Σοσιαλισμός – Κομμουνισμός: Εξοικονόμηση ενέργειας κατά την εστίαση (2)

Σοσιαλισμός – Κομμουνισμός. Οικονομία εξοικονόμησης πόρων και ενέργειας (2)

Το παρόν και τα επόμενα άρθρα εξετάζουν την εξοικονόμηση πόρων και ενέργεειας στις πρώην σοσιαλιστικές δημοκρατίες και αν με βάση αυτού του τύπου τις οικονομίες θα ήταν δυνατή η εξοικονόμηση πόρων και ενέργειας καθώς και ο μηδενισμός των εκπομπών ρύπων σε μια νέου τύπου κοινωνία. Στο παρακάτω άρθρο γίνεται χρήση κάποιον αριθμών (ποσοστά) οι οποίοι πιστεύω πλησιάζουν την πραγματικότητα.

Εξοικονόμηση ηλεκτρικής ενέργειας κατά την εστίαση

Στις σοσιαλιστικές χώρες της ανατολικής Ευρώπης (περίοδος 1945-1990) στους περισσότερους χώρους εργασίας σε σχολεία κ.ο.κ υπήρχε δωρεάν εστίαση και έτσι πετύχαινε οικονομία κλίμακας. Παρασκευάζοντας μεγάλες ποσότητες φαγητού για μεγάλες ομάδες ανθρώπων γίνεται οικονομία κλίμακας και αυτό αναλύεται παρακάτω.

Θεωρούμε ότι έχουμε μια περιοχή κατοικιών που περιλαμβάνει 300 με 1000 άτομα. Έστω ότι αυτοί πρέπει να μαγειρέψουν φαγητό σε φούρνο. Αντί να μαγειρεύει ο καθένας ανεξάρτητα υπάρχει στην περιοχή ένα λαϊκό εστιατόριο που εξυπηρετεί τις αντίστοιχες ανάγκες.

Μια πρώτη μεγάλη σπατάλη έχει να κάνει με την πληρότητα. Η πληρότητα σε έναν ιδιωτικό νοικοκυριό φτάνει το 30% έως 40%. Θα μπορούσε να μπει ένα δεύτερο ή και ένα τρίτο ταψί έτσι ώστε να μαγειρεύουν για έως 10 άτομα το οποίο δεν γίνεται σε ένα ιδιωτικό νοικοκυριό. Στην πορεία αλλάζουμε την θέση των ταψιών για να έχουμε μια ομοιομορφία στο ψήσιμο. Έχουμε έτσι εξοικονόμηση ενέργειες πάνω από το 50%. Έστω ότι είμαστε στο 40% της αρχικής ενέργειας.

Η δεύτερη σπατάλη έχει να κάνει με τις διαστάσεις των φούρνων. Όσο μεγαλύτερος  είναι ο φούρνος τόσο μικρότερη εξωτερική επιφάνεια έχει σε σχέση με τον όγκο του. Έστω ότι έχει σχήμα κύβου. Αν βάλουμε 8 κύβους ενωμένους έτσι ώστε να σχηματίσουν έναν μεγαλύτερο κύβο θα παρατηρήσουμε ότι η εξωτερική επιφάνεια από την οποία φεύγει η θερμότητα δεν οκταπλασιάζεται αλλά τετραπλασιάζεται. Η θερμική ενέργεια που φεύγει προς τα έξω μειώνετε στο μισό σε σύγκριση με τους ανεξάρτητους φούρνους. Οι μισές πλευρές είναι πλέον εσωτερικές και εξαφανίζονται! Αυτός είναι και ο λόγος που στη γη δεν έχει κρυώσει ακόμα το εσωτερικό της τμήμα παρόλο που έχουν περάσει εκατομμύρια χρόνια. Είναι μια σφαίρα τεραστίων διαστάσεων! Το κλάσμα επιφάνεια δια όγκο για φούρνο σε σχήμα κύβου έχει την μορφή όπου x είναι η ακμή κύβου. Με την απλοποίηση γίνεται 6 δια x. Έτσι ένα οικιακός φούρνος έχει διαστάσεις περίπου 0,50m x 0,50m x 0,50m. Το κλάσμα 6 / 0,50 δίνει αποτέλεσμα 12 (επιφάνεια δια όγκο). Αν ο  φούρνος είναι επαγγελματικός και έχει διαστάσεις 1,25m x 1,25m x 1,25m τότε το κλάσμα δίνει αποτέλεσμα 4,8. Έχουμε πάλι εξοικονόμηση ενέργειας και πηγαίνουμε από το 40% στο 16%!

