Γιώργος εδώ, γεια.

Όχι ότι είμαι κανένας ψυχανάγκας, αλλά στις 20 Οκτωβρίου 2020, στις 20:20 (και είκοσι δευτερόλεπτα) κοίταξα το ρολόι του laptop μου. Επίτηδες.

Μαζί με το χαμόγελο ικανοποίησης που σχηματίστηκε στο κρανίο μου, αλλά και τα συναισθήματα γαλήνης και ανακούφισης που χωρίς κανέναν απολύτως λόγο γέμισαν την καρδιά μου, δημιουργήθηκε η ανάγκη στον εγκέφαλό μου να φτιάξω μία ακόμα λίστα.

Την προηγούμενη μπορείτε να τη διαβάσετε εδώ.

Πέρασαν διάφορες ιδέες από το μυαλό μου, αλλά επικράτησε μία: τα 20 αγαπημένα μου hip-hop άλμπουμς από 20 χρόνια πριν.

Μικρή εισαγωγή: το σωτήριο έτος 2000, είχε εξαπλωθεί στον πλανήτη Ραπ μια πανδημία, η οποία είχε δημιουργηθεί σε κάποιο εργαστήριο κακής αισθητικής στην έρημο Τάκλα Μακάν (κάμερα σε μένα) κάνα δυο χρόνια νωρίτερα. Μια πανδημία αντίστοιχη με τη σημερινή, αλλά πολύ πιο ύπουλη. Μια πανδημία φλωριάς.

Άλλαξε η τεχνολογία, άλλαξαν τα μηχανήματα, άλλαξε η τεχνοτροπία στα στούντιο, άλλαξε η νοοτροπία στα ραδιόφωνα.

Αυτό είχε ως αποτέλεσμα περισσότερα radio friendly τραγούδια, με όλα τα κακά της μοίρας μας μαζεμένα: πλαστικά drums, dumbed down περιεχόμενο, χαζοχαρούμενες μελωδίες, και RnB. Πολύ RnB. Προσοχή: όχι Rhythm and Blues. RnB. Κάτι σαν να συγκρίνεις ωραίο τηγανητό κοτόπουλο με KFC. Δηλαδή το δεύτερο δεν είναι κοτόπουλο.

Χάθηκε όμως ο κόσμος; Καταστραφήκαμε; Ωχαμαντιπαθαμεαδερφέμου; Τεκάν.

Καλλιτέχνες από underground σαν τέταρτο υπόγειο της ΓΑΔΑ, μέχρι mainstream superstars σαν τον Σείριο Α στον καθαρό νυχτερινό ουρανό, έδωσαν -κατά την ταπεινότατη άποψή μου- μεγάλους δίσκους, δείχνοντας σε pop γατάκια και hardcore ξεπλένηδες πώς γίνεται η δουλειά. Για να δούμε.

1. Mission Control Presents: Prehistoric Sounds featuring Mood

Το πολυαγαπημένο κρου από το Ohio μάζεψε την παρέα του και έβγαλαν έναν από τους τρεις αγαπημένους μου hip-hop δίσκους έβερ.

Από -ασούμε- γνωστά ονόματα όπως οι ίδιοι οι Mood, ο Talib Kweli, o Αυστραλός Reason, οι Five Deez και οι Lone Catalysts, μέχρι ανθρώπους του ενός δίσκου (Crunch Ex) και κάτι παλικάρια που δεν τους ξαναείδε το φως του Ήλιου ποτέ (Laq-Nun, Elite Terrorist), ο δίσκος έχει απ’ όλα. Και κυρίως στιβαρότητα.

Τα beats (τα οποία κυρίως επιμελήθηκε ο Jahson των Mood) για μένα είναι η μεγάλη ατραξιόν, καθώς τα στοιχειωμένα μελαγχολικά strings, τα βρωμερά μπάσα και τα τραγανιστά drums είναι κάτι σαν τη Sony δικέ μου: η μάρκα μου. 

Το συνιστώ ανεπιφύλακτα σε όποιον τυγχάνει να μην το έχει ακούσει. Χειμώνα έχουμε, κρύο, νυχτώνει και νωρίς. Είναι ό,τι πρέπει.

2. Jedi Mind Tricks – Violent by Design

Έχοντας φλοπάρει επικώς στον προηγούμενο δίσκο τους, τα παλικάρια από τη Philadelphia έπαιξαν τα ρέστα τους σε αυτόν. Και έφυγαν με τις τσέπες γεμάτες. Όχι κι άσχημα να σπρώχνεις μερικές δεκάδες χιλιάδες units χωρίς promo, με αυτό το περιεχόμενο και πρακτικά πουλώντας τα μόνος σου.

