Πολιτική και Hip-Hop: Από τους Public Enemy στους Run The Jewels
Μέχρι σήμερα, το πολιτικό hip-hop έχει μεγαλώσει ακόμα περισσότερο…Ακόμα κι έτσι όμως, δεν έχει μεγαλώσει τόσο ώστε να καταφέρει να φτάσει σε αρκετά αυτιά. Το ταξικά ενσυνείδητο hip-hop από την άλλη, το hip-hop αυτό που δεν κριτικάρει απλά έναν συγκεκριμένο πρόεδρο ή επιδιώκει λύσεις εντός συστήματος, αλλά βάζει στο στόχαστρο τον πραγματικό εχθρό είναι ακόμα πιο περιορισμένο.
13 Αυγούστου 1973, Bronx. Άρκεσε ένα από τα πολυάριθμα block parties που γινόταν εκείνη την εποχή, για να δώσει ζωή στο σημαντικότερο ίσως κεφάλαιο της σύγχρονης μουσικής. Στο hip-hop. Καθαρόαιμο παιδί των εκμεταλλευομένων και των καταπιεσμένων, έβαλε αμέσως κάτω από την ομπρέλα του όλη την αφροαμερικάνικη κουλτούρα και παράδοση (μουσική και μη) και δημιούργησε με τα ίδια συστατικά, κάτι νέο, κάτι επαναστατικό. Μια μουσική που δε χρειαζόσουν να έχεις φωνή για να τραγουδήσεις, αρκεί έμμετρα να έλεγες πότε αργά και πότε γρήγορα, που έλεγαν και οι Nice & Smooth, λέξεις πάνω στο ρυθμό. Μια μουσική που δε χρειαζόσουν να ξέρεις κάποιο μουσικό όργανο για να συνθέσεις, αρκεί να έκοβες με το πικάπ και το μίκτη τους δίσκους στα κατάλληλα σημεία. Μια μουσική δηλαδή, που δεν είναι ακριβώς μουσική. Είναι αντίληψη για τη μουσική ή όπως, πιο σωστά, είχε πει ο Νικήτας Κλιντ παλιότερα (όταν κρατούσε ακόμα μια αξιοπρέπεια σαν άνθρωπος και δεν είχε γίνει το προσωποποιημένο πλυντήριο για αφεντικά και φασίστες) είναι τρόπος να κάνεις μουσική.
Το hip-hop, λοιπόν, διαδόθηκε γρήγορα στις διάφορες αφροαμερικάνικες γειτονιές. Έγινε η φωνή τους μέσα από τις δημόσιες, εργατικές κατοικίες που έμεναν και τα γκέτο, μιας και ο οποιοσδήποτε μπορούσε να γράψει ένα ραπ κομμάτι. Μια φωνή που αρχικά μιλούσε για ανάλαφρα θέματα, μιας και κύριος σκοπός του MC, του τραγουδιστή ας πούμε του hip-hop, ήταν να συνοδεύει απλώς το DJ και να προκαλεί hype στο κοινό. Όταν ζεις και μεγαλώνεις σε ένα τέτοιο περιβάλλον όμως, σε συνδυασμό και με την αμεσότητα που προσφέρει το hip-hop, δε γίνεται να μείνει ουδέτερο. Γρήγορα ο στίχος άρχισε να παρουσιάζει την κοινωνική πραγματικότητα που βίωναν καθημερινά, να την κριτικάρει. Ο στίχος άρχισε να πολιτικοποιείται, να προσπαθεί να αποδώσει ευθύνες, να βρει λύσεις. Το hip-hop άρχισε δηλαδή, με πάρα πολύ δειλά βήματα, να ανταποκρίνεται στην ταξική του καταγωγή.
