Δημήτρης Χριστόφιας – Ο κομμουνιστής που δάκρυσε ανακαλύπτοντας τα όρια της αστικής διαχείρισης…

Τι θα έκαναν οι κομμουνιστές αν έβγαιναν στην κυβέρνηση, χωρίς να έχουν πάρει επαναστατικά την εξουσία; Το παράδειγμα του ΑΚΕΛ και του Δημήτρη Χριστόφια έδωσαν μια χαρακτηριστική απάντηση στην πράξη.

Γεννήθηκε στις 30 Αυγούστου 1946, στην περιοχή της Κερύνειας, που σήμερα ανήκει στα κατεχόμενα. Άρχισε να ασχολείται από μαθητής με τα κοινά κι έγινε μέλος της ΕΔΟΝ (της νεολαίας του ΑΚΕΛ) κι αργότερα μέλος του ΚΣ της οργάνωσης. Σπούδασε Κοινωνικής Επιστήμες στη Μόσχα, όπου έμαθε να μιλάει άπταιστα ρώσικα κι έγινε διδάκτωρ της Σοβιετικής Ακαδημίας Κοινωνικών Επιστημών. Επιστρέφοντας στην Κύπρο, αναδείχτηκε Κεντρικός Οργανωτικός Γραμματέας και τρία χρόνια μετά, Γενικός Γραμματέας του Κεντρικού Συμβουλίου, θέση στην οποία παρέμεινε για μια δεκαετία, ως το 1987.

Την αμέσως επόμενη χρονιά, κι ενώ είχε ήδη γίνει μέλος της ΚΕ και της Γραμματείας της ΚΕ, προτάθηκε για τη θέση του ΓΓ κι εκλέχτηκε, αντικαθιστώντας τον αποθανόντα Εζεκία Παπαϊωάννου. Επανεκλέχτηκε άλλες τέσσερις φορές στο αξίωμα, ενώ παράλληλα άρχισε να εκλέγεται από το 91′ στο κοινοβούλιο ως βουλευτής Κερύνειας. Το 01′ εκλέχτηκε και στη θέση του προέδρου της Κυπριακής Βουλής, όπου έμεινε επτά χρόνια.

Το 04′ η στάση του ΑΚΕΛ στο δημοψήφισμα για την αποδοχή ή μη του Σχεδίου Ανάν δίχασε τη βάση και τα στελέχη του κόμματος, για να καταλήξει τελικά μετά από δραματικές συνεδριάσεις και έντονα φορτισμένες εσωκομματικές διαδικασίες στη θέση υπέρ του “ΟΧΙ”. Τα μέλη του ΑΚΕΛ είχαν να συνυπολογίσουν αφενός την εθνικιστική έξαρση που αρνούνταν από θέση αρχής κάθε λύση, αφετέρου τους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς που αξιοποιούσαν τον πόθο για την ένωση του νησιού, αλλά και την κάθετη στάση του Τάσου Παπαδόπουλου, που είχε εκλεγεί Πρόεδρος με τη στήριξη του ΑΚΕΛ (“εγώ παρέλαβα κράτος και δεν πρόκειται να παραδώσω Κοινότητα”).

Στις εκλογές του 08′ το ΑΚΕΛ, που είχε πάντα υψηλά, διψήφια ποσοστά, αποφάσισε να στηρίξει δικό του υποψήφιο για τη θέση του Προέδρου, σε αντίθεση με την προηγούμενη τακτική του. Ο Χριστόφιας βγαίνει οριακά δεύτερος με μικρή διαφορά από τον Κασουλίδη του ΔΗΣΥ, αλλά στο δεύτερο γύρο εξασφαλίζει μια σχετικά άνετη επικράτηση με πάνω από 53% και σχηματίζει δική του κυβέρνηση, σε μια ιδιαίτερη συνθήκη, με ένα Κομμουνιστικό Κόμμα στην κυβέρνηση, μετά την επικράτηση της αντεπανάστασης τη διετία 1989-91.
Οι κομμουνιστές ξανά στην εξουσία; Όχι ακριβώς…

Το πιο σημαντικό ζήτημα που είχε να διαχειριστεί ήταν η επίλυση του Κυπριακού ζητήματος, με τον ίδιο να δηλώνει πως δεν πρόκειται να είναι ξανά υποψήφιος αν δεν καταφέρει τη διευθέτησή του στη διάρκεια της θητείας του. Το ΑΚΕΛ είχε ταχθεί υπέρ της ένταξης της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, θεωρώντας πως το ευρωπαϊκό κεκτημένο δε θα ανεχτεί να υπάρχει ένα ντε φάκτο διχοτομημένο κράτος μεταξύ των μελών του -κάτι που διαψεύστηκε οικτρά στην πράξη.

