Νίνο Ρότα: Ο μουσικός συνθέτης, κυρίως του κινηματογράφου, που σύνδεσε το παρελθόν με το μέλλον

Ο Νίνο Ρότα γεννήθηκε στο Μιλάνο από γονείς μουσικούς, στις 3 Δεκεμβρίου 1912.

Από μικρή ηλικία άρχισε τις μουσικές του σπουδές στο Ωδείο του Μιλάνου.

Εθεωρείτο παιδί θαύμα, αφού τελείωσε το πρώτο του ορατόριο σε ηλικία 11 χρόνων και λίγα χρόνια αργότερα μία λυρική κωμωδία σε παραμύθια του Χανς Κρίστιαν Άντερσεν.

Συνέχισε τις σπουδές του στη Φιλαδέλφεια των Ηνωμένων Πολιτειών, για τρία χρόνια.

Επιστρέφει στο Μιλάνο και ολοκληρώνει μια διατριβή πάνω στην ιταλική αναγεννησιακή μουσική.

Στο Ωδείο του Μπάρι διδάσκει μουσική. Ανακαλύπτει νέους μουσικούς που αργότερα έγιναν διάσημοι, όπως Ρικάρντο Μούτι και ο Νικόλα Πιοβάνι.

Το 1933 θα γράψει τη μουσική για την ταινία του Ραφαέλε Ματεράτσο “Treno Poporale”.

Μετά από μια εικοσαετία, ήρθε η συνεργασία με τον Φρεντερίκο Φελίνι και το 1952 γράφει τη μουσική για την ταινία του, ο Λευκός Σεΐχης.

Ο Ρότα με τον Φελίνι ταυτίστηκαν όσον αφορά στην δημιουργία της τέχνης τους και ο ένας συμπλήρωνε τον άλλον.

Έγραψε σπουδαία μουσικά θέματα για τις ταινίες του Φελίνι: Amarcord, Ρόμα, La Strada, O Ρόκο και τ’ αδέλφια του,

La Dolce Vita, Πρόβα ορχήστρας  κ.ά.

Ο Νίνο Ρότα έγραψε μουσική και για ταινίες άλλων σκηνοθετών όπως των Βισκόντι, Τζεφιρέλι Φράνκο Ρόσι, Ακίρα Κουροσάβα, Μάουρο Μπολίνι, Ρενέ Κλεμάν.  κ.ά.

Υπολογίζεται ότι έγραψε μουσική για περισσότερες από 150 ιταλικές και διεθνείς ταινίες. Επίσης μουσική για το θέατρο, για τηλεοπτικές παραγωγές, για όπερα και μπαλέτο.

Ο Νίνο Ρότα έφυγε από τη ζωή, στις 10 Απριλίου 1979.

Amarcord  (1973)

Σκηνοθεσία: Φεντερίκο Φελίνι

Το Άμαρκορντ είναι σύνθετη λέξη από το “πικρός” και “θυμάμαι”. Την κατασκεύασε ο Φελίνι για να δείξει πως οι αναμνήσεις είναι πικρά νοσταλγικές, για την καθημερινή ζωή ενός μικρού χωριού της Ιταλίας, στη φασιστική Ιταλία, στην εποχή του Μουσολίνι.

Με τους Μπρούνο Ζανίν, Τζοσιάνε Ταντσιλι, Μαρία Αντονιέτα Μπελούτσι, Τσίτσο Ινγκρασια, Μαγκάλι Νοέλ  κ.ά.

*

Οι Βιτελόνοι  (1953)

Σκηνοθεσία:  Φεντερίκο Φελίνι

Η πρώτη καθαρά φελινική δημιουργία, με την αισθητική του νεορεαλισμού.

Μια ιστορία αντρών – Οι Βιτελόνοι –  που ζουν ακόμα με τους γονείς τους, σε κάποια επαρχία της Ιταλίας του μεσοπολέμου.

