Αρχική/Πολιτισμός/Μουσική/«Εδώ είναι άνθρωποι που συνεχίζουν να βαδίζουν και δεν αλυσοδένονται»!

«Εδώ είναι άνθρωποι που συνεχίζουν να βαδίζουν και δεν αλυσοδένονται»!

03-02-2025

Χιλιάδες λαού και νεολαίας κατέκλυσαν το Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας που αποδείχθηκε μικρό, για να τιμήσουν τον μεγάλο μουσικοσυνθέτη Θάνο Μικρούτσικο, στην συγκλονιστική συναυλία – αφιέρωμα που διοργάνωσε η ΚΕ του ΚΚΕ μαζί με την οικογένεια του μεγάλου μας συνθέτη (ΒΙΝΤΕΟ-ΦΩΤΟ)

Κατιούσα

«Στους σεισμούς που μέλλονται να ‘ρθουν», η μουσική του Θάνου θα είναι η υπόκρουση…

Οι Μαρία Παπαγεωργίου, Ρίτα Αντωνοπούλου, Νατάσσα Μποφίλιου, Χρήστος Θηβαίος, Γιώργος Μεράντζας, Κώστας Θωμαΐδης, Μίλτος Πασχαλίδης και Γιάννης Κότσιρας, με την καλλιτεχνική επιμέλεια του Θύμιου Παπαδόπουλου, μας χάρισαν ανεπανάληπτες στιγμές, τραγούδησαν για όλα όσα «θα ήθελε τώρα να μας πει», μέσα από τα τραγούδια του ο Θάνος.

Τέτοιο πράγμα στο ΣΕΦ δεν ξανάγινε!

Ήταν μια συγκλονιστική συναυλία που θα την θυμόμαστε για χρόνια. Μια συναυλία που μας έδωσε κουράγιο και πείσμα για τους μικρούς και μεγάλους αγώνες που έχουμε μπροστά μας.

Χιλιάδες τραγούδησαν όλοι μαζί για «τις πιο όμορφες θάλασσες που δεν έχουμε ακόμα ταξιδέψει» και «τις πιο όμορφες μέρες μας που δεν έχουμε ζήσει ακόμα»…

Το ΚΚΕ έχει ξανακάνει συναυλίες που έχουν χαρακτηριστεί ιστορικές, αλλά αυτό που ζήσαμε στο ΣΕΦ ήταν πραγματικά ανεπανάληπτο.

Και δεν θα μπορούσε να ‘ναι αλλιώς… Το χρωστάμε στον Θάνο!

Η συναυλία ξεκίνησε με ένα διαφορετικό παραμύθι, με αφηγητή τον Θάνο Μικρούτσικο…

Και η οθόνη γεμίζει με τη ζωή του Θάνου Μικρούτσικου… Εικόνες από τα παιδικά χρόνια στην Πάτρα μπλέκονται με στιγμές και συνεργασίες από τη δημιουργική του διαδρομή… Εικόνες με τους δικούς του ανθρώπους μπλέκονται με τις μεγάλες του συναυλίες στα Φεστιβάλ της ΚΝΕ, στην Αίθουσα Συνεδρίων στον Περισσό…

Και αμέσως μετά ξεκινά η μουσική περιήγηση στο πολιτικό σύμπαν του Θάνου Μικρούτσικου… «Μικρόκοσμος», «Φασισμός», «Μπουμ», «Γαμμαγραφία», «Στρατηγός» και τόσα άλλα… Και σιγά σιγά παίρνουν τη θέση τους οι ερμηνευτές…

Τραγούδια για νίκες και ήττες, για τον κόσμο που προχωρά και βγάζει τη γλώσσα του στα άστρα, τραγούδια που μας θυμίζουν να μη χάσουμε τα «ταξικά γυαλιά» μας, για τον πόλεμο, για εκείνον τον Φλεβάρη του 1848 που μας φωτίζει τον δρόμο με τις σελίδες του Κομμουνιστικού μας Μανιφέστου…

Στίχοι του Αλκαίου και του Τριπολίτη μπλέκονται με τη μεγάλη ποίηση του Μπρεχτ, του Μαγιακόφσκι, του «δασκάλου» του, του Γιάννη Ρίτσου…

Και τα λόγια του Θάνου, «εδώ είναι ο κόσμος…», αναφερόμενος στα μέλη και τους φίλους του ΚΚΕ, να «γεμίζουν» το Στάδιο και να «πνίγονται στο χειροκρότημα»…

Με τον Θάνο να ακούγεται στην οθόνη και να μας μιλά για το βαθύτερο νόημα της ποίησης του Νίκου Καββαδία, που δεν είναι τίποτα άλλο από το «να χορέψουμε πάνω στο φτερό του καρχαρία», δηλαδή «να ξεπεράσουμε τις καταγεγραμμένες μας δυνατότητες, να κατακτήσουμε το αδύνατο» ξεκίνησε η αφιερωμένη «ενότητα» στον ποιητή της θάλασσας.

