«Καμιά Άλλη Γη / No Other Land» των Μπάσελ Άντρα, Χαμντάν Μπαλάλ, Ραχέλ Ζορ, Γιουβάλ Άμπρααμ (Παλαιστινιακή, 2024)

Μετά τη συγκίνηση τι; 

Σε αυτό το ερώτημα επιχειρούν να απαντήσουν ο Παλαιστίνιος Μπάζελ Αντρα και ο Ισραηλινός Γιούβαλ Αμπραχαμ που τους παρακολουθούμε στο ντοκιμαντέρ τους “No Other Land” – που απέσπασε το βραβείο ως καλύτερο ντοκιμαντέρ στην Berlinale και πολύ πρόσφατα παρόμοιο βραβείο στις Νύχτες Πρεμιέρας. Και επιχειρούν την απάντηση με μοναδικό τους όπλο την κάμερα και την καταγραφή καρέ καρέ των γεγονότων που συμβαίνουν δεκαετίες τώρα στη Μασαφέρ Γιάτα (Masafer Yatta), μία περιοχή που βρίσκεται στο νότιο άκρο της Δυτικής όχθης στην Παλαιστίνη και αποτελείται από 20 περίπου χωριά που είχαν ιδρυθεί εκεί πολύ πριν την ίδρυση του κράτους του Ισραήλ. Πρόκειται για χωριά που αποτελούνταν από αρχαία πέτρινα κτίσματα και οι κάτοικοι αυτών ασχολούνταν κυρίως με την κτηνοτροφία και τη γεωργία. Παρακολουθώντας το ντοκιμαντέρ, εύκολα μπορεί να γίνει αντιληπτό πως ό,τι διαδραματίζεται στην περιοχή της Μασαφέρ Γιάτα συμβαίνει σε ολόκληρη τη Δυτική όχθη, όπου οι Παλαιστίνιοι ζούσαν αποκλεισμένοι και διαρκώς εκτοπισμένοι κάθε μέρα, κάθε στιγμή. Ο παρελθοντικός χρόνος αναφέρεται στα όσα συνέβαιναν πριν τον πόλεμο που ξέσπασε στην περιοχή με αφορμή την επίθεση της Χαμάς. Γιατί πλέον δεν γνωρίζουμε ούτε πόσοι ζουν σε ολόκληρη τη Δυτική Όχθη ούτε πώς ζουν- σίγουρα πολύ χειρότερα από ό,τι καταγράφεται στην κάμερα, αφού τα γυρίσματα του ντοκιμαντέρ που διήρκεσαν 5 χρόνια, ολοκληρώθηκαν τον Οκτώβριο του 2023. 

Συνήθως, στον χώρο του ντοκιμαντέρ δεν υπάρχει μία και μόνο «αλήθεια». Ο δημιουργός έχει στην ευχέρειά του εργαλεία όπως το μοντάζ, τη γωνία λήψης, τους ανθρώπους που θα επιλέξει να μιλήσουν, ακόμα και τις τοποθεσίες που θα κινηματογραφηθεί το έργο. Εδώ όμως, χωρίς καμία υπερβολή καταγράφεται η μία και μοναδική αλήθεια. Με πολλές συνεχόμενες λήψεις, χωρίς πολλά κοψίματα στο μοντάζ, κινηματογραφείται η ωμή αλήθεια. Άνθρωποι υπό διωγμό χρόνια ολόκληρα που το μόνο που διεκδικούν είναι ό,τι διεκδικεί κάθε απλός άνθρωπος αυτού του πλανήτη. Ένα σπίτι, μία ιατρική φροντίδα, εκπαίδευση και εργασία. Τίποτε άλλο. Τίποτε υπερβολικό, τίποτε παράλογο. Και από την άλλη, αντιμέτωποι καθημερινά, με φανατικούς στρατιώτες και έποικους, γαλουχημένους με τη ρητορική του μίσους και τις εθνικοπατριωτικές κορώνες που έχουν δηλητηριάσει τις ψυχές τους και τους έχουν μεταμορφώσει σε ανθρωπόμορφα κτήνη που εκτελούν εντολές και ανθρώπους. 

