Athlete A – Φταίει ο Τσαουσέσκου για τη σεξουαλική κακοποίηση στην Ομοσπονδία Ενόργανης Γυμναστικής των ΗΠΑ;

Δεν είναι η πρώτη φορά που ο πάλαι ποτέ υπαρκτός σοσιαλισμός κατηγορείται για κακοδαιμονίες του καπιταλιστικού κόσμου, ακόμα και δεκαετίες μετά την ανατροπή του, από τη φτώχεια και τη διαφθορά μέχρι την αναβίωση της ακροδεξιάς στις πρώην σοσιαλιστικές χώρες. Υπάρχουν όμως ακόμα πιο ευφάνταστα σενάρια, που κάνουν τα προαναφερθέντα να μοιάζουν σχεδόν με πρότυπο ορθολογικού συλλογισμού.

Η “Athlete A” Μάγκι Νίκολς, η πρώτη που επώνυμα κατήγγειλε την κακοποίηση στην Ομοσπονδία από το Λάρι Νάσαρ

Ένα από τα πλέον προχωρημένα και δημιουργικά αντικομμουνιστικά αφηγήματα, σε έναν κόσμο που μόνο έλλειψη από τέτοια δεν παρουσιάζει, κατορθώνει να σερβίρει στο φιλοθεάμον κοινό το ντοκιμανταίρ Athlete A. Εκ πρώτης όψεως, δυσκολεύεται κανείς να αναγνωρίσει τι σχέση θα μπορούσε να έχει ένα κοινωνικό σύστημα που ανατράπηκε πριν 31 χρόνια στην άλλη όχθη Ατλαντικού με ένα μπαράζ σεξουαλικών κακοποιήσεων στην Ομοσπονδία Ενόργανης Γυμναστικής των ΗΠΑ. Μέσα από τις αφηγήσεις των θυμάτων, πρώην (πρωτ)αθλητριών της ενόργανης, ξετυλίγεται μια φριχτή ιστορία μακροχρόνιας κακοποίησης ανήλικων κυρίως κοριτσιών, από το γιατρό της Ομοσπονδίας, Λάρι Νάσαρ, αλλά και μια εξίσου αποκρουστική υπόθεση συγκάλυψης από όλους τους παράγοντες της Ομοσπονδίας, που είχαν επώνυμη καταγγελία αθλήτριας από το 2015, χωρίς να κάνουν τίποτε για πάνω από ένα χρόνο, όταν και η οικογένεια της κοπέλας αποφάσισε να δημοσιοποιήσει την καταγγελία μέσω εντύπου στην πολιτεία της Ιντιάνα. Το κουβάρι άρχισε να ξετυλίγεται, καθώς δεκάδες και τελικά εκατοντάδες πρώην και εν ενεργεία αθλήτριες άρχισαν να βγαίνουν μπροστά με τις δικές τους τραυματικές εμπειρίες στα χέρια του Νάσαρ. Ο αθλητίατρος καταδικάστηκε τελικά σε 40 ως 175 χρόνια φυλάκισης για τις τρεις υποθέσεις κακοποίησης που ομολόγησε στο δικαστήριο, ενώ ο τότε πρόεδρος της Ομοσπονδίας Ενόργανης Γυμναστικής των ΗΠΑ, Στιβ Πένι, συνελήφθη το 2018, με την κατηγορία της παραποίησης στοιχείων στην υπόθεση Νάσαρ κι έκτοτε αναμένει την εκδίκαση της υπόθεσης, με ανώτατη προβλεπόμενη ποινή τα 10 έτη.

Στιβ Πένι

Όλα αυτά όμως δεν ήταν αρκετά για τους δημιουργούς του “Athlete A”, που διέβλεψαν κατά τα φαινόμενα μια χρυσή ευκαιρία για κυριολεκτικά ψυχροπολεμικής κοπής αντικομμουνισμό, παρουσιάζοντας εμμέσως πλην σαφώς ως υπαίτιο της κατάστασης τη Ρουμανία του Τσαουσέσκου. Το “όχημα” για να κάνουν αυτό το – ολυμπιακών αξιώσεων – λογικό άλμα, είναι το γεγονός πως ένα μεγάλο μέρος της εγκληματικής δράσης του Νάσαρ έγινε στο ιατρείο του προπονητικού ράντσου του ζεύγους Μπέλα και Μάρτα Κάρολι, πρώην προπονητών της Νάντια Κομανέτσι. Μέσα από μαρτυρίες παλαίμαχων αθλητριών της ενόργανης, αλλά κυρίως του παλιού συνεργάτη των Κάρολι, χορογράφου Γκέζα Πόζαρ, αναδεικνύεται η εικόνα πως το προπονητικό ζεύγος ήταν “εκλεκτοί του Τσαουσέσκου” στη Γυμναστική Ομοσπονδία της Ρουμανίας, που “είχαν την ιδέα”, να προπονούνται οι αθλήτριες της ενόργανης από πολύ μικρή ηλικία, καλλιεργώντας “μια παιδική αισθητική”, και ένα κλίμα “απόλυτου ελέγχου” πάνω στις αθλήτριες. Ο Γκέζα υποστηρίζει πως το ζεύγος Κάρολι χτυπούσε και ασκούσε ψυχολογική βία στα κορίτσια που προπονούσε, αλλά αυτό στη (σοσιαλιστική) Ρουμανία “ήταν αποδεκτός”. Σε σχετική ερώτηση για το αν το κατήγγειλε, απαντά αόριστα πως το έκανε, αλλά “κανείς δεν παρενέβη να τους σταματήσει”. Ως κερασάκι στην τούρτα, μια από τις Αμερικανίδες ολυμπιονίκεις των αγώνων του ’84 μας περιγράφει πόσο “αγέλαστες”, “αμίλητες” και “σα ρομποτάκια” ήταν οι συναθλήτριές της από τις σοσιαλιστικές χώρες, που, όπως η ίδια ομολογεί “ήταν με διαφορά οι καλύτερες”. Είναι γεγονός πως εντέλει το ντοκιμανταίρ διστάζει να υπονοήσει ότι οι αθλήτριες στις σοσιαλιστικές χώρες ήταν θύματα σεξουαλικής βίας και δη σε μαζική κλίμακα, ίσως επειδή ο καθένας μπορεί εύκολα να αντιληφθεί πως τέτοια φαινόμενα θα είχαν όχι απλά μαθευτεί, αλλά προβληθεί μέχρι ναυτίας στη Δύση, ιδιαίτερα μετά το ’89, όπως έγινε, με άλλες, υπαρκτές αυτή τη φορά, προβληματικές πτυχές του πρωταθλητισμού στο σοσιαλιστικό κόσμο, με επίκεντρο φυσικά τη χρήση αναβολικών. Ωστόσο είναι σαφές ότι επιδιώκεται η δημιουργία της εντύπωσης πως τον πάναγνο αμερικανικό αθλητισμό ήρθαν να κηλιδώσουν πρακτικές και άνθρωποι εισαγόμενοι από το “πιο αυταρχικό καθεστώς του ανατολικού μπλοκ”, όπως αναφέρεται κάποια στιγμή, χωρίς να λείπουν και – ακόμα πιο ξεκάρφωτες- αναφορές στην ΕΣΣΔ.

