Τα τύμπανα του πολέμου

Όχι, δεν αναφέρομαι στην αύξηση της έντασης της επιθετικότητας ένθεν κακείθεν που παρατηρείται στον κόσμο την τελευταία τουλάχιστον επταετία –και η οποία είναι πραγματική και ιδιαίτερα επικίνδυνη- αλλά το πάω πολύ πιο πίσω χρονολογικά και συγκεκριμένα στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο (στο εξής Α’ Π.Π). Και για να γίνω πιο συγκεκριμένος, τα όσα ακολουθούν παρακάτω αφορούν το Battlefield One (και γενικότερα τη σειρά αυτή των παιχνιδιών), ένα [κυρίως] multiplayer¹ παιχνίδι το οποίο κυκλοφορεί στο playstation, το xbox one και τα PC.

Το συγκεκριμένο παιχνίδι Battlefield (πεδίο μάχης) δεν λέγεται One επειδή είναι το πρώτο μιας σειράς παιχνιδιών (αντιθέτως στη σειρά είναι 8^ο ή 9^ο ανάλογα με την πλατφόρμα ή και ακόμη παραπάνω αν υπολογίσουμε και τα spinoff²) αλλά επειδή το πεδίο μάχης του είναι ο πρώτος παγκόσμιος πόλεμος. Οι καινοτομίες που έφερε η σειρά battlefield στα multiplayer παιχνίδια πρώτου προσώπου³ είναι πολλές, θα αναφερθούμε σε μερικές από αυτές.

• Πολλοί παίχτες ταυτόχρονα να πολεμούν σε δυο αντίπαλες ομάδες μέσα σε τεράστιους χάρτες.
• Δυνατότητα ο παίκτης να οδηγήσει διάφορα οχήματα, από μοτοσυκλέτες, κλαρκ, τζιπάκια, φορτηγά, τανκ, μέχρι αεροπλάνα, ελικόπτερα, πλοία, άλογα, τρένα … Ζέπελιν και πολλά ακόμα.
• Συνεργασία των παικτών και ειδικότητες (Classes) όπως Medic, Assault, support, κλπ, που κάθε μια έχει το δικό της ρόλο.
• Διαχωρισμός σε υπο-ομάδες (squads) με ομαδάρχη που δίνει εντολές στους φαντάρους για τον καλύτερο συντονισμό της ομάδας.
• Πολλά είδη όπλων που είναι παραμετροποιήσιμα (διόπτρες, εναλλακτική στόχευση, διαφορετικές γεμιστήρες κλπ.), καθώς επίσης και gadgets (c4, δυναμίτες, κιάλια, νάρκες, ρομποτάκια, ραντάρ κ.α).
• Διαφορετικά είδη παιχνιδιού, από πιο απλά όπως death match, μέχρι και πολύ πιο πολύπλοκα, operations.
• Κατά παράδοση τα παιχνίδια της σειράς έχουν γραφική και ηχητική πανδαισία, με αποτέλεσμα να σε βάζουν μέσα στη μάχη εφόσον έχεις ένα καλό υπολογιστή και δυνατά την ένταση του ήχου.
• Αποθήκευση λεπτομερών στατιστικών, έτσι ώστε ο κάθε παίκτης να μπορεί να βλέπει τις δικές του επιδόσεις αλλά και των φίλων του.
• Πρωτοποριακό μοντέλο φυσικής, με κτήρια και περιβάλλοντα που καταστρέφονται μέχρι ισοπέδωσης, αλλαγή καιρικών συνθηκών την ώρα του παιχνιδιού κ.α.

Εδώ να σημειωθεί, ότι για κάποια από τα όσα ανέφερα παραπάνω, τα πρωτεία δεν ανήκουν στα battlefield, όμως η σειρά battlefield ήταν εκείνη που τα συνδύασε όλα μεταξύ τους άψογα, πρωτοτυπώντας έτσι όχι μόνο στα επί μέρους αλλά και στο σύνολο.

