Κλάδος Τροφίμων-Ποτών: Ο “Μεγάλος Αδελφός” στην υπηρεσία της εργοδοσίας

Κάτω από τη διαρκή παρακολούθηση της εργοδοσίας, τη χρονομέτρηση και την καταγραφή τους, είναι αναγκασμένοι να δουλεύουν χιλιάδες εργαζόμενοι στον κλάδο των Τροφίμων και Ποτών, ιδιαίτερα εργαζόμενοι στις ειδικότητες των πωλητών και των οδηγών.

Οπως εξηγεί στον «Ριζοσπάστη» ο Βασίλης Παπαγεωργίου, μέλος της διοίκησης της Ομοσπονδίας Εργαζομένων Γάλακτος – Τροφίμων – Ποτών, πρόκειται για μια επίθεση που έχει εξαπολύσει η εργοδοσία χρησιμοποιώντας νέες τεχνολογίες και συστήματα, στην οποία οι εργαζόμενοι πρέπει να δώσουν απάντηση με την οργάνωση και την πάλη τους.

— Με ποια μέσα διαμορφώνει η εργοδοσία συνθήκες εργασίας κάτω από καθεστώς συνεχούς παρακολούθησης;

— Στο ζήτημα της παρακολούθησης των εργαζομένων, η τεχνολογία έχει προχωρήσει πολύ περισσότερο από μια κάμερα που βλέπει τι ώρα μπαίνει και τι ώρα φεύγει ο εργαζόμενος, μια κάμερα στην αποθήκη και τη γραμμή παραγωγής. Χωρίς υπερβολή, η κατάσταση που έχει διαμορφωθεί θυμίζει «Μεγάλο Αδελφό», με τους εργοδότες να χρησιμοποιούν μία σειρά από μέσα: Από κλειστά κυκλώματα επιτήρησης και βιντεοσκόπησης χώρων, έλεγχο των υπηρεσιακών τηλεφώνων και του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, μέχρι την παρακολούθηση της χρήσης των υπολογιστών και της πλοήγησης στο διαδίκτυο, την παράνομη αποθήκευση και αξιοποίηση προσωπικών δεδομένων, τη χρήση συσκευών γεωγραφικού εντοπισμού (GPS) στα αυτοκίνητα και τις συσκευές (κινητά τηλέφωνα, tablet) που χρησιμοποιούν οι εργαζόμενοι.

Ετσι, οι εργαζόμενοι του κλάδου, εκτός από την επίθεση σε μισθούς και Συλλογικές Συμβάσεις, αντιμετωπίζουν επίσης επίθεση στα προσωπικά τους δεδομένα. Ισχύει και στη συγκεκριμένη περίπτωση πως στο πλαίσιο του καπιταλισμού η τεχνολογική ανάπτυξη αντί να βελτιώνει τις συνθήκες εργασίας, τις χειροτερεύει, καθώς χρησιμοποιείται ως εργαλείο εντατικοποίησης της δουλειάς, ενίσχυσης της δυνατότητας της εργοδοσίας να επιβάλει «αξιολογήσεις» και «ποινές».

Να σημειωθεί ότι σε πολλές επιχειρήσεις, ειδικά όπου δεν υπάρχει συνδικαλιστική παρέμβαση, οι εργοδότες δεν ενημερώνουν καν τους εργαζόμενους ότι βρίσκονται υπό καθεστώς παρακολούθησης μέσα από τις συσκευές που χρησιμοποιούν ως εργαλεία.

— Ποιες είναι ορισμένες από τις πιο χαρακτηριστικές καταγγελίες που έχουν γίνει στην Ομοσπονδία;

— Σχετικές καταγγελίες έχουμε δεχτεί από όλους τους υποκλάδους, κυρίως από οδηγούς και πωλητές.