Ο Γιάννης Κότσιρας ερμήνευσε μοναδικά τον «Σταυρό του Νότου» και το «Ένα μαχαίρι». Η Ρίτα Αντωνοπούλου μας «ταξίδεψε» στο «Bay of Bisky», ερμηνεύοντας σπαρακτικά το «William George Allum» και ο Κώστας Θωμαΐδης μάγεψε στο «Kuro Siwo», όπως και η Νατάσσα Μποφίλιου που έκανε «δικό» της το «Καραντί».

Ο Χρήστος Θηβαίος ξεσήκωσε με τον «Λύχνο του Αλλαδίνου», για να ακολουθήσει ο Μίλτος Πασχαλίδης με το «F. G. Lorca» και το σχέδιο του Τάσσου με τους 200 της Καισαριανής να γεμίζει το γήπεδο. Ακολούθησε ο «Γουίλι» με τον εκρηκτικό συνδυασμό του Μ. Πασχαλίδη και του Χρ. Θηβαίου.

Το τέλος αυτής της ενότητας ανήκε δικαιωματικά στον Θάνο Μικρούτσικο να ερμηνεύει τους «7 Νάνους» από τη συναυλία που είχε δώσει στο Θέατρο Βράχων το 2018. Το τραγούδι που, όπως έλεγε, τον έκανε να ίπταται και να ξαναγυρνάει για το χειροκρότημα… Και το χειροκρότημα ήταν πράγματι πιο θερμό και δυνατό από κάθε άλλη φορά…

Το τρίτο μέρος της συναυλίας έγινε μια μεγάλη γιορτή, ένα απίθανο γλέντι, μια μέθεξη!

Τραγούδια από του «Αιώνα την παράγκα», τον «Άμλετ της Σελήνης», το «Η αγάπη είναι ζάλη», τραγούδια αγαπημένα, διαχρονικά, από δίσκους που έκαναν μεγάλη επιτυχία σε προηγούμενες δεκαετίες, αλλά συνεχίζουν να συγκινούν και να ξεσηκώνουν όλες τις γενιές, ακούγονταν ταυτόχρονα από πολλές πολλές χιλιάδες κόσμο, ενώ οι καλλιτέχνες εναλλάσσονταν στη σκηνή.

«Αυτό που ζούμε απόψε για τον Θάνο Μικρούτσικο, 25.000 άνθρωποι, είναι τεράστιο», είπε η Νατάσσα Μποφίλιου πριν ερμηνεύσει μοναδικά το «Ερωτικό».

Κι έπειτα πάλι τα τραγούδια από του «Αιώνα την παράγκα», με τον Γιάννη Κότσιρα και τον Μίλτο Πασχαλίδη, σήμαναν την πορεία για το μεγάλο φινάλε μιας ανεπανάληπτης πραγματικά βραδιάς που κανείς δεν ήθελε να τελειώσει.

Όλοι οι καλλιτέχνες ανέβηκαν στη σκηνή για τη «Ρόζα» και την ίδια ώρα στις οθόνες προβαλλόταν ο Θάνος να χορεύει ζεϊμπέκικο με το τραγούδι και τον κόσμο να φωνάζει «έλα, ρε Θάνο»!

* * * * ***

Ο Δ. ΚΟΥΤΣΟΥΜΠΑΣ ΣΤΗ ΜΕΓΑΛΗ ΣΥΝΑΥΛΙΑ-ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΓΙΑ ΤΟΝ Θ. ΜΙΚΡΟΥΤΣΙΚΟ
Θάνο, έχεις την υπόσχεσή μας: Θα συνεχίσουμε να παλεύουμε για τον καινούργιο κόσμο για τον οποίο μιλούσες, μέχρι να το κάνουμε πράξη, με τη μουσική σου να συντροφεύει το ταξίδι μας

«Το μήνυμα του Θάνου μέσα από τα αγαπημένα τραγούδια του θα βρει τους παραλήπτες του, τόσο μέσα σε αυτό το Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας, όσο και έξω από αυτό, εκεί που θα εξακολουθήσουμε από αύριο να το μεταφέρουμε εμείς, με ακόμα μεγαλύτερη ορμή. Θέλουμε όμως κι εμείς να πούμε στον Θάνο: Έχεις την υπόσχεσή μας: Θα συνεχίσουμε να παλεύουμε για τον καινούργιο κόσμο για τον οποίο μιλούσες, μέχρι κάθε άνθρωπος που υφίσταται την εκμετάλλευση, να αισθανθεί ότι ανάμεσα σε εκείνους που οραματίζονται και παλεύουν για την επαναστατική αλλαγή, θα βρει ένα κομμάτι του δικού του κόσμου. Μέχρις ότου όλοι μαζί να το κάνουμε πράξη, πάντα με τη μουσική σου να συντροφεύει το ταξίδι μας. Μέχρι να “γελάσεις από τα βάθη των χρυσών σου ματιών”, γιατί θα έχουμε αρχίσει “το ταξίδι μας στην πιο όμορφη θάλασσα”, θα έχουν αρχίσει “να μεγαλώνουν τα πιο όμορφα παιδιά”, θα ζούμε “τις πιο όμορφες μέρες μας” και θα λέμε ο ένας στον άλλο “τα πιο όμορφα λόγια”».