Ο Stoupe the Enemy of Mankind και ο Ikon the Verbal Hologram a.k.a. Vinnie Paz (ΟΚ, τα νικνέημς θέλανε αρκετή δουλειά, γι’ αυτό θα μιλάμε για Stoupe & Vinnie Paz από τούδε και στο εξής) ανέβηκαν λέβελ σε μουσική και στίχο αντίστοιχα, και έφεραν στο team και τον Jus Allah. 

To VBD είναι γεμάτο με απίστευτα moody beats, τα οποία ανέβασαν τον Stoupe στο πάνθεον των underground beatmakers. Η επιλογή των samples, το ανελέητο digging, η δουλειά που έχει πέσει σε drums, basslines και programming δεν είχε προηγούμενο στα δικά μου αυτιά. Από την άλλη, οι προβοκατόρικοι / μισανθρωπικοί / ταλιμπάνικοι στίχοι των Vinnie και Jus, όπως και η αντίθεση στην ένταση και τη χροιά μεταξύ των φωνών τους, έβαλαν την ουγγαρέζα στο λαχταριστό πιτόγυρο που αποτελεί αυτό το άλμπουμ, από άκρη σε άκρη.

Τέλος, δε γίνεται να παραλείψω την παρέλαση από πάνσκληρους εμσήδες που συμμετέχουν: Killa Sha (R.I.P.), Mr. Lif, Esoteric, Virtuoso, Planetary, Bahamadia, Chief Kamachi, Tragedy Khadafi, L-Fudge, Louis Logic, αλλά και ο μακαρίτης ο Sean Price στο Blood Runs Cold στην επανέκδοση του άλμπουμ.

Το VBD καθόρισε τη δική μου γενιά ακροατών. Και, γι’ αυτό, θα είμαστε πάντα ευγνώμονες.

3. Eminem – The Marshall Mathers LP

Εδώ δεν έχουμε να πούμε και πολλά.

Ένας από τους καλύτερους ράπερς που περπατούν τον πλανήτη Γη, στον καλύτερο -με διαφορά- δίσκο του. 

Στίχοι και rhyme patterns, beats, συμμετοχές, ποικιλία σε ύφος και ατμόσφαιρα, πωλήσεις, επιρροή.

Από παγκόσμιες επιτυχίες όπως το Stan και το The Way I Am, μέχρι posse anthems όπως το Bitch Please II, μέχρι… βασικά τι κάθομαι και λέω; Classic. Τέλος. Φιλάκια. Γεια σας.

4. Dilated Peoples – The Platform

Δεν ξέρω γιατί, αλλά στο μυαλό μου, αν οι Gang Starr ήταν από την Καλιφόρνια, θα ήταν οι Dilated Peoples. Πιθανότατα πάρα πολύ άστοχο, αλλά ελπίζω κάποιος να καταλαβαίνει τον συνειρμό μου.

Το επίσημο ντεμπούτο είναι το αγαπημένο μου δισκίο τους. 

Με κομματάρες όπως τα Ear Drums Pop (και το ρεμίξ ε, και το ρεμίξ), Work the Angles (και όχι δε έιντζελς ρε, ήμαρτον), No Retreat (μαζί με B-Real, μια εποχή που θεωρούσαμε ότι οι superstars δεν καταδέχονται να συνεργαστούν με κόσμο του underground) αλλά και το ομώνυμο The Platform, ο δίσκος έχει την ατμόσφαιρα και το consciousness που χρειάζομαι, no gimmicks. Μόνο μπράβο.

Α, και κάτι άλλο. Για κάποιο λόγο, αν φέρω 15 άτομα τώρα εδώ, υπάρχει αυξημένη πιθανότητα ο καθένας να έχει ένα διαφορετικό κομμάτι του δίσκου για αγαπημένο. Γιατί είναι τόσο καλός.

5. Cypress Hill – Skull & Bones

Να ξεκαθαρίσουμε κάτι. Αυτός ο δίσκος δεν βρίσκεται σε αυτή τη θέση επειδή είναι τόσο γαμάτος. Έτσι κι αλλιώς ο Muggs έδειχνε να έχει τους Cypress Hill ως cash cow ήδη από λίγα χρόνια πριν, ε και δεν ψηνότανε να ασχοληθεί και πολύ το παλικάρι. Και, ΟΚ, οι στίχοι και τα flow δεν ήταν και πολύ καινοτόμα. Και, ΟΚ, rap metal. Για το τελευταίο θα γίνει ειδική “μνεία” στο τέλος του άρθρου.