Στα Τρόφιμα, η πιο πρόσφατη καταγγελία αφορά τη βιομηχανία τροφίμων «Ohonos Snack ABE» στη Βόρεια Ελλάδα. Η εργοδοσία έχει ήδη ενσωματωμένο και σε μόνιμη λειτουργία το GPS στα tablet που χρησιμοποιούν οι πωλητές, χωρίς να έχουν ενημερωθεί επίσημα, ενώ έχει ανάλογα σχέδια για τα φορτηγά και τους οδηγούς. Τη συγκεκριμένη επιχείρηση είχε επισκεφτεί στο παρελθόν η υπουργός Εργασίας, δηλώνοντας πως πρόκειται για παράδειγμα «υγιούς επιχειρηματικότητας» που έχει στο επίκεντρό του την «αξιοπρεπή εργασία»! Ανάλογες καταγγελίες πωλητών είχαμε και από τη «Nestle», η οποία εκτός από το μόνιμα ενεργοποιημένο GPS στα tablet, εφαρμόζει σύστημα παρακολούθησης και στα κινητά. Το εν λόγω σύστημα, όπως διαφημίζουν οι δημιουργοί του, «επιτρέπει στους managers των πωλήσεων να ελέγχουν ακόμα καλύτερα τους πωλητές τους», αφού παρέχει «ακριβείς μετρήσεις»για τον χρόνο που περνούν «στο χώρο του πελάτη, στο σπίτι (!) και στο ταξίδι».

Στα Αναψυκτικά, η… πρωτοπόρος στις αντεργατικές ανατροπές «Coca Cola» δεν θα μπορούσε να μην πρωταγωνιστεί και στο συγκεκριμένο ζήτημα. Οπως καταγγέλλουν οι πωλητές, το μόνιμα ανοιχτό GPS στα tablet που χρησιμοποιούν, καταγράφει την ώρα που μπαίνουν και την ώρα που βγαίνουν από το σημείο πώλησης, ενώ με ειδικό πομπό που έχει τοποθετηθεί στα ψυγεία της εταιρείας, καταγράφεται η διάρκεια της παρουσίας τους στο σημείο πώλησης, ακόμη και το πόσες φορές άνοιξαν την πόρτα του ψυγείου (!) για να τοποθετήσουν προϊόντα. Αξιο αναφοράς επίσης είναι ότι οι εργαζόμενοι που προσλαμβάνονται ως πωλητές, πέρα από τη σύμβαση που υπογράφουν, αποδέχονται με σχετικό έγγραφο «κάθε μορφή ελέγχου» των συστημάτων που χρησιμοποιούν, ακόμα και την υποκλοπή των επικοινωνιών τους!

Στο Γάλα, στην εταιρεία «Ολυμπος», συνάδελφος που διαμαρτυρήθηκε για την παρακολούθηση μέσα από GPS στα αυτοκίνητα και τα tablet των πωλητών, χωρίς μάλιστα να έχει γίνει ενημέρωση και αποδοχή, πήρε την απάντηση από διευθυντικό στέλεχος πως η εταιρεία έχει δικαίωμα να παρακολουθεί και πότε πάνε στην τουαλέτα…

Στη Ζυθοποιία, μια σειρά επιχειρήσεις όπως η «Ολυμπιακή Ζυθοποιία» («Μύθος», «FIX») και η «Ελληνική Ζυθοποιία Αταλάντης» (ΕΖΑ) υποχρεώνουν τους πωλητές να δίνουν στίγμα μέσω GPS για τη γεωγραφική τους θέση όταν κλείνουν την επίσκεψη στο σημείο πώλησης, χωρίς, όπως μας έχουν καταγγείλει οι ίδιοι, οι εργαζόμενοι να έχουν δηλώσει αποδοχή για αυτό. Να σημειωθεί ότι η ΕΖΑ κάθε χρόνο ενισχύει τη θέση και τα μερίδιά της στην αγορά μπύρας. Αντί όμως να γίνεται κουβέντα για αναπλήρωση των απωλειών που υπέστησαν οι εργαζόμενοι με τη λήξη της κλαδικής σύμβασης το 2012 (οι μειώσεις μισθών έφτασαν μέχρι το 20%), στην ημερήσια διάταξη βρίσκεται η εισαγωγή συστημάτων παρακολούθησής τους. Δηλαδή, από τη μια ανάπτυξη και κέρδη για τους μετόχους, από την άλλη παρακολούθηση για τους εργαζόμενους…

Ασφαλώς οι παραπάνω περιπτώσεις είναι ενδεικτικές, καθώς υπάρχουν πολλές ακόμα αντίστοιχες. Οι σχετικές καταγγελίες θα απασχολήσουν προφανώς και τις εργασίες του Συνεδρίου της Ομοσπονδίας.

