Je suis Hara- Kiri et vous?

Ποιος δε θυμάται τον Αντώνη Σαμαρά να δηλώνει ‘’Je suis Charlie Hebdo’’ και 40 ηγέτες να βηματίζουν σε ένα φρουρούμενο Παρίσι από χιλιάδες αστυνομικούς και πλήθος κόσμου να σηκώνει πένες στον αέρα φωνάζοντας πως η τρομοκρατία δε θα περάσει… Είναι μια από τις αστείες εικόνες που η ζωή στις φέρνει απλόχερα μπροστά στα μάτια σου.

Σε καμία περίπτωση όλος αυτός ο κόσμος δεν υποστήριζε το περιεχόμενο της εφημερίδας. Εφημερίδας που καταφέρεται εναντίον κάθε θρησκείας, κοινωνικής συμβατικότητας, πολιτικών κομμάτων (κυρίως του δεξιού φάσματος) και κάθε στερεότυπου με χιούμορ που πολλοί το έχουν ονομάσει από ακαλαίσθητο ως ακραίο.

Όλοι αυτοί που διαδήλωσαν υπέρ της ήταν αυτοί που κορόιδευε τόσα χρόνια.. Μήπως αυτή η συμπαράσταση ήταν ένδειξη πραγματική ανωτερότητας από μέρους τους σε μια δύσκολη στιγμή της εφημερίδας; Θα ήταν εξαιρετικά αστείο να το σκεφτεί κάποιος αυτό. Όλοι αυτοί ήταν οι πρώτοι που θα λογόκριναν ή θα έκλειναν την εφημερίδα αν έβλεπαν ένα εξώφυλλό της να αγγίζει τα συμφέροντ τους και βασικά αυτό έκαναν κάθε φορά..΄Πολλές οι μηνύσεις στα γραφεία για τα δημοσιεύματα.. Άλλωστε και η γέννηση της εφημερίδας έγινε εξαιτίας της λογοκρισίας και του κλεισίματος του ‘’προγόνου της’’ της εφημερίδας ‘’Hara–kiri’’.

Hara–Kiri, journal bête et méchant: Αν δεν μπορείτε να την αγοράσετε, κλέψτε την!

Η εφημερίδα γεννήθηκε από τρεις φίλους τον Georges Bernier ή Professeur Choron όπως τον γνώριζαν οι αναγνώστες της εφημερίδας, τον François Cavanna και τον Frédéric Aristidès το 1960. Οι τρεις τους είχαν συνεργαστεί από τη δεκαετία του 1950 σε διάφορα σατιρικά γαλλικά περιοδικά στο παρελθόν και από τότε σκέφτονταν κάποια στιγμή να ενώσουν τις πένες τους για ένα εγχείρημα που έμελλε να ξεπεράσει τις προσδοκίες τους. Οι τρεις τους ήθελαν να φέρουν στην Γαλλία ένα σατιρικό περιοδικό τύπου MAD. Το γνωστό αμερικάνικο περιοδικό το οποίο περιγελούσε τα συντηρητικά ήθη της Αμερικής και τον ψευτο-μοντερνισμό που η κοινωνία επιδείκνυε μέσω της ποπ κουλτούρα. Μόνο που σαν Γάλλοι πήγαν τη σάτιρα πολύ πιο πέρα.

Cavanna et Georges Bernier (Professeur Choron)

Fred

Το περιοδικό χρησιμοποιούσε την γαλλική αργκό του δρόμου. Ήταν όπως θα δηλώσει ο ίδιος ο Cavanna σε τηλεοπτική εκπομπή την δεκαετία του 2000 ‘’Ένα περιοδικό για αλήτες’’. Αλήτες; ΝΑΙ! Με έναν τρόπο. Δε δίσταζε να πει τα πράγματα όπως έχουν στη γαλλική κοινωνία, με μια χύμα γλώσσα που ενοχλούσε τους καθωσπρέπει αστούς.

Τα πρώτα γραφεία της εφημερίδας ήταν στην οδό Choron στο 9ο διαμέρισμα του Παρισιού και έτσι γεννήθηκε και το παρατσούκλι του ενός εκ των ιδρυτών της. Το πρώτο μηναίο τεύχος κυκλοφόρησε το Σεπτέμβρη του 1960 και όπως κάθε σατιρική εφημερίδα που χρησιμοποιούσε γλώσσα ‘’του δρόμου’’ στην αρχή μοιραζόταν στους δρόμους από πωλητές. Από το Νοέμβρη του 1960 κατάφερε να πωλείται στα κιόσκια μαζί με τις υπόλοιπες εφημερίδες αλλά αυτό δεν κράτησε για πολύ. Mόλις λίγους μήνες αργότερα η εφημερίδα απαγορεύεται με υπουργική απόφαση, επειδή ενοχλεί τα ήθη της εποχής.