Από τα όσα έχω γράψει ως τώρα ίσως έχετε βγάλει το συμπέρασμα ότι τα battlefield είναι παιχνίδια που απευθύνονται σε στρατόγκαυλους. Στην πραγματικότητα όμως είναι παιχνίδια που μπορεί να εθίσουν τον καθένα με τη φρενήρη δράση τους, τους εναλλακτικούς τρόπους παιχνιδιού ανάλογα με τις προτιμήσεις του καθενός, και το βάθος χρόνου που μπορεί κανείς να ασχολείται χωρίς να βαρεθεί, λόγω της πολυπλοκότητας τους που σου δίνει συνεχώς νέες εμπειρίες. Και, για να πω την αλήθεια, είμαι και εγώ ένα από τα θύματα της γοητείας τους, αφού τα έχω αγοράσει σχεδόν όλα, μαζί με τα expansion (επεκτάσεις) τους και σε κάποια από αυτά μάλιστα έχω αφιερώσει πολύ παραπάνω από 100 ώρες παιχνιδιού.

Ιδού η παρουσία μας στο παιχνίδι, katiousa_mag, έτυχε στο χάρτη αυτό να είμαστε με τους Γερμαναράδες

Σκόπιμα δεν ανέφερα παραπάνω –μαζί με τους υπόλοιπους- τον νούμερο ένα λόγο που εγώ προσωπικά θεωρώ τα battlefield την καλύτερη σειρά πολεμικών παιχνιδιών πρώτου προσώπου, και αυτός είναι η ισορροπία μεταξύ ρεαλισμού και διασκέδασης που προσφέρουν. Κατά καιρούς, πολλοί έχουν κατηγορήσει τα battlefield για έλλειψη ρεαλισμού, και αυτό είναι κάτι που όντως ισχύει. Πχ, στον πραγματικό πόλεμο δεν μπορείς να αναστήσεις ένα σύντροφο σου, που έχει φάει στη μάπα κοτζάμ όλμο, με έναν απινιδωτή ή μια σύριγγα. Επίσης δεν μπορείς να οδηγήσεις πολεμικό πλοίο χρησιμοποιώντας 7-8 πλήκτρα, ούτε και να σου ρίξουν 6-7 σφαίρες και εσύ να συνεχίσεις να πολεμάς και μετά από μισό λεπτό να έχεις γιατρευτεί κιόλας. Όμως, αν το παιχνίδι ήταν απόλυτα ρεαλιστικό, τότε θα έχανε σε ψυχαγωγία. Σκέψου δηλαδή να πρέπει να περπατήσεις 2-3 ώρες πριν φτάσεις στο πεδίο της μάχης, ή να πρέπει να έχεις γνώσεις πιλότου για να οδηγήσεις ένα αεροπλάνο ή να σημαδεύεις με τα κοντάρια πριν ρίξεις με όλμο (πώς φαίνεται ο ολμιστής) και να χρειάζονται 4 κάθε φορά για να τον χρησιμοποιήσουν και να τον κουβαλήσουν. Υπάρχουν βέβαια και παιχνίδια που φλερτάρουν με αυτό το επίπεδο ρεαλισμού –πχ εξομοιωτές πτήσης- αλλά αυτά απευθύνονται σε ειδικότερο κοινό και είναι λιγότερο παιχνίδια και περισσότερο …εξομοιωτές. Κάποια μάλιστα από αυτά χρησιμοποιούνται και στην εκπαίδευση των στρατιωτών/αξιωματικών σε διάφορους στρατούς ανά τον κόσμο και σίγουρα στον αμερικάνικο.

Πρώτοι στον πόλεμο, πρώτοι στον αγώνα

Από όλα τα παιχνίδια battlefield εγώ ξεχωρίζω κυρίως τρία:

• Το πρώτο (battlefield 1942), επειδή εγκαινίασε τη σειρά.
• Το bad company 2 επειδή ήταν από τα πιο διασκεδαστικά.
• Και το battlefield one, που είναι και το πιο πρόσφατο, για τους λόγους που θα αναλύσουμε ακριβώς παρακάτω.

