδιωχθούν από την ευρύτερη περιοχή του Λονδίνου, όπως καταγράφει τελευταία μελέτη της οργάνωσης Generation Rent. Ενδεικτικά, για ένα δυάρι στο κέντρο της βρετανικής πρωτεύουσας και πέριξ αυτής, το μέσο ενοίκιο αντιστοιχεί στο 106% του μέσου μισθού ενός βοηθού καθηγητή, στο 97% μιας καθαρίστριας και στο 82% ενός εργαζόμενου στον κλάδο της φροντίδας.

Τα τελευταία πέντε χρόνια σε σχεδόν 1 στις 50 γυναίκες στην Αγγλία έχει προταθεί η ενοικίαση σπιτιού με αντάλλαγμα το σεξ, δείχνει δημοσκόπηση της YouGov, που δημοσίευσε ο «Independent». Περίπου 30.000 γυναίκες, από τον Μάρτη του 2020 μέχρι τον Γενάρη 2021 (μέσα στην καρδιά της πανδημίας), παρενοχλήθηκαν σεξουαλικά από τους ιδιοκτήτες, ή τους ζητήθηκε σεξ σε αντάλλαγμα για ενοίκιο. Εκτοτε, το φαινόμενο έχει πάρει ακόμη πιο ανησυχητικές διαστάσεις. Ερευνα της Generation Rent & Mumsnet εκτιμά πως τα θύματα ενδεχομένως να ανέρχονται σε περισσότερες από 200.000 γυναίκες στο Ηνωμένο Βασίλειο και το ποσοστό των θυμάτων ανεβαίνει σε όσες έχουν εισόδημα κάτω από 20.000 λίρες.

«Δεν είχα ιδέα πού έμπλεκα. Εκανε ό,τι ήθελε και το έκανε με φρικτό τρόπο. Εγώ απλά δεν αντιδρούσα. Ηθελα απλώς το σπίτι και πιεζόμουν να τον κρατάω ικανοποιημένο γιατί φοβόμουν για την αντίδρασή του», ανέφερε στο BBC φοιτήτρια – θύμα. Οπως υπογραμμίζει η νεαρή γυναίκα, το ενοίκιο με αντάλλαγμα το σεξ ήταν η μόνη της επιλογή, κάτι που την οδήγησε σε ψυχολογική και σωματική κατάρρευση. Ιδιοκτήτης μιλώντας στο BBC χαρακτήριζε αυτήν τη συνθήκη μια «win – win» συμφωνία: «Δεν υπάρχει καταναγκασμός. Γνωρίζουν τους κανόνες».

Αυτοί είναι, πράγματι, οι κανόνες του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής: Ολα πουλιούνται και όλα αγοράζονται, του ανθρώπινου σώματος συμπεριλαμβανομένου. Δεν υπάρχουν κοινωνικά αγαθά, παρά μόνο εμπορεύματα και κέρδη. Δεν είναι σπάνιο στον καπιταλισμό να μην αρκεί ο εργαζόμενος να πουλήσει την εργατική του δύναμη για να ζήσει με αξιοπρέπεια. Σπάνιο είναι να καλύπτει τις σύγχρονες ανάγκες του, για στέγη, τροφή, Υγεία, Εκπαίδευση, ελεύθερο χρόνο, ψυχαγωγία, διακοπές κ.ά. Και όσο ο πλούτος που παράγεται συγκεντρώνεται σε λίγα χέρια, τέτοιοι θα είναι οι κανόνες και χειρότεροι.

Τέτοιες είναι και οι «επιλογές». Οπως η νεαρή γυναίκα από τις ΗΠΑ που δηλώνει στον «Guardian» ότι οι δύο δουλειές που κάνει – 16 ώρες τη μέρα – δεν αρκούν για να ζήσει την οικογένειά της και τρεις φορές τη βδομάδα πουλάει το αίμα της για έξτρα εισόδημα… Οπως γυναίκες που δηλώνουν ότι έγιναν παρένθετες μητέρες για να ξεχρεώσουν ένα δάνειο, για να σπουδάσουν τα παιδιά τους κ.λπ.

Στο μεταξύ, «επιλογή» δεν αποτελεί, για παράδειγμα, η δωρεάν φοιτητική στέγη, με σύγχρονες φοιτητικές εστίες για την πλειοψηφία των φοιτητών. Η «επιλογή» της εξασφάλισης δωρεάν στέγης για μονογονεϊκές οικογένειες, για γυναίκες που ξέφυγαν από μια κακοποιητική σχέση και μεγαλώνουν παιδιά, επίσης δεν συζητιέται καν, ούτε η φθηνή, σύγχρονη λαϊκή κατοικία υπάρχει στον «ορίζοντα». Από αυτό θα έχαναν οι τράπεζες, το κεφάλαιο του real estate, το καπιταλιστικό κράτος.

Ο βιασμός μέσω του «σεξ επιβίωσης» δεν συναντάται φυσικά μόνο στη Μ. Βρετανία. Σε άλλες χώρες του κόσμου η κατάσταση είναι ενδεχομένως πιο βάρβαρη. Ομως, σε μια από τις ισχυρότερες καπιταλιστικές οικονομίες του κόσμου, στο «πλούσιο» και «political correct» Ηνωμένο Βασίλειο, όπου – κατά τ’ άλλα – στα κυβερνητικά κτίρια ανεμίζουν σημαίες της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας και οι «εκστρατείες ευαισθητοποίησης» κατά της έμφυλης βίας, της κακοποίησης, του σεξισμού «δίνουν και παίρνουν», η δυσοσμία από την οικονομία και τα προνόμια των λίγων είναι πιο έντονη.

Ε. Μ. 

Αναδημοσιεύεται από τη στήλη “Αποκαλυπτικά” του σημερινού Ριζοσπάστη