Το πρώτο εξώφυλλο της εφημερίδας ζωγραφισμένο από τον Fred

Το πρώτο τεύχος πουλά 10.000 αντίτυπα στο Παρίσι στοιχίζει 1,90 γαλλικά φράγκα και ο Cavanna μαζί με άλλους γράφουν 62 σελίδες χρησιμοποιώντας πολλά ψευδώνυμα ώστε να φαίνεται πως υπάρχει μια πολυπληθής συντακτική ομάδα.

Τα αστεία της κοροϊδεύουν τα πάντα. Από τα ψευτο-ύφος των σοβαρών εφημερίδων ως τα φωτορομάντσα των γυναικείων περιοδικών, από το κράτος ως το στρατό, από την εκκλησία μέχρι τους καθηγητάδες των πανεπιστημίων, από τους νέους ως τους γέρους. Κανείς δεν ήταν στο απυρόβλητο.

Ένας αναγνώστης της διαμαρτυρήθηκε έντονα στέλνοντας επιστολή στα γραφεία και χαρακτηρίζοντας την εφημερίδα ‘’bête et méchant’’ δηλαδή ‘’ηλίθια και διαβολική’’.. Αυτός ο χαρακτηρισμός έμελλε να υιοθετηθεί από την εφημερίδα και να χρησιμοποιηθεί ως υπότιτλος και από το 7^ο τεύχος δεν έπαψε ποτέ να εμφανίζεται στο εξώφυλλο. Στο μεταξύ στη συντακτική ομάδα το 1962, είχαν προστεθεί πολλοί άγνωστοι συντάκτες και σκιτσογράφοι ανάμεσα τους δύο σπουδαίοι καρτουνίστες που η μοίρα θα τους δέσει τραγικά για το υπόλοιπο της ζωής τους. O Cabu και ο Wolinski στα 24 και στα 27 χρόνια αντίστοιχα βρέθηκαν να σκιτσάρουν για την εφημερίδα. Στις 7 Ιανουαρίου του 2015, σχεδόν 51 χρόνια μετά θα πέσουν νεκροί από σφαίρες των δύο αδερφών τρομοκρατών κατά την επίθεση στα γραφεία του Charlie Hebdo.

Το 1962, δημιουργείται η ‘’ανθρώπινη υπόσταση’’ του περιοδικού ο Professeur Choron.Ένας διαβολικός καθηγητής, με ξυρισμένο κεφάλι (για να παραπέμπει στον Φουκώ), κόκκινο ζιβάγκο, καπνιστής και εξαιρετικά ξεδιάντροπος ώστε να λέει αλήθειες με… ιδιαίτερα ηλίθιο τρόπο και χυδαίο χιούμορ..

Προσοχή μην αφήνετε τα αυτιά σας να παγώσουν!

Τα οικονομικά προβλήματα

Το περιοδικό από την αρχή αντιμετώπιζε οικονομικά προβλήματα. Οι ιδρυτές του ήδη από το 5ο τεύχος σκέφτονταν πως.. μάλλον ήταν ηλίθιοι που δεσμεύτηκαν σε ένα τέτοιο εγχείρημα. Για πολύ καιρό το περιοδικό δεν πουλούσε πάνω από 60.000 τεύχη σε μια χώρα εκατομμυρίων Γάλλων. Η μοναδική διαφήμιση που γινόταν ήταν από τα κιόσκια, αφού λεφτά δεν υπήρχαν.

Γρήγορα πολλοί συντάκτες αποχώρησαν και νέοι άνθρωποι που περίμεναν μια ευκαιρία για να μπουν στον τύπο της εποχής, πήραν τη θέση τους. Με το νέο αίμα να βράζει μέσα στο περιοδικό, άρχισε να διαφαίνεται μέσα στις σελίδες του μια νέα γενιά ανθρώπων που είχαν κουραστεί από τη βιτρίνα της ηθικής της γαλλικής κοινωνίας. Λίγα χρόνια πριν το Μάη του 1968, δεν θα ήταν τολμηρό να πούμε πως μέσα στις σελίδες του περιοδικού έβλεπες ήδη το ξέσπασμα της νεολαίας που ερχόταν φουριόζα να κατακτήσει τους δρόμους και να γκρεμίσει το παλιό.

