Κόκκινο ξεθυμασμένο κρασί – Οι UB40 από το Γκόρμπι στο Ρέμο

Κάποτε ξεσήκωναν τα πλήθη εκατέρωθεν του “σιδηρού παραπετάσματος” που θα έλεγε και η αριστερή τέως κυβέρνησή μας, σήμερα επισφραγίζουν τη διολίσθησή τους στην παρακμή και τη λήθη με την επανεμφάνισή τους στο πλευρό του Αντώνη Ρέμου στην αποψινή συναυλία στο θέατρο Πέτρας.

There is a Remos in my kitchen what am I gonna do?

Οι UB40 υπήρξαν το πιο πετυχημένο ρέγκε – ποπ συγκρότημα στην ιστορία του είδους, σφραγίζοντας μια γενιά με επιτυχίες, βασικά εμπνευσμένες διασκευές παλιότερων σουξέ, όπως το “Red red wine”, “I Got you babe” και “Can’t help fallin’ in love”. Το όνομα του συγκροτήματος, που δημιουργήθηκε στα τέλη του 1978 στο Μπέρμιγχαμ της Αγγλίας, είναι ένα είδος αρκτικόλεξου από το όνομα του εγγράφου με το οποίο οι άνεργοι αιτούνταν επιδόματος (Unemployment Benefit Form 40).

H εργατική καταγωγή και “προοδευτική” κατεύθυνση των τραγουδιών τους, οδηγούν το 1986 σε πρόσκληση να παίξουν για κάποιες μέρες στην ΕΣΣΔ. Είναι η εποχή της χαλάρωσης – με τη χειρότερη δυνατή έννοια – που επιφέρει η περεστρόικα, που ως παράπλευρο όφελος έχει πάντως κάποιες ενδιαφέρουσες συναυλίες δυτικών καλλιτεχνών, μολονότι αυτές είχαν ξεκινήσει ήδη από την προηγούμενη δεκαετία. Εξάλλου πόσο καλύτερα θα έγραφε το “Red red wine” , αν όχι στην κόκκινη σημαία;  

Η πρώτη συναυλία γίνεται στη Γιουμπιλέινι Αρένα του Λένινγκραντ στις 6 Οκτώβρη 1986, μπροστά σε 85000 θεατές. Ο σοβιετικός MC Αλεξάντερ Βορόνκοφ, εξηγεί από πού προέρχεται το όνομα του συγκροτήματος, ότι τα τραγούδια τους μιλούν για προβλήματα της δυτικής νεολαίας, όπως το αλκοόλ, τα ναρκωτικά και η ανεργία (πού να ΄ξεραν οι θεατές πόσο σύντομα θα είχαν τη χαρά να τα ζήσουν κι από πρώτο χέρι) κι ότι είχαν κάποια προβλήματα με τη λογοκρισία στην πατρίδα τους, αλλά και αλλού, όπως στη Ν. Αφρική, όπου κόπηκε το τραγούδι τους “Sing our own Song”, ενάντια στο απαρτχάιντ. 

Το γκρουπ εμφανίζεται επί σκηνής, ενώ ο βασικός τραγουδιστής Άλι Κάμπελ φοράει μαύρο μπλουζάκι με λευκά γράμματα “UB40 CCCP”. Πίσω από τη σκηνή εμφανίζονται μεταφρασμένοι στα ρώσικα οι τίτλοι των τραγουδιών. Μετά από 12 τραγούδια και τρία μπιζαρίσματα, η συναυλία τελειώνει υπό τις επευφημίες του κοινού. Πέντε ακόμα συναυλίες προβλέπονταν στο Λένινγκραντ κι άλλες έξι στη Μόσχα, όπου το συγκρότημα έμενε στο πολυτελές ξενοδοχείο “Ρασίγια” (Ρωσία), κοντά στην Κόκκινη Πλατεία, έχοντας φέρει μαζί του όλο του τον εξοπλισμό, περιλαμβανομένου ενός φορητού στούντιο. Η μπάντα γνώριζε ότι αρχικά θα έμπαινε μέσα οικονομικά, ευελπιστώντας να “ρεφάρει” από το live άλμπουμ που πράγματι κυκλοφόρησε στις αρχές του 1987, αλλά και από την ταινία της περιοδείας, σε σκηνοθεσία του σαξοφωνίστα Μπράιαν Τράβερς.  

