Στη ΛΑΡΚΟ το συνδικαλιστικό κίνημα αντλεί πείρα πολλών χρόνων, ακουμπάει στις παρακαταθήκες που άφησαν οι αγώνες όλων των προηγούμενων γενεών

Άρθρο του Παναγιώτη Πολίτη, μέλους της ΚΕ του ΚΚΕ και προέδρου του Σωματείου Εργαζομένων ΛΑΡΚΟ στη Λάρυμνα. Αναδημοσιεύεται από τον Ριζοσπάστη του Σαββατοκύριακου 11-12 Ιούνη.

Στη ΛΑΡΚΟ το συνδικαλιστικό κίνημα αντλεί πείρα πολλών χρόνων, ακουμπάει στις παρακαταθήκες που άφησαν οι αγώνες όλων των προηγούμενων γενεών, έχει βασική αναφορά στον εμβληματικό αγώνα του 1977 και απ’ όλα αυτά οι εργαζόμενοι στην επιχείρηση παίρνουν δύναμη και κουράγιο για τους σημερινούς τους αγώνες.

Η διαχρονική ιστορία του συνδικαλιστικού κινήματος στη ΛΑΡΚΟ προσφέρεται για να βγουν πλούσια συμπεράσματα, τα οποία αν μελετηθούν, δείχνουν ποια γραμμή πρέπει να ακολουθούν οι εργαζόμενοι στον αγώνα τους, χωρίς δεύτερη σκέψη.

Πριν μπούμε στον αγώνα των εργαζομένων της ΛΑΡΚΟ τα τελευταία δυόμισι χρόνια, έχει αξία επιγραμματικά να αναφέρουμε μερικά στοιχεία:

— Δεκαετία του ’60, μετά από 63 μέρες απεργίας οι εργαζόμενοι υποκύπτουν στις τρομοκρατικές απολύσεις του Μποδοσάκη και σπάνε.

— Δεκαετία του ’70, η ΛΑΡΚΟ αναπτύσσεται, ο Μποδοσάκης γεμίζει κέρδη, οι εργαζόμενοι όμως βιώνουν την πιο σκληρή εκμετάλλευση.

— Το 1976, ενώ οι εργαζόμενοι έχουν αποφασίσει να πραγματοποιήσουν απεργία απέναντι στην αδιαλλαξία του Μποδοσάκη να υπογράψει σύμβαση με αυξήσεις, μετά από εκβιασμό, η πλειοψηφία του σωματείου υποκύπτει και υπογράφει σύμβαση εν αγνοία των εργατών. Την επόμενη μέρα οι πρωτοπόροι συνδικαλιστές παραιτούνται από το Διοικητικό Συμβούλιο, κάνουν μομφή στην πλειοψηφία, μαζεύουν υπογραφές, πραγματοποιούν Γενική Συνέλευση, καθαιρούν την πλειοψηφία και γίνονται εκλογές, όπου εκλέγονται οι συνδικαλιστές που πρωταγωνίστησαν στη μεγάλη απεργία του ’77. Το κλίμα δυσπιστίας στο σωματείο μετά τη στάση του Διοικητικού Συμβουλίου το 1976 κυριαρχεί, οι εκλεγμένοι νέοι συνδικαλιστές, καθημερινά και αταλάντευτα με πολύμορφες δράσεις, προσπαθούν να το ανατρέψουν.

— Το 1977 από τους 1.200 εργαζόμενους της ΛΑΡΚΟ, οι 600 είναι μέλη του σωματείου, οι υπόλοιποι φοβούνται τον μηχανισμό του Μποδοσάκη. Απέναντι στην αδιαλλαξία του Μποδοσάκη να υπογράψει σύμβαση με αυξήσεις, τον Γενάρη του ’77 πραγματοποιείται Γενική Συνέλευση. Από τα 600 μέλη, παρόντα είναι 420. Από τα 420, υπέρ της απεργίας διαρκείας ψηφίζουν τα 220.

Με μία πρωτοπορία 220 εργατών στο σύνολο των 1.200 ξεκίνησε η απεργία διαρκείας 110 ημερών που οδήγησε τον Μποδοσάκη σε υποχώρηση.

