«Μα υπάρχω ακόμα, είμαι ακόμα εδώ…» – Για τον Λαυρέντη…

Το 1992 η ΚΝΕ κάνει ακόμα τα πρώτα βήματα της ανασυγκρότησής της. Ο Λαυρέντης Μαχαιρίτσας μαζί με τον Διονύση Τσακνή είναι οι πρώτοι από τους γνωστούς καλλιτέχνες της εποχής που δίνουν το «παρών» στο Φεστιβάλ στην Καισαριανή κι από τότε γίνονται… αχώριστοι από το Φεστιβάλ της ΚΝΕ.Δεν θα μπορούσε λοιπόν η ΚΝΕ να μην τιμήσει τον Λαυρέντη Μαχαιρίτσα, που το Σάββατο 9 Σεπτέμβρη συμπληρώνονται 4 χρόνια από το θάνατό του, με ένα ξεχωριστό αφιέρωμα την Παρασκευή 22 Σεπτέμβρη, στις 9 μ.μ., στην Κεντρική Σκηνή, με τίτλο «Ρίξε κόκκινο στη νύχτα». Την επιμέλεια του αφιερώματος θα έχει… το «άλλο του μισό», ο Διονύσης Τσακνής, και θα συμμετάσχουν οι: Παυλίνα Βουλγαράκη, «Κίτρινα Ποδήλατα», Δήμητρα Παπίου, Μιρέλα Πάχου, Μπάμπης Στόκας, Διονύσης Τσακνής.

Μια θάλασσα με φροντισμένες κι αξέχαστες μελωδίες τα τραγούδια του Λαυρέντη, μας συντροφεύουν πάντα στον έρωτα, στη μελαγχολία, στο παιχνίδι, στην αμφισβήτηση…

Γεννήθηκε στις 5 Νοέμβρη 1956 στη Νέα Ιωνία του Βόλου και από μικρός έδειξε την αγάπη του για τη μουσική, καθώς και ο πατέρας του Δημήτρης ήταν συνθέτης και διευθυντής της κρατικής ορχήστρας της ΕΡΤ. Στην Αθήνα σπούδασε στο Ελληνικό Ωδείο και η πρώτη του επαγγελματική ενασχόληση ήταν στη «Συντροφιά», όπου τραγουδούσε αντάρτικα με τον Πάνο Τζαβέλλα. Από τα τέλη της δεκαετίας του ’70 αρχές ’80 βρίσκεται μαζί με τον Αντώνη Μιτζέλο και άλλους στο συγκρότημα που αρχικά λεγόταν P.L.J. και πειραματίστηκε με ξένο στίχο, ενώ ύστερα μετονομάζεται σε «Τερμίτες». Το 1984 κυκλοφορούν τον δίσκο «Αμαρτωλή Μαρία», με τη συμμετοχή του Γιώργου Νταλάρα στην μπαλάντα «Σκόνη», ενώ το 1986 τα «Τσιμεντένια τρένα» και το «Τσιμεντένιο Κονσέρτο» από μια εμφάνιση στον Λυκαβηττό με φίλους. Εκεί ακούγεται για πρώτη φορά το «Πόσο σε θέλω» αλλά και «Το φλασάκι» σε μουσική Λαυρέντη και στίχους Σάκη Μπουλά, ο οποίος το είχε κυκλοφορήσει στον πρώτο του προσωπικό δίσκο την ίδια χρονιά κάνοντας μεγάλη επιτυχία, μαζί με το «Μπανάκι Μανάκι».

Οι «Τερμίτες» διαλύονται το 1988 μετά την κυκλοφορία του δίσκου τους «Περιμένοντας τη βροχή» και το 1989 ο Λαυρέντης Μαχαιρίτσας εμφανίζει τον πρώτο του προσωπικό δίσκο, «Ο Μαγαπάς κι η Σαγαπώ», ενώ ακολουθεί το 1991 το «Διδυμότειχο Blues» που τον απογειώνει.

Το 1992 παντρεύτηκε με την Ελένη και αργότερα απέκτησαν μια κόρη, την Κλάρα – Μαρία.

