“Έφυγε” η Ραφαέλα Καρά – Μια ντίβα στα κόκκινα: ερωτικά και πολιτικά

Οι περισσότεροι την ξέρουν από τη μεγάλη επιτυχία της A far l’amore comincia tu, όπου οι Έλληνες ακούν κάτι σαν Σκόπια-Σκόπια στο ρεφρέν.

Ο λατινογενής κόσμος τη γνώρισε ως ένα θερμό, εκρηκτικό ταλαντούχο κορίτσι που χόρευε, τραγουδούσε, έπαιζε στο σινεμά. Και δεν είναι τυχαίο πως το μιούζικαλ προς τιμήν της, που ξανάφερε το όνομά της στο προσκήνιο (αν υποθέσουμε πως είχε φύγει ποτέ από αυτό) είχε τίτλο αντίστοιχα εκρηκτικό με το ταμπεραμέντο της. Explota, explota ή My heart goes boom.

Κι όμως, η Ραφαέλα Καρά ήταν κάτι παραπάνω από όλα αυτά. Μπορεί οι ερμηνείες της και βασικά το ρεπερτόριό της να μην έφτασαν πχ το βάθος της Μίλβα, αλλά η Ραφαέλα Ρομπέρτα Πελόνι, όπως είναι το κανονικό της όνομα, ήταν κάτι παραπάνω από μια πρωτοπόρος των μιούζικαλ και της ντίσκο, με τις διαχρονικές επιτυχίες της από τη δεκαετία του 1970.

Γεννημένη στην εργατούπολη της Μπολόνια, που ήταν κόκκινο προπύργιο, επηρεάστηκε από το ιδεολογικό κλίμα της εποχής και είχε δηλώσει ανοιχτά σε μια συνέντευξή της στο ισπανικό περιοδικό Interviu ότι ψήφιζε πάντα το Κομμουνιστικό Κόμμα. Μες στα πιο μαύρα χρόνια της δεκαετίας του ’90, επιβεβαίωσε αυτή τη στράτευσή της, λέγοντας μάλιστα:

Σε μια σύγκρουση εργαζόμενων και επιχειρηματιών, εγώ θα είμαι πάντα με την πλευρά των εργαζομένων.

Στα οικεία της πρόσωπα είχε πει πως θεωρούσε την ψήφο της μεγάλη ευθύνη, συνδεμένη με έναν τρόπο ζωής. Λένε επίσης πως είχε προσπαθήσει να ακυρώσει την προβολή της εκπομπής που ανέλαβε στην τηλεόραση, καθώς έκανε πρεμιέρα λίγες μέρες μετά την απαγωγή του Μόρο από τις Ερυθρές Ταξιαρχίες, αλλά επικράτησε ο νόμος της τηλεθέασης και του κέρδους.

Πώς δένει όμως αυτή η ιδεολογία με ένα πιο ελαφρύ ρεπερτόριο; Στην πραγματικότητα, αρκετά τραγούδια της έφτασαν σε κάπως μεγαλύτερο βάθος από ό,τι πιστεύουν πολλοί. Η Καρά δεν είναι απλώς μια τραγουδίστρια του έρωτα, αλλά αυτή που έμαθε σε πολλές Ιταλίδες πώς να απολαμβάνουν τον έρωτα χωρίς ταμπού, συντηρητικά αντανακλαστικά και φόβο, που ήταν σύνηθες φαινόμενο στην Ιταλία εκείνης της εποχής, που επηρεαζόταν σε ένα μεγάλο βαθμό από τον πουριτανισμό του Βατικανού, το οποίο λογοκρίνει μάλιστα μια σειρά τραγούδια και “σκανδαλιστικές” εμφανίσεις της, όσο αθώες και αν μοιάζουν αυτές σήμερα.

Ακόμα και το πιο δημοφιλές τραγούδι της έχει κάποια τέτοια ίχνη, καθώς λέει στον εραστή της, να ξεκινήσει αυτός, για να κάνει έρωτα, σε μια εποχή που ήταν διαδεδομένη αντίληψη αυτή που θεωρούσε τη γυναίκα απλό σκεύος ηδονής, χωρίς να ενδιαφέρεται για τις δικές της ερωτικές ανάγκες.

Άλλα τραγούδια της πιάνουν έστω και ακροθιγώς δύσκολα θέματα -για τα δεδομένα της εποχής ιδίως- όπως η ομοφυλοφιλία και ο σαδομαζοχισμός, ενώ πρόσφατα έχει ειπωθεί μεταξύ σοβαρού και αστείου-υπερβολής πως έχει κάνει περισσότερα για τη σεξουαλική τουλάχιστον απελευθέρωση της γυναίκας από ο,τι πολλές συνειδητές φεμινίστριες. Το 2017 τιμήθηκε μάλιστα με το βραβείο World Pride θεωρούμενη ένα από τα είδωλα της κοινότητας των ομοφυλόφιλων.

Η Ραφαέλα Καρά έφυγε από τη ζωή λίγες μέρες αφού συμπλήρωσε τα 78 της χρόνια και αφήνει πίσω το στίγμα της που επηρέασε βαθιά την ιταλική κοινωνία, τη μόδα, την ποπ κουλτούρα και τη νοοτροπία των γυναικών που επιδίωκαν τη χειραφέτηση. Αλλά το πιο βασικό είναι πως κατάφερε να είναι κάτι πολύ παραπάνω από όλα αυτά, μένοντας με τον δικό της τρόπο και όποιους περιορισμούς πιστή στις ιδέες της.