Το πρώτο τέτοιο παράδειγμα ήταν το The Message, του Grandmaster Flash με τους Furious Five. Αν και δεν είναι ένα αμιγώς πολιτικό τραγούδι, είναι αυτό που ουσιαστικά έσωσε το hip-hop από το να γίνει μια ακόμη μουσική για party. Ο πάγος έσπασε, ο δρόμος χαράχτηκε. Την ίδια ακριβώς χρονιά, δημιουργούνται ένα από τα σπουδαιότερα σχήματα του είδους, οι Public Enemy. Με επιρροές από την παραδοσιακή αφροαμερικάνικη μουσική, αλλά και από spoken word καλλιτέχνες όπως οι Last Poets και ο Gil Scott-Heron, οι Public Enemy σύνδεσαν το hip-hop με το Black Power movement και τους Μαύρους Πάνθηρες. Ραπάραν για εξουσία στο λαό. Έτσι, αφροκεντρικός στίχος και σκέψη έγιναν κομμάτι του είδους, συνέθεσαν το λεγόμενο ‘’conscious rap’’. Τα επόμενα χρόνια οι καλλιτέχνες και τα συγκροτήματα με παρόμοιο στίχο άρχισαν να πληθαίνουν. Arrested Development, Lakim Shabazz, Native Tongues, Paris, Poor Righteous Teachers είναι λίγα μόνο από αυτά.
Το αφροκεντρικό, conscious rap όμως με δυσκολία κατάφερε να ξεφύγει από εκεί που ήταν εγκλωβισμένο. Από το δίπολο μαύροι-λευκοί. Καθοριστικό ρόλο σε αυτό, έπαιξε η επιρροή που είχαν το Έθνος του Ισλάμ και οι Five Percenters στην αφροαμερικάνικη κοινότητα της εποχής. Και οι δύο ήταν θρησκευτικοπολιτικές οργανώσεις, που κήρυτταν την ανωτερότητα της μαύρης φυλής και το πως οι λευκοί είναι ‘’διάβολοι’’, δολοφόνοι και ψεύτες. Αλλά και ορισμένα αδιέξοδα διαταξικότητας του ίδιου του Black Power κινήματος (τα οποία ελπίζω κάποια στιγμή στο μέλλον να αναλύσω πιο διεξοδικά σε άλλο άρθρο), οδήγησαν στη διαμόρφωση μιας συνείδησης η οποία ήταν περισσότερο φυλετικοκεντρική παρά ταξική. Αν και αναγνώριζαν την ταξική διαίρεση της κοινωνίας και τα προβλήματα του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής, οι εκμεταλλευτές για αυτούς μεταφράζονταν σε λευκούς. Έστω και πλούσιους, αλλά και πάλι η φυλή ήταν στο επίκεντρο. Εντός της αφροαμερικάνικης κοινότητας δεν έβλεπαν αφεντικά και γενικότερα εκμεταλλευτές, μόνο ‘’Brothers and Sisters’’. Κάτι που μεταγενέστερα οδήγησε και στη θριαμβευτική διπλή νίκη του Obama. Στο πρόσωπό του έβλεπαν έναν μαύρο πρόεδρο, έβλεπαν την ελπίδα καλύτερης τύχης για αυτούς, όχι έναν μακελάρη που αιματοκύλησε μια σειρά λαών (fun fact, οι δολοφονίες αφροαμερικάνων αυξήθηκαν επί της προεδρίας του). Κάποιοι βέβαια κατάφεραν να ξεφύγουν από αυτόν τον τρόπο σκέψης, αλλά και πάλι δεν κατάφεραν να επηρεάσουν την πλειοψηφία.