— Τα προηγούμενα χρόνια, οι εργαζόμενοι στην «Αθηναϊκή Ζυθοποιία» είχαν αποτρέψει την εισαγωγή παρόμοιου συστήματος…

— Πράγματι, το 2016, το Σωματείο Εργαζομένων της «Αθηναϊκής Ζυθοποιίας» Αθήνας, μετά από σειρά παρεμβάσεων στην εργοδοσία και προσφυγή στην Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων, είχε καταφέρει να αποτρέψει τη χρήση GPS στα tablet των πωλητών. Πρόσφατα η εταιρεία επανήλθε, ενημερώνοντας τα σωματεία για την πρόθεσή της να θέσει σε εφαρμογή μέσα στο 2019 ένα ανάλογο σύστημα για τα εταιρικά αυτοκίνητα που εφαρμόζεται παγκόσμια από τον όμιλο «Heineken», στον οποίο ανήκει, επικαλούμενη …την «ασφάλεια» όσων τα οδηγούν. Τα σωματεία της Αθήνας, της Πάτρας και της Θεσσαλονίκης έχουν δηλώσει με κοινή τους επιστολή την αντίθεσή τους στην εφαρμογή του συστήματος, εκτιμώντας ότι, παρά τους εργοδοτικούς ισχυρισμούς, πρόκειται για σύστημα παρακολούθησης των εργαζομένων. Η κοινή στάση των τριών σωματείων διαμορφώνει προϋποθέσεις ώστε να αντιπαλέψουν οι εργαζόμενοι με αξιώσεις τα εργοδοτικά σχέδια.

— Ποια είναι η απάντηση που καλεί η Ομοσπονδία τούς εργαζόμενους να δώσουν στις πρακτικές αυτές;

— Στο μέτωπο που έχουμε ανοίξει, λαμβάνουμε σοβαρά υπόψη τις επιπτώσεις που έχει η χρησιμοποίηση των παραπάνω μέσων στους εργαζόμενους. Η συνεχής παρακολούθηση, που αποσκοπεί στην αύξηση της κερδοφορίας των επιχειρήσεων μέσω της έντασης της εκμετάλλευσης, ισοπεδώνει τους εργαζόμενους. Τους αναγκάζει να δουλεύουν κάτω από μόνιμο άγχος και να επιστρέφουν το βράδυ στο σπίτι τους εξαντλημένοι και εξουθενωμένοι, αλλά και ταπεινωμένοι από την αυταρχικότητα της εργοδοσίας…

Στην κατεύθυνση αυτή, η Ομοσπονδία απευθύνει κάλεσμα σε κάθε εργαζόμενο του κλάδου, εργάτη παραγωγής, αποθηκάριο, πωλητή, οδηγό, να έρχεται σε επαφή μαζί της και να καταγγέλλει τέτοιες περιπτώσεις παρακολούθησης. Η εργοδοσία δεν είναι ανίκητη. Υπάρχουν περιπτώσεις που όχι μόνο αναγκάστηκε να απενεργοποιήσει τα συστήματα αυτά, αλλά και να καταστρέψει τα αρχεία με τα δεδομένα που είχε συλλέξει μέχρι τότε.

Είναι αναγκαίο σήμερα να διεκδικήσουμε την κατοχύρωση ενός θεσμικού πλαισίου προστασίας, που να διασφαλίζει ότι η εργοδοσία, σε κάθε κλάδο, δεν θα μπορεί να χρησιμοποιεί τα δεδομένα που συλλέγει από τη χρήση αυτών των συστημάτων για αξιολογήσεις, πειθαρχικές διώξεις, αλλά και να παλέψουμε για τη νομοθετική απαγόρευση της χρήσης τέτοιων συστημάτων. Οι εργαζόμενοι πρέπει να πούμε «ως εδώ» και να οργανώσουμε τον αγώνα ενάντια στη βία της εργοδοσίας, όπως κι αν εκφράζεται αυτή.

Πηγή: Ριζοσπάστης