Είναι χαρακτηριστική η τοποθέτηση των παλαίμαχων της ΛΑΡΚΟ που το ’77 ήταν εργαζόμενοι: «Η νίκη δεν ήταν τα οικονομικά που κερδίσαμε στην απεργία, μπήκαμε με το κεφάλι ψηλά, οι πραγματικές νίκες ήρθαν μετά».

Αυτό βέβαια για μερικά έτη. Τις επόμενες δεκαετίες, με την παρέμβαση των κομματικών μηχανισμών του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ στα συνδικάτα, αξιοποιώντας τις ανατροπές στις σοσιαλιστικές χώρες, την αποδυνάμωση του ΚΚΕ μετά την διάσπαση, την υποχώρηση του κινήματος οι συσχετισμοί στα σωματεία άλλαξαν σταδιακά. Κυριάρχησε η λογική της διάσπασης των εργαζομένων, του συμβιβασμού, η αποσάθρωση κατακτήσεων.

Τα κυβερνητικά κόμματα, εκμεταλλευόμενα την ανεργία, εκβίαζαν εργαζόμενους για μία θέση στη ΛΑΡΚΟ. Με νέους όρους εργασίας, είτε σε εργολάβο είτε στην ίδια με σύμβαση εργασίας κατώτερη των κεκτημένων, μετέτρεψαν σε ρουσφέτι το δικαίωμα στην εργασία, στο σπίτι στον οικισμό και στην προοπτική αναβάθμισης στη ΛΑΡΚΟ.

Οι ταξικές δυνάμεις μειοψηφία, αλλά πάντα στην πρώτη γραμμή του αγώνα

Στη ΛΑΡΚΟ αναπτύχθηκαν αγώνες με τους εργαζόμενους στις εργολαβίες, υπήρχε σύγκρουση με τη λογική του συμβιβασμού και της ρουσφετολογίας που αποτέλεσμα είχε τη διάσπαση των εργαζομένων. Υπήρξε σύγκρουση με τη λογική που οδηγούσε τους εργαζόμενους να θεωρούν ότι τα σωματεία είναι εργοδότες. Μπορεί να μην υπήρξαν υλικά αποτελέσματα από αυτήν τη σύγκρουση, αλλά υπήρξε καθυστέρηση, έβγαιναν συμπεράσματα απ’ τους εργαζόμενους, κρατούσαν ψηλά το κύρος των ταξικών δυνάμεων και δημιουργούσαν προϋποθέσεις να αλλάξει ο συσχετισμός.

Οι εξελίξεις για την εκποίηση της ΛΑΡΚΟ βρήκαν τους εργαζόμενους σε απογοήτευση και δύσπιστους απέναντι στο σωματείο. Το 2019, παρότι μειοψηφία οι ταξικές δυνάμεις, πήραν την πρωτοβουλία, ξεκίνησαν διαπραγματεύσεις για συλλογική σύμβαση, όμως η κωλυσιεργία και η υπονόμευση από την πλευρά της πλειοψηφίας, που έδωσε χώρο στην κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ ώστε να μην υπογραφεί ΣΣΕ, είχαν ως αποτέλεσμα να απομακρυνθούν οι εργαζόμενοι από το σωματείο.

Οταν η κυβέρνηση της ΝΔ ανακοίνωσε ότι θα προχωρήσει στην εκποίηση της ΛΑΡΚΟ μέσα από την εκκαθάριση και οι μηχανισμοί της παράλληλα καλλιεργούσαν ότι «θα ‘ρθουν επενδυτές και δεν θα υπάρχουν εργαζόμενοι με δύο και τρεις ταχύτητες», στη συνείδηση της πλειοψηφίας των εργαζομένων αυτό ακουγόταν ως λυτρωτικό. Κυριαρχούσε το «και τι μας νοιάζει εμάς, έτσι κι αλλιώς οι περισσότεροι έχουμε φάει τα νιάτα μας στις εργολαβίες και στην ίδια τη ΛΑΡΚΟ με συμβάσεις κατώτερες των κατακτήσεων».

Ο Παναγιώτης Πολίτης

Το ερώτημα για τις ταξικές δυνάμεις ήταν αν θα μπορούσε να ανατραπεί αυτό το κλίμα και, αν ναι, με ποιον τρόπο αφού ήμαστε μειοψηφία στο επιχειρησιακό σωματείο αλλά και στο σύνολο των εργαζομένων.

