Babo Koro: Το συγκρότημα που ξεσηκώνει μέχρι και γιαγιάδες στο χορό

Έχω γράψει και έχω μιλήσει τόσο πολύ γι αυτά τα παιδιά που δεν ξέρω τι άλλο να γράψω πια.. Όχι εντάξει έχω να γράψω πολλά για όσους δεν έχετε δει ξανά κάποιο κείμενο μου που αναφέρεται αυτό το συγκρότημα..

Οι Babo Koro είναι ένα 7μελές συγκρότημα, το οποίο μας ταξιδεύει μέσω του πρώτου του δίσκου με τίτλο “Σίσυφος” στα Βαλκάνια και στη Μεσόγειο, στις γειτονιές μας δηλαδή. Εκείνος που θεωρεί πως η Βαλκανική ή η τσιγγάνικη μουσική δεν του είναι οικεία σαν άκουσμα, θα εκπλαγεί ευχάριστα ακούγοντας τα τραγούδια των παιδιών.

Η φρέσκια ματιά με την οποία αποδίδουν τα κομμάτια του δίσκου τους δεν μπορεί να μην σε τραβήξει ξανά και ξανά να ακούσεις τα τραγούδια τους και να τα σιγοψιθυρίζεις μέσα στην μέρα. Ο ρυθμός τους μένει πεισματικά μέσα στο κεφάλι σου. Διόλου περίεργο να βρεθείς περιμένοντας σε μια σειρά τράπεζας ή δημόσιας υπηρεσίας και να σιγοτραγουδάς το ”Σίσυφο” που είναι και ταιριαστό τραγούδι για τέτοιες περιπτώσεις, εδώ που τα λέμε…

Εξαιρετικοί μουσικοί και εξαιρετικά παιδιά με ταλέντο, μεράκι και όρεξη σε ό,τι κάνουν. Τα κομμάτια ψυχής που επένδυσαν μέσα στο δίσκο φαίνονται και ακούγονται σε κάθε ανάσα της Αντιγόνης Μπασακάρου και σε κάθε νότα των μουσικών.

Την Αντιγόνη την παρομοίασα ως φλόγα όταν την είδα πάνω στην σκηνή της Πειραιώς 131 στην παρουσίαση του δίσκου τους. Δεν έβρισκα πιο ιδανική λέξη να περιγράψω την ζωντάνια της και την λαμπερή της εμφάνιση. Μαζί με τους Κώστα Νικολόπουλο και Σωτήρη Τσακανίκα, ακορντεονίστα και κιθαρίστα-τραγουδιστή αντίστοιχα, βρεθήκαμε οι τέσσερις μας ένα πρωινό Σαββάτου κάπου στην Πανόρμου να συζητούμε για τον καινούργιο τους δίσκο, τη βαλκανική μουσική και το πόσο πολύ τρέχουμε στις ζωές μας για να προλάβουμε πράγματα.

Πώς αποφασίσατε να δημιουργήσετε το συγκρότημα Babo Koro και γιατί επιλέξατε την βαλκανική μουσική ως είδος;

Κώστας: Οι ιδρυτές ήμασταν 3, εγώ, ο Σωτήρης, και ο Δημήτρης Αναστασίου. Μαζί με τον Χρήστο Παπαναγιώτου, που έχει γράψει τους στίχους στα περισσότερα κομμάτια, παίζαμε πάνω από 10 χρόνια σε ένα άλλο σχήμα, και όταν αυτό έκανε το κύκλο του αποφασίσαμε να ξεκινήσουμε κάτι νέο.

Σωτήρης: Ξεκινήσαμε από διαφορετικές μουσικές αφετηρίες ο καθένας μας, άλλα η κοινός μας παρονομαστής ήταν η βαλκανική μουσική. Όλοι είχαμε λίγο πολύ τέτοια ακούσματα. Το στοιχείο που μας γοητεύει περισσότερο σε αυτή τη μουσική είναι ότι έχει ως κεντρικό της άξονα το συμμετοχικό γλέντι. Είναι ένα είδος που θέλει και καταφέρνει να κάνει το κοινό πρωταγωνιστή μέσα στο γλέντι και όχι απλό θεατή όπως συμβαίνει σε άλλα είδη.

