99 χρόνια “Καθημερινή” – Πέντε στιγμές που μας στιγμάτισαν

Στις 15 Σεπτέμβρη 1919 κυκλοφόρησε το πρώτο βήμα της θεωρούμενης κι ως “ναυαρχίδας” της αστικής τάξης στο χώρο του τύπου, η “Καθημερινή”. Ταυτισμένη με τη συντηρητική παράταξη στις διάφορες μεταλλάξεις της (Λαϊκό Κόμμα, Ελληνικός Συναγερμός, ΕΡΕ, ΝΔ), με εξαίρεση τη βραχύβια περίοδο της κατοχής της από τον Κοσκωτά, όπου τηρούσε “ευμενή ουδετερότητα” έναντι του ΠΑΣΟΚ, η ιστορική πράγματι αυτή εφημερίδα εξέφραζε διαχρονικά την άποψη ισχυρών τμημάτων της αστικής τάξης. Με αφορμή την παρά ένα επέτειο ενός αιώνα λειτουργίας, θυμόμαστε κάποιες όμορφες στιγμές, επίτηδες διαλεγμένες από το μακρινό όσο και το -πολύ – πρόσφατο παρόν της εφημερίδας, αναδεικνύοντας το αόρατο (;) νήμα φιλελευθερισμού, νηφαλιότητας και αντικειμενικότητας που πάντα διέκρινε την κυρίαρχη γραμμή της κι όσους αυτή εξέφραζε.

Καμαρώνοντας για τη συνυπευθυνότητα στη δικτατορία της 4ης Αυγούστου:

Ο ιδρυτής της “Κ” δεν είχε αρχικά τις αγαθότερες σχέσεις με τον Ιωάννη Μεταξά, καθώς τον είχε στηλιτεύσει το Σεπτέμβρη του 1922 ως “μικρό” και “άνθρωπο μηδέν” μεταξύ άλλων παρόμοιων χαρακτηρισμών, για την άρνηση του τελευταίου να αναλάβει αρχιστράτηγος της Μικρασιατικής Εκστρατείας, κι αυτό παρότι ο ίδιος λίγες μόνο μέρες πριν είχε γράψει το γνωστό “Οίκαδε” ζητώντας την επιστροφή του ελληνικού στρατού ενόψει της επικείμενης καταστροφής, όχι φυσικά από αντιπολεμικό πνεύμα, αλλά για να διασώσει ό,τι γινόταν από το κύρος της παράταξής του.

Σταδιακά όμως αυτές οι διαφορές πέρασαν σε δεύτερο πλάνο, και από την πρώτη στιγμή που ο Μεταξάς διορίστηκε πρωθυπουργός με τη συνευθύνη των αστικών πολιτικών δυνάμεων η εφημερίδα τήρησε θετική στάση, η οποία μετατράπηκε σε διθύραμβο και ανοιχτό καμάρι μετά την επιβολή της δικτατορίας, εξέλιξη στην οποία ο Βλάχος ανοιχτά καμάρωνε πως είχε συμβάλει το έντυπό του:

Η από της παρελθούσης τρίτης επιβλήθεισα νέα τάξις πραγμάτων εις την Ελλάδαν, δεν ευρίσκει απλώς σύμφωνον την εφημερίδαν αυτήν. Την ευρίσκει εν μέρει υπευθυνον!”

Όταν τα “Χάιλ Χίτλερ” συγκινούσαν την Ελένη Βλάχου:

Μπορεί η ανοιχτή επιστολή του Γ.Β “Προς την αυτού Εξοχότητα τον κ. Αδόλφον Χίτλερ” και η αποχώρηση του Βλάχου από την “Καθημερινή” στα χρόνια της κατοχής να παρουσιάζονται ως μέγιστες πράξεις αντίστασης στους Γερμανούς, αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι η στάση αυτή δε συνεπαγόταν κάποια α πριόρι ιδεολογική αποστροφή στο φασισμό, κάτι που ισχύει εξάλλου σε σημαντικό βαθμό για τον αστικό πολιτικό κόσμο του μεσοπολέμου, ανεξάρτητα από τις επιλογές στις οποίες προέβη για λόγους γεωστρατηγικής και οικονομικής πρόσδεσης στο βρετανικό ή το γερμανικό στρατόπεδο. Χαρακτηριστική είναι η ανταπόκριση που έδωσε από την τελετή έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων του Βερολίνου η Ελένη Βλάχου, κόρη και μετέπειτα διάδοχος του ιδρυτή της εφημερίδας, που τότε αρθρογραφούσε με το επώνυμο του ανδρός της ως Ελένη Ι. Αρβανιτίδου :

  […] Γι’ αυτήν την έναρξιν των Ολυμπιακών αγώνων, ποτέ δεν φαντάσθηκα ότι μπορούσε να είναι τόσο θαυμασία, τόσο μεγαλοπρεπής, τόσο συγκινητική. […] Η τελετή άρχισε στις 4 ακριβώς με την είσοδο του Χίτλερ […]. Το Στάδιον ολόκληρο, […] για τρία ολόκληρα λεπτά, ήταν μια παμμέγιστη φωνή, μια εκκωφαντική βοή, ένα ατελείωτο «Χάιλ Χίτλερ!» […] Ηταν στιγμές αληθινής, βαθειάς συγκινήσεως, ομαδικού ενθουσιασμού. Ολοι μαζύ τραγουδούσαμε τον Εθνικό Γερμανικό Υμνο […].

