«Φτωχολογιά, για σένα κάθε μου τραγούδι…»

Ο Λευτέρης Παπαδόπουλος συγκαταλέγεται στους πιο σημαντικούς στιχουργούς-ποιητές του ελληνικού τραγουδιού. Η υπογραφή του ακολουθεί πολλά όμορφα τραγούδια, που αγαπήθηκαν από γενιές ακροατών και λίγο πολύ ο καθένας κάποτε έχει σιγοτραγουδήσει.

Γεννήθηκε στις 14 του Νοέμβρη 1935, στην Αθήνα, από γονείς πρόσφυγες. Ο ίδιος σημειώνει για τα πρώτα παιδικά του χρόνια: «O πατέρας μου από το Mιχαλίτσι της Προύσσας –ορφάνεψε μικρός και τον πήραν στο ορφανοτροφείο της Πριγκίπου, απ’ όπου τον έδιωξαν στην Ελλάδα με την ανταλλαγή το 1924– και η μητέρα μου από ένα χωριό (Πακάνσκι) κοντά στο Nοβοροσίσκ της Pωσίας. O πατέρας μου τέλειωσε το δημοτικό και έμαθε και τέχνη: τσαγκάρης. H μητέρα μου ήταν αναλφάβητη, αλλά γύρω στα εξήντα της έμαθε μόνη της να διαβάζει και να γράφει, γιατί «ντρεπότανε να ’ναι αγράμματη». Μεγάλωσα σε μιαν αυλή. Φωκαίας 18. Kάτω από την πλατεία Κυριακού (Βικτωρίας). H αυλή είχε οχτώ δωμάτια, μια βρύση και ένα κοινόχρηστο αποχωρητήριο. Kάθε δωμάτιο και μια οικογένεια. Με τρία και τέσσερα άτομα η καθεμιά. «Aρχηγοί» των οικογενειών, μεροκαματιάρηδες. Μαραγκοί, χτίστες, τσαγκαράδες, υδραυλικοί, αρτεργάτες, σερβιτόροι, γιαουρτάδες. Ό,τι ξέρω από τον κόσμο μού τα ’μαθαν αυτοί οι σπουδαίοι άνθρωποι και, φυσικά, οι γονείς μου»…

Παιδικές μνήμες του Λευτέρη Παπαδόπουλου καταγράφονται στο αυτοβιογραφικό αφήγημά του «Οι παλιοί συμμαθητές» (εκδ. Καστανιώτη, Αθήνα 1995).

Στο τραγούδι μπαίνει δυναμικά στις αρχές της δεκαετίας του 1960.  Το 1963, στην ταινία «Κόκκινα φανάρια» (σκηνοθεσία: Βασίλης Γεωργιάδης) ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης ερμηνεύει την «Άπονη ζωή» σε στίχους του Λευτέρη Παπαδόπουλου και μουσική του Σταύρου Ξαρχάκου (οι δυο στην κεντρική φωτογραφία). Μαζί του τραγουδούν οι πρωταγωνιστές Γιώργος Φούντας και Δέσπω Διαμαντίδου, ενώ ο σπουδαίος δεξιοτέχνης του μπουζουκιού και λαϊκός συνθέτης Γιώργος Ζαμπέτας σφραγίζει το τραγούδι με το παίξιμό του.

«Άπονη ζωή μας πέταξες στου δρόμου την άκρη, μας αδίκησες
ούτε μια στιγμή δεν ήρθες να μας διώξεις το δάκρυ, μας κυνήγησες…»

Η «Άπονη ζωή» βρίσκεται στη μια πλευρά του δίσκου 45 στροφών, ενώ στην άλλη εγγράφεται με τη φωνή του Γρηγόρη Μπιθικώτση ένα ακόμα σπουδαίο τραγούδι που υπογράφουν οι ίδιοι δημιουργοί, με τον τίτλο «Φτωχολογιά» (Στα χέρια σου μεγάλωσαν). Τα δυο τραγούδια θα γνωρίσουν τεράστια επιτυχία (ηχογραφούνται στη συνέχεια και με τη φωνή του Στέλιου Καζαντζίδη) και τραγουδιούνται από χείλη σε χείλη όπου υπάρχουν Έλληνες.

«Φτωχολογιά, που απ’ τον πηλό πλάθεις λουλούδι
και τους καημούς σου τους πλέκεις ψιλοβελονιά…»

Η επιτυχία για τον νεαρό στιχουργό επισφραγίζεται με θριαμβευτικό τρόπο, με την αναγνώριση της σπουδαίας λαϊκής ποιήτριας Ευτυχίας Παπαγιαννοπούλου, που εκείνη την εποχή μεσουρανεί στο κλασικό λαϊκό τραγούδι. Όταν μετά από λίγο καιρό κάπου τον αντικρίζει, τον πλησιάζει και αφού επιβεβαιώνει ότι πρόκειται για τον Λευτέρη Παπαδόπουλο του αποδίδει τα εύσημα λέγοντάς του «εσύ θα μας στείλεις όλους στη σύνταξη»!

Στα χρόνια που θα ακολουθήσουν μέχρι τις μέρες μας οι στίχοι 1200 τραγουδιών φέρουν την υπογραφή του Λευτέρη Παπαδόπουλου. Έχει συνεργαστεί με τους σημαντικότερους μουσικοσυνθέτες (Μίκης Θεοδωράκης, Σταύρος Ξαρχάκος, Μάνος Λοΐζος, Χρήστος Λεοντής Λεοντής, Γιάννης Mαρκόπουλος, Δήμος Mούτσης, Γιάννης Σπανός, Σταύρος Kουγιουμτζής, Απόστολος Kαλδάρας, Γιώργος Xατζηνάσιος, Μίμης Πλέσσας, Χρήστος Nικολόπουλος, Θανάσης Πολυκανδριώτης κ.ά.) και τραγουδιστές (Στέλιος Kαζαντζίδης, Γρηγόρης Mπιθικώτσης, Γιώργος Νταλάρας, Χάρις Aλεξίου, Βίκυ Mοσχολιού, Mαρινέλλα, Πόλυ Πάνου, Στράτος Διονυσίου, Μανώλης Mητσιάς, Δήμητρα Γαλάνη, Γιάννης Kαλατζής, Δημήτρης Mητροπάνος, Βασίλης Παπακωνσταντίνου, Σταμάτης Kόκοτας, Γιάννης Πουλόπουλος και πολλούς άλλους).

Ο Λευτέρης Παπαδόπουλος ασχολήθηκε επαγγελματικά με τη δημοσιογραφία και από το 1959 εργάστηκε στην εφημερίδα «Τα Νέα».

Έχει γράψει επίσης τρία θεατρικά έργα («Δρόμος», «Eν βρασμώ ψυχής», «O γολγοθάς μιας ορφανής ανύπαντρης μητέρας» – σάτιρα) και δεκάδες τραγουδιών για το θέατρο και τον κινηματογράφο.

Υπήρξε δημιουργός και παρουσιαστής των τηλεοπτικών εκπομπών «Ώρα για τραγούδι», «Eν αρχή ην ο λόγος», «H άλλη μεριά του φεγγαριού», «Μακρινές φιλίες», ενώ από τις εκδόσεις Καστανιώτη κυκλοφορούν επίσης τα βιβλία του «Άσμα Aσμάτων», «Ζω από περιέργεια», το αφιερωμένο στην Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου «Όλα είναι ένα ψέμα» (ο τίτλος παρμένος από το τραγούδι της «Δυο πόρτες έχει η ζωή»), «Να συλληφθεί το ντουμάνι!» και «Είναι γλεντζές, πίνει γάλα».