Κάπου στις αρχές του 1990, που το αφροκεντρικό ραπ ήδη είχε αρχίσει να χάνει mainstream έδαφος από το κυρίαρχο μέχρι και σήμερα gangsta rap, ξεπηδάει από το Oakland της Καλιφόρνια το σημαντικότερο πολιτικό σχήμα που γέννησε ποτέ αυτή η μουσική, οι The Coup. Για πρώτη φορά κάποιος μιλάει όχι απλά για τη σαπίλα του καπιταλισμού, αλλά για την επαναστατική διεκδίκηση της εξουσίας από την εργατική τάξη, για κομμουνισμό και για την πατριαρχική καταπίεση. Ο Boots Riley, ο frontman του συγκροτήματος, ο οποίος ασχολείται με τα πολιτικά από πολύ μικρή ηλικία (στα 14 του ήταν οργανωμένος σε ένα αριστερό κόμμα, το PLP) ήδη από το πρώτο κομμάτι του debut δίσκου τους, με όνομα Kill My Landlord, παρακινεί τον ακροατή να διαβάσει αμέσως το Κομμουνιστικό Μανιφέστο. Έτσι, το αμιγώς πολιτικό, ριζοσπαστικό hip-hop ξαναρχίζει να παίρνει σιγά σιγά τα πάνω του. Στα τέλη της δεκαετίας του ’90 έχουμε την κυκλοφορία του Funcrusher Plus των Company Flow. Η μουσική και στιχουργική ιδιοφυία του El-P (ο οποίος θα μας απασχολήσει και μεταγενέστερα), σε συνδυασμό με την ωμότητα του Big Juss πλάθουν αυτό το sci-fi themed αριστούργημα.
Η επόμενη δεκαετία μας καλωσορίζει με το Let’s Get Free και τους Dead Prez. Το αφροκεντρικό ραπ επιστρέφει, αυτή τη φορά όμως με σοσιαλιστικά χαρακτηριστικά. Ξαναφέρνουν στο προσκήνιο τους Μαύρους Πάνθηρες, μιλάνε για σοσιαλιστική οργάνωση της οικονομίας και ταξικό πόλεμο. Ο Sole επίσης, ένας από τους συνιδρυτές της Anticon, μιας δισκογραφικής και κολεκτίβας που προσπάθησε να αναπτύξει το hip-hop περαιτέρω, μέσω της στάσης τους και της μουσικοστιχουργικής προσέγγισης τους -και κατά την ταπεινή μου γνώμη το κατάφεραν-, κυκλοφορεί τον debut δίσκο του, το Bottle Of Humans. Την επόμενη χρονιά, κάνει την εμφάνισή του ο Immortal Technique. Αν και αρκετά προβληματικός ως καλλιτέχνης, με έντονη ομοφοβία και σεξισμό ανά κομμάτια, η καταδίκη του αμερικανικού ιμπεριαλισμού, η υπεράσπιση της Κούβας και της κομμουνιστικής προοπτικής είναι ορισμένα κύρια σημεία της θεματολογίας του. Στο τέλος αυτού του χρόνου, κυκλοφορεί από τους Deltron 3030 ο ομώνυμος δίσκος τους. Ένα concept album, τοποθετημένο σε ένα δυστοπικό μέλλον ακλόνητης καπιταλιστικής κυριαρχίας.
Μέχρι σήμερα, το πολιτικό hip-hop έχει μεγαλώσει ακόμα περισσότερο, με συγκροτήματα όπως οι Run The Jewels να καταφέρνουν να αγγίζουν τα όρια του mainstream. Ακόμα κι έτσι όμως, δεν έχει μεγαλώσει τόσο ώστε να καταφέρει να φτάσει σε αρκετά αυτιά. Το ταξικά ενσυνείδητο hip-hop από την άλλη, το hip-hop αυτό που δεν κριτικάρει απλά έναν συγκεκριμένο πρόεδρο ή επιδιώκει λύσεις εντός συστήματος, αλλά βάζει στο στόχαστρο τον πραγματικό εχθρό είναι ακόμα πιο περιορισμένο. Μέχρι και καλλιτέχνες που ασχολούνται με αυτό είναι εγκλωβισμένοι σε κυβερνητικές αυταπάτες. Ωστόσο, είναι κατά κάποιο τρόπο κατανοητή αυτή η σύγχυση. Γιατί δεν υπάρχει κάποιος επαναστατικός φορέας, που μπορεί να καθοδηγεί και να συσπειρώνει. Γιατί το hip-hop δεν είναι τίποτα περισσότερο από μια αντανάκλαση της κοινωνίας και καλώς ή κακώς κουβαλάει αντίστοιχα όλες τις ‘’αρρώστιες’’ της. Δεν υπάρχει μη στρατευμένη τέχνη. Όταν δεν υπάρχει επίγνωση αυτού όμως, ασυνείδητα στρατεύεσαι με το κυρίαρχο. Σκατά στο conscious.
