Τζόρνταν Πήτερσον vs Σλάβοι Ζίζεκ. Μια μάχη «γιγάντων» που (δε) θα αφήσει ιστορία

Δαρείος εναντίον Μεγαλέξαντρου
Μωχάμεντ Άλι εναντίον Τζο Φρέηζερ
Ένγκελς εναντίον Ντύρινγκ

Πήτερσον μεν, έφτυσον δε

Αυτές είναι μερικές από τις μάχες που άφησαν εποχή (εντάξει η τελευταία ήταν «Χαβάη 5-0») είτε στο πεδίο των Γαυγαμήλων, είτε στα ρινγκ της Νέας Υόρκης, είτε, τέλος, στο πεδίο των ιδεών. Σε αυτό το πεδίο θα διεξαχθεί και η μάχη μεταξύ του Τζόρνταν Πήτερσον, καθηγητή Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου του Τορόντο και του Σλάβοϊ Ζίζεκ, καθηγητή του Πανεπιστημίου της Λιουμπλιάνας, την Παρασκευή 19 Απρίλη στο Sony Centre του Τορόντο και μάλιστα με τσουχτερά εισιτήρια για λίγους. Τι είναι όμως αυτό που κάνει αυτή τη «μάχη», άξια αναφοράς; Και βασικά, ποιοι είναι αυτοί οι δύο τύποι, τους οποίους είναι μάλλον απίθανο να γνωρίζει η Τούλα από το Μπραχάμι ή ο Μήτσος απ’ τη Μενεμένη;

