Φρέντι Μέρκιουρι – Στιγμές από την πορεία ενός αστεριού που έδυσε νωρίς
Στις 24 Νοέμβρη 1991 έφευγε από τη ζωή ο Φρέντι Μέρκιουρι, ο πρώτος σημαντικός ροκ σταρ που έπεφτε θύμα της λεγόμενης μάστιγας του αιώνα, ενώ τα εναπομείναντα μέλη των Queen μαζί με την Mary Austin ίδρυσαν το “Mercury Phoenix Trust” που μέχρι σήμερα είναι ενεργό στην καταπολέμηση της ασθένειας σε όλο τον κόσμο.
O Freddy Mercury γεννήθηκε στις 5 Σεπτέμβρη 1946 ως Farrokh Bulsara, γιος εργαζόμενου της Βρετανικής πρεσβείας στη Ζανζιβάρη (τότε βρετανικό προτεκτοράτο, και τώρα ημιαυτόνομη περιοχή της Τανζανίας), και της συζύγου του. Η οικογένεια του είχε καταγωγή από την Ινδία, συγκεκριμένα ανήκε στην περσική ζωροαστρική μειονότητα της χώρας. Σε μικρή ηλικία έζησε ως οικότροφος στο αγγλόφωνο St.Peter’s School στη Βομβάη, όπου κι έλαβε το παρατσούκλι που θα τον συνόδευε για μια ζωή: “Φρέντυ”. Εκεί ξεκινάει, κατόπιν προτροπής του σχολικού διευθυντή, τα μαθήματα πιάνου. Το πρώτο του συγκρότημα, αποτελούμενο από συμμαθητές του, ήταν στην ηλικία των 12 ετών οι “The Hectics”. Τη δεκαετία του ’60 εγκαταστάθηκε με την οικογένεια του στο Λονδίνο, και φοίτησε στο Ealing College of Art. Εκείνη την περίοδο, ανάμεσα σε πολλούς μουσικούς που γνώρισε, συναντήθηκε για πρώτη φορά με τους μετέπειτα ντράμερ και κιθαρίστα των Queen, τους Roger Taylor και Brian May. Περιπλανήθηκε σε διάφορα συγκροτήματα μέχρι την ίδρυση των Queen τον Απρίλη του 1970, οι οποίοι έλαβαν την τελική τους μορφή με τον προσθήκη του μπασίστα John Deacon στις αρχές του του ’71 και τον Ιούνη της ίδιας χρονιάς έκαναν την πρώτη του ζωντανή εμφάνιση. Το όνομα του συγκροτήματος καθώς και ο σχεδιασμός του λογότυπου, αποτελούμενο από τα σύμβολα των ζωδίων εκάστου μέλους, ανήκουν στον ίδιο τον Freddy Mercury. Κατά τον Brian May, η επιλογή του ψευδωνύμου από τον Bulsara σχετίζεται με το τραγούδι “Mother Mercury”, από το πρώτο ομώνυμο άλμπουμ των Queen (1973), κι αναφέρεται στην μητέρα του τραγουδιστή. Παράλληλα εμπεριέχει έναν τριπλό συμβολισμό, καθώς στην αγγλική σημαίνει τόσο τον υδράργυρο, όσο και τον πλανήτη Ερμή αλλά και τον ομώνυμο Θεό στη ρωμαϊκή του εκδοχή.
Η πρώτη εμπορική επιτυχία του συγκροτήματος ήρθε με τον τρίτο δίσκο “Sheer heart attack” το 1974, και το τραγούδι “Killer Queen”, ωστόσο η φήμη τους απογειώθηκε ένα χρόνο αργότερα, με την κυκλοφορία του single “Bohemian Rhapsody” από το άλμπουμ “A night at the opera”, το οποίο κατέκτησε για 9 βδομάδες την κορυφή των βρετανικών τσαρτ και πούλησε πάνω από 5 εκ. δίσκους παγκοσμίως. Ήδη από τότε είχε καθιερωθεί η φαντασμαγορική σκηνική περσόνα του Mercury, σε αντίθεση με την μάλλον εσωστρεφή προσωπική του φύση, και είχε γίνει άμεσα αναγνωρίσιμη η ιδιαίτερη φωνή του. Όπως σημείωνε η διάσημη σοπράνο Montserrat Caballét, με την οποία είχε συνεργαστεί δισκογραφικά κι επί σκηνής στο δεύτερο μισό της δεκαετίας του ’80, “η διαφορά μεταξύ του Mercury και σχεδόν όλων των ροκ σταρ ήταν πως εκείνος πουλούσε τη φωνή του”. Η τεχνική και η έκταση του μπορούν πράγματι να συγκριθούν μόνο με εκείνες λυρικών τραγουδιστών, παρότι, όπως απέδειξε έρευνα Άγγλων επιστημόνων το 2016, ο ευρέως διαδεδομένος ισχυρισμός περί 4 οκτάβων έκτασης μάλλον είναι αστικός μύθος, αφού η τελευταία καλύπτει, με βάση τις διαθέσιμες ηχογραφήσεις, μια έκταση λίγο πάνω από 3 οκτάβες.