Γιατί μου αρέσει τόσο πολύ το Battlefield One;

Καταρχήν, όσον αφορά στα πολεμικά παιχνίδια, προτιμάω εκείνα που έχουν να κάνουν με Α’ και Β’ Π.Π. Και, ενώ για τον Β’ Π.Π. υπάρχει μια πλειάδα παιχνιδιών πρώτου προσώπου, για τον Α’ ΠΠ είναι μετρημένα στα δάχτυλα του ενός χεριού, και ούτε καν δεν τα εξαντλούν και αυτά. Πέρα από τα άλλα υπάρχει και το φαινόμενο, όσο πιο σύγχρονα είναι τα θέατρα των επιχειρήσεων στα παιχνίδια, τόσο περισσότερη προπαγάνδα να πέφτει, που μερικές φορές φτάνει στο σημείο να αποτελεί προέκταση της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ. «Θύμα» αυτού του φαινομένου έχει πέσει και ή σειρά battlefield, αν και σε πιο ακραία σημεία έχει φτάσει πιστεύω η σειρά Call Of Duty (Cod) σε ένα από τα οποία μάλιστα της σειράς, καλείσαι να δολοφονήσεις τον Φιντέλ Κάστρο (μόνο στα παιχνίδια μπορούσαν να τον σκοτώσουν βλέπετε) και η σειρά Homefront, που θέλει την Βόρεια Κορέα να έχει κάνει επίθεση και να έχει καταλάβει τις ΗΠΑ.

Υπάρχουν, βέβαια και λαμπρές εξαιρέσεις, όπως είναι για παράδειγμα το παιχνίδι Spec Ops The Line, το οποίο μπορεί να θεωρηθεί και αντιπολεμικό, παρότι ασχολείται με σύγχρονα πιθανά πολεμικά σενάρια. Στο συγκεκριμένο, ο G Ι Joe ήρωας που χειρίζεται ο παίκτης διαπράττει απίστευτες ακρότητες στο όνομα της «ειρήνης και της δημοκρατίας», κάτι που οι δημιουργοί παρουσιάζουν με τρόπο που κάθε άλλο παρά δοξάζει τις πράξεις τόσο του ίδιου όσο και του σκοπού που εκπροσωπεί.

Στα πολεμικά παιχνίδια που αναφέρονται σε παλιότερες εποχές, δεν λείπει πάντα η προπαγάνδα, αφού συχνά εισάγεται με όχημα την «ιστορική ακρίβεια» που μεταφράζεται σε αντικομουνιστική ακρίβεια. Ακραίο παράδειγμα αποτελεί το παιχνίδι company of heroes 2 το οποίο παρουσιάζει τους σοβιετικούς σαν να είναι χειρότεροι και από τους Ναζί. Στο Battlefield one, πάντως, δεν παρατηρώ να υπάρχουν φαινόμενα προπαγάνδας, αν και ίσως πρέπει να περιμένουμε ως το επόμενο expansion για να σιγουρευτούμε, με τίτλο “in the name of the Tzar”⁴ που εισάγει τον Ρωσικό στρατό στο παιχνίδι.

Και μιας και αναφερθήκαμε στην ιστορική ακρίβεια, να πούμε ότι και εκεί το παιχνίδι έχει βρει την χρυσή τομή. Αντλεί μεν από την ιστορία, αλλά μέχρι το σημείο που αυτό δεν γίνεται εις βάρος της διασκέδασης που προσφέρει. Οι χάρτες του αποτελούν πεδία που διεξήχθησαν πραγματικές μάχες, όπως το Verdun⁵, που έχουν αναπαραχθεί από φωτογραφίες, αεροφωτογραφίες, και εικόνες της εποχής με καταπληκτική ακρίβεια σε σημείο να αποτελούν υπέροχες αναπαραστάσεις της φρίκης. Οι στολές, οι εμφανίζεις των όπλων, τα οχήματα, και γενικά ό,τι αφορά στον οπτικό τομέα, αποτελεί ιδανική αναπαράσταση των πραγματικών.