Υ.Γ. Περίτεχνα παρέλειψα το συνωμοσιολογικό κομμάτι του conscious rap, καθώς η κατασκευή αόρατων εχθρών πέραν του ότι ευνουχίζει τη σκέψη, λειτουργεί απολογητικά και ξεπλυματικά για το σύστημα το ίδιο. Ο εχθρός είναι ένας, έχει όνομα και είναι ορατότατος, δεν κρύβεται σε λέσχες και στοές.
Mr. M
"Η απόδειξη του ότι δε χρειάζεται να είσαι ρηγάς για να είσαι sexy νέος. Με απασχολεί η εξαφάνιση κράτους, τάξεων και να πάρω επιτέλους το πτυχίο μου. Επίσης ακούω ραπ."
Διαβάστε περισσότερα
Notice: Only variables should be assigned by reference in /srv/katiousa/pub_dir/wp-content/themes/katiousa_theme/comments.php on line 6
Notice: Only variables should be passed by reference in /srv/katiousa/pub_dir/wp-content/themes/katiousa_theme/functions.php on line 38
Notice: Only variables should be assigned by reference in /srv/katiousa/pub_dir/wp-content/themes/katiousa_theme/functions.php on line 38
4 Σχόλια
Πολύ ενδιαφέρον άρθρο φίλε.
Λάθος όμως που δε το συνόδευσες με κάποια βίντεο από youtube με κομμάτια της επιλογής σου, για να έχουμε κάποιο χαρακτηριστικό δείγμα της δουλειάς των συγκροτημάτων που παρουσιάζεις και να ψαχτούμε και λίγο οι πιο αμύητοι.
[Άντε να ανακαλύπτει σιγά σιγά το κίνημα και αυτή τη μουσική, γιατί μείναμε στο “Θοδωράκη- Φαραντούρη” και στο which side are you on στο τσακίρ κέφι..]
Καλησπέρα,
Μπράβο για το ενδιαφέρον άρθρο και για το χρόνο που διέθεσες σ΄ένα κατα τ΄άλλα ανεξάντλητο θέμα.
Έχω κάποιες διαφωνίες/ ενστάσεις, εποικοδομητικές πιστεύω, που θα ήθελα να παραθέσω.
1. Αρχικά, το ΧΧ όντως υιοθέτησε στοιχεία από την ‘αφροαμερικάνικη κουλτούρα και παράδοση΄ η οποία όμως δεν μπήκε ‘κάτω από την ομπρέλα’ του ΧΧ αποκλειστικά αλλά είχε κι άλλες μουσικές εκφράσεις (jazz, blues, Rhythm & Blues, Sould κτλ).
2. Το ΧΧ δεδομένου ότι είναι, κατά κύριο λόγο, συνδυασμός φωνητικών και ήχων οργάνων είναι μουσική – κι όχι κάτι σαν μουσική. (Το turntable, το mpc και γενικότερα ο,τιδήποτε χρησιμοποιείται με σκοπό να παράγει ήχους θεωρείται μουσικό όργανο. Οι πλαστικοί κουβάδες που χρησιμοποιεί ένας μουσικός του δρόμου για να δημιουργήσει μουσική αντί για ακριβά ντραμς δε θεωρείται μουσικό όργανο;)
3. Αναφέρεις πως ‘Το hip-hop άρχισε δηλαδή, με πάρα πολύ δειλά βήματα, να ανταποκρίνεται στην ταξική του καταγωγή.’ Πολύ σωστά. Πηγαίνοντας ένα βήμα παραπέρα κατανοούμε ότι στα γκέτο ζούσαν όσοι δεν μπορούσαν να ξεφύγουν από αυτά, πιο συγκεκριμένα ο μαύρος πληθυσμός που είχε και δυσκολότερη (έως καμία) πρόσβαση σε μία ούτως ή άλλως ‘άσπρη’ εκπαίδευση.
