Μιχάλης Μπουρμπούλης – “Έλα να μάθεις τι ζωή περνώ”

Ο σπουδαίος στιχουργός και ποιητής – συγγραφέας, Μιχάλης Μπουρμπούλης, γεννήθηκε στην Ιθάκη τον Νοέμβρη του 1939 και έφυγε από τη ζωή στις 20 του Ιούλη 2023.

Από τους σημαντικότερους στιχουργούς του ελληνικού τραγουδιού, συνεργάστηκε με τους Μάνο Χατζιδάκη, Μίκη Θεοδωράκη, Ηλία Ανδριόπουλο, Δημήτρη Λάγιο, Σταύρο Κουγιουμτζή, Γιώργο Χατζηνάσιο, Γιάννη Σπανό, Λίνο Κόκκοτο, Στάμο Σέμση, Φίλιππο Περιστέρη, Νικήτα Βοστάνη  κ.ά.

Τραγούδια σε στίχους του Μιχάλη Μπουρμπούλη, έχουν ερμηνεύσει αρκετοί τραγουδιστές: Σωτηρία Μπέλλου, Βίκυ Μοσχολιού, Μαρία Δημητριάδη, Μαρινέλλα, Γιώργος Νταλάρας, Χάρις Αλεξίου, Ελένη Βιτάλη, Άλκηστις Πρωτοψάλτη, Δημήτρης Μητροπάνος, Μαρία Φαραντούρη, Τάνια Τσανακλίδου, Μελίνα Κανά, Αντώνης Καλογιάννης, Κώστας Μοσχοβίτης  κ.ά.

Ο Μιχάλης Μπουρμπούλης εξέδωσε τα βιβλία: “Λαζαρέτο”, “Ο κάβος της Παολίνας”, “Ο πρίγκιπας των πάγων”,  “Επισκέπτες στη Χώρα του Άλατος”, “Ο άνθρωπος άνεμος” κ.ά.

Έγραψε και θεατρικά έργα τα οποία παρουσιάστηκαν: “Ένας Βασιλιάς πεταλούδα”, “Η μηχανή και το τέλος της ρομαντικής κυρίας Λαμπ”, “Ο Ντιλάλης”.

Πλατεία Βάθης
Μουσική: Ηλίας Ανδριόπουλος – Ερμηνεία: Σωτηρία Μπέλλου

Από τον δίσκο “Λαϊκά προάστια”

Φεύγαν οι εργάτες κι έφευγες μαζί τους
και έμεινα μόνη να σε καρτερώ
Μ’ ένα τραγούδι στο πικρό μου στόμα
κι ένα λουλούδι μέσα στο νερό

Έλα να μάθεις στην πλατεία Βάθης
Έλα να μάθεις, τι ζωή περνώ
Έλα να κάτσεις δίπλα μου να κλάψεις
ένα βραδάκι τέρμα Αχαρνών

Νύχτωσε κι έπεφτε το βαρύ σκοτάδι
όταν μου είπες “Φεύγω, έχε γεια”
Χρόνια και χρόνια περιφρονημένη
καρδιά καημένη απ’ την πυρκαγιά

***

Για την Ελένη
Μουσική: Μάνος Χατζιδάκις – Ερμηνεία: Μαρία Δημητριάδη

Από τον δίσκο “Για την Ελένη”
Η πρώτη έκδοση έγινε με την ερμηνεία του Στέλιου Μαρκετάκη

Είκοσι χρόνια με ρωτάς
ποιος πήρε την Ελένη
μα εκείνη μόνη στο σχολειό
τον Πάρη περιμένει

Είκοσι χρόνια με ρωτάς
ποιον αγαπά η Ελένη
είναι στη Σπάρτη, στα νησιά
την Τροία παντρεμένη

Με ρωτούν για την Ελένη, αχ Ελένη
που ‘ναι εικόνα δακρυσμένη, αχ Ελένη
μα εγώ δεν απαντώ
την καρδιά μου τη σφραγίζω
και την πίκρα μου κεντώ

Είκοσι χρόνια με ρωτάς
πού θα βρεθεί η Ελένη
σαν ζωγραφιά στην εκκλησιά
ή σαν κερί αναμμένη

Είκοσι χρόνια με ρωτάς
πού θάψαν την Ελένη
μπορεί στο Άργος, στους αγρούς
μπορεί στην οικουμένη