Με αυτά τα λόγια, ο ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Δημήτρης Κουτσούμπας, χαιρέτισε τους χιλιάδες λαού και νεολαίας που συμμετείχαν στην συγκλονιστική συναυλία – αφιέρωμα στον Θάνο Μικρούτσικο που διοργάνωσε η ΚΕ του Κόμματος μαζί με την οικογένεια του μεγάλου μας συνθέτη.

Ο δικός του κόσμος ήταν στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας για να τιμήσει τον δικό του συνθέτη, για να ακούσει όλα όσα «θα ήθελε τώρα να μας πει», μέσα από τα τραγούδια του. Με την καλλιτεχνική επιμέλεια του Θύμιου Παπαδόπουλου η Ρίτα Αντωνοπούλου, ο Χρήστος Θηβαίος, ο Κώστας Θωμαΐδης, ο Γιάννης Κότσιρας, ο Γιώργος Μεράντζας, η Νατάσσα Μποφίλιου, η Μαρία Παπαγεωργίου και ο Μίλτος Πασχαλίδης μας χάρισαν ανεπανάληπτες στιγμές. Κυριολεκτικά στο ΣΕΦ δεν έπεφτε καρφίτσα.

Τα λόγια και τα τραγούδια του Θάνου συνοδεύουν και μετά τη φυγή του τις στιγμές της σκέψης, του ονείρου, της οργής και του αγώνα. Μας συνοδεύουν και τούτες τις μέρες ξανά στην πάλη για να μη συγκαλυφθεί το έγκλημα με τη σύγκρουση των τρένων στα Τέμπη. Η μεγάλη αυτή εκδήλωση ξεκίνησε με την προβολή βίντεο με το τραγούδι του Θάνου «Το Τρένο Γ’ 96».«Το έγκλημα αυτό μας γέμισε οργή, είτε με τα κέρδη τους ή με τη ζωή» φώναξαν χιλιάδες άνθρωποι.

Ακολούθησε η προβολή βίντεο με το τραγούδι «Ρόδι», που έγραψε για το ΚΚΕ ο Δημήτρης Ραβάνης – Ρεντής και μελοποίησε ο Θάνος Μικρούτσικος. Το τραγούδι είχε πρωτοπαρουσιαστεί στο 7ο Φεστιβάλ ΚΝΕ – «Οδηγητή», σε παράσταση-αφιέρωμα στο ΚΚΕ, με τη φωνή της αξέχαστης Μαρίας Δημητριάδη και το 2018 στα 100 χρόνια του ΚΚΕ ο Θάνος Μικρούτσικος το αφιέρωσε στο Κόμμα. Το τραγούδι έγινε επανεκτέλεση από την ΚΝΕ, στο πλαίσιο του Ντοκιμαντέρ της για τα 50 χρόνια του Φεστιβάλ, με τους «Κοινούς Θνητούς».

Αμέσως μετά πήρε τον λόγο ο ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Δημήτρης Κουτσούμπας, με τα συνθήματα να διαδέχονται το ένα το άλλο. Τέτοιες στιγμές και τέτοιες συναυλίες μόνο το ΚΚΕ μπορεί να προσφέρει.

Στη συνέχεια, μίλησε η Μαρία Παπαγιάννη, σύζυγος του Θάνου Μικρούτσικου, η οποία εκπροσωπώντας όλη την οικογένεια του αξέχαστου μουσικοσυνθέτη είπε «ένα μεγάλο ευχαριστώ» στο ΚΚΕ, γι’ αυτή τη μεγαλειώδη συναυλία για να τιμήσει έναν σπουδαίο μουσικό κι έναν σπουδαίο αγωνιστή της ζωής.

Παραθέτουμε την ομιλία του Δημήτρη Κουτσούμπα:

«Χαιρετίζουμε όλες και όλους εσάς, τους χιλιάδες λαού και νεολαίας που ανταποκριθήκατε στο κάλεσμά μας και βρίσκεστε απόψε εδώ, στη μεγάλη συναυλία-αφιέρωμα στον Θάνο Μικρούτσικο, που διοργανώνει η ΚΕ του ΚΚΕ μαζί με την οικογένεια του μεγάλου μας συνθέτη.

