Γράμμος, 25 Ιούνη 1949: Τρεις φωτογραφίες «πρόσωπο με πρόσωπο με τη λεβεντογενιά των μαχητών και μαχητριών του ΔΣΕ»
Ο αντιστασιακός Βαγγέλης Λαζαρίδης, αξιωματικός του ΔΣΕ στα νιάτα του, είδε αυτές τις φωτογραφίες σε δημοσίευμα του Ριζοσπάστη και μετά από 62 χρόνια το αεράκι του Γράμμου έσπρωξε στη μνήμη του θύμησες και συγκινήσεις…
Αναζητώντας φωτογραφίες από την ένδοξη εποποιία του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας, σήμερα, έρχεσαι «πρόσωπο με πρόσωπο» με πάρα πολλές. Σ’ αυτό συνέβαλε, κυρίως, η δημοσιοποίηση του φωτογραφικού αρχείου του οπερατέρ του ΔΣΕ Απόστολου Μουσούρη.
Όμως, δεν πέρασαν πολλά χρόνια από τότε που στο διαδίκτυο έβρισκες λιγοστές, σχεδόν μετρημένες στα δάχτυλα, κι αυτές «ανώνυμες», χωρίς δηλαδή να γνωρίζουμε τον δημιουργό τους, αλλά ούτε και τους πρωταγωνιστές. Σε τρεις τέτοιες φωτογραφίες, θα αναφερθούμε σήμερα. Οι δυο απεικονίζουν μαχήτριες και μαχητές του ΔΣΕ σε πορεία, ζωσμένους με τα τιμημένα όπλα τους. Στην τρίτη φωτογραφία μια μαχήτρια επιδένει τραύμα μαχητή συναγωνιστή της.
Αφορμή μας έδωσε ο αντιστασιακός Βαγγέλης Λαζαρίδης, αξιωματικός του ΔΣΕ στα νιάτα του (αν και ποτέ δεν γέρασε ο καπετάνιος) που είδε αυτές τις φωτογραφίες σε δημοσίευμα του Ριζοσπάστη και, μετά από 62 χρόνια το αεράκι του Γράμμου έσπρωξε στη μνήμη του θύμησες και συγκινήσεις… Συγκινημένος θα στείλει γράμμα στο περιοδικό Εθνική Αντίσταση (τ. 152, 2011) της ΠΕΑΕΑ – ΔΣΕ και θα αναφερθεί στις φωτογραφίες και στα πρόσωπα που απεικονίζουν.
«Μετά από 22.630 μέρες, βλέποντας τις ΕΠΟΝίτικες φωτογραφίες του ένθετου, ήρθα πρόσωπο με πρόσωπο με τη λεβεντογενιά των μαχητών και μαχητριών του ΔΣΕ, της διμοιρίας μου, που δημοσίευσε το κόμμα μου, ΚΚΕ.
Οι φωτογραφίες είναι τραβηγμένες στον Καμπίτσιο του Γράμμου, από τους φωτορεπόρτερ αγωνιστές του ΔΣΕ (20-25/6/1949) [πολύ πιθανό να είναι του Απόστολου Μουσούρη]. Βλέποντας τις φωτογραφίες ένιωσα απέραντη περηφάνια, αλλά και συγκίνηση, που μ’ έκαναν στα 83 μου χρόνια να κλάψω, ξανά και ξανά από τη χαρά μου.
Στη φωτογραφία 1 διακρίνονται οι: ΕΠΟΝίτισσα – μαχήτρια του ΔΣΕ Χρυσούλα Χριστοδούλου, από τη Νάουσα, 20 ετών, ο Χρήστος και ο Πέτρος, 22 και 23 ετών, αντίστοιχα.
Στη φωτογραφία 2, από δεξιά, διακρίνονται οι: ΕΠΟΝίτισσες – μαχήτριες διμοιρίας 20 και 22 ετών, Κατίνα (τυφεκιοφόρος), ο γενναίος Λάζος (οπλοπολυβολητής), η αμαζόνα Σουλτάνα (με το πάντζερ), ο γενναίος Γιώργος (με το πάντζερ).
Στη φωτογραφία 3, διακρίνεται η νοσοκόμα του λόχου να επιδένει το τραυματισμένο γόνατο του υπογράφοντος, ΕΠΟΝίτη αξιωματικού του ΔΣΕ, Βαγγέλη Λαζαρίδη, 21 ετών.
Οι καινούριες στρατιωτικές στολές της διμοιρίας, η ξιφολόγχη και το κράνος είναι λάφυρα «made in USA», που αποκτήσαμε από τη μάχη ανακατάληψης της Πυρσόγιαννης Κόνιτσας, με τους 24 αιχμαλώτους, μεταξύ των οποίων και ο χειρουργός και ο αρχινοσοκόμος Κακογιάννης Άγγελος, της 75ης ταξιαρχίας του κυβερνητικού στρατού (τέλη Μάρτη – αρχές Απρίλη 1949). Στη μάχη της Πυρσόγιαννης (πρώτο 15ήμερο Απρίλη 1949), τρεις μαχήτριες της 108 ταξιαρχίας Σοφιανού, με το αντιαεροπορικό τύπου «Skoda», κατέρριψαν το πολεμικό αεροσκάφος τύπου «Dakota», που έπεσε μέσα στη γκιόλα του ποταμού Σαραντάπορου, με 12 απανθρακωμένους στρατιωτικούς, ανατολικά της Πυρσόγιαννης.»
Αυτοί ήταν οι μαχητές και μαχήτριες του ΔΣΕ, που πολέμησαν ηρωικά, σαν τιτάνες, έναντι ενός άριστα εξοπλισμένου υλικά στρατού, στηριγμένου και καθοδηγούμενου από δυο αυτοκρατορίες (Άγγλοι-ΗΠΑ), κι έκαναν για τέσσερα και πάνω χρόνια την κυρίαρχη τάξη των εκμεταλλευτών να χάσει τον ύπνο της.
Σ’ όσους έπεσαν στη μάχη για έναν κόσμο δίκαιο και σ’ αυτούς που επέζησαν και στάθηκαν όρθιοι και περήφανοι στα χρόνια που ακολούθησαν, υποκλινόμαστε…