***

Στην πύλη τ’ Ανδριανού
Μουσική: Μάνος Χατζιδάκις – Ερμηνεία: Στέλιος Μαρκετάκης

Από τον δίσκο “Για την Ελένη” (α’ έκδοση)

Στην πύλη τ’ Αδριανού
κοντά στου Μακρυγιάννη
το πρώτα τριαντάφυλλα
σου φόρεσα στεφάνι

Κι όταν σου πήρα το φιλί
κάτω απ’ τις κολώνες
χτυπούσε η σάλπιγγα βραχνά
μες στους παλιούς στρατώνες

Έγιν’ η νύχτα πυρκαγιά
η αγάπη ανατριχίλα
κι εμείς αρπάξαμε φωτιά
σαν τα ξερά τα φύλλα

Στην πύλη τ’ Αδριανού
κοντά στου Μακρυγιάννη
μες στις φωτιές μας ρίξανε
μια νύχτα τ’ Άϊ Γιάννη

Σαν ήρθε το πρωί
χειμώνας κι είχε κρύο
σαν τα πουλιά σκορπίσαμε
μακριά από το Θησείο

***

Ο πρόσφυγας
Μουσική – ερμηνεία: Μίκης Θεοδωράκης

Από τον δίσκο “Η μνήμη της πέτρας”, με την ερμηνεία του Θανάση Μωραΐτη
Ένα τραγούδι (Ο πρόσφυγας) το ερμηνεύει ο ίδιος ο Μίκης

Γράφω τραγούδια πάντα λυπημένα
χασάπικα, ζεϊμπέκικα βαριά
γιατί σ’ αυτόν τον προδομένο τόπο
νιώθω σαν πρόσφυγας χωρίς γενιά

Τα τραγούδια μου, που κλαίνε
κι έχουν ρεμπέτικους σκοπούς
μιλούν για περιφρονημένους
και καταριώνται δυνατούς

Γράφω τραγούδια πάντα μοιρολόγια
Μανιάτικα, Ηπειρώτικα συρτά
γιατί στους δρόμους, έρημη η Ελλάδα
σβήνει, ανασταίνεται και ξεψυχά

***

Θα ‘ταν 12 του Μάρτη
Μουσική: Σταύρος Κουγιουμτζής – Ερμηνεία: Χάρις Αλεξίου

Από τις “Λαϊκές Κυριακές”

Θα ‘ταν δώδεκα του Μάρτη,
μεσημέρι Κυριακής
τότε που ‘φευγες στρατιώτης
μ’ ένα τρένο της γραμμής

Τρίτη θέση σε βαγόνι,
μες στο κρύο και το χιόνι

Μάρτη στη Θεσσαλονίκη,
καλοκαίρι στο Ντεπώ
Τα τραγούδια σου θυμάμαι
τα τραγούδια που αγαπώ

Και στην άκρη ξεχασμένη,
μια ζωή σε περιμένει

Τον Απρίλη αρρωσταίνεις
και τον Μάη δε μιλάς
Μου ‘γραψες δυο λέξεις μόνο,
πώς ακόμα μ’ αγαπάς

Μ’ αγαπάς και με θυμάσαι,
μες στο χιόνι που κοιμάσαι

***

Τα βεγγαλικά σου μάτια
Μουσική: Στάμος Σέμσης – Ερμηνεία: Γιώργος Νταλάρας

Από τον δίσκο “Στην Ελλάδα κάνει κρύο”

Άναψα όλα τα φώτα κι έδωσα παράσταση
σαν πεθάνει η αγάπη δεν γνωρίζει ανάσταση

Τα βεγγαλικά σου μάτια φέγγουν σαν τον φώσφορο
σαν νυχτερινά καράβια που περνούν τον Βόσπορο

Έκλεισες το φως και πήγες, έγινες αόρατη
νέφος που το πήρε ο αέρας σε μια πόλη αυτόματη

Τα βεγγαλικά σου μάτια ένα ολοκαύτωμα
και η μοναξιά να πέφτει σαν βροχή στο πάτωμα

Είμαι πια εγκλωβισμένος στ’ άρωμά σου στ’ όνομά σου
και στα μάτια, ναι στα μάτια τα ψυχρά βεγγαλικά σου

***

Τα μαντίλια
Μουσική: Νικήτας Βοστάνης – Ερμηνεία: Βασίλης Γισδάκης

Από τον δίσκο “Είν’ ο κόσμος που αλλάζει”