Το 1993 κυκλοφορεί το «Ρίξε κόκκινο στη νύχτα». Είναι η περίοδος που μαζί με τον Διονύση Τσακνή εμφανίζονται διαρκώς στα Φεστιβάλ της ΚΝΕ, σε Αντιιμπεριαλιστικά Διήμερα, σε συναυλίες του κινήματος και οι ΚΝίτες τραγουδούν μαζί τους «Να δεις τι σου ‘χω για μετά», διατρέχοντας τις τελευταίες δεκαετίες της Ιστορίας της Ελλάδας και κάνουν δικό τους σύνθημα και τραγούδι το «Ρίξε κόκκινο»… «Εχω την αίσθηση ότι τα περισσότερα πράγματα γύρω μας γίνονται με σκοπό να μας αποκοιμίζουν. Σε μεγάλο βαθμό το καταφέρνουν και αυτό είναι κάτι που μ’ ενοχλεί αφάνταστα. Δεν μου αρέσει ο “ύπνος”, δε θέλω να “κοιμάται” ο κόσμος. Μέσα από τον καινούργιο δίσκο μου επιδιώκω να συμβάλω στο μέτρο του δυνατού στην ενεργοποίησή του», έλεγε ο Λαυρέντης σε συνέντευξή του στον «Ριζοσπάστη» το 1993 κι έδινε το στίγμα της δημιουργίας που συναντιόταν με τον προβληματισμό της εποχής και την ελπίδα ότι μπορούν να γεννιούνται καλά ελληνικά τραγούδια κόντρα στο ρεύμα. Γιατί, όπως σημείωνε ο Λαυρέντης στην ίδια συνέντευξη, «το γούστο είναι πράγμα αντικειμενικό και όχι υποκειμενικό. Το καλό είναι καλό και το κακό, κακό. Το ωραίο είναι ωραίο και το άσχημο, άσχημο. Ανάμεσά τους υπάρχει διαχωριστική γραμμή. Μπορεί κάποιος να την πλησιάζει περισσότερο και άλλος λιγότερο, όμως αυτό διαφέρει από την αποδοχή της όποιας κακογουστιάς».

Σε αυτό το πνεύμα ο Λαυρέντης συνεχίζει την προσωπική του διαδρομή με όμορφα τραγούδια, βγάζοντας τη δεκαετία του ’90 τους δίσκους «Η νύχτα θα το πει» (μαζί με τον Διονύση Τσακνή), «Παράθυρα που κούρασε η θεά», «Παυσίλυπον» (όπου περιλαμβάνεται η «Απουσία» σε μουσική Μίλτου Πασχαλίδη, αλλά και το περίφημο «Στην αγάπη είμαι ΚΝίτης» που δια-δηλώνει ότι «ο έρωτας ο προλετάριος δεν σηκώνει αποστασία»), «Ετσι δραπετεύω απ’ τις παρέες».

Το 1998 περνάει μια περιπέτεια με την υγεία του, υποβάλλεται σε εγχείρηση καρδιάς και αναθεωρεί πολλά πράγματα στον τρόπο σκέψης του. Ωστόσο συνεχίζει να μην υποτάσσεται στο σταρ σύστεμ και στο τσιφτετέλι και να γεμίζει στις συναυλίες του τα γήπεδα (τόσο αυτές με τον Διονύση, όσο και εκείνη την επετειακή επανένωση των «Τερμιτών») κυρίως με πιτσιρικάδες από 15 έως 25 ετών που αναγνωρίζουν την αλήθειά του.

Μπαίνει στην επόμενη δεκαετία δυναμικά με τον δίσκο «Το διάλειμμα κρατάει δυο ζωές», το 2001, που ήταν και ο πιο εμπορικός του δίσκος, με τη συμμετοχή του Μπραντουάρντι και με μεγάλες επιτυχίες. Ετσι ανοίγεται άλλη μια δημιουργική δεκαετία για τον Λαυρέντη με επιτυχημένους δίσκους και συνεργασίες, όπως με τον Δημήτρη Μητροπάνο, την Χαρούλα Αλεξίου, τον Γιάννη Κότσιρα, τον Γιώργο Μαργαρίτη κ.ά. Συνεχίζει με τους δίσκους «Στο αφιερώνω», «Το ξύλινο αλογάκι», «Αλκυονίδες μέρες» και πολλούς ακόμα, ενώ γράφει και μουσική για τον κινηματογράφο αφήνοντας τραγούδια που ξεπέρασαν κατά πολύ την επιτυχία των ταινιών τους.

Είχε πάντα μέτωπο απέναντι σε αυτούς που «βουλιάζουν και τους ρουφούν οι καναπέδες» και δήλωνε ξεκάθαρα πολιτικοποιημένος, σημειώνοντας χαρακτηριστικά σε μια συνέντευξή του: «Τόσοι άνθρωποι έδωσαν τη ζωή τους, εμείς κάναμε ατέλειωτες κουβέντες, πήγαμε σε χιλιάδες πορείες. Είναι κομμάτι του εαυτού μας. Δεν μπορώ να ξεχάσω ότι ο παππούς μου, συνονόματός μου, το 1948 εκτελέστηκε και βρίσκεται σ’ ένα κενοτάφιο στον Βόλο. Υπάρχει όμως ακόμα μια σπίθα που δεν σβήνει».