Με τους Φράνκο Ιντερλέγκι, Αλμπέρτο Σόρντι, Φράνκο Φραμπρίτσι, Ρικάρντο Φελίνι  κ.ά.

*

La Strada (1954)

Σκηνοθεσία: Φεντερίκο Φελίνι

Η ταινία είναι γνωστή και ως “Πουλημένη από τη μάνα της”.

Η Τζελσομίνα, ένα καλοκάγαθο πλάσμα, πωλείται από τη μητέρα της στον Ζαμπανό, έναν σκληρό στους τρόπους του πλανόδιο καλλιτέχνη τσίρκου.

Με τους Τζουλιέτα Μασίνα, Άντονι Κουίν, Ρίτσαρντ Μπέιζχαρτ  κ.α.

*

La Strada (1954)

Σκηνοθεσία: Φεντερίκο Φελίνι

*

Από το οπισθόφυλλο του δίσκου (1974) ROTA toutes les musiques de film de FELLINI

*

Οι νύχτες της Καμπίρια (1957)

Σκηνοθεσία: Φεντερίκο Φελίνι

Στιγμές από τη ζωή μιας καλόκαρδης πόρνης, της Καμπίρια, που αναζητά, μάταια, την αληθινή αγάπη σε ένα ανδροκρατούμενο κόσμο.

Με τους Τζουλιέτα Μασίνα, Φρανσουά Περιέ, Αμεντέο Νατσάρι.

*

Από την ταινία La Dolce Vita

*

La Dolce Vita (1960)

Σκηνοθεσία: Φεντερίκο Φελίνι

Η ασπρόμαυρη ταινία του Φελίνι, που σηματοδότησε την αρχή της μεγάλης εποχής του ευρωπαϊκού σινεμά.

Ένας δημοσιογράφος στη μεταπολεμική Ρώμη, των ψεύτικων συνειδήσεων και των κοινωνικών τάξεων, όπου διαφαίνονται πια οι διαχωριστικές τους γραμμές.

Με τους Μαρτσέλο Μαστρογιάννη, Αμούκ Αϊμέ, Αννίτα Έκμπεργκ, Αλαίν Κούνυ.

*

8 1/2  (1963)

Σκηνοθεσία: Φεντερίκο Φελίνι

Οι φαντασιώσεις και οι έμμονες ιδέες ενός σκηνοθέτη, που προσπαθεί να ξαναβρεί τη χαμένη του δημιουργικότητα επιχειρώντας να σκηνοθετήσει μια ταινία.

Με τους Μαρτσέλο Μαστρογιάνι, Κλαούντια Καρντινάλε, Αμούκ Αϊμέ, Σάντρα Μίλο, Μπάρμπαρα Στιλ, Γκουίντο Αλμπέρτι, Μίνο Ντόρο  κ.ά.

*

8 1/2  (1963)

Σκηνοθεσία: Φεντερίκο Φελίνι

*

Γατόπαρδος (1963)

Σκηνοθεσία: Λουκίνο Βισκόντι

(Γνωστή και σαν “Η Λεοπάρδαλη της Σικελίας”)

Ιστορικό επικό δράμα εποχής και είναι η κινηματογραφική ματιά του Βισκόντι, του ομώνυμου μυθιστορήματος του Τζουζέπε Τομάζι ντι Λαμπεντούζα.

*

Ρωμαίος και Ιουλιέτα (1968)

Σκηνοθεσία: Φράνκο Τζεφιρέλι

Με τους Ολίβια Χάσεϊ, Λέοναρντ Γουάιτινγκ

*

Ρωμαίος και Ιουλιέτα (1968)

Σκηνοθεσία: Φράνκο Τζεφιρέλι

Η μουσική του Νίνο Ρότα στην ταινία, από το ομώνυμο θεατρικό έργο του Ουίλιαμ Σαίξπηρ

*

Ο Ρόκο και τ’ αδέλφια του (1960)

Σκηνοθεσία: Λουκίνο Βισκόντι

Μια μάνα από τον Νότο της Ιταλίας, την Καλαβρία, έρχεται στο Μιλάνο για να ζήσει με τους γιους της. Η δύσκολη ζωή της οικογένειας στη βιομηχανική μητρόπολη του Βορά, θα τους αποδιαθρώσει. Ένα οικογενειακό έπος, μέσα στα πλαίσια του ιταλικού νεορεαλισμού.