Όταν φτάνουν οι στρατιώτες
Στον απέναντι σταθμό
Πώς μ’ αρέσουν τα μαντίλια
Π’ ανεμίζουν στο λαιμό
Με τρελαίνουν τα μαντίλια
Και σου κέντησα ένα μπλε
Ανεμόδαρτη αγάπη
Ασυγκράτητε! Καλέ

Είναι σήματα λατρείας
Τα μαντίλια μέσ’ στο φως
Είν’ ο κόσμος που αλλάζει
Είν’ ερωτικός χορός

Όταν μ’ ερεθίζει η νύχτα
Σαν τη λύκαινα αλυχτώ
Κι όταν ξημερώνει η μέρα
Δέρνομαι και σ’ αγαπώ
Στην αρένα της πλατείας
Κόκκινα μαντίλια, ολέ!
Σαν τα σύννεφα βαμμένα
Σαν τα βάζα του Galle’

***

Στου έρωτα τις θάλασσες
Μουσική: Τάσος Ζαφειρίου – Ερμηνεία: Παντελής Θαλασσινός

Από τον δίσκο “Δεν είναι ο κόσμος αδειανός”

Μια βάρκα είχε ένα πανί
και μια μηχανούλα
κι έμοιαζε τόση ασήμαντη
η βάρκα, η βαρκούλα

Στον πηγαιμό για την Ιθάκη
τι να σου κάνει ένα βαρκάκι

Στου έρωτα τις θάλασσες
βγήκα να ταξιδέψω
κι από τα λάθη έφτασα
ναυάγια να λατρέψω

Μια βάρκα είχε ένα πανί
και δυο κουπιά σπασμένα
μία πυξίδα αλλήθωρη
και καπετάνιο εμένα

Στον πηγαιμό για την Ιθάκη
τι να σου κάνει ένα βαρκάκι

***

Με τα τραγούδια ταξιδεύω
Μουσική: Κώστας Καλδάρας – Ερμηνεία: Μόρφω Τσαϊρέλη

Από τον δίσκο “Πες μου ψυχή”

Με τα τραγούδια ταξιδεύω
στις εκκλησιές των Κομνηνών
Κι αυτό που ψάχνω και γυρεύω,
να ‘μαι γυναίκα αλλονών

Όταν θα σβήσουν τα κεράκια
μέσ’ στο σκοτάδι το πηχτό,
απ’ την εικόνα σου κατέβα
με τον χιτώνα σου ανοιχτό

Με τα τραγούδια, η αμαρτία
γίνεται φως μέσ’ στ’ άλλο φως,
σ’ αυτήν εδώ την απαρτία
δε λείπει ούτε κι ο Θεός

***

Θα με δικάσει
Μουσική: Δημήτρης Λάγιος – Ερμηνεία: Σωτηρία Μπέλλου

Από τον δίσκο “Ο Άη Λαός”

Θα με δικάσει ο κούκος και τ’ αηδόνι
μα στην Αγιάσο σταυρουδάκι μου χρυσό
τις νύχτες που θα πέφτει άσπρο χιόνι
οι Τσέτες θα κρεμάνε τον Χριστό

Στον ουρανό που κάναμε ταβάνι
δεν βλέπουμε τις νύχτες ξαστεριά
κουρσάροι, Φράγκοι, Βενετσιάνοι
μας πούλησαν για γρόσια και φλουριά

Στην Τροία μεγαλώνουνε τα στάχυα
μα στην Αγιάσο σε μιαν έρημη εκκλησιά
ζωγράφησε ο Θεόφιλος με αίμα
το χάρο να φοράει θαλασσιά

***

Μην κλαις
Μουσική: Ηλίας Ανδριόπουλος – Ερμηνεία: Σωτηρία Μπέλλου

Από τα “Λαϊκά προάστια”

Μην κλαις και μη λυπάσαι που βραδιάζει
εμείς που ζήσαμε φτωχοί
Του κόσμου η βροχή δεν μας πειράζει
εμείς που ζούμε μοναχοί

Τα σπίτια είναι χαμηλά
σαν έρημοι στρατώνες
Τα καλοκαίρια μας μικρά
κι ατέλειωτοι χειμώνες

Μην κλαις και μη φοβάσαι το σκοτάδι
εμείς που ζήσαμε φτωχοί
Του κόσμου η απονιά δεν μας τρομάζει
θα έρθει και για μας μια Κυριακή

Επιμέλεια αφιερώματος: Στρατής Γαλιάτσος