Είναι βέβαια αδύνατο να συνειδητοποιήσει και να αποδεχτεί κανείς ότι πέρασαν 5 χρόνια χωρίς τη φυσική παρουσία του Θάνου, ότι έχουμε ζήσει ήδη 5 χρόνια -και μάλιστα 5 χρόνια γεμάτα συνταρακτικά γεγονότα, αλλά και συγκλονιστικούς αγώνες- χωρίς τον Θάνο.

Και γιατί να το αποδεχτούμε άλλωστε; Αφού, στην πραγματικότητα, μαζί του τα ζήσαμε κι αυτά, όπως θα ζήσουμε και όλα τα επόμενα. Γιατί στη μουσική του ανατρέχουμε, όχι μόνο για να ψυχαγωγηθούμε, ή αν θέλετε να τονωθούμε, αλλά για να βρούμε απαντήσεις. Και, μάλιστα, απαντήσεις που ακόμα κι αν θέλουμε, δεν θα μπορέσουμε να τις ξεχάσουμε. Μένουν σαν συνθήματα καρφωμένα στο μυαλό μας και κάθε τόσο τις ανακαλούμε και τις επικαλούμαστε.

Σ’ αυτή την περίοδο γενικής προετοιμασίας πολέμου, ο Μικρούτσικος απαντά σε όσους λένε ότι ο ιμπεριαλιστικός πόλεμος είναι μια στιγμή παρέκκλισης από την κανονικότητα του συστήματος. Βουλώνει το στόμα σε όσους σπέρνουν τον εφησυχασμό στους λαούς για τις τάχα συμφωνίες ειρήνης που, όπως λένε, έρχονται, καλώντας, όπως πάντα, να κάνουμε υπομονή και να εμπιστευθούμε τους δυνάστες μας, με το ποίημα-επιτομή της λενινιστικής θεωρίας για τον πόλεμο “Γερμανικό Εγχειρίδιο Πολέμου”, που ανεπανάληπτα μελοποίησε:

Όταν αυτοί που βρίσκονται ψηλά μιλάνε για ειρήνη, ο απλός λαός ξέρει πως έρχεται ο πόλεμος…

Και παρακάτω μας απαγγέλλει:

Σαν θα ’ρθει η ώρα της πορείας

Πολλοί δεν ξέρουν

Πως επικεφαλής βαδίζει ο εχθρός τους

Η φωνή που διαταγές τούς δίνει

Είναι του εχθρού τους η φωνή

Εκείνος που για τον εχθρό μιλάει

Είναι ο ίδιος τους ο εχθρός…

Αν θέλουμε να μιλήσουμε λοιπόν γι’ αυτά που θέλει να μας πει ο Θάνος Μικρούτσικος σήμερα, ας ψάξουμε πρώτα απ’ όλα το έργο του. Γιατί το έργο του, όποτε κι αν γράφτηκε, μιλά πάντα για το παρόν. Είναι, όπως όλα τα μεγάλα έργα, παντός καιρού και τόπου, «άχρονο και άτοπο», όπως δηλαδή ήθελε και το πέτυχε να είναι.

Μας λέει λοιπόν πως ο φασισμός δεν έρχεται απ’ το μέλλον, αλλά οι ρίζες του είναι στο σύστημα… Πως το ζήτημα δεν είναι να είσαι αιχμάλωτος μιας καταπιεσμένης ζωής, το ζήτημα είναι να μην παραδίνεσαι…

Μας βοηθάει να μη συνηθίσουμε την εκμετάλλευση, την αδικία, τον καταναγκασμό, τους διωγμούς των ξεριζωμένων, τους σφαγιασμούς παιδιών και γερόντων, αλλά να εκπλησσόμαστε μπροστά τους…

Να θεωρούμε πως όλα αυτά τα τραγικά φαινόμενα της βάρβαρης εποχής μας είναι τα πιο παράξενα στον αιώνα των απίστευτων τεχνολογικών επιτευγμάτων, είναι “τα πιο εκπληκτικά, τα πιο μυστηριακά, τα πιο μεγάλα”…

Θέλει να μας πει για τη διεθνιστική αλληλεγγύη ανάμεσα στους λαούς που υποφέρουν, που όχι τυχαία κάποιοι, όπως της Παλαιστίνης και του Παναμά, είναι οι ίδιοι… Και τότε που έγραψε τα σχετικά τραγούδια και σήμερα, για τη στρατηγική θέση τους στο διεθνές εμπόριο και τους δρόμους μεταφοράς Ενέργειας…

Αναφερόμαστε στα τραγούδια για τον κομμουνιστή Παλαιστίνιο Ναΐμ Ασχάμπ, που πέρασε πολλά χρόνια στις ισραηλινές φυλακές και για τον Ελμπέρτο Κόμπος, Γενικό Γραμματέα του Εργατικού Κέντρου του Παναμά και σταθερό υποστηρικτή της ανεξαρτησίας της χώρας του από τις Ηνωμένες Πολιτείες, που πάντα ήθελαν να ελέγχουν τη Διώρυγα.