Το 1963, το περιοδικό γνώρισε την πρώτη του ανεπίσημη διαφήμιση σε μια σατιρική εκπομπή ‘’Les raisins verts’’ (‘’Τα πράσινα σταφύλια’’) όπου ο Professeur Choron ήταν καλεσμένος συχνά. Την ίδια χρονιά στο ραδιόφωνο παίζονταν για μόλις 30 δεύτερα η διαφήμιση του περιοδικού ‘’Αν έχετε λεφτά για πέταμα αγοράστε το Hara–Kiri, μια εφημερίδα ηλίθια και διαβολική. Αν δεν έχετε.. κλέψε την!’’. Μέσα σε λίγο χρονικό διάστημα, η εφημερίδα πουλούσε 250.000 αντίτυπα και συνέχισε με αυτόν το ρυθμό για τα επόμενα δύο χρόνια μέχρι και τη δεύτερη απαγόρευση με υπουργική απόφαση το 1966.

Με πολλή δυσκολία το περιοδικό ξαναφτάνει στα κιόσκια το 1967 και γνωρίζει τεράστια αναγνωσιμότητα με το ξέσπασμα του Μάη του 1968. Ξαφνικά μια καινούργια έξαλλη γενιά έχει πάρει τα ηνία της γαλλικής κουλτούρας. Όχι για πολύ… Η ενίσχυση του πολιτικού κόμματος του Charles de Gaulle στις επόμενες εκλογές δείχνει πως ο συντηρητισμός καλά κρατεί αλλά το νεανικό ξέσπασμα έχει πετύχει κάτι που δεν μπορούσε να αντιστραφεί εύκολα. Τα ήθη έχουν αρχίζει να αλλάζουν έστω και υπογείως και η σάτιρα ξεφεύγει από τα όρια.

Η μεγάλη συμφιλίωση του Οκτώβριου

Η απέχθεια για τη διαφήμιση θα συνεχιστεί μέσα στα χρόνια. Στις σελίδες του δεν μπαίνουν διαφημίσεις παρά μόνο παρωδίες γνωστών διαφημίσεων. Η εφημερίδα καταφέρεται εναντίον του καταναλωτισμού και δηλώνει ‘’Δε σας κάνει η διαφήμιση ηλίθιους, σας θεωρεί ως τέτοιους’’

Τα τελευταία καπιταλιστικά Χριστούγεννα

Ακόμα ένα θύμα της ‘’La Redoute’’

Η αναμόρφωση της εφημερίδας και το οριστικό κλείσιμο της εβδομαδιαίας έκδοσης

Το Hara–Kiri στο τέλος της πρώτης δεκαετίας του είναι πια μια άλλη σατιρική εφημερίδα. Από ασπρόμαυρη, έχει γίνει έγχρωμη, με φωτογραφίες και σκίτσα τα οποία φτάνουν στα όρια των πορνοπεριοδικών. Συχνά στα εξώφυλλα φιγουράρουν μοντέλα από το γνωστό καμπαρέ ‘’Crazy Horses’’ που δεν είχαν κανένα λόγο να ντρέπονται να φωτογραφηθούν γυμνά. Το παράξενο θα ήταν το αντίθετο.

Πέρα από το μηναίο τεύχος, πλέον βγαίνει κάθε βδομάδα στα κιόσκια με μόλις 1 γαλλικό φράγκο κόστος! Από το Μάη του 1969, το εβδομαδιαίο Hara–Kiri ονομάζεται L‘Hebdo Hara–Kiri.

Την 1^η Νοεμβρίου του 1970, πυρκαγιά ξεσπά σε μια ντισκοτέκ στην πόλη Saint–Laurent–du–Pont της Γαλλίας και νέοι άνθρωποι ηλικίας μεταξύ 17-24 ετών βρίσκουν τραγικό θάνατο. Ο υπολογισμός των πτωμάτων φτάνει στα 146 άτομα πολλά από τα οποία παραμένουν χωρίς ταυτοποίηση. Λίγες μέρες αργότερα ο Charles de Gaulle αφήνει την τελευταία του πνοή στο ιδιωτικό στο σπίτι του στην πόλη Colombey les Deux Églises… Τίτλος που επέλεξε η εφημερίδα να τον αποχαιρετίσει;

Τραγικός χορός στο Colombey .. Ένας νεκρός!