(Μη Air) Jordan Peterson

Ο 56χρονος Τζόρνταν Πήτερσον είναι αυτή τη στιγμή ένα απ’ τα πιο «hot» εμπορεύματα στο χώρο της… ιντερνετικής φιλοσοφίας. Και λέμε ιντερνετικής γιατί με παραδοσιακά ακαδημαϊκά κριτήρια δεν να επιδείξει κάτι αντάξιο της φήμης του. Ο Πήτερσον εισήλθε με πάταγο στη δημόσια σφαίρα το 2016 όταν δημοσίευσε σειρά βίντεο στο Youtube σχετικά με το Νομοσχέδιο C-16 στον Καναδά. Το νομοσχέδιο μεταξύ άλλων είχε πρόνοιες για την εξάλειψη των διακρίσεων λόγω φύλου και σεξουαλικού προσανατολισμού ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά την αντιμετώπιση των διεμφυλικών (τρανς) πολιτών από το κράτος και τους δημόσιους θεσμούς (με απαγόρευση της ρητορικής μίσους κ.α.) Ο Πήτερσον το «τάνυσε», συγκεκριμένα το τράβηξε απ’ τα μαλλιά, ισχυριζόμενος ότι «διώκεται η ελευθερία του λόγου» και ότι πλέον «δε θα μπορούμε να αποκαλούμε τους άλλους με βάση την αντωνυμία που αντιστοιχεί στο φύλλο γέννησης». Ερωτώμενος αν θα προσφωνεί πλέον τους φοιτητές του με τον τρόπο που αυτοί επιθυμούν («αυτός», «αυτή», «κύριος», «κυρία» κλπ.) απάντησε «Φυσικά και δε θα υπακούσω». Και έτσι, σχεδόν εν μια νυκτί, έγινε “viral” που λέμε. Στην πορεία ενέταξε τις παραπάνω απόψεις του σε ένα όχι και τόσο πρωτότυπο πλαίσιο, κάνοντας λόγο για δύο «πληγές» που «μαστίζουν την ακαδημαϊκή κοινότητα και γενικά το δημόσιο λόγο». Η πρώτη είναι ο «Cultural Marxism», ο «πολιτισμικός μαρξισμός» αν το μεταφράζω καλά, δηλαδή κάτι ψιλοαντίστοιχο με αυτό που εννοεί για την Ελλάδα ο Άδωνις με τον όρο «ιδεολογική ηγεμονία της αριστεράς». Και το δεύτερο, που απορρέει απ’ το πρώτο, είναι ο «φασισμός της πολιτικής ορθότητας/political correctness». Λέει δηλαδή ο Πήτερσον ότι με το να πρέπει να σεβόμαστε τον κάθε έναν, τις ιδιαιτερότητές του κλπ. και να μη μιλάμε σαν ούγκανοι, σημαίνει ότι πλέον ζούμε σε καθεστώς ανελευθερίας (στο οποίο εξουσιάζουν οι μαρξισταί, καλά το καταλάβατε, εκεί το πάει ο Ιορδάνης). Και για να το κάνω ακόμα πιο λιανά, ο Ιορδάνης λέει (δεν το λέει ρητά, αλλά το εννοεί) ότι πχ. «Είναι αναφαίρετο δικαίωμά μου να λέω “πούστης”. Αν η περιρρέουσα αντίληψη λέει να λέμε “ομοφυλόφιλος”, τότε εγώ καταπιέζομαι, δε βολεύομαι με λιγότερο ουρανό» (αφού είσαι ομοφοβικός, πώς να βολευτείς;) Ακόμη, χρησιμοποιεί συχνά στους λόγους του όρους όπως «Άλφα Αρσενικό» (Alpha Male), ο «άντρας είναι κυνηγός» και άλλα πρωτότυπα «βγαλμένα από τη ζωή» κλισέ. Απόψεις σαν τις παραπάνω τον κατέστησαν αστέρα της δεξιάς «διανόησης» (με ή χωρίς εισαγωγικά) στις ΗΠΑ, οι διαλέξεις και οι συνεντεύξεις του έχουν εκατομμύρια προβολές. Σε περίπτωση που έλειπε ένα κερασάκι στην τούρτα, θα το βάλουμε τώρα. Ενδεχομένως να νομίζατε ότι με τόσα καντάρια ντεμέκ «σκληρού ορθολογισμού», μάτσο «παντελονατισμού» και κοινωνικού δαρβινισμού ο Τζόρνταν ο Πήτερσον θα ήταν «γκανιάν» άθεος. Μπα. Ο Πήτερσον, καίτοι έχει «ταπωθεί» σε όλα τα σχετικά ντιμπέιτ (από ομοίως δεξιούς ή «κεντρώους» που όμως είναι άθεοι) είναι φουλ ταπανταολικός ένθεος και μάλιστα χριστιανός υποστηρίζοντας ότι «ο χριστιανισμός είναι η βάση της ηθικής, του πολιτισμού» κλπ. κλπ. κλπ.

Συμβουλές ζευγαρώματος από τον «γύπα» του Τορόντο και του λοιπού Οντάριου

Έχει αμπελοφιλοσοφήσει πει:

«Δεν μπορείς να επιλέξεις να μην πληρώσεις ένα τίμημα. Μόνο να επιλέξεις ποιο τίμημα θα πληρώσεις»

«Ενδεχομένως να υπερτιμάς ό,τι δεν έχεις και να υποτιμάς αυτό που κάνεις» (david avramidis official page)

«Αν νομίζεις ότι οι σκληροί άντρες είναι επικίνδυνοι, περίμενε να δεις για τι είναι ικανοί οι αδύναμοι άντρες» (@degaminiotis)

«Μια καταιγίδα είναι έργο του Αντύπα Θεού. Αλλά η αποτυχία να προετοιμαστείς, όταν η ανάγκη προετοιμασίας είναι ήδη γνωστή, είναι αμαρτία»