Συναντιόμαστε στους δρόμους του αγώνα και στις πόλεις που πλημμύρισαν από κόσμο δύο χρόνια μετά το έγκλημα στα Τέμπη, την περασμένη Κυριακή. Χτες στην ΕΡΤ με τις δυνάμεις του ΠΑΜΕ, του ΚΚΕ και της ΚΝΕ, στη διαμαρτυρία για να πάψει να αποσιωπά η κρατική τηλεόραση τους λαϊκούς αγώνες.

Απέναντι στην προκλητική συγκάλυψη και συνολικά στην αντιλαϊκή πολιτική της ΝΔ είναι αυτονόητη η ανάγκη μομφής κατά της κυβέρνησής της. Το ΚΚΕ και ο ελληνικός λαός συνολικά με τους αγώνες του κάνει μομφή συνολικά στην αντιλαϊκή πολιτική και όσους την υπηρετούν. Πρώτα και κύρια στην κυβέρνηση της ΝΔ, αλλά και σε κόμματα που κυβέρνησαν όπως το ΠΑΣΟΚ, ο ΣΥΡΙΖΑ και δυνάμεις που προέκυψαν από αυτά τα κόμματα.

Είναι όλοι αυτοί που στηρίζουν την κυρίαρχη πολιτική, τις κατευθύνσεις της ΕΕ και το σάπιο και διεφθαρμένο κράτος του κεφαλαίου, δηλαδή όλους εκείνους τους παράγοντες που οδήγησαν στο έγκλημα των Τεμπών και υπονομεύουν καθημερινά τη ζωή και τις ανάγκες του λαού.

Γιατί όταν μια αντιλαϊκή κυβέρνηση αντιμετωπίζει “κυματισμούς”, όπως παραδέχθηκε ο ίδιος ο Μητσοτάκης, τότε η δική μας ευθύνη είναι οι κυματισμοί αυτοί να γίνουν μεγάλες φουρτούνες και για την κυβέρνηση, αλλά και για όλο το σύστημα του καπιταλιστικού κέρδους. Και αυτό μπορεί να το καταφέρει ο οργανωμένος και αποφασισμένος λαός, βαδίζοντας στον δρόμο της σύγκρουσης με το σύστημα, κι όχι οι διεργασίες για μια αναπαλαίωση ή τον εξωραϊσμό του. Γιατί αλλιώς η εγκληματική πολιτική θα παραμένει, περιμένοντας κάποιον επόμενο “Μητσοτάκη” να την υλοποιήσει. Πιστεύουμε ακράδαντα ότι η μόνη εγγύηση για να μη συμβεί αυτό είναι η συμπόρευση με την πολιτική πρόταση του ΚΚΕ.

Ο Θάνος Μικρούτσικος όμως δεν μας μιλά μόνο για την απανθρωπιά και την ασκήμια του εκμεταλλευτικού κόσμου. Έχει πολλά να μας πει για την ελπίδα και την ομορφιά του φωτεινού αύριο. Για τον ερχομό της μέρας που “θα φανούν οι κήρυκες, κι όχι μονάχα κλέφτες και ρουφιάνοι”, για “τις πιο όμορφες θάλασσες που δεν έχουμε ακόμα ταξιδέψει” και “τις πιο όμορφες μέρες μας που δεν έχουμε ζήσει ακόμα”… Και προπαντός για την ομορφιά εκείνων που παλεύουν ενάντια στην απανθρωπιά, αψηφώντας τον θάνατο, είτε στην Μακρόνησο, είτε στην παρανομία, είτε στα ψηλά βουνά.

Το καθήκον το δικό του ο Θάνος Μικρούτσικος το έβλεπε στο εξής: Μέσα από την τέχνη του να ξανακάνει γοητευτική την εικόνα του κόσμου που θέλουμε τελικά να πάμε. “Την κοινωνία εκείνη όπου ο άνθρωπος θα αυτοπραγματωθεί”, όπως του άρεσε να λέει συχνά, δανειζόμενος τα λόγια του Καρλ Μαρξ, τον οποίο άλλωστε μελετούσε ασταμάτητα ακόμα και στα δύσκολα χρόνια της ασθένειάς του.

Άλλωστε δεν ήταν άνθρωπος του εύκολου δρόμου. Έτσι μην περιμένετε να μας πει πράγματα άνετα και βολικά. Αντίθετα. Είναι περίεργο, αλλά αυτός ο σπουδαίος δημιουργός υποστηρίζει πως δεν υπάρχει ταλέντο με το οποίο να γεννιέται ο καλλιτέχνης. Ίσως μόνο μια προδιάθεση.