Βαρύ πυροβολικό του έντυπου δοσιλογισμού:

Υπό τη διεύθυνση του Τραυλού πλέον, η “Κ” στα χρόνια της κατοχής αναλαμβάνει τον καθαγιασμό του κατακτητή και τη συκοφάντηση όσων αντισκέκονταν, κι αυτό από τις πρώτες μέρες της κατοχής:

Ακόμα και οι αυθόρμητες εκδηλώσεις συμπάθειας του λαού σε Βρετανούς τραυματίες αντιμετωπίζονταν ως εκδηλώσεις “προδοτικές”, που δηλητηριάζαν την όμορφη ατμόσφαιρα μεταξύ λαού και Γερμανών: «Αυταί οι εκδηλώσεις των ευάριθμων – ευτυχώς ευάριθμων – μωρών ανθρώπων, πρέπει να τελειώνουν. Δεν τους οφείλομεν τίποτε να προδίδουν και να δηλητηριάζουν μίαν απολύτως φιλικήν ατμόσφαιρα, η οποία οσημέραι δημιουργείται και τονούται μεταξύ του Λαού και των στρατευμάτων κατοχής. Εις το κάτω – κάτω είναι και έλλειψις στοιχειώδους αγωγής αι τοιούται εκδηλώσεις .

Οι λευκοί άνδρες αρχαιοέλληνες και το “καταραμένο γένος” των γυναικών:

Φτάνουμε στο Μάρτη του 2017 και σε ένα άρθρο του “πολύ” Τάκη Θεοδωρόπουλου, ο οποίος κάποτε θεωρούνταν σοβαρός διαννοούμενος και συγγραφέας από αρκετό κόσμο, και που ειδικά μέσα στα χρόνια του μνημονίου έχει δώσει ρέστα με τις παρεμβάσεις του, ιδίως μέσα από τις σελίδες της “Κ”. Στο εν λόγω διαμάντι λοιπόν, ο Τάκης τα βάζει με τις φεμινίστριες που αν δεν υπήρχαν θα φτιάχναμε ακόμα Παρθενώνες (γιατί όχι και “Νέους Παρθενώνες”) , γιατί κάποτε είμασταν λευκοί, άνδρες, ευρωπαίοι, που μισούσαμε το “καταραμένο γένος των γυναικών” κατά Ευριπίδη, όχι τίποτε πολυπολιτισμικοί ντιντήδες φίλοι της ισότητας των δύο φύλων.

Δε μας ξεγελάτε παλιοκομμούνια: Ο Παύλος Παπαδόπουλος ξεσκεπάζει την άλωση του κράτους υπό των κομμουνιστών:

Κανονικά το χθεσινό άρθρο του Παύλου Παπαδόπουλου ίσως δε θα άξιζε να συγκαταλέγει στις μεγάλες στιγμές της εφημερίδας, καθώς ούτε τα περί Σοβιετίας είναι πρωτότυπα, ούτε το ότι η κυβέρνηση αποτελείται άτομα που προέρχονται σε μεγάλο βαθμό από ΚΚΕ και ΚΚΕ εσ. είναι κάτι κάτι καινούριο. Το πάθος με το οποίο ο αρθρογράφος υπερασπίζεται τις απόψεις του ωσάν να ανακάλυψε την Αμερική καθώς και η βεβαιότητα ότι οι κουτόφραγκοι κάθονται να τους κοροϊδεύουν και να τους μασουλάνε λεφτά κρυπτομπολσεβίκοι του χαρίζουν ωστόσο την τελευταία τιμητική θέση στη λίστα, ως ένα από τα διασκεδαστικότερα δείγματα της σχετικής (παρα)φιλολογίας. Σε άλλο του άρθρο, θα ξεσκεπάσει το ρόλο των πρώην κνιτών Κύρτσου και Θεοδωρικάκου στην κομμουνιστικοποίηση της ΝΔ, αλλά κυρίως θα ανοίξει τα μάτια του Αλαφούζου για το κόκκινο φίδι Αλέξη Παπαχελά που τρέφει στον κόρφο του, γνωστό μέλος της πάλαι ποτέ διάσπασης του Ρήγα Β’ Πανελλαδικής, όπως και πρώην σύμβουλος του Αντώνη Σαμαρά Χρύσανθος Λαζαρίδη.