4. Δεν υπάρχει ‘παραδοσιακή αφροαμερικάνικη μουσική’. Υπάρχει είτε παραδοσιακή αφρικανική ή ‘αφροαμερικανική’ μουσική.
a. Παρεπιπτόντως, ο όρος ‘αφροαμερικάνος –ικος’ κτλ είναι εσφαλμένος έως και προσβλητικός προς τον μαύρο πληθυσμό. Αποτελεί έναν κοινωνικά κατασκευασμένο όρο που απορρέει και ταυτόχρονα εδραιώνει και διαιωνίζει τη λευκή υπεροχή και τα προνόμια της λευκής φυλής στην αμερικάνικη κοινωνία.
b. Πιστεύω συμφωνούμε ότι οι πρώτοι Αμερικάνοι ήταν αυτοί που βρήκαν οι αποικιοκράτες όταν ‘ανακάλυψαν’ την Αμερική. Αν ονομάσουμε ‘αφροαμερικάνους’ τους μαύρους Αμερικάνους τότε οι καυκάσιοι/άσπροι Αμερικάνοι θα έπρεπε να αποκαλούνται ‘ευρωαμερικάνοι΄. Ο όρος ‘αφροαμερικάνοι’ (όπως αντίστοιχα και με τον όρο ‘Asian American’) ταυτίζεται με τους μαύρους Αμερικάνους κι αντιπαρατίθεται με τον όρο ‘Αμερικάνοι’ ο οποίος έχει ταυτιστεί με το λευκό αμερικάνικο πληθυσμό. Ταυτίζοντας λοιπόν τους ‘αφροαμερικάνους’ με τους μαύρους Αμερικάνους γίνεται ήσυχα αποδεκτό πως οι μαύροι Αμερικάνοι δε θα είναι ποτέ πλήρως Αμερικάνοι.
5. Η μετάβαση (ή ‘απεγκλωβισμός) του κόνσιους ραπ από αφροκεντρικό σε ταξικό δεν ακολούθησε μια εξελικτική πορεία ‘διαφωτισμού’, δεν ήταν δηλαδή μία μετάβαση από την άγνοια και το σκοτάδι στο φως ούτε το τελικό στάδιο μίας διαδικασίας ωρίμανσης. Μάλλον καθρέφτιζε ό,τι συνεβαινε κοινωνικοπολιτικά εκείνη την περίοδο. Καθώς ο μαύρος πληθυσμός αποκτούσε πρόσβαση σε σχολεία και δουλειές ήταν αναμενόμενο να αμβλυνθεί το φυλετικό ‘εμείς – εσείς’ και να οξυνθεί το ταξικό ‘εμείς κι αυτοί’. Όταν λοιπόν οι The Coup δε μιλούν ‘απλά για τη σαπίλα του καπιταλισμού, αλλά για την επαναστατική διεκδίκηση της εξουσίας από την εργατική τάξη, για κομμουνισμό και για την πατριαρχική καταπίεση’ δεν πρόκειται για μια γραμμική κι εξελικτική εμπέδωση της ταξικής συνείδησης της εργατικής τάξης. Δηλώνει όμως ότι καθώς οι συνθήκες ‘επέτρεψαν’ τη μεγαλύτερη ενσωμάτωση του μαύρου πληθυσμού στην αμερικανική κοινωνία και την ένταξή του στην ταξική διαστρωμάτωση, μετά από μακρύ αγώνα για τα πολιτικά δικαιώματα, η φυλή δεν αποτελούσε πλέον το βασικό κριτήριο κατηγοριοποίησης της αμερικανικής κοινωνίας (τυπικά τουλάχιστον, με equality and diversity courses, πολιτικά ορθές ορολογίες κτλ)
6. Το Έθνος του Ισλάμ είχε ως βασικά αιτήματα (πολύ χοντρικά βέβαια τα παραθέτω) την ελευθερία, τη δικαιοσύνη, την ισότητα εντός της υπάρχουσας αμερικάνικης κοινωνίας εφόσον αυτό ήταν εφικτό. Σε αντίθετη περίπτωση επιθυμούσαν το φυλετικό διαχωρισμό και τη δημιουργία μιας αμιγώς μαύρης φυλετικά πολιτείας (δεν εξετάζω το κατά πόσο αυτό θα ήταν εφικτό). Μου δημιουργείται η εντύπωση πως θεωρείς τη συνείδηση αυτή εσφαλμένη, πλανεμένη κι όχι ενδεικτική του κυρίαρχου προβλήματος που ήταν (κι ακόμη είναι) η φυλή.