Υπάρχει, λέει όμως, δουλειά, πάρα πολλή δουλειά. Όχι μόνο για να κατακτήσεις τα εκφραστικά σου μέσα, αλλά και γιατί χρειάζεται μόρφωση, γενική, αλλά και μαρξιστική για να γίνεις σοβαρός δημιουργός. Έτσι επιμένει ότι πρέπει να μελετάμε. Να μελετάμε τους πρωτοπόρους διανοητές αλλά και τους πρωτοπόρους καλλιτέχνες και ειδικά τους λογοτέχνες, που το έργο τους γνώριζε πολύ καλά και γι’ αυτό εντόπισε και μελοποίησε τους καλύτερους: Τον Μαγιακόφσκι, τον Μπρεχτ, τον Καβάφη, τον Ρίτσο, τον Σικελιανό, τον Χικμέτ, τον Λόρκα, τον Ρεμπό, τον Βιγιόν, τον Σεφέρη, τον Χειμωνά, όπως και τους σπουδαιότερους ποιητές – στιχουργούς μας, τον Άλκη Αλκαίο, τον Κώστα Τριπολίτη, τον Μάνο Ελευθερίου, τον Φώντα Λάδη, Οδυσσέα Ιωάννου, Γιώργο Κακουλίδη και άλλους.

Η μελέτη -μάς λέει ο Μικρούτσικος- είναι προϋπόθεση για να προχωρήσουμε μπροστά, όχι μόνο στην Τέχνη, αλλά και στην πολιτική.

Η συνήθεια και το χαμηλό γούστο, υπογραμμίζει, είναι απολύτως απαραίτητες για την εμπέδωση της κυριαρχίας του υπάρχοντος κοινωνικού συστήματος. Γι’ αυτό πρέπει να ξεβολευόμαστε και να τολμάμε. Να τολμάμε στη ζωή, αλλά και στην Τέχνη, τόσο σαν δημιουργοί, όσο και σαν αποδέκτες της.

“Ναι στη νέα ποίηση, ναι στη νέα μουσική με όλα τα λάθη της και τους εξτρεμισμούς της. Δεν έχουμε να φοβηθούμε καμιά λέξη, κανέναν ήχο, όταν αντλούμε τις ιδέες μας από τον λαό, γράφουμε για αυτόν και παλεύουμε μαζί του για μια σοσιαλιστική κοινωνία”, έγραφε στον “Ριζοσπάστη” το 1978.

Και είναι αλήθεια πως η μουσική του Θάνου Μικρούτσικου ήρθε αιφνιδιαστικά σαν κάτι εντελώς πρωτάκουστο, κάτι εντελώς ατομικό, διακριτό και γι’ αυτό αναγνωρίσιμο. Είναι μια διαλεκτική σχέση έμπνευσης – σκέψης, καρδιάς – μυαλού. Ακόμα και όταν σε κάποια σημεία της παρουσιάζει απαιτήσεις, πάντα τελικά κατορθώνει να γίνει μεταδοτική και διεισδυτική.

Στην πρωτοποριακή φόρμα της οφείλει κατά ένα μέρος, άλλωστε, την ανθεκτικότητα και τη διαχρονικότητά της, τη σύνδεσή της με το χτες, το παρόν και το μέλλον. Το άλλο μέρος πρέπει να το αναζητήσουμε στο πρωτοπόρο περιεχόμενό της, που σαν φακός μεγεθύνει αυτά που δεν είναι εύκολα ορατά: Τις αιτίες και τους ενόχους για τις κοινωνικές αντιθέσεις, αλλά και τη δύναμη που έχουν στα χέρια τους οι καταπιεσμένοι να απαλλαγούν από τη δυστυχία της εκμετάλλευσης.

Όμως ο Θάνος Μικρούτσικος δεν αρκείται σ’ αυτό. Φιλοδοξία του είναι να συμβάλλει στη διαμόρφωση ενός συνειδητοποιημένου και ενεργητικού κοινού, ικανού να κατανοεί, αλλά και πρόθυμου να αγωνιστεί για να καταργήσει την εκμετάλλευση και να αλλάξει τον κόσμο.

Τον τρόπο δεν μας τον λέει. Μας καλεί να τον βρούμε εμείς, συμμετέχοντας και οι ίδιοι στη μουσική δημιουργία του. Αλλά το πιο σημαντικό απ’ όλα ήταν η σιγουριά, η αποφασιστικότητα, η ακλόνητη πεποίθησή του ότι, ακόμα κι αν θέλει “πολύ φως να ξημερώσει”, εμείς πρέπει να “συντηρήσουμε” όσες περισσότερες “φωλιές νερού” μπορούμε “μέσα στις φλόγες”… Για να ‘ρθουν εκείνες “οι άγριες μέρες, που οι αλήθειες θα σκίζουν σαν σφαίρες”… Για να γίνει τελικά “η ανάγκη ιστορία”.

