Τα φυλλάδια πολλοί σιχτίρισαν, τον καπιταλισμό ουδείς

«Εγώ αν με κοιτάνε περίεργα ή κοιτάνε προς τα κάτω δεν τους λέω ούτε καλημέρα, τους ντρέπομαι. Άσε καλύτερα, μη βρεθώ μπλεγμένη…», είπε το κορίτσι στρίβοντας στο επόμενο στενό και συνέχισε: «έλα από εδώ, έχει μπόλικα σπίτια, θα ξεφορτωθούμε γρήγορα τη χαρτούρα…»

Ήταν παρέα με ένα αγόρι. Κανείς από τους δύο δεν ήταν πάνω από 20 χρονών. Μπορεί να το έκαναν απλά για ένα μεροκάματο , μπορεί όμως να ήταν η προσωρινή τους μόνιμη δουλειά – όχι τόσο μόνιμη ώστε να μπορούν να βιοποριστούν από αυτή αλλά και προσωρινή ώστε να έχουν λίγα χρήματα στην άκρη για έναν καφέ, μια συναυλία. Είχε μια τσάντα στον ώμο και έναν πάκο φυλλάδια παραμάσχαλα τα οποία άφηνε στις εισόδους των πολυκατοικιών και στα καπό των αυτοκινήτων. Είχα ακούσει μια φορά από μια γνωστή πως οι διανομείς φυλλαδίων σχολούσαν μόνον αφού ξέμεναν από υλικό – ειδάλλως περπατούσαν στις προβλεπόμενες περιοχές μέχρι την εκπλήρωση του στόχου. Μια άλλη φορά είχα ακούσει για αφεντικά που παρακολουθούσαν κρυφά τους εργαζόμενους. «Μαλάκας είμαι να τον πληρώνω για να κάθεται και απλά να πετάει τα προσπέκτους στους κάδους; Τους ξέρω εγώ αυτούς ρε! Ή που θα τα πετάνε ανά εικοσάδες στους κάδους ή που θα τα μοιράζουν δυο δυο για να γλυτώνουν ώρες…»

Ο θυμόσοφος λαός μας φωνάζει ανέκαθεν πως η δουλειά δεν είναι ντροπή. Ντροπή όμως είναι να δουλεύουν στις πλάτες σου, να σου πίνουν το αίμα και να μην αντιδράς. Να σε εκμεταλλεύονται για 2 και 3 ευρώ την ώρα – χωρίς ένσημα. Ντροπή είναι να σε αντιμετωπίζουν σα νούμερο και ακόμα περισσότερη ντροπή να σε αντιμετωπίζουν σα μηδενικό. Ντροπή είναι να δουλεύεις και να σ’ ειρωνεύονται, να σε μειώνουν, να σε λένε «μωρό μου» και να νιώθεις την αηδία να σε κυριεύει.

Γι’ αυτό την επόμενη φορά που θα δεις κάποιον να μοιράζει φυλλάδια στο δρόμο, πες μια καλημέρα και χαμογέλασέ του. Γραφείο του είναι ο δρόμος. Ξέρεις εκεί δεν έχει air condition, μια αναπαυτική καρέκλα, δροσερό νερό ή η τουαλέτα. Ξέρεις εκεί έχει αέρα, μερικές φορές βροχή, έχει φασαρία και έκθεση σε πολλούς εξωτερικούς κινδύνους. Έχει περπάτημα- πολύ περπάτημα-, το αδιάκριτο βλέμμα των περαστικών που πολλές φορές σε περιφρονούν, πέφτουν πάνω σου και (εννοείται πως) δε πρόκειται να σου ζητήσουν συγγνώμη. Ξέρεις, επίσης, εκεί δεν έχει «κακές μέρες» και κακή διάθεση. Εκεί πρέπει, ξέρεις, να έχεις φυτεμένο μονίμως ένα χαμόγελο στα χείλη.

Γι’ αυτό την επόμενη φορά που θα δεις κάποιον ή κάποια να μοιράζει φυλλάδια στο δρόμο, πες μια καλημέρα και χαμογέλασέ του. Αυτό και μόνο αρκεί.