Αυτή την φορά τα δεδομένα έχουν αλλάξει.. Ποιος τολμά ευθέως να λογοκρίνει το γαλλικό τύπο μέτα το Μάη; Ο υπουργός δεν απαγορεύει για τρίτη συνεχή φορά στην ιστορία της, μέσα σε μια δεκαετία, την έκδοση της εφημερίδας αλλά απαγορεύει την πώλησή της στους κάτω των 21 ετών και τη δημόσια έκθεση της (με λίγα λόγια θα υπάρχει στα κιόσκια χωρίς να φαίνεται, πάει δηλαδή η πιο φθηνή της διαφήμιση…). Ήταν απαγόρευση αλλά ήταν σαν να μην ήταν, που θα έλεγε και ο Γέροντας Παϊσιος.

Λίγα λόγια για το χιούμορ της εφημερίδας

Η γυναίκα ως αντικείμενο

Χριστούγεννα: Σκεφτείτε τους αυτούς που δεν αγαπιούνται: Προσκαλέστε ένα μπάτσο.

Τριγύρω μας υπάρχουν άνθρωποι με διαφορετικό δείκτης νοημοσύνης. Λίγοι είναι ευφυείς, οι περισσότεροι στοιβαζόμαστε στο μέσο όρο και δυστυχώς πολλοί περισσότεροι (πλεονασμός εκουσίως) δεν έχουν ούτε δείκτη ούτε νοημοσύνη. Οι άνθρωποι έχουμε και διαφορετική αίσθηση του χιούμορ. Άλλοι αγαπούν τα λογοπαίγνια, άλλοι το να βλέπουν ανθρώπους να γλιστρούν από μπανανόφλουδες, άλλοι αγαπούν το έξυπνο χιούμορ και άλλοι το βωμολοχικό.

Η εφημερίδα χρησιμοποιούσε ένα σοκαριστικό χιούμορ το οποίο σαν πρώτη ανάγνωση ήταν χυδαίο ωστόσο το από κάτω κείμενο σατίριζε την υποκρισία του μοντέρνου κόσμου. Όταν στο εξώφυλλο έβλεπες μια γυναίκα να τρώει μπουνιά στα μούτρα δεν σήμαινε πως αυτό ήθελαν να προβάλλουν οι συντάκτες της εφημερίδας. Αυτό συνέβαινε στην κοινωνία εκείνη την εποχή και όμως ‘’Ένα σ’ αγαπώ‘’ του σατράπη συζύγου έλυνε τα προβλήματα της μέσης χρηστής γαλλικής οικογένειας..

Και αυτό σας κάνει να γελάτε;

Εγώ σας αγαπώ!

Όταν κυκλοφόρησε το εξώφυλλο για το θάνατο του De Gaulle δεν είχε σκοπό να χλευάσει το φριχτό θάνατο των 146 νέων παιδιών αλλά να δείξει πως λίγες μέρες μετά ο θάνατος ενός γηραιού τύπου, σύμβολο ωστόσο της γαλλικής κοινωνίας, θα προκαλούσε σε όλους ηθελημένα ή μη στην Γαλλία ‘’εθνικό πένθος’’, όπως ακριβώς ανακηρύχτηκε για αυτά τα παιδιά. Όμως ποιος ήταν περισσότερο υποκριτής τότε;

Η γέννηση του Charlie Hebdo

Δεν υπαρχει λογοκρισία στην Γαλλία

Η ίδια συντακτική ομάδα του Hara –Kiri βρέθηκε και στο τιμόνι του Charlie Hebdo. Το όνομα παραμπεί τόσο στο Charlie Brown από το γνωστό κόμικς ‘’Peanuts’’ όσο και στον Charles de Gaulle…

Οι συντάκτες αποχαιρέτησαν το εβδομαδιαίο Hara–Kiri ως εξής ‘’ To Hebdo Hara–Kiri είναι νεκρό! Διαβάστε Charlie Hebdo! Την εφημερίδα που χαίρεται από την δυστυχία των άλλων’’.

