«Το καναρινί ποδήλατο»: Να ονειρευτείς και να πετάξεις μακριά

Θα μπορούσε ο τίτλος της ταινίας να είναι “Το καναρίνι και το ποδήλατο”. Μία εγκλωβισμένη ψυχή που προσπαθεί να δραπετεύσει, έχοντας μοναδικό αρωγό σε αυτό το εγχείρημα το ποδήλατο. Μπορεί όμως ένα αντικείμενο να σε βοηθήσει πραγματικά; 

Όχι. Μπορεί όμως ένας άνθρωπος. Και στην ταινία αυτή ο άνθρωπος είναι ο δάσκαλος. Εγκλωβισμένος και αυτός μέσα στις δικές του ανασφάλειες, τους δικούς του φόβους, τους δικούς του μικροεγωισμούς, το αφιλόξενο περιβάλλον μέσα στο οποίο καλείται να επιτελέσει το λειτούργημά του. Εκεί. Μέσα σ’ αυτό το αφιλόξενο περιβάλλον συναντιούνται ο Άρης Σιούτης, πρωτοδιοριζόμενος δάσκαλος, και ο Λευτέρης Μουρατίδης, μαθητής της Στ΄ τάξης, γιος ενός ταξιτζή. 

Ο Λευτέρης είναι ένας «αδύνατος» μαθητής, αφού δεν μπορεί ακόμα να διαβάσει, να γράψει και να κάνει αριθμητικές πράξεις. Ζει αποκομμένος από τους άλλους μαθητές, έχοντας για μοναδική του παρηγοριά το ποδήλατό του. Ο δάσκαλος αποφασίζει να βοηθήσει τον Λευτέρη και τότε τα εμπόδια ξεπροβάλλονται ένα ένα εμπρός του…

Πώς μέσα από ένα στραπατσαρισμένο, σκισμένο, μουτζουρωμένο βιβλίο μπορεί να αναδυθεί μια διαλυμένη ψυχή και να ξανασυναρμολογηθεί; Πώς ένα αδιάφορο λογοτεχνικό κείμενο – αδιάφορο για πολλούς λόγους, είτε γιατί το διάβασες μη έχοντας κατακτήσει τους μηχανισμούς αποκωδικοποίησής του είτε γιατί το διδάχτηκες με τρόπο αδιάφορο ή γιατί η επιβολή της διδαχής του σε απέτρεψε από την ουσιαστική επαφή μαζί του ή τέλος γιατί ο βαθμός ετοιμότητάς σου τη στιγμή που το διδασκόσουν δε ήταν ο κατάλληλος που θα σου επέτρεπε να το πλησιάσεις, να το ξεκλειδώσεις και να ενεργοποιήσεις τις δυνάμεις εκείνες που θα σε ωθούσαν στην είσοδό σου σε νέους κόσμους που θα κατάφερναν να σε απεγκλωβίσουν από τα δεσμά της απομόνωσής σου – πώς λοιπόν ένα τέτοιο κείμενο μπορεί ξαφνικά να βρει τον ρόλο του και να σε κάνει να απελευθερωθείς; 

Να μιλήσεις, να εκφραστείς , να νιώσεις ότι δεν είσαι ολομόναχος; Ότι υπάρχουν και άλλοι που βιώνουν τα ίδια συναισθήματα με εσένα; Ότι δεν είσαι ένα «σκουπίδι», μια χαμένη υπόθεση, ένα τίποτα;

Ίσως όταν αυτό το κείμενο-εργαλείο, πέσει στα χέρια του κατάλληλου ανθρώπου εκείνου που δεν σε αντιμετωπίζει ως χαμένη υπόθεση, ως τελειωμένο, που δεν προσπαθεί να επιβάλλει την εξουσία που του παρέχει η θέση του πάνω σου, αλλά που σε προσέχει, σε ανακαλύπτει και διαπιστώνει ότι σε αυτή τη δυαδική σχέση μαθητή –δασκάλου διαμορφώνεσαι και διαμορφώνεις, απελευθερώνεσαι και απελευθερώνεις.

Κόντρα σε νομοσχέδια που στοχεύουν όλο και πιο πολύ σε μια εξετασιοκεντρική και γνωσιοκεντρική παρεχόμενη εκπαίδευση που απέχει από οτιδήποτε ακουμπά στην ψυχή, το συναίσθημα, τις ανάγκες των εκπαιδευόμενων και σε πετάει έξω από την εκπαιδευτική διαδικασία, αν δεν ανήκεις σε αυτούς που κυνηγούν την αριστεία, τον βαθμό, την επιτυχία που ορίζεται όμως από τους άλλους και όχι από εσένα τον ίδιο, κόντρα σε όλα αυτά θα υπάρχουν πάντα εκείνοι οι εμπνευσμένοι οραματιστές που θα σου απλώνουν το χέρι και θα σου δίνουν τον χώρο που δικαιωματικά σου ανήκει, να δράσεις, να μιλήσεις, να εκφράσεις, να ονειρευτείς, να πετάξεις μακριά. 

Το «καναρινί ποδήλατο» (σκηνοθεσία: Δημήτρης Σταύρακας, 1999) είναι μια ταινία που άδικα μου χαρακτηρίστηκε ως παιδική, αφού απευθύνεται πραγματικά σε όλες τις ηλικίες και (δυστυχώς) παραμένει διαχρονική…

Στον παρακάτω σύνδεσμο μπορείτε να την παρακολουθήσετε ολόκληρη.