Τροβαδούρος, συνθέτης που τον χαρακτήριζαν οι μπαλάντες, που πατούσε και με τα δυο του πόδια στο ροκ και στο έντεχνο τραγούδι… Είναι τόσο πολλά αυτά που έχουμε να θυμηθούμε από εκείνον, τόσο πολλά που δύσκολα ο Διονύσης Τσακνής θα μπορέσει να τα χωρέσει όλα στο αφιέρωμα που θα παρουσιαστεί στο Φεστιβάλ της ΚΝΕ, που σίγουρα όμως θα τα κουβαλάμε πάντα μαζί μας…

***

Για τον Λαυρέντη…

Γράφει ο Διονύσης Τσακνής

Οταν ζεις με έναν άνθρωπο σχεδόν δώδεκα χρόνια, όταν συνδέεις τη ζωή σου μαζί του και δεν εννοώ μόνον επαγγελματικά, όταν γεύεσαι ταυτοχρόνως χαρές, λύπες, μεγάλα γεγονότα της ζωής, τότε όχι απλώς συγγενεύεις μαζί του, αλλά κατά κάποιον τρόπο – και χωρίς πρόθεση ή προσπάθεια, ταυτίζεσαι.

Αν όλα τα παραπάνω θέλουν επιπλέον εξηγήσεις, τότε δεν θα καταφέρω ποτέ να δώσω το στίγμα αυτής της οικογενειακής σχέσης, με ό,τι αυτή συνεπάγεται.

Περιστατικά χιλιάδες, όσες και οι μέρες που ήμασταν σε καθημερινή βάση μαζί. Ούτε διακοπές μόνοι…

Κάθε δίσκος δικός μου ή δικός του, από το επίπεδο της προετοιμασίας ή της εγγραφής, ήταν κοινή μας υπόθεση. «Σου λείπει ένα συναυλιακό τραγούδι», «σκέψου πως οι φίλοι μας θα τραγουδούν αυτό ή εκείνο», «σου λείπει μια συμμετοχή ενός συναδέλφου σ’ αυτό». Εγραψες ή έγραψα μια «τραγουδάρα» (αγαπημένη του έκφραση) και «θα πω στο Μήτσο (τον Μητροπάνο φυσικά) να το πούμε μαζί».

Κοινές αγωνίες μετά την έκδοση μιας δουλειάς και θυμός με όλους τους κακεντρεχείς που κάθε φορά που η κυκλοφορία των δίσκων μας συνέπιπτε, προσπαθούσαν να πουν καλά λόγια για τον έναν και κακά για τον άλλον στην προσπάθειά τους να σπείρουν μεταξύ μας διχόνοιες και ανταγωνισμούς. Ποιος τους θυμάται όλους αυτούς τώρα…

Αυτό που έμεινε ήταν τα τραγούδια και το δέσιμο που απέχτησαν αυτά με τις νεανικές κυρίως αγωνίες.

1992 – αν θυμάμαι καλά… Η ΚΝΕ μού προτείνει συμμετοχή στο Φεστιβάλ στα πρώτα χρόνια της ανασυγκρότησής της. Κανένα από τα λαμπερά ονόματα της εποχής εκείνης που τους έγινε πρόταση δεν έδειξε ενδιαφέρον για συμμετοχή.

«Λαυρέντη έχουμε πρόταση για το Φεστιβάλ της ΚΝΕ»

«Το συζητάς; Και βέβαια θα πάμε».

Οχι δεν νιώσαμε μοναξιά, που ανεβήκαμε μόνοι στην κεντρική εξέδρα. Η ελπίδα μιας επιστροφής έπαιρνε σάρκα και οστά. Χιλιάδες νέες και νέοι, δήλωναν τραγουδώντας και φωνάζοντας τα συνθήματά τους, ότι το ΚΚΕ και η ΚΝΕ είναι εδώ, δεν διαλύονται, δεν συνθηκολογούν.

Λίγα χρόνια μετά, το διασκευασμένο τραγούδι από τη Λίνα Δημοπούλου, έγινε κεντρικό πολιτικό σύνθημα στις εκλογές «Ρίξε κόκκινο».

Στις εκλογές που πέρασαν, μετά το τέλος της ομιλίας μου στις συγκεντρώσεις – δεν ξέρω γιατί, μου ερχόταν στο μυαλό το τραγούδι του και ένα δυνατό συναίσθημα με κυρίευε: Να το φωνάξω δυνατά, με μια ανεκπλήρωτη δυστυχώς επιθυμία να μπορούσαμε να το τραγουδήσουμε ξανά μαζί δίπλα – δίπλα!

 

Αναδημοσιεύεται από τον Ριζοσπάστη (Σάββατο 9 Σεπτέμβρη 2023 – Κυριακή 10 Σεπτέμβρη 2023)