Αυτός ο δίσκος βρίσκεται σε αυτή τη θέση γιατί είμαι συναισθηματικά δεμένος μαζί του. Είναι μια από τις μεγάλες αγάπες των εφηβικών μου χρόνων.

Το ίδιο και η Άρτεμη, αλλά αυτό δεν σας ενδιαφέρει. Πίσω στο δίσκο.

Έχει λιώσει σε discman & CD players, έπαιζαν κομμάτια του -από το δικό μου αντίτυπο- σε ένα από τα πρώτα μαγαζιά που έβγαινα, και μέσα από αυτόν έκανα κάποιους από τους πρώτους μου φίλους σε αυτό που λέμε “hip-hop κοινότητα ανθρώπων που δεν πηγαίνουν στο σχολείο μου”. Στο μαγαζί που ανέφερα προηγουμένως. Αν κάποιο από τα παιδιά διαβάζει το παρόν, σε έχω στο νου μου μάνμου / γούμαν μου. CYPRESS HILL WORLDWIDE LOS ANGELES.

6. Afu-Ra ‎– Body Of The Life Force

Συνεχίζω από εκεί που το άφησα στον προηγούμενο δίσκο. Και κάνω ένα trip down memory lane και πάω στο μαγαζί που σας έλεγα. Και θυμάμαι τα παιδιά που μαζευόμασταν εκεί να τραγουδάμε μαζί, “Slow down, no rush…”. Ωραία χρόνια.

Σε αντίθεση όμως με τον προηγούμενο, αυτός όντως θα έπρεπε να βρίσκεται εδώ βάση αξίας.

Γενικά, μου αρέσει πολύ όταν διάφορα μεγάλα κρου συναντιούνται σε ένα άλμπουμ.

Ο Afu-Ra είναι μέλος των Gang Starr Foundation. Οπότε, εκτός από τους δικούς του (DJ Premier, M.O.P., Krumb Snatcha, DJ Roach), έφερε Soul Assassins (DJ Muggs), Wu-Tang (GZA, Masta Killa, True Master) και Boot Camp Clik (Cocoa Brovaz, Da Beatminerz). Πραγματικό clash of the titans. 

Με beats, συμμετοχές και ύφος που δείχνουν ότι η Νέα Υόρκη είναι ακόμα ζωντανή, ο δίσκος είναι γεμάτος street wisdom, battle raps και Tae Kwon Do. Ό,τι πρέπει.

Πέρα από τα classics Defeat, Equality, Bigacts Littleacts και Whirlwind Thru Cities, ο έφηβος μέσα μου λέει το εξής: με κομμάτι που έχει τίτλο Mortal Kombat, απλά δε χάνεις.

Ένας ακόμα λόγος που είμαι συναισθηματικά δεμένος με το BOTLF, είναι γιατί ο Afu-Ra ήταν ο πρώτος καλλιτέχνης που κατέβηκα να δω live στην Αθήνα μόνος μου, χωρίς να ξέρω κανέναν. Εκεί γνώρισα και τον πρώτο Αθηναίο φίλο μου, ο οποίος μού έδωσε στέγη και τροφή για λίγες ημέρες. Γεια σου Σπυρέτο, αλάβγιου κάργα.

7. Deltron 3030 ‎– Deltron 3030

Όσοι με ξέρουν, ξέρουν και την αγάπη που έχω για τα comics / graphic novels (γεια Άλεξ, γεια Ατριτσέη). Προφανώς αυτή συνοδεύεται από την αγάπη μου για τους σούπερ ήρωες, αλλά και το sci-fi.

Ακόμη, όσοι με ξέρουν, ξέρουν και την αγάπη μου για το storytelling. Αυτός είναι ο λόγος που αγαπώ όχι μόνο τα comics, αλλά και to hip-hop. Μού αρέσει να ακούω ιστορίες ρε παιδάκι μου. Δώσε μου ιστορίες και πάρε μου την ψυχή.

Το Deltron 3030 λοιπόν, είναι ολόκληρο μια ιστορία. Ένα concept album. Όχι ένα τυχαίο, αλλά ένα από τα καλύτερα, τουλάχιστον όσον αφορά το hip-hop. Η κυρίαρχη ιδέα είναι η μάχη μεταξύ του Καλού και του Κακού. Γιν και Γιανγκ. Άσπρο και Μαύρο. Φως και Σκότος. Γουρουνοπούλα και Μπάμιες. Ένα κλασικό graphic novel, αλλά σε μορφή ήχου.