Η παγκόσμια επιτυχία των Queen συνεχίστηκε για τα επόμενα χρόνια, κι αξιοπρόσεκτη είναι η μουσική ποικιλία που χαρακτήριζε το έργο τους , καλύπτοντας είδη όπως , προγκρέσιβ ροκ, χέβυ μέταλ, γκόσπελ και ντίσκο. Ο ίδιος δήλωνε πως απεχθανόταν την διαρκή επανάληψη, και προσπαθούσε να αντλεί ερεθίσματα από σύγχρονα ακούσματα και θεάματα στη μουσική, το θέατρο και τον κινηματογράφο. Μερικές από τις σημαντικότερες επιτυχίες του συγκροτήματος περιλαμβάνουν τα τραγούδια: “We are the champions”, “We will rock you” (αμφότερα, ιδίως το πρώτο, ύμνοι αθλητικών διοργανώσεων και απονομών ως τις μέρες μας), “Don’t stop me now”, “Crazy little thing called love”, “Another one bites the dust”, “Under pressure” (συνεργασία με τον David Bowie), “Radio Ga-ga”, “I want to break free”, “I want it all” και το κυριολεκτικά κύκνειο άσμα του Mercury, σε σύνθεση του Brian May, “The show must go on”. Η σόλο καριέρα του τραγουδιστή, παράλληλη με εκείνη του συγκροτήματος, αν και κάπως λιγότερο επιτυχημένη εμπορικά, εκτιμάται ιδιαίτερα ως σήμερα από τους θαυμαστές του. Να σημειωθεί ότι υπήρξε και μια σειρά ηχογραφήσεων με τον Michael Jackson, οι οποίες δεν κυκλοφόρησαν ποτέ, παρά μόνο σε πειρατικές (τις λεγόμενες bootleg) εκδοχές. Στη διάρκεια της καριέρας του εμφανίστηκε σε πάνω από 700 συναυλίες σε όλο τον κόσμο, με γνωστότερη εκείνη του 1985 στο στάδιο Wembley στα πλαίσια της παγκόσμιας δράσης Live Aid για την ανακούφιση των θυμάτων του αιθιοπικού λιμού. Oι Queen υπήρξαν το πρώτο ξένο συγκρότημα που έπαιξε σε στάδια της Λατινικής Αμερικής, σπάζοντας όλα τα ρεκόρ προσέλευσης στη συναυλία του Σάου Πάουλου το 1981, με 131.000 θεατές, ενώ στα πλαίσια της ίδιας περιοδείας στην Αργεντινή, επί σκηνής εμφανίστηκε μαζί τους και ο Ντιέγκο Μαραντόνα. Εμφανίστηκαν επίσης στη Βουδαπέστη το 1986, μπροστά σε ένα κοινό 80.000 θεατών, καθιστώντας την μια από τις μεγαλύτερες συναυλίες στην Ανατολική Ευρώπη. Η τελευταία συναυλία τους έλαβε χώρα στις 9 Αυγούστου 1986 στο Knebworth Park του Λονδίνου, μπροστά σε ένα πλήθος 200.000 θεατών. Ήδη η αρρώστεια του Mercury, παρότι διαγνώστηκε επίσημα μόλις ένα χρόνο αργότερα, είχε κάνει εμφανή τα σημάδια της, αποτρέποντας παραπέρα ζωντανές εμφανίσεις.