Όσο προχωρούσαν οι συναυλίες τα μέλη του συγκροτήματος άρχισαν να γκρινιάζουν για το ότι δε μεταφράζονταν σωστά οι “αντιεξουσιαστικές” παρεμβάσεις τους επί σκηνής, αλλά και για το ότι στις περισσότερες συναυλίες δεν επιτρεπόταν ο χορός. Από την άλλη, τα πράγματα σε ό,τι αφορά τη διάδοση του συγκροτήματος στη Σοβιετική Ένωση, έμοιαζαν να πηγαίνουν περίφημα, αφού το “Rat in the Kitchen” θα κυκλοφορούσε απρόσκοπτα σε όλη την ΕΣΣΔ και την Ανατολική Ευρώπη, ενώ είχε συμφωνηθεί το ένα τρίτο των εσόδων από τις πωλήσεις να διατεθεί στα θύματα του πολύ πρόσφατου τότε πυρηνικού δυστυχήματος στο Τσέρνονμπιλ.  Όσο για την απαγόρευση χορού, δεν τηρούνταν πάντοτε ακριβώς ευλαβικά, αφού ακόμα και στρατιώτες του Κόκκινου Στρατού εθεάθησαν να λικνίζονται στους ρυθμούς του συγκροτήματος.  

Σε μία από τις συναυλίες ωστόσο, επικράτησε μια κάποια ένταση σχετικά με τη “χοροαπαγόρευση”, όταν μέλη της εθελοντικής ασφάλειας της συναυλίας έσπρωχναν τον κόσμο για να κάτσει κάτω, με τον Κάμπελ να τους ζητάει από μικροφώνου να σταματήσουν, ενώ σύμφωνα τουλάχισστον με τη μαρτυρία Αμερικανού διπλωμάτη, περίπου πενήντα άνθρωποι έξω από το στάδιο μάζευαν υπογραφές διαμαρτυρίας ενάντια στην απαγόρευση, που θα υποβάλλονταν στην Κομσομόλσκαγια Πράβντα. Ο θόρυβος που είχε προκληθεί τότε, ανάγκασε μια εκπρόσωπο της διοργανώτριας εταιρείας, της “Γκοσκόνσερτ” να εξηγήσει πως λόγω “απειρίας”, “δεν είχαν προβλέψει κάποια πράγματα” κι ότι υπάρχει μια πολύ διακριτή γραμμή μεταξύ “ντίσκο και συναυλίας”. Η έλλειψη παράδοσης δημόσιας όρχησης σε στάδια τς ΕΣΣΔ σήμαινε πως υπήρχαν πολύ αυστηρά μέτρα ασφαλείας και πυρασφάλειας. Υπενθύμισε την τραγωδία στο στάδιο Λουζνίκι (τότε κεντρικό στάδιο Λένιν) το 1982, όταν 66 φίλαθλοι είχαν χάσει τη ζωή τους λόγω κακής οργάνωσης στη διάρκεια αγώνα της Σπαρτάκ Μόσχας εναντίον HFC Χάρλεμ  για το κύπελλο Ουέφα. Υποσχέθηκε πως “την επόμενη φορά” θα υπήρχαν οι κατάλληλες διαρρυθμίσεις για να μπορεί να χορεύει άνετα ο κόσμος. 

Επόμενη φορά για τους UB40 φυσικά δεν πρόλαβε να υπάρξει, εμφανίστηκαν όμως αρκετοί ακόμα δυτικοί καλλιτέχνες ως τη διάλυση της ΕΣΣΔ πέντε χρόνια μετά. Μετά τα μέσα της δεκαετίας του ’90, παρά τις ενδιάμεσες αναλαμπές, η πορεία του συγκροτήματος ήταν καθοδική, ενώ οικονομικές και άλλες διαφορές οδήγησαν σε αποχώρηση μελών το 2008 και το 2013, με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν τελικά δύο συγκροτήματα και να υπάρξει δικαστική προσφυγή για τη χρήση του ονόματος, σε μια σχεδόν κυριολεκτικά “αδελφοκτόνα” διαμάχη.

Yπό αυτές τις συνθήκες, ίσως ο Ρέμος να είναι μια κάποια λύσις…