Εδώ ο Del (the Funky Homosapien) μας αφηγείται στα ραψ του σε πρώτο πρόσωπο την ιστορία ενός ήρωα-πολεμιστή, του Deltron Zero, και του συνοδοιπόρου του, Automator, ενός μάγου-cyborg που έχει τη δυνατότητα να ταξιδεύει στο χρόνο. 

Μαζί παίρνουν μέρος σε ένα ξεκαθάρισμα λογαριασμών, μια τελική αναμέτρηση απέναντι σε εταιρείες-κολοσσούς, οι οποίες κάνουν κουμάντο σε ολάκερο το σύμπαν (rings any bells?). Well, σας έχω νέα κουφάλες: όχι πια.

Οι μουσικές του Dan the Automator, αλλά και τα cuts του DJ Koala, δίνουν στο άλμπουμ τη μουντίλα και τη δυστοπική ατμόσφαιρα που χρειάζεται. Γενικά μιλάμε για μια τριπλέτα επιστημόνων, δε νομίζω πως χρειάζεται να προσθέσω κάτι άλλο. Θα κλείσω με μια ερώτηση: who fuses the music with no illusions, producing the blueprints, clueless?

8. The Dwellas – The Last Shall Be First

Οι Cella Dwellas βγήκαν από το κελάρι που τους είχε μπουντρουμιάσει ο Nick Wiz και τους είχε μόνο με κρεμμύδι και νερό για να μην πεθάνουν. Και έγιναν σκέτοι Dwellas.

Και έβγαλαν το δεύτερο άλμπουμ τους με μπητάρες πάλι του Nick Wiz. Ως επί το πλείστον τουλάχιστον, γιατί ο Large Professor, ο Ayatollah, ο Rockwilder και ο Κ-4ce έδωσαν από ένα έκαστος.

Ο UG και ο Phantasm στα ραψ, με συμμετοχές από Inspectah Deck, Organized Konfusion, Cocoa Brovaz και Large Professor, δίνουν αυτό που είχε αρχίσει να εκλείπει: σκληρό και δυνατό boom bap, προσαρμοσμένο στην εποχή (ή όχι και τόσο). Sharp lyrics και τόνους skills πάνω στα μικρόφωνα. Δε χρειάζεται κάτι άλλο. Η Νέα Υόρκη είναι ακόμα εδώ.

Αυτόν τον δίσκο τον είχαμε αγοράσει μαζί με τον αδερφό μου, από έναν φίλο που δεν τον ήθελε πια (γεια Τζέη). Από τα καλύτερα εικοσάρικα που έχουμε δώσει ποτέ. Μπράβο μας και εύγε μας και συγχαρητήριά μας.

9. Ghostface Killah – Supreme Clientele

Δεν ήμουν μεγάλος φαν του Ghostface. Ειδικά των πρώτων δίσκων του, που θεωρούνται classics κατά γενική ομολογία. Έγινα μέγιστος φαν από το 12 Reasons to Die και μετά. 

Ωστόσο, αν και χρειάστηκε να επισκεφτώ αρκετές φορές το Supreme Clientele, άλλαξα γνώμη 100%.

Ο GFK είναι storyteller από τους λίγους. Ο άνθρωπος φτιάχνει ταινίες, όχι δίσκους.

Το σημαντικό σημείο εδώ όμως είναι η αίσθηση. Η αίσθηση ότι ο ήχος των Wu-Tang, δηλαδή νίτζα, κόμιξ, μαθηματικά και ισλάμ, μαζί με soul samples, αποσπάσματα από ταινίες κουνφού και βαριά drums, μάλλον βρίσκεται στο τελευταίο του κάστρο. Και όντως, μετά από εδώ οι Wu δεν ήταν ποτέ ίδιοι, τουλάχιστον ηχητικά. Ο ξεπεσμός ήταν φανερός, η πτώση μεγάλη. Και αυτό μπορούμε να το διαπιστώσουμε στο The W, που κυκλοφόρησε την ίδια χρόνια.

Το αγαπημένο μου κομμάτι είναι το Wu Banga 101, για όλους τους λόγους που ανέφερα παραπάνω, κι άλλους τόσους. SUUUUUUUUUUUUUUU!

10. Muggs presents Soul Assassins II

Τρία χρόνια μετά την iconic δισκάρα του σύμπαντος, έρχεται το δεύτερο μέρος.

Εδώ ο Muggs κράτησε κάποιους από τους βασικούς παίκτες του αριστουργήματος (GZA, Cypress Hill, Goodie Mob, G.O.D. Pt. III από Infamous Mobb), πρόσθεσε βετεράνους superstars (Kool G Rap, Everlast, King Tee) και παίκτες εγνωσμένης αξίας (Kurupt, Xzibit, Ras Kass), αλλά έκανε και μια φανερή στροφή προς το νέο αίμα, την τότε ανεξάρτητη σκηνή του Los Angeles (Dilated Peoples, Self Scientific, Krondon, Roscoe).