Ο νονός του συγκροτήματος ποιος ήταν και να πούμε τι σημαίνει στον αναγνώστη το ”Babo Koro”;

Κώστας: Στην ουσία δεν υπήρξε ένας νονός, αλλά πολλοί. Μας βασάνισε αρκετά το να βρούμε κάτι ταιριαστό. Το ψάξαμε και βρήκαμε πως μέσα μας είχαμε κάποιες κοινές παιδικές αναμνήσεις και από εκεί τελικά βγήκε και το όνομα του συγκροτήματος. ”Babo” είναι η γνωστή Μπάμπω ή Βάβω, η γιαγιά όπως την λένε στην Ήπειρο και τη Μακεδονία κυρίως και σε διάφορες άλλες ελληνικές ντοπιολαλιές. Το “Koro” προέρχεται από την αρχαιοελληνική τραγωδια και είναι ουσιαστικά ο χορός. Από την Ελλάδα ταξίδεψε στην Ιταλία και πήρε την έννοια της χορωδίας και σαν αντι-δάνειο πάλι πίσω στα ελληνικά νησιά την εποχή της ιταλική κυριαρχίας. Οπότε Babo Koro είναι μια γιαγιά που χορευο-τραγουδά, ας το πούμε έτσι..

Σαν εικόνα είναι πολύ δυνατή γιατί σε ποιόν δεν είναι αγαπητή η γιαγιά του; Ειδικά μια γιαγιά που σχεδόν αψηφά τη θνητότητα, αφού χορεύει γνωρίζοντας καλά το εφήμερο της ύπαρξής της.. Έχει μια σύνδεση με το παρελθόν όλο αυτό, και είναι και ένα από τα βασικά ζητούμενα της συνολικής μας πρότασης, να δώσουμε τη σύγχρονη ματιά μας χωρίς να ξεχνάμε το παρελθόν.

Έχει να κάνει και με μια πολιτική χροιά αυτό; Δηλαδή να θυμίσει σε εμάς πως κάποτε όλα τα Βαλκάνια ήταν ενωμένα και μέρος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας;

Σωτήρης: Αυτό δεν ήταν άμεσα μέσα στις πρώτες μας επιδιώξεις. Η αρχική μας πρόθεση ήταν να δώσουμε αυτή την εικόνα του γλεντιού και την οικειότητα της σύνδεσης με το παρελθόν, στοιχεία τα οποία εμπεριέχονται εκ των πραγμάτων στην βαλκανική και παραδοσιακή μουσική. Στην πορεία, όμως, ανακαλύψαμε πως μέσα από αυτή μας την ενασχόληση με την βαλκανική μουσική βρήκαμε πολλά κοινά πολιτισμικά στοιχεία ανάμεσα στους λαούς των Βαλκανίων και της Μεσογείου. Αυτό αποτελεί και μια απόδειξη ότι οι βαλκανικοί λαοί συνδιαμορφώθηκαν πολιτισμικά εδώ και πάρα πολλά χρόνια, με αποτέλεσμα η μουσική τους αλληλεπίδραση να είναι πολύ έντονη.

Η δική σας πρόθεση σε ότι αφορά αυτή την ενασχόληση ποια είναι; Να δημιουργήσετε νέες συνθέσεις και τραγούδια πάνω στους βαλκανικούς ρυθμούς ή να διασώσετε ενδεχομένως και ένα υλικό από αυτό το είδος, το οποίο μπορεί να έχει παραμεληθεί;

Κώστας: Η δική μας πρόθεση είναι να βρούμε τους εαυτούς μας μέσα από την από κοινού δημιουργία. Και για τους επόμενους δίσκους, το βάρος θα είναι στις δικές μας συνθέσεις και στους δικούς μας στίχους. Κομμάτι του live μας σίγουρα είναι και οι διασκευές παλιών κομματιών, μέσα από το δικό μας σύγχρονο πρίσμα, ωστόσο δεν μπορούμε να πούμε ότι στοχεύουμε στη διάσωση κάποιου υλικού. Η παραδοσιακή επιρροή έρχεται από το βίωμα και τη μελέτη, και εμείς απλά αφήνουμε αυτή την επιρροή να λειτουργήσει πάνω μας χωρίς πολλά στεγανά. Στο επίπεδο της μελέτης και της διάσωσης πάντως οπωσδήποτε γίνεται πολλή και καλή δουλειά από αρκετούς σύγχρονους μουσικούς, ειδικά τα τελευταία χρόνια που βιώνουμε μία -επιτέλους- απενοχοποίηση της παραδοσιακής μουσικής.

Είναι δύσκολο να ερμηνεύεις τραγούδια σε γλώσσες που δεν μιλάς η ίδια;

Αντιγόνη: Όταν καλούμαι να τραγουδήσω ένα κομμάτι σε μια άγνωστη γλώσσα, κάνω μια αρχική μελέτη για το τι λέει το κομμάτι και τι συναισθήματα θέλει να μεταδώσει στον ακροατή. Από εκεί και πέρα μένει το δύσκολο μέρος της μίμησης της προφοράς. Ελπίζω να το πετυχαίνω.