Οι κομμουνιστές αταλάντευτα υποστηρίξαμε ότι το κλίμα μπορούσε να ανατραπεί. Στόχος ήταν και παραμένει η ΛΑΡΚΟ να παραμείνει ανοιχτή, να εξασφαλιστεί η ενιαία λειτουργία της, να αναπτυχθεί παραπέρα, να εξασφαλιστούν όλες οι θέσεις εργασίας και τα δικαιώματα των εργαζομένων.

Μέσα σε αυτούς τους 29 μήνες ο αγώνας των εργατών της ΛΑΡΚΟ, των οικογενειών μας, των λαϊκών στρωμάτων της περιοχής έγινε σύμβολο, τράβηξε και τραβά την προσοχή, συγκινεί και παραδειγματίζει την εργατική τάξη όλης της χώρας.

Γιατί δείχνει τη δύναμη που βρίσκει η εργατική τάξη μέσα από την αγωνιστική ενότητά της.

Οσα πετύχαμε μέχρι τώρα είναι πραγματικά άθλος, το γεγονός ότι καταφέραμε να βάλουμε εμπόδια στα σχέδια της κυβέρνησης, να αποτρέψουμε τις απολύσεις μέχρι αυτή τη στιγμή είναι πολύ σημαντικό για τους εργαζόμενους. Συνεχίζουμε να διεκδικούμε τα δικαιώματά μας. Ηθικά και πολιτικά, είμαστε νικητές.

Πολύτιμη η συμβολή του ΚΚΕ στον αγώνα

Το ΚΚΕ σ’ αυτόν τον αγώνα έχει τη δική του συμβολή, γιατί δεν συμπαραστάθηκε απλά στα δίκαια αιτήματα των εργαζομένων αλλά έγινε οργανικό μέρος αυτού του αγώνα, ψυχή απ’ την ψυχή του.

Από την καθοδήγηση του Κόμματος, τα μέλη και οι φίλοι, οι κομμουνιστές εργαζόμενοι στη ΛΑΡΚΟ, δούλεψαν μαζί και με πολλούς άλλους αγωνιστές εργαζόμενους, διαμόρφωσαν και τελικά αναδείχθηκαν σε μια πραγματικά αγωνιστική πρωτοπορία. Που συνέβαλαν να συγκροτηθεί η αγωνιστική ενότητα της συντριπτικής πλειοψηφίας των εργαζομένων γύρω απ’ τα σωματεία τους ανεξάρτητα απ’ την πολιτική του προέλευση.

Αυτός ο αγώνας βγάζει πολιτικά διδάγματα για τη συνέχεια, για όλη την εργατική τάξη.

Απ’ την αρχή του, δεν πήγε κόντρα, όπως έλεγαν ορισμένοι, απλά σε μια «νεοφιλελεύθερη κυβέρνηση», σε μια «ανάλγητη ηγεσία», στους «γραφειοκράτες» και «ανίκανους διαχειριστές», στον Σταϊκούρα, στον Χατζηδάκη και τον Οικονόμου.

Αντιτάχθηκε σε μια στρατηγική επιλογή της αστικής τάξης της Ελλάδας, με τις αποφάσεις της ΕΕ που θέλουν τη ΛΑΡΚΟ απαξιωμένη για να παραδοθεί στο ιδιωτικό κεφάλαιο. Επιλογή και πολιτική που υπηρέτησαν όλες οι κυβερνήσεις, της ΝΔ, του ΠΑΣΟΚ, του ΣΥΡΙΖΑ, συμμαχικές ή μονοκομματικές και υλοποιεί η σημερινή με μεγαλύτερη αποφασιστικότητα. Ολοι αυτοί έχουν βάλει το δικό τους λιθαράκι στην απαξίωση της ΛΑΡΚΟ. Εχουν ευθύνες για τη λεηλασία του πλούτου, για το ξεχαρβάλωμα του εργοστασίου, για τα ατυχήματα και τους δεκάδες σακατεμένους και νεκρούς. Και τους τα χρεώνουμε.