Έδωσε μάλιστα, σε μια πρωτότυπη κίνηση, ακόμα και χώρο για beats στον Alchemist και τον DJ Khalil, στο ίδιο του το άλμπουμ.

Σίγουρα ο δίσκος δεν έχει το legendary status του πρώτου chapter, αλλά εξίσου σίγουρα είναι ένας πάρα πολύ δυνατός και αγαπημένος μου δίσκος. Δεν ξέρω πόσες φορές έχω ακούει το We Will Survive και το When The Fat Lady Sings.

Honorable Mentions

11. Binary Star – Masters of the Universe
Γιατί storytelling σαν το Wolf Man Jack δε βγαίνει κάθε μέρα.

12. Assassin – Touche D’ Espoir
Γιατί η Γαλλία δε λείπει ποτέ από τα μεγάλα γεγονότα. DJ Duke rest in peace.

13. Blackalicious – Nia
Γιατί είναι μεγάλος δίσκος. Πολύ μεγάλος δίσκος.

14. Looptroop – Modern Day City Symphony
Γιατί graffiti και φακ ντα πολίς.

15. M.O.P. – Warriorz
Γιατί κάπου κάπου πρέπει να πέφτει και λίγο ξύλο.

16. Outkast – Stankonia
Γιατί ποιος δεν τραγούδησε “I’m sorry Ms. Jackson, ΟΥΥΥΥΥ”;

17. Easy Mo Bee ‎– Now Or Never: Odyssey 2000
Γιατί ο δάσκαλος δε λείπει ποτέ από το μάθημα.

18. Freddie Foxxx ‎– Industry Shakedown
Γιατί κάπου κάπου πρέπει να πέφτει και λίγο ξύλο ακόμα.

19. Dead Prez – Let’s Get Free
Γιατί μού την έδιναν στα νεύρα με αυτά που έλεγαν, αλλά μετά κατάλαβα καλύτερα (νομίζω).

20. Xzibit – Restless
Γιατί μόλις ξαναπήγα πίσω στο μαγαζί που σας έλεγα. Νοσταλγία.

Επίλογος

Πολλά άλμπουμς έμειναν στην απ’ έξω. Πολλά κλασικά άλμπουμς έμειναν στην απ’ έξω.

Αυτό έγινε, κατά περίπτωση, για έναν από τους τρεις παρακάτω λόγους:

1. 1. δε μου άρεσαν τόσο / δε μου έφεραν τόσο όμορφες αναμνήσεις ώστε να μπουν στην εικοσάδα
2. 2. είναι υπερτιμημένα as fuck
3. 3. καταλαβαίνω την αξία τους, αλλά δεν είναι της αισθητικής μου

Κλείνοντας, δεν ξέχασα το rap metal. Αυτή τη μάστιγα που ταλαιπώρησε την ανθρωπότητα τόσο πολύ, αλλά ΟΚ είναι σαν παλιά ασθένεια που πλέον μάς κλάνει μια μάντρα εδώ και πολλά χρόνια. Το 2000, σαν έφηβος που σέβεται τον εαυτό του, άκουγα πολύ φανατικά δύο δίσκους του συγκεκριμένου subgenre, που βγήκαν εκείνη τη χρονιά:

• Linkin Park – Hybrid Theory
• Limp Bizkit – Chocolate Starfish And The Hot Dog Flavored Water

Δε μετανιώνω για τίποτα, είναι δισκάρες και πολύ σύντομα θα τις ακούσω ξανά.

Η κωλοχρονιά τελειώνει παιδιά. Να φύγει να πάει στο γεροδιάολο και άλλη τέτοια να μην ξαναρθεί. Θέλω να ευχηθώ καλές γιορτές σε όλους όσους διαβάσουν το κείμενό μου, και να πάτε να γαμηθείτε όσοι δεν το διαβάσετε, ΟΧΙ ΡΕ.

Να προσέχετε τους εαυτούς σας και τους δικούς σας ανθρώπους, να τους λέτε ότι τους αγαπάτε, να τους μιλάτε όμορφα, να φοράτε τις μάσκες σας, και να μου στείλετε τις εικοσάδες σας με αγαπημένα άλμπουμ του 2000, ή ό,τι λίστες γουστάρετε να φτιάξετε τελοσπάντων.

Να είστε καλά.

Σας ασπάζομαι,
George Tzi