Η κόλαση του Βερντέν όπως αποτυπώνεται στο παιχνίδι

Κατά την ώρα της δράσης, ο παίκτης καλείται να παίξει γρήγορα, και παράλληλα στρατηγικά, ενώ η συνεργασία με τα άλλα μέλη της ομάδας είναι απαραίτητη για την επιτυχή του πορεία. Για παράδειγμα, αν είσαι τραυματισμένος μπορεί να σε γιατρέψει ο medic, αν ξεμείνεις από σφαίρες μπορεί να σε προμηθεύσει ο support, αν το όχημα σου έχει πάθει βλάβη μπορεί να στο επισκευάσει ο μηχανικός. Όλα αυτά βέβαια μη φανταστείτε ότι γίνονται με ρεαλιστικό τρόπο, η επισκευή του οχήματος παίρνει 4 με 5 δευτερόλεπτα, και το μπαντάρισμα του τραυματία το ίδιο. Πάντως η ομάδα και το squad (υπο-ομάδα) έχουν τεράστια σημασία, αφού έχω παρατηρήσει πως όταν η ομάδα μου δεν πηγαίνει καλά κάνω και εγώ χαμηλότερο σκορ, ενώ όταν το squad μου αδιαφορεί εντελώς και δεν συνεργάζεται, τα πράγματα πάνε ακόμη χειρότερα.

Τα όπλα του παιχνιδιού είναι λίγο πουσαρισμένα, και με αυτό θέλω να πω, ότι για χάρη της διασκέδασης τα έχουν κάνει κάπως πιο αποτελεσματικά από ό,τι τα πραγματικά εκείνης της εποχής. Πάντως σε σχέση με άλλα παιχνίδια της σειράς που εξελίσσονται στο σήμερα, τα όπλα και τα gadgets του one είναι αρκετά πιο «ταπεινά», κάτι που έχει και τα καλά του και τα κακά του. Σαν καλό, θεωρώ, το ότι δεν υπάρχουν πολλοί τρόποι να «κλέψει» κάποιος κάνοντας κατάχρηση κάποιων ιδιοτήτων των όπλων και των gadgets, σαν κακό το ότι δεν υπάρχουν –σε σχέση με άλλα battlefield– τόσο πολλά πράγματα να ξεκλειδώσεις. Και όταν λέω να ξεκλειδώσεις, εννοώ ότι όσο περισσότερο παίζει κάποιος, τόσο αυξάνεται η πρόσβαση του σε όπλα, gadgets, χειροβομβίδες, πρόσθετα των όπλων κλπ.

Υπάρχει εξοπλισμός στο παιχνίδι για όλα τα γούστα, τον οποίο καλείσαι να προσαρμόσεις στις ανάγκες σου, αλλά και να προσαρμοστείς σε αυτόν. Ένα όπλο που χρησιμοποιείς πρώτη φορά, κατά πάσα πιθανότητα θα σου φανεί κάπως άχρηστο, αν όμως του δώσεις χρόνο θα δεις ότι θα βελτιωθείς και ίσως να γίνει το αγαπημένο σου. Αν και για να πω την αλήθεια, ποτέ δεν κατάφερα να γίνω καλός σε όπλα sniper, με αποτέλεσμα να είναι τα λιγότερο χρησιμοποιημένα όπλα από εμένα, και να μισώ όσο τίποτα άλλο όταν κάποιος πετυχημένα με σκοτώνει από 500 μέτρα απόσταση. Πάντως η κατάχρηση των όπλων sniper καταντάει αηδία, και, όταν ο χάρτης γεμίζει με ακροβολιστές χάνεται κατά τη γνώμη μου η πλάκα, γιατί σε τρώνε από όλα τα σημεία του ορίζοντα χωρίς να μπορείς να αμυνθείς. Είναι η λεγόμενη τεχνική του «καμπερώματος» που βγαίνει από την λέξη κάμπινγκ, ότι και καλά ο sniper στήνει σε ένα σημείο τη σκηνή του και δεν κουνάει από εκεί μέχρι να ολοκληρωθεί η πίστα. Άλλα «καρκινώματα» του παιχνιδιού είναι οι cheaters, αυτοί δηλαδή που χρησιμοποιούν hacks για να κλέψουν στο παιχνίδι, πχ να σε βλέπουν μέσα από τοίχους, να σε πετυχαίνουν αυτόματα στο κεφάλι κ.α. Οι servers διαθέτουν προγράμματα που εντοπίζουν τους cheaters, όμως αυτοί που φτιάχνουν τα hacks τα εξελίσσουν και έτσι τα αντικλεπτικά συστήματα είναι αδύνατον να τους εντοπίσουν όλους, με αποτέλεσμα να την πληρώνουν οι τίμιοι βιοπαλαιστές παίκτες.