Η εφημερίδα κυκλοφόρησε… απρόσκοπτα με κάποιες μηνύσεις μέχρι και το 1981. Πολλοί σκιτσογράφοι και συντάκτες πέρασαν από τα γραφεία της. Η εφημερίδα διέφερε από τη μηναία εφημερίδα Hara–Kiri. Δεν καταφερόταν μόνο απέναντι σε θεσμούς και στην υποκρισία της αστικής κοινωνίας αλλά είχε ξεκάθαρο πολιτικό προσανατολισμό. Οι σελίδες της φιλοξενούσαν αριστερούς συντάκτες με ευρύτερες ή στενές σχέσεις με χώρους της αριστεράς. Από τα πρώτα χρόνια ήταν μια λαϊκή εφημερίδα εναντίον των θρησκειών και τις μισαλλοδοξίας, εναντίον της δεξιάς και της ακροδεξιάς, υπέρ του φεμινισμού, της οικολογίας και των προοδευτικών ιδεών.

Η εφημερίδα μην έχοντας καμία διαφήμιση στις σελίδες της και βασιζόμενη μόνο στους συνδρομητές της, κηρύσσει πτώχευση το 1981. Η ειρωνεία είναι πως η χρεοκοπία της έρχεται το ίδιο χρόνο που η αριστερά στην Γαλλία ανεβαίνει στην εξουσία. Ο François Mitterand κερδίζει τις εκλογές και οι σοσιαλιστές προτιμούν περισσότερο την Liberation από οποιαδήποτε άλλη αριστερή εφημερίδα.

Τίποτα δεν είναι τυχαίο… Στενός συνεργάτης της εφημερίδας ο κωμικός Coluche, ο οποίος παραλίγο να στοιχίσει τις προεδρικές εκλογές στο σοσιαλιστικό κόμμα με την υποψηφιότητά του, σχεδιάζει και γράφει την ίδια εποχή στην εφημερίδα…

Η εφημερίδα θα ξανανοίξει το 1992…

Και το Hara–Kiri κύριε;

Η μηναία έκδοση του Hara – Kiri συνεχίζεται το ίδιο χρονικό διάστημα μέχρι και το 1989. Πάντα με την κύρια συντακτική ομάδα κάτω από τη διεύθυνση του Professeur Choron μέχρι το 1985 που αναγκάζεται να την πουλήσει. Δύο χρόνια αργότερα προσπαθεί να ξαναγοράσει πίσω τον τίτλο και μπλέκεται σε μια δικαστική διαμάχη την οποία χάνει. Η εφημερίδα χρεοκοπεί και σταματά την κυκλοφορία της.

Κάντε φούσκες όχι έρωτα ! Σπέσιαλ χωρίς πορνό

Άνεργοι! Δεν μπορείτε με αυτό το κεφάλι να βρείτε δουλειά. Ξυριστείτε!

Δέκα χρόνια μετά αγοράζεται από το δημοσιογράφο Andre Bercoff και επανακυκλοφορεί το 2000 για τέσσερα μόνο τεύχη. Η διαμάχη γύρω από το τίτλο της εφημερίδας ξεσπά αυτήν τη φορά μεταξύ του Professeur Choron και Cavanna. Ο τελευταίος θεωρεί πως πρέπει να αναγνωριστεί ως εξίσου ‘’πατέρας’’ του τίτλου και να ερωτάται πριν χρησιμοποιηθεί από τον οποιοδήποτε. Κερδίζει πανηγυρικά τη δικαστική διαμάχη. Παρά τις όποιες προσπάθειες να αναστηθεί ο τίτλος από τους δύο πρώην συνεργάτες και ιδιοκτήτες τελικά αυτό δεν συμβαίνει ποτέ. Ο Professeur Choron πεθαίνει το 2005 ενώ ο Cavanna το 2014.

Μετά την τρομοκρατική επίθεση στα γραφεία του Charlie Hebdo κάποιος εκδότης κατάφερε, χωρίς άδεια, να εκδώσει, εκμεταλλευόμενος την κατάσταση, ένα νέο τεύχος με το όνομα της εφημερίδας προσπαθώντας να αποσπάσει χρήματα.

Λίγα ακόμα εξώφυλλα για όσους ‘’Je suis Hara–Kiri et Charlie Hebdo’’ γιατί δεν μπορεί να είσαι το ένα χωρίς το άλλο!

Σπέσιαλ τάρτα κρέμας

Ο Ιούνιος του ’40 ήταν η καλή εποχή

14 Ιουλίου: Μέρα χωρίς βρακιά

Θέλω να τον αφήσω αλλά δε μ’ αφήνει

Που θα βρούμε και άλλα τέτοια και να διαβάσουμε και κάτι κοπελιά ;

Εδώ : http://fr.1001mags.com/magazine/hara-kiri

*Μόνο για όσους γνωρίζουν γαλλικά. Quel dommage…