Σε μια συνέντευξη Τύπου για το διετή απολογισμό της διακυβέρνησης του ΑΚΕΛ, ο Χριστόφιας ανέφερε τη λύση της διζωνικής δικοινοτικής Ομοσπονδίας ως έναν επώδυνο συμβιβασμό, κάτι που αποτελεί διαχρονική τοποθέτηση των κομμουνιστών σε Κύπρο και Ελλάδα, ανεξάρτητα αν σήμερα τάσσονται υπέρ αυτής ή όχι. Η κυβέρνηση Χριστόφια πήρε πρωτοβουλίες για οικοδόμηση μέτρων κοινής εμπιστοσύνης ανάμεσα στις δύο κοινότητες, δεν κατάφερε όμως να προχωρήσει στην επίλυση του χρόνιου Κυπριακού ζητήματος.

Εξίσου σημαντικό ήταν το πεδίο της οικονομίας. Το ΑΚΕΛ κλήθηκε να διαχειριστεί την κρίση που εκδηλώθηκε με αφορμή την έκθεση των κυπριακών τραπεζών στα Ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου που κουρεύτηκαν και τις έφεραν ένα βήμα πριν τη χρεοκοπία, χωρίς να προσφέρεται η πολυπόθητη σανίδα σωτηρίας από την πλευρά της Ρωσίας και της Κίνας. Η κυπριακή κυβέρνηση καταφεύγει για δανεισμός στο Μηχανισμό Σταθερότητας, που απαιτεί περικοπές στους μισθούς, περαιτέρω φόρους -και σε βάθος χρόνου κούρεμα καταθέσεων. Ο Υπουργός Οικονομικών παραιτείται ενώ ο Χριστόφιας ανακοινώνει σε διάγγελμα, με  σπασμένη φωνή και δάκρυα στα μάτια, την είσοδο της χώρας στο Μνημόνιο σε μια μικρογραφία όσων είχαμε βιώσει στην Ελλάδα -και όσων θα ζούσαμε τα επόμενα χρόνια.

Το άσχημο κλίμα επιτάθηκε από την έκρηξη κατασχεθέντων φορτίων στη ναυτική βάση στο Μαρί της Κύπρου, που προκάλεσε το θάνατο 13 ατόμων, δεκάδες τραυματίες και την καταστροφή ενός ηλεκτροπαραγωγικού σταθμού. Πολλοί θεώρησαν υπεύθυνη την πολιτική ηγεσία και η δημοτικότητα της κυβέρνησης έπεσε κατακόρυφα.

Το ζητούμενο δεν είναι βέβαια η διερεύνηση ή η αμφισβήτηση των όποιων καλών προθέσεων αλλά τα αντικειμενικά πολιτικά αποτελέσματα της αστικής διαχείρισης χωρίς επαναστατική εξουσία. Τα δάκρυα του Χριστόφια ήταν πιθανότατα ειλικρινή και δεν μπαίνουν στο ίδιο τσουβάλι με τον έρπη του Τσίπρα και την ‘αριστερή περηφάνια’ για το τρίτο μνημονιο και τις 17 ώρες διαπραγμάτευσης. Αλλά ο δρόμος προς την κόλαση και την ενσωμάτωση μπορεί να είναι στρωμένος με καλές προθέσεις. Κι αν μη τι άλλο καθήκον των κομμουνιστών που υπάρχουν μες στο ΑΚΕΛ, όπου συγκρούονται διαφορετικές στρατηγικές γραμμές, είναι να βγάζουν συμπεράσματα.

Όχι άλλα δάκρυα. Αγώνας και επαναστατική δράση.