Σεργκέι Αϊζενστάιν – Σε πρώτο πλάνο στο «πανί» η πάλη των λαϊκών μαζών
Σαν σήμερα, γεννήθηκε ο Σεργκέι Μιχαήλοβιτς Αϊζενστάιν, ο σημαντικότερος Σοβιετικός σκηνοθέτης και ένας από τους μεγαλύτερους θεωρητικούς του παγκόσμιου κινηματογράφου.
Σαν σήμερα, στις 23 του Γενάρη 1898, γεννήθηκε ο Σεργκέι Μιχαήλοβιτς Αϊζενστάιν, ο σημαντικότερος Σοβιετικός σκηνοθέτης και ένας από τους μεγαλύτερους θεωρητικούς του παγκόσμιου κινηματογράφου.
Το 1915 άρχισε να σπουδάζει πολιτικός μηχανικός στην Πετρούπολη, ακολουθώντας το επάγγελμα του ευκατάστατου πατέρα του, απασχολούμενος ταυτόχρονα στη ζωγραφική και στα σχέδια κοστουμιών. Όταν απαλλάχτηκε οριστικά από την πατρική κηδεμονία, αναγνώρισε ότι η επανάσταση του πρόσφερε το πιο πολύτιμο αγαθό: τον έκανε καλλιτέχνη.
Την άνοιξη του 1918 κατετάγη εθελοντής στον Κόκκινο Στρατό.
Το 1920 πήγε στην Ακαδημία του Γενικού Επιτελείου στη Μόσχα, όπου συμμετείχε ενεργά ως σκηνογράφος και αργότερα σαν σκηνοθέτης στο πρώτο Εργατικό Θέατρο της Προλεταριακής Κουλτούρας (Προλετκούλτ), ενώ το 1923 γύρισε την πρώτη του ταινία «Απεργία».
Ο Αϊζενστάιν γνώρισε για πρώτη φορά την παγκόσμια αναγνώριση σε ηλικία 28 χρόνων με την ταινία του “Θωρηκτό Ποτέμκιν”. Το Μάρτη του 1925, με αφορμή τα 20χρονα της Επανάστασης του 1905, η Προλετκούλτ τού ανέθεσε το γύρισμα μιας ταινίας – φόρου τιμής στην επέτειο. Το αρχικό σενάριο, γραμμένο από τον ίδιο και τον Αγκατζανόβα Σούτκο, τροποποιήθηκε όταν ο Αϊζενστάιν αποφάσισε να συμπτύξει τα γεγονότα του 1905 σε μια ιστορία εξέγερσης ενός πλοίου του ρωσικού πολεμικού ναυτικού, το οποίο ταυτόχρονα θα λειτουργούσε ως «μικρόκοσμος» της Επανάστασης. Το συγκλονιστικό αποτέλεσμα αποτελεί σταθμό στην ιστορία του κινηματογράφου.
Το 1929 έκανε μια θριαμβευτική περιοδεία στην Ευρώπη και μετά στην Αμερική, όπου διαπραγματεύτηκε την παραγωγή της ταινίας “Αμερικανική τραγωδία” βασισμένη στο μυθιστόρημα του Τεοντόρ Ντράιζερ. Το σχέδιο ναυάγησε και ο Αϊζενστάιν πήγε στο Μεξικό, όπου γύρισε 70 χιλιάδες μέτρα φιλμ, προσπαθώντας να τις ενσωματώσει στην ταινία: “Κε βίβα Μέξικο”.
Το 1937 για την ταινία του «Αλέξανδρος Νιέφσκι» του απονεμήθηκε το βραβείο Λένιν. Το 1944 ξεκίνησε τα γυρίσματα της ταινίας «Ιβάν ο Τρομερός».
Ο Σεργκέι Αϊζενστάιν πίστευε ότι ο σοβιετικός κινηματογράφος πρέπει να είναι επαναστατικός και στη φόρμα και στο περιεχόμενο, και η τεράστια συμβολή του στην 7η Τέχνη είναι η λεγόμενη «γραμματική» του κινηματογράφου, καθώς έδωσε πρωταρχική σημασία στη διαλεκτική σύνθεση των πλάνων, δηλαδή στο μοντάζ.
Τα δυο τελευταία χρόνια της ζωής του ο Αϊζενστάιν, σχεδίασε μια ταινία με θέμα τον Αλέξανδρο Πούσκιν, με τίτλο “Ο έρωτας του ποιητή”, που σκόπευε να τη γυρίσει ολόκληρη έγχρωμη. Τέλος, οργάνωσε το Τμήμα της Ιστορίας του Σοβιετικού Κινηματογράφου στην Ακαδημία Τεχνών της ΕΣΣΔ.
Ο σκηνοθέτης που έφερε με επικό και ανυπέρβλητο τρόπο, σε πρώτο πλάνο στο «πανί», την πάλη των λαϊκών μαζών, «έφυγε» στις 11 του Φλεβάρη 1948. Πέθανε από έμφραγμα, που τον βρήκε σε ώρα δουλιάς στο σπίτι του, ενώ μόλις είχε προλάβει να σημειώσει σ’ ένα χαρτί δυο λέξεις: “Μάνα Πατρίδα”. (Στοιχεία από δημοσιεύματα του Ριζοσπάστη)
Δείτε:
Η εξέγερση στο Θωρηκτό Ποτέμκιν – Η ιστορία πέρα από τη θρυλική ταινία
Πατώντας εδώ μπορείτε να περιηγηθείτε σε όλες τις πολύ ενδιαφέρουσες αναρτήσεις του περιοδικού για τον Σεργκέι Αϊζενστάιν.