Πολιτικό λοιπόν δεν είναι μόνο το ταξικό ΧΧ αλλά και το φυλετικό. Όπως αναφέρεις, το ΧΧ είναι αντανάκλαση της κοινωνίας. Δεν είναι επομένως δύσκολο να καταλάβουμε γιατί το ΧΧ έχει εστιάσει περισσότερο στις φυλετικές διακρίσεις παρα στην ταξική ανισότητα. Μην ξεχνάμε ότι η αμερικανική κοινωνία κουβαλάει μια ιστορία 400 χρόνων ‘του ιδιόρρυθμου θεσμού’ (σκλαβιάς) και απάνθρωπης εκμετάλλευσης του μαύρου πληθυσμού από άσπρους. Η ιστορία της Αμερικής δεν είναι η ιστορία της (λίγο πολύ φυλετικά αμιγούς) Ευρώπης. Μέλη της ΚΚΚ ήταν άσπροι κι όχι απαραίτητα κεφαλαιοκράτες.
Τέλος, θεωρώντας το ΧΧ που εστιάζει στις φυλετικές διακρίσεις ως, κάπως πρωτόγονο, πρώιμο κι επιφανειακό που δεν έχει φτάσει ακόμη στην τελείωση του ταξικά εστιασμένου πολιτικού ΧΧ δείχνει και μια ελιτίστικη προσέγγιση εκ μέρους μας (σου) καταστάσεων κι ανθρώπων στη θέση των οποίων σίγουρα δε θα θέλαμε ποτέ να βρεθούμε.
Πις.
Ήθελα καιρό να απαντήσω στο σχόλιο της φίλης KRS. Τόσο καιρό που ξέχασα τι ήθελα να γράψω. Α, ναι. Λοιπόν, πάμε:
Η μόνη μου παρατήρηση, όχι απαραίτητα διαφωνία, αλλά τέλος πάντων, έχει να κάνει με την διάσταση απόψεων σχετικά με το ταξικό ή το φυλετικό. Εκείνο που δεν πρέπει να ξεχνάμε είναι την ταξική βάση της φυλετικής διάκρισης: Ο ρατσισμός ενάντια στους “αφροαμερικανούς” δεν έπεσε από τον ουρανό ούτε εμφανίστηκε όταν οι λευκοί άρχισαν να εκφράζουν την θεωρία της ανωτερότητάς τους. Είχε βαθιά υλικές ρίζες. Οι “αφροαμερικανοί” πριν γίνουν αυτό που σήμερα θεωρούμε θύματα φυλετικής διάκρισης ήταν στην κυριολεξία σκλάβοι. Θεωρούνταν κατώτερο είδος όχι -μόνο- επειδή ήταν μαύροι, αλλά επειδή ήταν εργάτες/σκλάβοι. Την ίδια περίπου διάκριση αντιμετώπιζαν εργάτες όλων των δερματικών αποχρώσεων από αιώνες. (Ας θυμηθούμε την περίοδο της αγγλικής κυριαρχίας στην Ινδία και τα σχετικά κείμενα των Μαρξ και Ένγκελς).
Όμως η ταξική διάκριση είναι σαν το τανγκό: Θέλει δύο: Όπως θεωρούμε σήμερα ότι οι αφροαμερικανοί προέτασσαν το φυλετικό και όχι το ταξικό ως συνεκτικό στοιχείο της “φυλής” τους (η λέξη σε εισαγωγικά γιατί όπου φυλή μπορούμε να βάλουμε όποιον όρο θα μπορούσε να περικλείσει αυτό που λέμε “Αφροαμερικάνοι”) άλλο τόσο μπορούμε να υποστηρίξουμε πως η αστική τάξη βρήκε σε αυτούς το εργατικό δυναμικό που αποτέλεσε κομβικό στοιχείο της οικονομικής ανάπτυξης: το εργατικο δυναμικό που πληρώνεται με μαστιγιές και ένα κομμάτι ψωμί. Ο ρατσισμός δεν ήταν απλά μια πολιτική έννοια, αλλά μια οικονομική-ταξική καθώς εκτός των άλλων περιορίζει και τα δικαιώματα των λευκών εργατών (ας θυμηθούμε εδώ την άποψη του Μαρξ για τους Άγγλους και Ιρλανδούς εργάτες).