Καράβια βγήκαν στη στεριά… με με ρωτάτε πώς κατέληξε το πολεμικό πλοίο στην έρημο.

Ακόμη ένα καλό που έχει το battlefield one, και η σειρά γενικότερα, είναι ότι ο κόσμος συνεχίζει να τα παίζει πολύ καιρό μετά την κυκλοφορία τους. Για παράδειγμα, στους servers του bad company 2 συνεχίζουν να υπάρχουν πολλοί ενεργοί παίκτες, παρότι το παιχνίδι κυκλοφόρησε το 2010, ενώ και τα παλιότερα battlefield συνεχίζουν να έχουν μια αξιοσέβαστη βάση παικτών σε επίσημους και ανεπίσημους servers. Είναι πολύ σημαντικό να ξέρεις ότι το παιχνίδι που αγοράζεις θα συνεχίσει να έχει πέραση μετά από καιρό, διότι τα περισσότερα multiplayer παιχνίδια σπάνια έχουν κύκλο ζωής πάνω από 5-6 χρόνια, κάτι που τα καθιστά άχρηστα όταν παλιώσουν αφού δεν μπορούν πια να παιχτούν.

Πέρα από τα χαρακτηριστικά τους, την διασκέδαση που προσφέρουν και τις καινοτομίες τους, δεν μπορεί παρά να μας δημιουργηθούν ερωτήματα για τις πιθανές αρνητικές πλευρές αυτού του είδους των παιχνιδιών. Όχι μόνο για το ζήτημα του εθισμού, καθώς υπάρχουν άνθρωποι που περνούν το μεγαλύτερο κομμάτι της ημέρας τους παίζοντας τέτοια παιχνίδια, αλλά και για μια σειρά από άλλους προβληματισμούς, ειδικότερα σε σχέση με τις μικρότερες ηλικίες. Φέρ’ ειπείν, το κατά πόσο τέτοιου είδους παιχνίδια δημιουργούν στα μυαλά των παιδιών μια ρομαντική εικόνα για τον πόλεμο, μια εξύμνηση της επικράτησης μέσω της βίας, και μια αποδοχή, σε βαθύτερο συνειδησιακό επίπεδο, του ρόλου τους ως πιθανοί αυριανοί στρατιώτες στην υπηρεσία του «έθνους». Πάντως, ακόμη και πριν εφευρεθούν οι υπολογιστές, η κοινωνία «εκπαίδευε» από μικρά τα παιδιά στην ιδέα του πολέμου μέσα από τα παιχνίδια, τα κόμικς, την τηλεόραση, ακόμη και το σχολείο. Από την άλλη, είναι αλήθεια ότι τα ανθρώπινα υποκείμενα έχουν τον τρόπο να ξεχωρίζουν το πραγματικό από το φανταστικό, και να κατανοούν ότι άλλο το παιχνίδι και άλλο η πραγματικότητα. Βέβαια η εξύμνηση της βίας μέσα από τηλεόραση, υπολογιστές, κόμικ κ.α, ακόμα και αν είναι βία φανταστική, όλο και κάποιο αποτύπωμα θα αφήσει. Πιστεύω όμως ότι θα ήταν ίσως υπερβολική μια a priori δαιμονοποίηση όλων των παιχνιδιών/ταινιών/βιβλίων/κόμικ, σχετικών με τον πόλεμο, καθώς θα αποτελούσε μια τυφλή στροφή στον πουριτανισμό.

Πάντως, το ζήτημα των συνεπειών σηκώνει πολύ κουβέντα, που ίσως θα είχε αξία να γίνει αυτοτελώς σε κατοπινό άρθρο. Όσον αφορά το παρόν άρθρο, ελπίζω να το βρήκατε ενδιαφέρον καθώς θα ακολουθήσουν και άλλα παρόμοια από τον φαντασμαγορικό κόσμο του gaming.

Λαγωνικάκης Φραγκίσκος (Poexania)