Μάκης Παπαδόπουλος: Ο ελέφαντας στο δωμάτιο είναι η υπεσυσσώρευση κεφαλαίου

Το δεύτερο δεκάλεπτο της Σύγχρονης Εποχής είχε σε ρόλο (έκπληξη) παρουσιάστριας τη Λίλα Καφαντάρη και καλεσμένο το μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Μάκη Παπαδόπουλο, που απάντησε σε τέσσερα ερωτήματα.

Γιατί πρέπει να διαβάσει κανείς βιβλία για την κρίση; Γιατί μας αφορά όλους και άμεσα. Στο έδαφος της κρίσης ξεδιπλώνει το κεφάλαιο την επίθεσή του, βάζοντας σε καραντίνα τα εργατικά δικαιώματα και τις συνδικαλιστικές ελευθερίες. Έχει σημασία να βρούμε την αιτία και τον πραγματικό εχθρό, που προσπαθούν συστηματικά να αποκρύψουν σε κάθε κρίση, για να συσκοτίσουν πως αυτό που γεννάει την κρίση είναι το ίδιο το σύστημα και η φυσιολογική λειτουργία του. Δεν μπορούν να αποκρύψουν όμως τις περιοδικές κρίσεις του καπιταλισμού από τον 19ο αιώνα, ούτε την επιβράδυνση της οικονομίας που προϋπήρχε του κορονοϊού -κάτι που ομολογούν όλες οι αστικές πηγές και αναλύσεις. Ο ελέφαντας στο δωμάτιο είναι η υπερσυσσώρευση κεφαλαίου που δεν μπορεί να επενδυθεί ξανά με ικανοποιητικό ποσοστό κέρδους. Η κρίση είναι του καπιταλισμού, όχι του κορονοϊού.

Η κρίση δεν είναι θέμα που μπορεί να κατανοηθεί μες σε ένα δεκάλεπτο, γι’ αυτό έχει σημασία η μελέτη της και η Σύγχρονη Εποχή έχει μια μεγάλη γκάμα σχετικών εκδόσεων, είτε για αρχάριους -πχ το εισαγωγικό εγχειρίδιο του Σεγκάλ με τις Βασικές Αρχές Πολιτικής Οικονομίας και η έκδοση με τη σχετική αρθρογραφία της ΚΟΜΕΠ στα χρόνια της κρίσης- είτε για βαθύτερη γνώση, όπως το Κεφάλαιο και η έκδοση με κείμενα των Μαρξ και Ένγκελς για την καπιταλιστική κρίση. Ενδιαφέρον έχει και η ιδεολογική διαπάλη με τις αστικές και οπορτουνιστικές αντιλήψεις για την κρίση, πχ στην έκδοση με τα υλικά της διημερίδας του ΚΚΕ για την κρίση και οι σημειώσεις του Λένιν για τον οικονομικό ρομαντισμό.

Η κυβέρνηση κάνει λόγο για εμπιστοσύνη και ανάκαμψη μες στο 2021, αλλά δεν υπάρχει καμία σοβαρή αστική ανάλυση, από τη σκοπιά του ταξικού μας αντιπάλου, που να επιβεβαιώνει αυτό το αφήγημα, κάτι που δείχνει την αξιοπιστία της κυβέρνησης. Υπάρχουν οφθαλμοφανείς παράγοντες, όπως τα στοιχεία για τον τουρισμό και τις μεταφορές -οι πυλώνες της εθνικής οικονομίας- που υποτίθεται πως θα εξασφάλιζαν διαρκή ανάπτυξη· οι χιλιάδες μικρές επιχειρήσεις, που δύσκολα θα αντέξουν· η περιβόητη κοινοτική βοήθεια που αφορά τα νέα δάνεια και επιδεινώνει την ήδη σοβαρή υπερχρέωση του κράτους και τον λόγο του χρέους προς το ΑΕΠ· και η αβέβαιη πορεία της ευρωζώνης στις νέες οξυμένες συνθήκες, με μια πιθανή σύγκρουση στον σκληρό πυρήνα της ευρωζώνης, μεταξύ Γερμανίας και Ιταλίας, που έχουν αντικειμενικά αποκλίνοντα συμφέροντα. Συνεπώς, δεν μπορεί να υπάρχει καμία εμπιστοσύνη στο κράτος και τις κυβερνητικές διακηρύξεις περί κοινωνικής δικαιοσύνης, γιατί ο σχεδιασμός τους είναι να πληρώσουμε πάλι εμείς. Την ώρα που κατεδαφίζονται δικαιώματα και το δικαίωμα στην απεργία, ενώ προχωράνε απολύσεις και ελαστικά ωράρια, το μεγάλο κεφάλαιο δεν πληρώνει ούτε το 5% των φορολογικών εσόδων.

Μήπως η μεγαλύτερη παρέμβαση του κράτους στη συγκυρία συνιστά κάποια προοδευτική στροφή; Το βασικό ερώτημα είναι ποιο κράτος θα παρέμβει -και όχι πόσο μεγάλη είναι η παρέμβασή του. Το κράτος αυτό δεν υπηρετεί το δημόσιο συμφέρον, είναι δικτατορία του κεφαλαίου. Το μίγμα μπορεί να αλλάζει, να προτάσσει φιλελεύθερα ή κεϊνσιανά μέτρα, αλλά η συνισταμένη παραμένει ίδια: να πληρώνεις ο λαός, για να ανακάμψει το κεφάλαιο. Και καμιά διαχειριστική συνταγή δεν μπορεί να ματαιώσει την κρίση, παρά μόνο να επιλέξει διαφορετική συνταγή σφαγής του λαού. Πρέπει να ανατραπεί η βασική αιτία, το καπιταλιστικό σύστημα κι οι αφανείς εργαζόμενοι να πάρουν στα χέρια τους το τιμόνι της εξουσίας και τα κλειδιά της οικονομίας, να πάψουν να είναι αφανείς ήρωες και να γίνουν πρωταγωνιστές, για να απελευθερωθούν από τα δεσμά της μισθωτής σκλαβιάς. Η μόνη απάντηση είναι ο σοσιαλισμός και μπορεί να την δώσει μόνο ο ίδιος ο λαός. Υπάρχει αρκετή θετική πείρα από τη σοσιαλιστική οικοδόμηση, αλλά και αρνητική πείρα από τις ανατροπές. Έχουμε μεγαλύτερη γνώση για την αντεπίθεση και αυτή τη φορά θα τα καταφέρουμε.

Τα υπόλοιπα μπορείτε να τα δείτε στο βίντεο που ακολουθεί, ενώ θα ακολουθήσει και τρίτο μέρος με τον Δημήτρη Ξεκαλάκη.