Α. Μ. Ροντσένκο: «Εργαζόμαστε για την διαβίωσή μας, όχι για τα παλάτια, τους ναούς, τα νεκροταφεία και τα μουσεία τους»

Η ιδεολογία της φωτογραφίας και του φωτομοντάζ στην Πρωτοπορία φέρει το όνομα του Αλεξάντερ Μιχαήλοβιτς Ροντσένκο. Τα βαθιά ψυχολογικά του πορτραίτα οικείων και φίλων έως και σήμερα θεωρούνται σχολή για τα πορτρέτα. Οι φωτογραφίες του έγιναν διάσημες για τις ακραίες παραμορφώσεις τους, τις διαγώνιες λήψεις τους και όλες τις απότομες γωνίες -γνωστές μέχρι σήμερα ως «γωνίες Ροντσένκο». Φτασμένος ζωγράφος, γλύπτης, και σχεδιαστής, εγκατέλειψε την τέχνη του, για τη φωτογραφία και το φωτομοντάζ.

Το 1921 έγινε μέλος της ομάδας Productivist ομάδα που ενθάρρυνε την ενσωμάτωση της τέχνης στην καθημερινή ζωή. Εντυπωσιασμένος από τη φωτομοντάζ των Γερμανών Ντανταϊστών, ο Ροντσένκο ξεκίνησε τα πειράματά του στο μέσο, αρχικά φωτογραφίζοντας εικόνες της περιόδου 1923-1924.

Η πρώτη του «παρουσίαση» στο κοινό γίνεται παρά τις αντιρρήσεις του αρχικά για την ανάγκη εξάλειψης των θεμάτων της αγάπης και της προσωπικής συγκίνησης από την τέχνη και τη λογοτεχνία για χάρη της επανάστασης, με την εικονογράφηση του ερωτικού ποιήματος του Μαγιακόφσκι, «Pro Eto» (Σχετικά με αυτό) το 1923. Ποίημα αφιερωμένο στη μούσα και ερωμένη του Λίλια Μπρικ και ολόκληρης της Ρωσικής Πρωτοπορίας κατά την διάρκεια του χωρισμού τους. Τα φωτομοντάζ και το πορτρέτο της Μπρικ από τον Ροντσένκο είναι από τις πιο αναγνωρισμένες εικόνες του ρωσικού κονστρουκτιβισμού και της Αβάν-γκαρντ. Η συμβολή του στο ποίημα ήταν τόσο μεγάλη που συχνά αναφέρεται ως «συν-συγγραφέας».

Συνδυάζοντας τις φωτογραφίες της Λίλιαν και του Μαγιακόφσκι με εικόνες ουρανοξυστών, αεροπλάνων, ζωολογικών κήπων και κλουβιών κάθε μοντάζ σχετίζεται με το θέμα και τη διάθεση των στίχων. Εικόνες που ο ποιητής Μαγιακόφσκι φαντάζει ότι σε κάποια μελλοντική ουτοπία έχει αναστηθεί από τους νεκρούς για να χρησιμεύσει ως φύλακας σε ζωολογικό κήπο – αγαπημένο στέκι της Λίλια, εικόνες με τον ποιητή να κοιτάζει τη μούσα του μέσω της κάμερας (και έξω από εμάς), ο Ροντσένκο επιτυγχάνει την αναγνώριση του Μαγιακόφσκι μέσω του ανώνυμου θεατή και του κοινωνού στο έργο του.

Ο χαρακτηρισμός «τεχνικά άψογος» για την τεράστια συμβολή του στο ποίημα του Μαγιακόσφκι ήτανε αυτό που θα καθιέρωνε την ευρωπαϊκή και όχι μόνο αναγνώριση του ως πρωτοπόρος δάσκαλος της φωτογραφίας και του φωτομοντάζ.

Στον Ροντσένκο ανήκει και το περίφημο σύνθημα για την Τέχνη το 1920: «Εργαζόμαστε για την διαβίωση μας, και όχι για τα παλάτια, τους ναούς, τα νεκροταφεία και τα μουσεία τους». Και με το μεγαλείο του ουτοπικού έρωτα δεν τα πήγε και άσχημα θα λέγαμε αρκετοί.