Είμαστε σίγουροι πως ό,τι είχε να πει θα το χαρακτήριζε η επαναστατική έξαψη της μουσικής του, η αισιοδοξία για τη νικηφόρα έκβαση των ονείρων και των αγώνων μας. Η ορμή της ανατρεπτικής του ματιάς θα μας έκανε να σιγουρευτούμε και εμείς ακόμα περισσότερο για τον δρόμο που έχουμε επιλέξει.

Άλλωστε, έχει αυτή την ιδιότητα η μουσική, ειδικά η μουσική που εξυψώνει τα ανθρώπινα ιδανικά, να σε κάνει να παθιάζεσαι, να φλογίζεσαι με τους σκοπούς σου. Κι αν κάπου έβλεπε νέους ανθρώπους διστακτικούς, θα τους έλεγε:

“Άκου, αν αξίζει τον κόπο που ήρθες σε αυτόν τον κόσμο είναι για να κατακτήσεις το αδύνατο. Σπάσε τα όριά σου, προχώρα και χόρεψε πάνω στο φτερό του καρχαρία”. Αυτό είναι το νόημα που μπόρεσε εκείνος να διαβάσει στους στίχους του Καββαδία και, πολύ περισσότερο, να το αναδείξει με τη μελοποίησή του. Και μετά θα πάταγε τα πλήκτρα του πιάνου του με όλη του την καρδιά, ώστε οι νότες του να μας σπρώξουν στην υλοποίηση των στόχων μας.

Ο Θάνος Μικρούτσικος είχε τη διάνοια και την τόλμη να ξεπερνά πάντα διαλεκτικά τον προηγούμενο εαυτό του. Έτσι, δεν δίσταζε να αναθεωρήσει οποιαδήποτε από τις πεποιθήσεις του εντόπιζε ότι δεν επιβεβαιωνόταν.

Έλεγε σε μια συνέντευξή του το 2018: «Έκανα μεγάλη διαδρομή, έψαξα, αναθεώρησα, ξαναδιάβασα, σκέφτηκα τι συνέβη τελικά σε εκείνη τη Σοβιετική Ένωση του υπαρκτού σοσιαλισμού. Ήταν όλα χάλια; Όχι. Ανεργία μηδέν! Και σκέψου: Ανεργία σημαίνει ανελευθερία. Κοινωνικές παροχές, δωρεάν Υγεία, Παιδεία, Πολιτισμός, Τέχνες. Χάρη σε αυτή τη χώρα διαλύθηκε ο ναζισμός”.

Και συνέχιζε: “Παλιά η διαφωνία μου με το ΚΚΕ ήταν πάνω στην έννοια του εφικτού. Ακόμα πιστεύω στο εφικτό, αλλά ως λάτρης της Ιστορίας, κι επειδή θωρώ ότι οι λαοί χωρίς ιστορική μνήμη και γνώση είναι αδύνατον να παίξουν ρόλο στο παρόν και το μέλλον, σας καλώ να εξετάσουμε τα τελευταία χρόνια. Κόμματα και κινήματα που ξεπήδησαν από την Αριστερά και δούλεψαν πάνω στο εφικτό όλα αλλοτριώθηκαν και ενσωματώθηκαν στο σύστημα. Όπως και τα σημερινά παλικάρια του ΣΥΡΙΖΑ. Άρχισα να σκέφτομαι πολύ σοβαρά τι σημαίνει να κρατάς τις θέσεις σου»… “Το ΚΚΕ είναι το μόνο κόμμα που δεν δημιουργεί ψευδαισθήσεις ότι στον βάρβαρο καπιταλισμό, ειδικά σήμερα, μπορούν τα πράγματα να γίνουν καλύτερα”.

Γι’ αυτό, κόντρα στο ρεύμα του συμβιβασμού με το μικρό και το δήθεν “εφικτό”, κόντρα στον ρεαλισμό της υποταγής, καλούσε μαζί με το ΚΚΕ σε πάλη για τους μεγάλους μας στόχους. Σε καιρούς αντεπανάστασης σάλπιζε στο πλευρό του ΚΚΕ την αναγκαιότητα της επανάστασης, πρώτος αυτός, ανάμεσα στους πρώτους, έδωσε το σύνθημα για να βαδίσουν και άλλοι καλλιτέχνες – δημιουργοί στον ίδιο δρόμο.