Ο κόσμος πως αντιδρά απέναντι σε ένα τραγούδι που τους στίχους τους δεν τους καταλαβαίνει;

Αντιγόνη: Έχουμε θετικές αντιδράσεις. Παρότι οι βαλκανικές γλώσσες δεν είναι γλώσσες που ο Έλληνας γνωρίζει όπως π.χ τα αγγλικά ή τα γαλλικά, βλέπουμε μια θετική ανταπόκριση και αρκετή συμμετοχή. Αυτό που παίζει, κατά την άποψη μου, ρόλο, είναι η ατμόσφαιρα του γλεντιού που είπαμε προηγουμένως. Εγώ και οι υπόλοιποι μουσικοί ανακατευόμαστε με τον κόσμο και έχουμε ένα συνεχές παιχνίδισμα μεταξύ μας. Προσπαθούμε να μην περνάει η αίσθηση ότι υπάρχει μια μπάντα στην σκηνή και οι υπόλοιποι απλά τη “θαυμάζουν”. Βέβαια τα περισσότερα κομμάτια στα live μας είναι στα Ελληνικά, όπως και όλος ο δίσκος άλλωστε, και αυτό βοηθά στην κατανόηση ότι πίσω από τη διαφορετική γλώσσα κρύβονται τα ίδια συναισθήματα και οι ίδιες ανάγκες.

Να μιλήσουμε για το πώς ήταν η εμπειρία να ηχογραφείτε το πρώτο σας δίσκο; Τι συναισθήματα σας έχουν μείνει από εκείνη την περίοδο;

Αντιγόνη: Ήταν μια διαδικασία η οποία κράτησε μεγάλο χρονικό διάστημα. Εκείνη την περίοδο ήμουν έγκυος. Ήταν μια πολύ όμορφη εμπειρία. Ήμασταν συνέχεια όλοι μαζί στο στούντιο και ζήσαμε λεπτό προς λεπτό την “ανατροφή” του δημιουργήματος. Σημαντικές στιγμές επίσης για εμάς ήταν οι εξαιρετικές συμμετοχές που είχαμε στον δίσκο (Λεωνίδας Μπαλάφας, Δημήτρης Υφαντής, Θοδωρής Μέρμηγκας, Αλέξανδρος Μαγκλάρας, Δημήτρης Μπάτσος, Μαρθα Μαυροειδή, Ειρήνη Δερέμπεη, Μαρία Μελαχροινού, Βασίλης Καλιστρίδης, Μάριος Παπαδέας), γεγονός που μας έδωσε τη δυνατότητα να γνωρίσουμε από κοντά μουσικούς που θαυμάζουμε και να συνδεθούμε με αυτούς καλλιτεχνικά. Η ηχογράφηση αυτή εκτός των άλλων έφερε στο σχήμα μας και ένα νέο αναπόσπαστο μέλος, καθώς είχαμε την τύχη να συνεργαστούμε με τον ηχολήπτη Θάνο Καλέα του studio Kyriazis ο οποίος πλέον είναι και ο ηχολήπτης μας στα live. Η εμπειρία και η αισθητική του ήταν κομβική για το τελικό αποτέλεσμα του δίσκου.

Υπάρχει κάποιο αγαπημένο τραγούδι για τον καθένας σας που θα ‘θελε να μας το αναφέρει και γιατί είναι ιδιαίτερο για εκείνον/εκείνη;

Σωτήρης: Είναι γεγονός ότι η σύνδεση των δημιουργών με τα δημιουργήματα είναι πολύ ιδιαίτερη, ίσως και υπερβατική. Προσωπικά νιώθω ότι μεγάλωσα μαζί με το κάθε κομμάτι του δίσκου για το διάστημα που συνδιαμορφωνόμασταν. Παρ’ όλα αυτά θα τολμήσω να αναφέρω ένα κομμάτι, και συγκεκριμένα το ομότιτλο κομμάτι του δίσκου, το ”Σίσυφο”, γιατί νομίζω ότι η δυναμική του και το αφήγημά του είναι αντιπροσωπευτικά της αίσθησης που θέλουμε να αφήσουμε στη σχέση μας με τον ακροατή. Ταυτόχρονα αποτυπώνει την βαθιά επίπονη αλλά άκρως εκπαιδευτική και λυτρωτική ανηφόρα που χρειάστηκε να ανεβούμε ακόμα και ως εδώ ως μουσική οικογένεια. “Να βρεθούμε στην ανηφόρα, στην καρδιά μας καίει το αντάμωμα, άιντε να ρθει εκείνη η ώρα, με χορό να ιδούμε το ξημέρωμα”.

Βέβαια ο Σίσυφος όταν φτάνει στην κορφή ο βράχος που κουβαλά ξαναγυρίζει πίσω..