Το ντοκιμαντέρ δεν επιχειρεί να εκμαιεύσει με χειριστικό τρόπο τα συναισθήματα των θεατών. Των θεατών που γνωρίζουν τι συμβαίνει στην περιοχή, που έχουν δει άπειρες εικόνες φρίκης κυρίως από τα social, που έχουν αγανακτήσει, που αναρωτιούνται με ποιον τρόπο μπορεί να δοθεί ένα τέλος σε αυτή τη γενοκτονία. Το ντοκιμαντέρ επιχειρεί να δώσει μία άλλη διάσταση σε αυτόν τον αγώνα. Μία άλλη μορφή γνώσης. Αυτής που καλείται ανθρωπιστική γνώση. Καταγράφοντας όχι απλώς τα γεγονότα αλλά συστήνοντάς μας και τους ανθρώπους που παίρνουν μέρος σε αυτά, τους ανθρώπους που η μοίρα τους τους έφερε αντιμέτωπους με την πολιτική κτηνωδία απέναντι στην οποία προβάλλουν μια υπεράνθρωπη αντίσταση, αρνούμενοι με όση δύναμη, υπομονή και πείσμα τους απομένει να εγκαταλείψουν την κοινότητά τους, τα εδάφη που γεννήθηκαν, τους φίλους και συγγενείς που χωρίς αυτούς δεν θα μπορούσαν να αντέξουν τις στερήσεις και τις κακουχίες στις οποίες υποβάλλονται καθημερινά. Τους ανθρώπους που έμαθαν να ζουν με τον φόβο, τον τρόμο, την αγωνία αν θα ξυπνήσουν ζωντανοί την επόμενη μέρα, την αγωνία ποιος από τους αγαπημένους τους θα είναι το επόμενο θύμα. 

Πρόκειται για ένα ντοκιμαντέρ που δεν στοχεύει μόνο στη συγκίνηση του θεατή, αλλά στο να αντιληφθεί ότι η μάχη που δίνεται από αυτούς τους ανθρώπους είναι μία μάχη που αφορά όλους μας. Μία μάχη να σωθεί ο άνθρωπος, η αξιοπρέπειά του, η δύναμη να αντιστέκεται σε οτιδήποτε βάλλει τα στοιχειώδη δικαιώματα του, η δύναμη να αντιστέκεται στον βίαιο ξεριζωμό του, η δύναμη να αντιστέκεται σε οτιδήποτε μεταμορφώνει τους ανθρώπους σε κτήνη. Οι Παλαιστίνιοι αγωνίζονται γνωρίζοντας ότι η πιθανή ήττα του αγώνα τους θα αποτελέσει ήττα όλων των λαών. Και αυτό σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να αφήνει αδιάφορο κανέναν μας. 

Ταυτόχρονα αυτές τις μέρες ξεκινά το Φεστιβάλ Παλαιστινιακού Κινηματογράφου (εδώ για περισσότερες πληροφορίες https://athenspalestinefilmfestival.org ) το οποίο θα διεξαχθεί από τις 17 Οκτωβρίου έως τις 16 Νοεμβρίου 2024 στους κινηματογράφους Ανδόρα, New Star Art και Τριανόν. 

Ένα κάλεσμα να γνωρίσουμε από κοντά μέσω του κινηματογράφου τους ανθρώπους που πλήττονται τόσο ανελέητα, τόσο άδικα, τόσο απάνθρωπα. Ας μην αδιαφορούμε. Ας ανταποκρινόμαστε σε αυτά τα καλέσματα και ας τα στηρίζουμε. Δεν αρκεί μόνο να παρακολουθούμε από τι οθόνες των σπιτιών μας. Οφείλουμε και να «βιώνουμε». Και ο κινηματογράφος μας δίνει αυτή τη δυνατότητα. Του «βιώματος». Έτσι κατανοούμε ακόμη περισσότερο και έτσι βρισκόμαστε διαρκώς σε μία εγρήγορση που μας θωρακίζει απέναντι στην τρέχουσα πολιτική προπαγάνδα.