Κάπως έτσι, στο 45ο Φεστιβάλ της ΚΝΕ, το τελευταίο που έζησε ο Θάνος Μικρούτσικος πριν φύγει από τη ζωή, λίγο πριν ξεκινήσει τη συναυλία του, στάθηκε στο κέντρο της σκηνής και απευθυνόμενος σε όλους εμάς, έδωσε μία υπόσχεση. Και είπε:

“Το μόνο, το λίγο που μπορώ να υποσχεθώ είναι ότι μέχρι τέλους θα είμαι εδώ”.

Ίσως να μην μπορούσε καν να φανταστεί πόσο πολύ ήταν αυτό που μας υποσχόταν και ακόμα περισσότερο το γεγονός ότι το έκανε πράξη, με τη μόνη εξαίρεση ότι “τέλος” σε αυτό δεν υπάρχει, αφού συνεχίζει και θα συνεχίσει να είναι εδώ, ανάμεσά μας.

Στο καλλιτεχνικό σύμπαν που δημιούργησε και μέσα του περικλείει αισθήματα, πόθους, ελπίδες και προσδοκίες προς εκπλήρωση, είμαστε περήφανοι που -σύμφωνα με τη δική του ομολογία- όταν βρισκόταν ανάμεσα στους κομμουνιστές, στα μέλη του ΚΚΕ και της ΚΝΕ, ένιωθε ότι βρίσκεται ανάμεσα σε αυτό που ίδιος κατονόμασε ως “ο δικός του κόσμος”.

Ο δικός του κόσμος είναι και σήμερα εδώ, για να τιμήσει τον δικό του συνθέτη, για να ακούσει όλα όσα “θα ήθελε τώρα να μας πει”, μέσα από τα τραγούδια του. Με την καλλιτεχνική επιμέλεια του Θύμιου Παπαδόπουλου και με τους Ρίτα Αντωνοπούλου, Χρήστο Θηβαίο, Κώστα Θωμαΐδη, Γιάννη Κότσιρα, Γιώργο Μεράντζα, Νατάσσα Μποφίλιου, Μαρία Παπαγεωργίου και Μίλτο Πασχαλίδη στο τραγούδι.

Δεν μπορούμε να μην εκφράσουμε τις θερμές μας ευχαριστίες στους πιο αγαπημένους ανθρώπους του Θάνου Μικρούτσικου: Την Μαρία, την Σεσίλ, την Κωνσταντίνα, την Αλεξάνδρα και τον Στέργιο. Ναι, ήταν αυτονόητο ότι σε αυτήν την συναυλία θα ήμασταν μαζί. Αλλά τους ευχαριστούμε, γιατί 2,5 μήνες τώρα δουλέψαμε μαζί, ανταλλάξαμε σκέψεις και ιδέες και καταλάβαμε καλύτερα πώς θα ήθελε ο Θάνος να τον τιμήσουμε…

Το μήνυμα του Θάνου μέσα από τα αγαπημένα τραγούδια του θα βρει τους παραλήπτες του, τόσο μέσα σε αυτό το Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας, όσο και έξω από αυτό, εκεί που θα εξακολουθήσουμε από αύριο να το μεταφέρουμε εμείς, με ακόμα μεγαλύτερη ορμή.

Θέλουμε όμως κι εμείς να πούμε στον Θάνο: Έχεις την υπόσχεσή μας: Θα συνεχίσουμε να παλεύουμε για τον καινούργιο κόσμο για τον οποίο μιλούσες, μέχρι κάθε άνθρωπος που υφίσταται την εκμετάλλευση, να αισθανθεί ότι ανάμεσα σε εκείνους που οραματίζονται και παλεύουν για την επαναστατική αλλαγή, θα βρει ένα κομμάτι του δικού του κόσμου. Μέχρις ότου όλοι μαζί να το κάνουμε πράξη, πάντα με τη μουσική σου να συντροφεύει το ταξίδι μας.

Μέχρι να “γελάσεις από τα βάθη των χρυσών σου ματιών”, γιατί θα έχουμε αρχίσει “το ταξίδι μας στην πιο όμορφη θάλασσα”, θα έχουν αρχίσει “να μεγαλώνουν τα πιο όμορφα παιδιά”, θα ζούμε “τις πιο όμορφες μέρες μας” και θα λέμε ο ένας στον άλλο “τα πιο όμορφα λόγια”.

Προχωράμε δυνατά! Ο καθένας και η καθεμιά ατομικά και όλοι μαζί οργανωμένα και συλλογικά, για να πάμε μπροστά, να πάμε ίσια! Για να ανοίξουμε όλα τα παράθυρα του κόσμου σε ένα φωτεινό αύριο, στο φωτεινό μέλλον του σοσιαλισμού – κομμουνισμού, της κοινωνίας όπου “ο ποιητής θα ψαρεύει και ο ψαράς θα γράφει ποιήματα”. Γεια σας! Με καλή δύναμη και υγεία για όλους και για όλες!».