Σλάβοι Ζίζε(κ) Μάη μου να φας τριφύλλι

Πληθωρικός. Πνευματώδης. Ευρηματικός. Παπαντζολόγος. Πτύων («φτύνων», όταν μιλάει). Αυτά και πολλά άλλα είναι ο 70χρονος πλέον καθηγητής-φιλόσοφος-θυμόσοφος-βαρελόφρων Σλάβοι Ζίζεκ. Γεννημένος και σπουδαγμένος στη Σλοβενία επί ενιαίας Γιουγκοσλαβίας και Τίτο, χαρακτηρίστηκε από νωρίς «αιρετικός» του μαρξισμού προσθέτοντας στοιχεία διανοητών όπως ο Λακάν και ο Αλτουσέρ στις απόψεις του (μη με ρωτήσετε τι λεν αυτοί οι δύο, κάτι λίγα για τον πρώτο, χαμπάρι για τον 2ο). Έγινε ευρύτερα γνωστός τη δεκαετία του 2000 και στις αρχές του ‘10 κυρίως λόγω της ανεξέλεγκτης βωμολοχίας και της περιφρόνησης της «πολιτικής ορθότητας» (ίσως το μόνο σημείο που συμπίπτει με τον Πήτερσον, πλην της βωμολοχίας, ο Πήτερσον το παίζει κονιόρδος). Είναι αλήθεια ότι σήμερα έχουν παρέλθει κάπως οι εποχές της δόξας του. Συνεχίζει όμως να βρίσκεται κατά καιρούς στην επικαιρότητα για κάποια δήλωση ή συνέντευξή του. Το σημαντικότερο ατού του είναι ότι έχει χαρακτηριστεί από «σταλινικός» μέχρι «φιλελεύθερος», ενώ στην πραγματικότητα είναι ένας αμπλαούμπλας χαβαλετζής τύπος της «καλής προαίρεσης» που είναι, χοντρικά, με τους «από κάτω», με τον τρόπο βέβαια που έχει στο κεφάλι του. Για να κάνουμε πιο σαφή την παροιμιώδη «αλλανταλωσύνη» του να πούμε ότι το 2016 δήλωσε ότι στηρίζει τον… «κεντρώο» Τραμπ, για να το «μαζέψει» αργότερα και να πει ότι ο Τραμπ είναι «τραγικός», και απλά «χτυπούσα το καμπανάκι στους Δημοκρατικούς». Στη διαμάχη Μακρόν-Λεπέν στο Β’ γύρο των γαλλικών εκλογών πάντως εμφανίστηκε παραδόξως πιο συγκροτημένος αναφέροντας ότι «δεν έχει σημασία ποιον θα ψηφίσει κάποιος αφού και ο νεοφιλελευθερισμός του Μακρόν θα ανοίξει το δρόμο στον νεοφασισμό της Λεπέν». Σε άλλα «πρακτικά» ζητήματα, έχει στηρίξει το κίνημα Occupy Wall Street, αλλά έχει κάνει και κάποιες τουλάχιστον ασαφείς δηλώσεις πχ. για τον πόλεμο στη Συρία, ενώ στήριξε και το Ουκρανικό Μάινταν (έλεος ρε μάστορα). Όσον αφορά τις θεωρητικές του αναζητήσεις μπορεί κάποιος να δει μια εμπεριστατωμένη κριτική σ’ αυτόν («καταχέριασμα» λέγεται), εδώ. Στην Ελλάδα, κάποια στιγμή έγινε δεκτός ως το «next best thing» στο χώρο της παγκόσμιας αριστερής διανόησης, ιδιαίτερα από κύκλους του εξωκοινοβουλίου (με αναφορά στο ΝΑΡ κ.α.) ωστόσο οι συνεχείς του μεταπτώσεις στα διεθνή και η δημόσια θέση του υπέρ του Τσίπρα το ’15 φαίνεται να «ξενέρωσαν» κάπως την όλη «φάση». Εδώ, ένα κείμενο «λείανσης» του ξενερώματος.