Η πορεία της ΛΑΡΚΟ δείχνει, όπως επιβεβαιώνουν οι τελευταίες εξελίξεις, ειδικά με τη μεγάλη άνοδο των τιμών του νικελίου, ότι ήταν και παραμένει ένας θησαυρός, που κάτω από άλλες συνθήκες θα μπορούσε να αποτελεί μια μεγάλη πλουτοπαραγωγική δύναμη για την ανάπτυξη σε όφελος του λαού.

Ας σταθούμε όμως και σε ορισμένα άλλα στοιχεία αυτού του αγώνα που έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην έκβασή του μέχρι σήμερα.

Πάντα με πρωτοβουλία και εμπιστοσύνη στην εργατική τάξη

Οι δυνάμεις του ΚΚΕ μπήκαν μπροστά στο ξεκίνημα του αγώνα σε όλες τις καμπές του, με πρωτοβουλία και εμπιστοσύνη στην εργατική τάξη. Γιατί απ’ τη μακρόχρονη πείρα του γνωρίζει ότι κανένας αγώνας δεν μπορεί να αναπτυχθεί αν δεν γίνει υπόθεση πλατιών τμημάτων των εργαζομένων.

Δεν εγκατέλειψε τις θέσεις του. Ούτε υπέκυψε σε ηττοπαθείς απόψεις που καλλιεργούνταν από διάφορες πλευρές.

Οι δυνάμεις του Κόμματος στον χώρο δεν υποτάχθηκαν στον αρνητικό συσχετισμό. Με υπομονή και σκληρή δουλειά, με πειθώ αλλά και με οξυμένη διαπάλη όταν χρειάστηκε, έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στη συσπείρωση άλλων τίμιων αγωνιστών εργαζομένων, που είχαν και έχουν και αυτοί τη δική τους σημαντική συμβολή, να παίρνονται οι αποφάσεις για τις κινητοποιήσεις απ’ τους ίδιους τους εργαζόμενους.

Κλειδί αποτέλεσαν η καλή επεξεργασία των αιτημάτων, η παρακολούθηση των εξελίξεων, η έγκαιρη ενημέρωση των εργαζομένων, η διαμόρφωση της πειστικής επιχειρηματολογίας, η αποκάλυψη της υπονομευτικής δουλειάς της κυβέρνησης και των άλλων δυνάμεων. Οι κατάλληλες μορφές αγώνα, με αποφάσεις των ίδιων των εργαζομένων.

Σημαντικό ρόλο έπαιξε και παίζει το Συντονιστικό των σωματείων της ΛΑΡΚΟ και η εξασφάλιση της ενιαίας στάσης απέναντι σε υπονομευτικές προσπάθειες, σε διασπαστικές κινήσεις.

Οι κομμουνιστές εργαζόμενοι μαζί με όλους όσους συμπαρατάσσονται όλο αυτό το διάστημα, απέδειξαν ότι πάνω από όλα έβαλαν την αγωνιστική ενότητα των εργαζομένων. Υπηρέτησαν με συνέπεια αυτό το καθήκον.

Ορθώνοντας τείχος αλληλεγγύης

Αυτό έδωσε και δίνει ώθηση και νέα δυναμική στον αγώνα. Δεν περιοριστήκαμε εκεί όμως. Συστατικό στοιχείο απ’ την πρώτη στιγμή ήταν η εξασφάλιση της αλληλεγγύης των άλλων εργαζομένων και του λαού της περιοχής, ο συντονισμός με μεγάλους αγώνες, όπως στα Πετρέλαια Καβάλας, στην COSCO, στην «e-food» κ.α. που κορυφώθηκαν με την κινητοποίηση στην Αθήνα στις 26 Φλεβάρη. Το σύνθημα «Αδέρφια από τη ΛΑΡΚΟ είμαστε μαζί σας, είμαστε ψυχή απ’ την ψυχή σας» ακούγεται ακόμα στα αυτιά μας και μας συγκλονίζει.

Το ίδιο διάστημα, είναι σημαντικές οι πρωτοβουλίες των γυναικών των εργαζομένων, των μαθητών, που έδωσαν ακόμα πιο δυναμικό περιεχόμενο στο σύνθημα «Ενας για όλους και όλοι για έναν».

Ολα αυτά διαμόρφωσαν ένα τείχος αλληλεγγύης και υπεράσπισης του αγώνα.