Κώστας: Ναι, ακριβώς, μέσα στο τραγούδι αγγίζουμε και την “γλυκιά” ματαιότητα του τελικού σκοπού. Και πάλι κάποια στιγμή, όπως κατεβήκαμε, θα ανέβουμε και πάλι θα ξανακατέβουμε. Έτσι είναι η ζωή πάντα, και υπό μία συγκεκριμένη φιλοσοφική θεώρηση αυτό αρκεί για την ευτυχία. Άλλο κομμάτι που για μένα έχει ξεχωρίσει είναι ”Ο Ξένος”, το οποίο βρίσκω πολύ ιδιαίτερο. Όλοι όσοι υπήρξαμε μεγαλώσαμε τη δεκαετία του ’90 πιστεύω πως έχουμε εικόνες τις οποίες θα αναγνωρίσουμε μέσα στο κομμάτι αυτό. Η γενιά μας, ως παιδιά βέβαια, βίωσε το μεγάλο μεταναστευτικό κύμα από τα Βαλκάνια και κυρίως από την Αλβανία. Σχεδόν δεν υπήρξε τάξη που να μην δέχτηκε ένα παιδί-μετανάστη από αυτές τις χώρες. Αργότερα ζήσαμε τον ερχομό προσφύγων από το Αφγανιστάν και άλλες χώρες της μέσης Ανατολής και πρόσφατα από τη Συρία. Και η ιστορία επαναλαμβάνεται. Το συγκεκριμένο τραγούδι προσπαθεί να αποτυπώσει τα διαφορετικά αντανακλαστικά μιας κοινωνίας, μέσα από τη μικρογραφία μιας οικογένειας που ξαφνικά έρχεται σε επαφή με τον “Ξενο” που ζητάει βοήθεια.

Σωτήρης : Το ”Γέλα μου” έχει την ίδια θεματική. Είναι ένα τραγούδι το οποίο οπτικοποιήσαμε μέσω της συνεργασίας μας με τον σκηνοθέτη Θοδωρή Παπαδουλάκη (“Ο Αδερφός μου”, “Οι επισκέπτες”, “Η λέξη που δε λες”, κ.α.) και τον Γιώργο Πανταζή της Indigo View, μια συνεργασία που αποτέλεσε σταθμό για εμάς. Θελήσαμε να φτιάξουμε μία μικρού μήκους ταινία συμπληρώνοντας τη λεκτική αφήγηση με μία οπτική αφήγηση που θα αποκτούσε νόημα ως αναπόσπαστο σύνολο, αντί απλά να φτιάξουμε ένα βίντεο κλιπ που θα έδινε εικόνα στους στίχους. Το βίντεο αναφέρεται στους πρόσφυγες, που για μας είναι ένα πολύ σημαντικό θέμα και προσπαθήσαμε να του φερθούμε με το σεβασμό που του αναλογεί. Βασιστήκαμε πολύ στις αντιθέσεις στίχων και εικόνας για να θυμίσουμε ότι οι πρόσφυγες κουβαλούν απλές ανθρώπινες ιστορίες στον αγώνα τους για επιβίωση. Και βέβαια να τοποθετήσουμε τον ανθρώπινο παράγοντα απέναντι στον κατατρεγμένο, θυμίζοντας το βαρύ παρελθόν της Ελλάδας σε σχέση με την προσφυγιά.

Έχει ενδιαφέρον αν σκεφτούμε πως η Κρήτη είχε τέτοια βιώματα με παράδοξο τρόπο.. Τόσο Τουρκο-κρητικοί αναγκάστηκαν να φύγουν από την Κρήτη με την ανταλλαγή πληθυσμών, αλλά και Έλληνες της Μικράς Ασίας βρέθηκαν εκεί ξένοι μέσα στον ίδιο τους τον τόπο..

Κώστας:Ακριβώς! Είναι καταστάσεις που έχουν συμβεί επανειλημμένα στην περιοχή μας και τα βιώματα που τις συνοδεύουν είναι αντίστοιχα. Δε θα ξεχάσω τον πατέρα της κοπέλας που πρωταγωνιστούσε στην ιστορία μας, μετανάστης κι ο ίδιος, ο οποίος είχε ζήσει το 2015 το κύμα των προσφύγων στην Μυτιλήνη και τις ιστορίες που μας διηγήθηκε γι’ αυτό.

Ποια είναι τα μελλοντικά σας σχέδια σας ως συγκρότημα;

Ο βασικός μας στόχος αυτήν την περίοδο είναι να έρθουμε όσο το δυνατόν περισσότερο σε επαφή με τον κόσμο, σε όσα περισσότερα μέρη μπορούμε, εντός και εκτός συνόρων, με ζωντανές εμφανίσεις. Θέλουμε να ανταμώσουμε και να μοιραστούμε το “Σίσυφο” καθώς και άλλα κομμάτια που πλαισιώνουν το πρόγραμμα μας. Το αντάμωμα όπως είπαμε είναι η πεμπτουσία του όλου εγχειρήματος!