Νάντια Κομανέτσι και Μπέλα Κάρολι

Δεν ξέρει κανείς πού να πρωτοσταθεί μπροστά σε όλα αυτά ψέματα και τις ανακρίβειες. Το πρώτο, κι ίσως ελάσσονος σημασίας συγκριτικά, είναι ότι δεν εισήγαγε ούτε η Ρουμανία γενικά, ούτε ο προπονητής της Κομανέτσι προσωπικά την ιδέα για την εξ απαλών ονύχων προετοιμασία των αθλητών, πρακτική που υιοθετείται σε πολλά, αν όχι τα περισσότερα αθλήματα, αλλά και στον κλασικό χορό μεταξύ άλλων, ειδικότερα όπου απαιτείται ευλυγισία, για βιολογικά προφανείς λόγους. Το δεύτερο είναι ότι φυσικά οι Κάρολι μόνο “άνθρωποι του Τσαουσέσκου” δεν ήταν, αντίθετα συγκρούστηκαν με τις αρχές της χώρας και το 1981 αυτομόλησαν μαζί με τον Γκέζα (που ξαφνικά “ανακάλυψε” ότι οι συνεργάτες του ήταν βίαιοι σχεδόν 4 δεκαετίες αργότερα) στις ΗΠΑ. Μάλιστα, στο ίδιο το ντοκιμανταίρ, προβάλλονται αποσπάσματα αμερικανικής εκπομπής της ίδιας περίπου περιόδου, που δείχνουν τον Κάρολι απόλυτα εγκλιματισμένο στο νέο του περιβάλλον “σα γνήσιο Τεξανό”. Κανείς ποτέ δεν κατηγόρησε τον ίδιο και τη σύζυγό του για φιλοκομμουνιστικές διασυνδέσεις ή συμπάθειες, μέχρι και την αποκάλυψη της υπόθεσης Νάσαρ, για τη δράση του οποίου μέχρι σήμερα οι Κάρολι υποστηρίζουν ότι δε γνώριζαν τίποτε μέχρι και την απόλυσή του από την Ομοσπονδία Ενόργανης το 2015. Αλλά κι αν ακόμα δεχτεί κανείς ότι για τη συμπεριφορά των Κάρολι φταίει ο επάρατος υπαρκτός, αναρωτιέται τι ευθύνεται για την επιχείρηση συγκάλυψης του Στιβ Πένι, ενός ανθρώπου που ξεκίνησε από διευθυντής μάρκετινγκ για να καταλήξει CEO της Ομοσπονδίας, την οποία μετέτρεψε σε χρυσοφόρο μαγαζί, μέσω παχυλών διαφημιστικών συμβολαίων με κάθε είδους εταιρείες, τις οποίες καλούνταν να προμοτάρουν με σποτ οι νεαρές αθλήτριες. Η άρνηση του Πένι, αλλά και άλλων ιθυνόντων που είχαν λάβει από νωρίς γνώση της αρχικής καταγγελίας, να αναλάβουν τις ευθύνες τους και να ξεσκεπάσουν το σκάνδαλο, οφείλεται στην απέλπιδα προσπάθεια να διαφυλάξει το “αγνό” και “για όλη την οικογένεια” προφίλ του προϊόντος του, δηλαδή της Ομοσπονδίας Ενόργανης Γυμναστικής.

Οι δημιουργοί του “Athlete A” εκμεταλλεύονται ένα ιδιαίτερα ευαίσθητο κοινωνικό ζήτημα, που βρίσκεται συχνά – πυκνά στην κορυφή της επικαιρότητας τα τελευταία χρόνια, προκειμένου να ποτίσουν “παρεμπιπτόντως” με αντικομμουνιστικό δηλητήριο τους θεατές, απαλλάσσοντας και με αυτό τον τρόπο το ίδιο το καπιταλιστικό σύστημα από τις ευθύνες του για τη δυσωδία και τη φρίκη που αναδύει όποια πέτρα κι αν σηκώσεις σε αυτό.