Με άλλα λόγια, αν θέλουμε να αφαιρέσουμε το ταξικό στοιχείο από την φυλετική διάκριση θα κάνουμε το ίδιο λάθος με το να αφαιρέσουμε το φυλετικό στοιχείο από την ταξική διάσταση. ΤΟ φυλετικό στοιχείο χρησιμοποιήθηκε για να δικαιολογήσει, επιβεβαιώσει, νομιμοποιήσει την ταξική επίθεση σε βάρος των εργατών ανεξαρτήτως χρώματος.
Και εδώ θα γεννηθεί το ερώτημα: Και τι συμβαίνει με τους αστούς αφροαμερικανούς που έγιναν πλούσιοι; (Ή πιο απλά: Μαύρους αστούς δέρνουμε;)
Πέρα από το ότι αυτό ήταν σπάνιο φαινόμενο τις προηγούμενες δεκαετίες και αποτελούσε την εξαίρεση που επιβεβαίωνε τον κανόνα, είναι και το καλύτερο παράδειγμα για να μας δείξει την αμηχανία του χιπχοπ και την έλλειψη ταξικών αντανακλαστικών. Πόσοι αφροαμερικάνοι ράπερς δεν έγιναν αυτό που έκραζαν όταν έπιασαν λεφτά; Πόσοι και πόσοι δεν ξεπουλήθηκαν σε μια εταιρία; Η στάση τους αντανακλά στο γενικά χαμηλό επίπεδο ταξικής συνείδησης που όπως φαίνεται επικρατεί στις ΗΠΑ (σε κάθε χρώματος Αμερικανούς).
Δεν μπορούμε να απαιτούμε από τους μαύρους ράπερς να γίνουν σώνει και καλά αντικαπιταλιστές, ούτε να περιμένουμε να γράφουν προκηρύξεις αντί για τραγούδια. Η τέχνη εκφράζει κοινωνικές σχέσεις, δεν τις δημιουργεί. Η τέχνη εκφράζει την ταξική πάλη, δεν την δημιουργεί. Το χιπχοπ γεννήθηκε εκφράζοντας αυθόρμητα αυτά που ένα μεγάλο κομμάτι των μαύρων που ζούσαν στα γκέτο αισθάνονταν σε μια συγκεκριμένη ιστορική στιγμή. Και πιθανόν η επιρροή των οργανώσεων που συσπείρωναν τα παιδιά των γκέτο (Έθνος του Ισλάμ, Μαύροι Πάνθηρες κτλ) να άγγιζε και ταξικά ζητήματα και διεκδικήσεις, έστω και επιδερμικά και λανθασμένα. Τα αίτα της ταξικής ασυνειδησίας μεγάλου μέρους του χιπχοπ θα πρέπει να αναζητηθούν και σε άλλους παράγοντες που είναι πολλοί και δεν αναλύονται εδώ.
Όμως αν το σκεφτούμε από την άλλη και μόνο που έχουμε απαίτηση από το χιπχοπ να είναι ταξικό, να είναι ριζοσπαστικό και επαναστατικό, και μόνο που έχουμε έστω και λίγα παραδείγματα που κρατάνε ακόμα μια φλόγα ζωντανή, είναι ένα στοιχείο που διαφοροποιεί το χιπχοπ από οποιοδήποτε άλλο είδος μουσικής και επιβεβαιώνουν τον -έστω και με πολλά προβλήματα και αστερίσκους- επαναστατικό του χαρακτήρα.
φο-βε-ρο αρθρο!