Απαύγασμα κοτσανών (και μη) του συμπατριώτη του Γιούρι Ζντόβτς

Έχει παπαντζολογήσει πει:

«Οι ψευδο-ριζοσπαστικοί επικριτές σας, σας λένε ότι η κατάσταση δεν είναι ακόμη ώριμη για μια πραγματική κοινωνική αλλαγή. Ότι αν αναλάβετε τώρα την εξουσία, απλώς θα βοηθήσετε το σύστημα, καθιστώντας το πιο αποτελεσματικό. Νομίζω ότι αυτό σας λένε οι άνθρωποι από το ΚΚΕ, που είναι το κόμμα των ανθρώπων που εξακολουθούν να είναι ζωντανοί, επειδή ξέχασαν να πεθάνουν.» (αλήθεια το είπε παιδιά, ναι, για τόσο αμπαλαέα άτομο μιλάμε)

«Με κατηγορούν ως αντισημίτη και ταυτόχρονα ότι διαδίδω σιωνιστικά ψέματα, ότι είμαι υφέρπων Σλοβένος εθνικιστής και μαζί προδότης τους έθνους μου, ότι είμαι κρυφο-σταλινικός που υπερασπίζεται την περίοδο της τρομοκρατίας του και την ίδια ώρα ότι διαδίδω αστικές ψευδολογίες για τον Κομμουνισμό. Οπότε μάλλον, μάλλον λέω, είμαι στο σωστό δρόμο, στο δρόμο της αφοσίωσης στην αλήθεια» (σιγά μεγάλε, κατούρα και λίγο)

«Όταν μας δείχνουν σκηνές παιδιών από την Αφρική που πεινάνε, καλώντας μας να κάνουμε κάτι για να τα βοηθήσουμε, το ιδεολογικό μήνυμα που υποκρύπτεται είναι περίπου “Μη σκέφτεσαι, μην πολιτικολογείς, ξέχνα τις πραγματικές αιτίες της φτώχειας τους, απλά δράσε, στείλε κάποια χρήματα, έτσι ώστε να μη χρειάζεται να σκεφτείς παραπέρα» (αυτό τρώγεται, οκ)

Καλά όλα αυτά, αλλά θα μου πείτε «εμείς όμως», οι αγνοί ιντερνετικοί παρατηρητές, σήμερα το βράδυ «με ποιον είμαστε;». Ή μάλλον, «δεν πρέπει να είμαστε με τον Ζίζεκ, για να μη βγει η δεξιά;»

Είναι αλήθεια, ότι όσο κι αν ο Καναδός «βρίσκει και τα κάνει», δηλαδή βρίσκει στον εκφυλισμό της μαρξιστικής σκέψης (ή ό,τι τελοσπάντων εκλαμβάνεται παγκοσμίως ως μαρξιστική σκέψη μετά τη δεκαετία του ’60) «πατήματα» λόγω του μεταμοντερνισμού, των identity politics κλπ. αυτό δε σημαίνει ότι θα τον αφήσουμε να κατεδαφίσει το σύνολο της μαρξιστικής κληρονομιάς. Τις μεταμοντέρνες απαλεψιές (στις οποίες φυσικά δεν συμπεριλαμβάνω το σεβασμό πχ. της LGBT κοινότητας διότι αυτό δεν είναι μεταμοντερνιά, είναι πλήρως σύγχρονη και σοβαρή θεώρηση) και τις αναγνωρίζουμε και τις πολεμάμε διαχρονικά. Στην πραγματικότητα ο επίδοξος Ράπτορας απ’ το Τορόντο χτυπώντας το μεταμοντέρνο σαμάρι (ή στην περίπτωση του Ζίζεκ, το ξεσαμάρωτο μουλάρι), στοχεύει στο καθαυτό διαλεκτικο-υλιστικό, μαρξιστικό γαϊδούρι, συνεπώς από μένα τρώει ένα μεγάλο «άκυρο».

Αλλά, παιδιά, με Σλαβόι, όσο κι αν φαντάζει «όαση μαρξισμού» στον μπετοναρισμένα αστικό και φουλ καταθλιπτικό σύγχρονο ακαδημαϊκό κόσμο ή όσο συμπαθής και να είναι για κάποιους ως φιγούρα (οκ, και ‘γω θα πήγαινα μαζί του για τσίπουρα και παστουρμάδες) δυστυχώς δεν… κέρδισε κανείς.