Είναι πολλοί αυτοί που υπολογίζουν ότι οι εργάτες της ΛΑΡΚΟ δεν είναι μόνοι τους. Εχουν στο πλάι τους όλη την εργατική τάξη.

Σήμερα ο αγώνας βρίσκεται στην πιο κρίσιμη καμπή του

Αντικειμενικά σ’ αυτήν τη φάση του αγώνα συνυπάρχουν τόσο η θέληση να μην υπάρξει υποχώρηση όσο όμως και η κούραση. Υπάρχουν οι μηχανισμοί της κυβέρνησης που παραπληροφορούν, τρομοκρατούν, αλλά και καθησυχάζουν, λέγοντας ότι «αν παραιτηθείτε θα έρθουν οι επενδυτές και θα ξεκινήσει η κανονικότητα».

Εύκολα μπορεί να πει ο εργαζόμενος «να παραιτηθούμε, να τελειώνουμε και ό,τι θέλει ας γίνει».

Από την άλλη, η πρωτοπορία έχει διευρυνθεί κι έχει πλέον τη δική της πείρα.

Η κυβέρνηση και οι επενδυτές θα εξαντλήσουν όλα τα περιθώρια μήπως και αποσπάσουν τη συναίνεση των εργαζομένων και αν δεν τα καταφέρουν θα προχωρήσουν μονομερώς.

Αν προχωρήσουν στα σχέδιά τους αποσπώντας τη συναίνεση των εργαζομένων οι εργαζόμενοι θα το βρουν μπροστά τους για τις επόμενες δεκαετίες.

Αν περπατήσουν μονομερώς, ο αγώνας θα συνεχιστεί, θα μπορούσε να πει κανείς ότι τώρα θα ξεκινήσει.

Οι κομμουνιστές και οι πρωτοπόροι εργαζόμενοι που έχουν συσπειρωθεί μαζί μας, έχουμε εμπιστοσύνη στην πλειοψηφία των εργαζομένων, αφού έχουν την πείρα για να βγάλουν το σωστό συμπέρασμα. Οσες φορές συμβιβαστήκαμε το πληρώσαμε ακριβά, είτε στις εργολαβίες είτε στη σύμβαση στη ΛΑΡΚΟ χωρίς τις κατακτήσεις, τριετίες κ.ά. είτε για αυξήσεις μόνο για ένα κομμάτι του προσωπικού της είτε αναμονή και «πλάτη γιατί οι τιμές ήταν χαμηλές».

Δεν παραιτούμαστε!

Γι’ αυτό παραμένουν δυνατές οι φωνές των εργαζομένων που λένε «δεν παραιτούμαστε από το δικαίωμα να υπερασπιστούμε τη δουλειά και τα σπίτια μας». Αυτό σημαίνει ότι οι εργαζόμενοι κατανοούν πως αυτός ο συμβιβασμός που μας ζητάνε θα έχει ως αποτέλεσμα να έχουμε συμφωνήσει στην απόλυσή μας.

Η έκφραση αλληλεγγύης της εργατικής τάξης σε αυτήν τη φάση θα αποτελέσει το πιο ουσιαστικό στήριγμα. Η στήριξη της περιοχής, η διεύρυνση της Επιτροπής των γυναικών εργαζομένων της ΛΑΡΚΟ, οι νέες πρωτοβουλίες στήριξης που πρέπει να πάρουν τα παιδιά μας στα σχολεία, οι μαζικές Γενικές Συνελεύσεις που έχουμε μπροστά μας, μπορούν να δώσουν δύναμη σε οποιονδήποτε σήμερα έχει παραιτηθεί μέσα του.

Η συνέχιση των δεσμών εμπιστοσύνης και των συλλογικών αποφάσεων μεταξύ πρωτοπόρων εργαζομένων και συνδικαλιστών που γνωριστήκαμε σε αυτόν τον αγώνα είναι κατάκτηση και εγγύηση των χειρισμών που θα έχουμε μπροστά μας.

Η συνολική πείρα που βγαίνει από τον 29 μηνών αγώνα των εργαζομένων της ΛΑΡΚΟ είναι κατάκτηση για κάθε εργάτη, για να μην το βάλει ποτέ κάτω, για να βλέπει διέξοδο και να συμμετέχει ο ίδιος στην κατεύθυνση ανατροπής του σάπιου συστήματος που ζούμε.