Η τρίτη εξοικονόμηση ενέργειας έχει να κάνει με την μόνωση. Αν αυτοί οι φούρνοι εφάπτονται στα πλάγια τότε περιορίζεται η ροή θερμότητας προς τα έξω. Επίσης μπορούμε να βάλουμε αντί για 5 εκατοστά μόνωση που είναι το σύνηθες 25 ή και παραπάνω εκατοστά. Στο μπροστινό τζάμι βάζουμε και μια δεύτερη πόρτα με μόνωση. Η εξοικονόμηση ενέργειας δεν είναι ανάλογη της μόνωσης. Από το 16% πάμε έστω στο 8% με 10% της αρχικής ενέργειας!

Δεν τελειώσαμε εδώ. Η τέταρτη εξοικονόμηση ενέργειας έχει να κάνει με την μεταφορά και την αποθήκευση των τροφίμων. 

Η αλυσίδα της διατροφής έχει ως εξής: 

Παραγωγή τροφίμων -> αποθήκη -> σουπερμάρκετ  -> κατοικίες. 

Το τελευταίο κομμάτι παραλείπεται και τα σουπερμάρκετ αντικαθίστανται από εστιατόρια. Η παραπάνω αλυσίδα αντί για τέσσερα στάδια έχει τρία. Γίνεται έτσι μια εξοικονόμηση σε καύσιμα για αυτούς που χρησιμοποιούν αυτοκίνητο όταν ψωνίζουν. 

Τα οικιακά ψυγεία πλέον είναι άχρηστα! Αυτό μπορεί να το καταλάβει ένας φοιτητής που έχει δωρεάν σίτιση ή όταν κάνεις διακοπές σε ένα ξενοδοχείο – all inclusive σε περίοδο εκτός καλοκαιριού. Το μικρό ψυγείο για κάθε κατοικία θα λειτουργεί μόνο τρεις μήνες το καλοκαίρι για κρύο νερό – αναψυκτικά. Τα οικιακά ψυγεία αντικαθίσταται από ένα μεγάλο ψυγείο του εστιατορίου με μικρή επιφάνεια προς όγκο και μεγάλη μόνωση. Αν υπάρχει σταθερό εβδομαδιαίο πρόγραμμα φαγητού το ψυγείο αυτό μπορεί να μικρύνει διότι οι παραγγελίες γίνονται κατά απαίτηση και έτσι περισσεύουν λίγα φαγητά. Έτσι έχουμε εξοικονόμηση ενέργειας και έχουμε φτάσει ίσως στο 7% έως 8% της αρχικής ενέργειας.

Τέλος, αφού υπάρχει σταθερό πρόγραμμα φαγητού ανά εβδομάδα μπορεί να γίνει επιπλέον εξοικονόμηση φαγητού – ενέργειας. Για παράδειγμα τα φαγητά που πετιούνται μπορούν να ζυγίζονται, έτσι ώστε να γίνονται πιο ορθολογικές παραγγελίες. Κάποιες μερίδες που περισσεύουν μπορούν να δοθούν στο επόμενο γεύμα κ.ο.κ. Πάμε λοιπόν λίγο πιο κάτω έστω στο 5% έως 7% της αρχικής ενέργειας ή και λιγότερο. Σε μια σοσιαλιστική κοινωνία μπορεί ο καθένας να καταθέσει την άποψή του και το ποσό της ενέργειας μπορεί να μειωθεί ακόμα περισσότερο. Για παράδειγμα μπορεί να μειωθεί και ο αριθμός των φούρνων εστίασης διότι ο κόσμος έρχεται κατά κύματα. Σε ένα γεύμα τριών ωρών (12:30-15:30) εξοικονομείται επίσης ενέργεια στην προθέρμανση.

Το θέμα των απορριμμάτων είναι και αυτό σημαντικό. Αν τα τρόφιμα μεταφέρονται σε κουτιά μεταλλικά, πλαστικά ή τελάρα, τότε αυτά θα μπορούν να πλένονται και να χρησιμοποιούνται ξανά και ξανά. Τα λίγα οργανικά απορρίμματα κομποστοποιούνται και πετιούνται σε χώρους υγειονομικής ταφής, όπου ανακυκλώνονται φυσικά από το περιβάλλον. Έχουμε λοιπόν σχεδόν μηδενικά απορρίμματα! Τα οικιακά απορρίμματα είναι ελάχιστα διότι σχεδόν όλα σχετίζονται με τρόφιμα.

Το πρώτο άρθρο εδώ.

Στην συνέχεια: Εξοικονόμηση ενέργειας σε κτίρια και υποδομές.

Στάθης  Γεωργούλης
Δ’ ΕΛΜΕ Ανατολικής Αττικής