Η προσωπική ζωή του τραγουδιστή και πιο συγκεκριμένα ο σεξουαλικός του προσανατολισμός, απασχόλησαν ουκ ολίγες φορές τα μέσα ενημέρωσης της εποχής του και αργότερα. Οι γνωστότερες σχέσεις του περιλαμβάνουν την πολύχρονη συμβίωση του με τη λονδρέζα πωλήτρια Mary Austin (πηγή έμπνευσης του τραγουδιού “Love of my life”), στην οποία κι εξομολογήθηκε τις σεξουαλικές του προτιμήσεις στα μέσα της δεκαετίας του ’70, κάτι που τερμάτισε την ερωτική σχέση, αλλά όχι και τη φιλία τους, η οποία κράτησε δια βίου, καθώς και με τον κομμωτή Jim Hutton, που μοιράστηκε τα τελευταία έξι χρόνια της ζωής του Mercury, ήταν παρών τη στιγμή του θανάτου του, και πέθανε από την ίδια αιτία το 2010. O ίδιος χωρίς να ακριβώς κρύβει την ταυτότητα του, προτιμούσε να την εκφράζει κυρίως μέσα από τη σκηνική του παρουσία , δεν παρουσιαζόταν ανοιχτά ως ζευγάρι με τους εκάστοτε συντρόφους του, και σπάνια μιλούσε δημόσια για τις ομοφυλοφιλικές του τάσεις, ενώ σε αρκετά μέλη της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας της εποχής ξένισε η αποφυγή σύνδεσης του με σχετικές ενέργειες πολιτικού ακτιβισμού.
Επικρίσεις επέφερε από ορισμένους και η πολυετής άρνηση του Mercury να παραδεχτεί την ασθένεια του, έξω από έναν πολύ στενό κύκλο δικών του ανθρώπων, που περιλάμβανε τα μέλη των Queen, ακόμα και μετά από κατά καιρούς διαρροές στον κίτρινο τύπο φωτογραφιών όπου έδειχνε σκελετωμένος. Σχεδόν τυφλός κι αδύναμος να σηκωθεί από το κρεβάτι του σπιτιού του στο Δυτικό Κένσινγκτον του Λονδίνου, μια μέρα πριν το θάνατο του ο τραγουδιστής δημοσίευσε δήλωση στην οποία παραδεχόταν ότι έπασχε από AIDS κι εξηγούσε την καθυστέρηση της δημοσιοποίησης ως απότοκο της ανάγκης του να προστατέψει την ιδιωτική του ζωή. Στις 24 Νοέμβρη 1991 απεβίωσε, ενώ η κηδεία του έγινε σε πολύ στενό κύκλο λίγες μέρες αργότερα με το ζωροαστρικό τυπικό. Ήταν ο πρώτος σημαντικός ροκ σταρ που έπεφτε θύμα της λεγόμενης μάστιγας του αιώνα, ενώ τα εναπομείναντα μέλη του συγκροτήματος μαζί με την Mary Austin ίδρυσαν το “Mercury Phoenix Trust” που μέχρι σήμερα είναι ενεργό στην καταπολέμηση της ασθένειας σε όλο τον κόσμο. Μέχρι και σήμερα φιγουράρει, προσωπικά αλλά και μέσω των Queen, σε λίστες και ψηφοφορίεςμε τους σημαντικότερους καλλιτέχνες στην ιστορία της βρετανικής και της παγκόσμιας μουσικής, ενδεικτικά να αναφέρουμε ότι το θρυλικό περιοδικό Rolling Stone το 2008 τον κατέταξε 18ο μεταξύ των 100 κορυφαίων τραγουδιστών όλων των εποχών. Τα Χριστούγεννα του 2018 αναμένεται να βγει στις αίθουσες, μετά από πολύχρονες περιπέτειες και διαμάχες η βιογραφική ταινία “Bohemian Rhapsody”, από τον σκηνοθέτη Bryan Singer (γνωστό από την ταινία “Συνήθεις ύποπτοι” και αρκετές ταινίες της σειράς “X-men”) με τον Rami Malek στον πρωταγωνιστικό ρόλο.
Ο Freddy Mercury με δύο από τις πολλές κατά καιρούς γάτες του, τον Oscar και την Tiffany. Σύμφωνα με τη μαρτυρία της Austin, η αγάπη του σε εκείνες ήταν τέτοια, που σε περιοδείες της ζητούσε να τις κρατάει στο ακουστικό για να τους μιλάει.
Hungarian Rhapsody, το ντοκυμανταίρ της ιστορικής συναυλίας των Queen στη Βουδαπέστη το 1986:
Η ιστορική εμφάνιση του Μαραντόνα επί σκηνής μαζί με τους Queen, από την οποία δυστυχώς σώζεται μόνο το βίντεο και φωτογραφικό υλικό (από το επίσημο σάιτ του ποδοσφαιριστή):
Ένα από τα πρώιμα κομμάτια των Queen, ενδεικτικό για την πληρέστερη αποτίμηση της στιλιστικής μουσικής μετεξέλιξης τους μες στο χρόνο, το πρώτο με το οποίο εμφανίστηκαν σε συναυλία. Έχει χαρακτηριστεί ως πρόγονος της speed και της thrash metal:
