«Με τα μάτια της Νταλβά / Dalva» της Εμανουέλ Νικό | Μια ταινία για την παιδική σεξουαλική κακοποίηση

Αν μπορέσουμε να αντικρίσουμε τον κόσμο με τα μάτια της Νταλβά θα μπορέσουμε να κατανοήσουμε την ορολογία τριών πολύ σκοτεινών λέξεων που στη φράση μέσα συνιστούν ένα από τα μεγαλύτερα εγκλήματα που δυστυχώς διαπράττονται σε πολύ μεγάλο βαθμό στην εποχή μας και που, δυστυχώς επίσης, πολλά από αυτά δεν αποκαλύπτονται ποτέ. Μιλάμε για την παιδική σεξουαλική κακοποίηση. Παιδική γιατί στηρίζεται στην αθωότητα και την ευκολοπιστία του παιδιού. Σεξουαλική γιατί ο θύτης εκμεταλλεύεται και εργαλειοποιεί την ανάγκη του παιδιού να το αγαπούν. Κακοποίηση γιατί η εργαλειοποίηση αυτή βασίζεται στη διεστραμμένη εκμάθηση από τη μεριά του θύτη προς το παιδί ότι αγαπώ κάποιον σημαίνει σχετίζομαι σεξουαλικά μαζί του. Και αποκτώ αξία όταν ανταποκρίνομαι σε αυτά που μου ζητά. Η μοναδικότητα μου είναι άμεσα συνυφασμένη με αυτά που μπορώ να του προσφέρω. Όσο πιο καλά τα προσφέρω τόσο μεγαλύτερη αξία αποκτώ στα δικά του μάτια και άρα και στα δικά μου, γιατί έχω μάθει να αντικρίζω τον κόσμο μέσα από τα δικά του. Γιατί εγώ μαθαίνω τη ζωή μέσα από τον θύτη μου. Έτσι δημιουργείται μία ιδιότυπη νοσηρή, αλλά πολύ ισχυρή σχέση ανάμεσα στον θύτη και το θύμα. Μία σχέση που για να αποδομηθεί απαιτείται τεράστια δουλειά από την αρχή. Δουλειά που να επανακαθορίζει τις έννοιες αγάπη, μοναδικότητα, προσφορά, εμπιστοσύνη, ανθρώπινες σχέσεις. 

Πώς καταρρίπτεται στη συνείδηση ενός παιδιού ότι ένα από τα πιο αγαπημένα του πρόσωπα, ο πατέρας του στην περίπτωση της Νταλβά, δεν ήταν αυτός που την αγαπούσε και που της μάθαινε την αγάπη μέσα από τη σεξουαλική επαφή μαζί της, αλλά ένας αδίστακτος, διεστραμμένος, άρρωστος άνθρωπος του οποίου θύμα υπήρξε; Με ποιον τρόπο θα μπορέσει η Νταλβά να προσεγγίσει τους ανθρώπους όταν στην πιο τρυφερή ηλικία της ζωής της έχει μάθει και έχει πιστέψει βαθιά μέσα της ότι η αγάπη και η ερωτική συνεύρεση πάνε μαζί; Εσωτερικές και εξωτερικές συγκρούσεις ταλανίζουν διαρκώς την Νταλβά όταν απομακρύνεται από τον πατέρα της και έρχεται σε επαφή με την σκληρή κοινωνία των συνομηλίκων της. Μία κοινωνία που με ευκολία κατακρίνει, αλλά που έστω και μέσα από τις αρνητικές της κρίσεις, η Νταλβά αρχίζει σταδιακά να αντιλαμβάνεται ότι κάτι δεν πήγαινε καλά σε αυτή τη νοσηρή σχέση. Οι λεπτές γραμμές ανάμεσα στη συναίνεση, τη συνενοχή, τη θυματοποίηση και τον κίνδυνο (υπαρκτό πάντα) της επαναθυματοποίησης μπαίνουν στο μικροσκόπιο της ταινίας «Με τα μάτια της Νταλβά» και εξετάζονται διεισδυτικά και ταυτόχρονα με πολλή διακριτικότητα και σεβασμό προς το παιδί. 

Μία ταινία που η εσωτερικευμένη βία που έχει ασκηθεί στη μικρή Νταλβά, βρίσκεται διαρκώς στο προσκήνιο και το μέγεθος αυτής το αντιλαμβανόμαστε καθ’ όλη τη διάρκεια της ταινίας όχι από σκηνές βίας (όχι δεν χρειάζεται ούτε να δούμε ούτε να ακούσουμε για να καταλάβουμε) αλλά από την τεράστια δυσκολία που αντιμετωπίζει το μικρό κορίτσι να αντιληφθεί τι του συνέβαινε και να μπορέσει να αρχίσει να αντικρίζει τον κόσμο με τα μάτια πλέον των συνομηλίκων του, με τα μάτια του παιδιού που είχε ξεχάσει να είναι. 

Αν θέλουμε να καταλάβουμε το πόσο εύκολο είναι ένα παιδί να αποδεχτεί μια άλλη πραγματικότητα από αυτή που υπάρχει, το πόσο εύκολα μπορεί να χειραγωγηθεί από κάποιον που γνωρίζει καλά τις ανάγκες του, το πόσο εύκολα μπορεί να μεταμορφωθεί σε έναν πιστό ακόλουθο και υποστηριχτή του θύτη του, δεν έχουμε παρά να δούμε αυτή την ταινία. Και ίσως αντιληφθούμε και τη δυσκολία του να αναγνωρίζουμε τα θύματα σεξουαλικής κακοποίησης. Μία δυσκολία που έχει να κάνει αφενός με την καμουφλαρισμένη και πολύ καλά κρυμμένη και από το ίδιο το παιδί κατάσταση που βιώνει και αφετέρου από τα μειωμένα αντανακλαστικά μας, εξαιτίας μιας ατομικής περιχαράκωσης που δεν μας επιτρέπει να δούμε πέρα από τη μύτη μας. Είναι και αυτό ένα άλλο σύμπτωμα μιας κοινωνίας που νοσεί. 

Η ταινία που αποτελεί το σκηνοθετικό ντεμπούτο της 37χρονης Εμανουέλ Νικό, προβάλλεται στις κινηματογραφικές αίθουσες. 

Έχει αποσπάσει αρκετά βραβεία σε διάφορα διεθνή φεστιβάλ, μεταξύ των οποίων το βραβείο της FIPRESCI στο «Ένα Κάποιο Βλέμμα» του φεστιβάλ των Καννών και το βραβείο υποσχόμενης ηθοποιού στο ίδιο φεστιβάλ.