Με τους Κατίνα Παξινού, Αλέν Ντελόν, Κλαούντια Καρντινάλε, Σπύρος Φωκάς, Ρενάτο Σαλβατόρι, Ανί Ζιραντό, Πάολο Στόπα.

*

Του έρωτα και της αναρχίας (1973)

Σκηνοθεσία: Λίνα Βερτμίλερ

Η ιστορία εξελίσσεται στην φασιστική Ιταλία, το 1932.

Μια ταινία ενάντια στο φασισμό, υμνώντας παράλληλα τον έρωτα.

Με τους Τζιανκάρλο Τζανίνι, Μαριάντζελα Μελάτο, Έορς Πάνι, Πίνα Τσέι, Έλενα Φιόρε  κ.ά.

Amara me

Οι στίχοι είναι γραμμένοι από άγνωστο στιχουργό, σε μια τοπική διάλεκτο της νότιας Ιταλίας και είναι δύσκολη η επ’ ακριβής μετάφραση, ακόμα και από τους ιδίους τους Ιταλούς. Ίσως και να μη χρειάζεται η μετάφραση, για ένα τόσο όμορφο τραγούδι.

*

Του έρωτα και της αναρχίας (1973)

Σκηνοθεσία: Λίνα Βερτμίλερ

Canzone Arrabbiata

Τραγουδώ για τους δυστυχισμένους,
για μένα τραγουδώ,
Τραγουδώ για τούτο το φεγγάρι με οργή
κόντρα σε σένα,
κόντρα σ’ αυτούς που πλούσιοι είναι
και δεν το ξέρουν,
κόντρα σ’ αυτούς που την αλήθεια λεκιάζουν
Περπατώ και τραγουδώ για την οργή που με πνίγει.

Συλλογιέμαι τόσο κόσμο που στο σκοτάδι ζει,
μέσα στης πόλης τη μοναξιά.
Τις χίμαιρες των ανθρώπων συλλογιέμαι
κι όλα αυτά τα λόγια τα χιλιοειπωμένα.

Τραγουδώ για τους δυστυχισμένους,
για μένα τραγουδώ.
Τραγουδώ για τούτο το φεγγάρι με οργή,
κόντρα σε σένα
Τραγουδώ για ‘κείνον τον ήλιο που θα ‘ρθει,
που θ’ ανατείλει, που θα βασιλέψει.
Για τις χίμαιρες,
για την οργή που με πνίγει
τραγουδώ.

*

Ο Νονός (1972)

Σκηνοθεσία: Φράνσις Φορντ Κόπολα

Ταινία βασισμένη στο ομότιτλο μυθιστόρημα του Μάριο Πούζο.

Με τους Μάρλον Μπράντο, Αλ Πατσίνο, Τζέιμς Κάαν, Ρίτσαρντ Καστελιάνο, Ρόμπερτ Ντυβάλ, Ντάιαν Κίτον, Τάλια Σάιρ, Τζον Καζάλ  κ.ά.

*

«Όταν συνθέτω στο πιάνο, τείνω να νιώθω ευτυχής, αλλά υπάρχει πάντα το αιώνιο δίλημμα: πώς μπορούμε να είμαστε ευτυχισμένοι ανάμεσα στη δυστυχία των άλλων;  Θα έκανα τα πάντα για να δώσω σε όλους μια στιγμή ευτυχίας. Αυτό είναι που βρίσκεται στην καρδιά της μουσικής μου.»

Νίνο Ρότα

Επιμέλεια αφιερώματος: Στρατής Γαλιάτσος