Αρχική/Πολιτισμός/Μουσική/Shattered Hope: Δεν μπορούμε να ζούμε μες στη φούσκα της τέχνης μας, γιατί στο τέλος θα μας πνίξει!
Shattered Hope: Δεν μπορούμε να ζούμε μες στη φούσκα της τέχνης μας, γιατί στο τέλος θα μας πνίξει!
30-01-2021
Δε γίνεται να μη βλέπουμε ελπίδα και να συνεχίζουμε σε αυτόν τον κόσμο. Προσοχή όμως. Όχι ελπίδα… ουρανοκατέβατη, αλλά εκείνη που η κοινωνία φτιάχνει και φροντίζει να τη διατηρεί μέσω των αγώνων της για καλύτερη ζωή, δικαιοσύνη και ισότητα. Δύσκολο, αλλά όσο οι άνθρωποι αγωνίζονται τίποτα δεν έχει χαθεί.
Μιλήσαμε με τον τραγουδιστή των Shattered Hope Νίκο Βλαχάκη, με αφορμή τον νέο δίσκο του συγκροτήματος Vespers. Μια συζήτηση που ξεκίνησε από μουσικά μονοπάτια για την τελευταία δουλειά τους και την πορεία του είδους που παίζουν στη χώρα μας, αλλά σύντομα επεκτάθηκε στον κοινωνικό ρόλο της τέχνης και την κατάσταση που αντιμετωπίζουν οι καλλιτέχνες σε αυτή τη συγκυρία, εν μέσω πανδημίας, σε μια πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξη.
Φωτό: Νίκος Παλαιολόγος
Τι σχόλια και κριτικές έχει αποσπάσει μέχρι σήμερα ο δίσκος σας;
Γεια σας και από εμάς και ευχαριστούμε για το ενδιαφέρον του περιοδικού στη μουσική μας. Το νέο άλμπουμ βρίσκεται “στον αέρα” λίγο μετά τον περασμένο Νοέμβριο, δηλ. περίπου δυόμιση μήνες και μπορούμε να πούμε πως οι αντιδράσεις μέχρι στιγμής είναι άκρως ενθαρρυντικές. Υπάρχουν βέβαια και εκείνοι (λίγοι) που δεν ικανοποιήθηκαν με το αποτέλεσμα, όμως αυτό κυμαίνεται στα λογικά πλαίσια της αποδοχής ενός οποιοδήποτε καινούριου πονήματος.
Ποια στοιχεία εξέλιξης της μπάντας αποτυπώνονται στο “Vespers”;
Κάθε μας δίσκος θεωρώ πως είχε φανερά στοιχεία εξέλιξης. Ο πρώτος (Absence) ήταν ο κλασικός πρώτος δίσκος με όλες τις πρώιμες ιδέες μας συγκεντρωμένες και ένα ύφος το οποίο ήταν ξεκάθαρα προσανατολισμένο στο καθαρόαιμο doom/death. Μετά ήρθε το Waters of Lethe, το οποίο έβγαλε προς τα έξω όλους τους πόθους που είχαμε για την πιο ακραία μορφή αυτού του μουσικού ιδιώματος, δηλ. του αργού και βασανιστικού Funeral Doom. Στο “Vespers” -ώριμοι πια (θέλουμε να πιστεύουμε)- περάσαμε με πιο ευθύ τρόπο τις σκέψεις και τις ιδέες μας προς τα έξω. Οι μελωδίες και τα ριφάτα κουπλέ έχουν τον πρώτο λόγο, ενώ εισήγαμε στη μουσική μας τόσο την ελληνική γλώσσα, όσο και πιο παραδοσιακά όργανα όπως η κρητική λύρα.
Πες μας λίγα λόγια για τη διαδικασία της ηχογράφησης και για τις διαφορές στη διαδικασία αυτή από δίσκο σε δίσκο, μιας και υπάρχει σημαντικό κενό ανάμεσα στις κυκλοφορίες σας.
Mπορώ να πω πως η διαδικασία της ηχογράφησης πάνω κάτω παραμένει η ίδια μέσα στα χρόνια και δεν έχει διαφορά -τουλάχιστον όσον αφορά στο τεχνικό σκέλος- από δίσκο σε δίσκο. Δηλαδή, αφού έχουμε στα χέρια μας (ή στα αυτιά μας) την τελική μορφή των κομματιών, τότε μπαίνουμε στο στούντιο για να τους δώσουμε το σχήμα που έχουμε κατά νου. Αν υπάρχει διαφορά, τότε αυτή εντοπίζεται σίγουρα στην εμπειρία που αποκτούμε κατά την ηχογράφηση ενός άλμπουμ, γνώσεις που μπορεί να έλειπαν ή ενέργειες που θα αποφύγουμε στις μελλοντικές ηχογραφήσεις για να έχουμε το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα.
Ποια θέματα φωτίζουν οι στίχοι του “Εσπερινού” σας;
Το κύριο θέμα που πραγματεύεται ο δίσκος είναι η έννοια του πολέμου και τα αποτελέσματα που επιφέρει στις ζωές των ανθρώπων. Θάνατος, ξεριζωμός, δυστυχία, απώλεια, εκμετάλλευση ανθρώπων αλλά και έρωτας είναι κάποιες έννοιες που φωτίζονται μέσα από το στιχουργικό μέρος του Vespers. Aπό εκεί και πέρα, επειδή το μουσικό ταξίδι είναι και κάτι υποκειμενικό, κάθε άτομο που θα έρθει σε επαφή με τα συγκεκριμένα κομμάτια θα δημιουργήσει τις δικές του εικόνες ανάλογα και με την κατάσταση που θα το βρει η ακρόαση.
.
Ο “Συριγμός” ανοίγει με απαγγελία Καζαντζάκη. Έχετε σκεφτεί την πρόκληση της μελοποίησης ενός ποιήματος; Με ποιον ποιητή θα κάνατε ένα τέτοιο πείραμα;
Έχει περάσει αρκετές φορές από το μυαλό μας, όμως τελικά κάτι τέτοιο δεν υλοποιήθηκε και στην πράξη. Πλέον, είμαστε σε θέση να πειραματιστούμε και με τέτοιου είδους εγχειρήματα, οπότε γιατί να μην δούμε κάτι ανάλογο σε μελλοντική κυκλοφορία; Για να ξεφύγω από τα κλισέ του είδους, δε θα πω Καρυωτάκη (τον λατρεύω), αλλά θα προτιμούσα κάτι σε Μανόλη Αναγνωστάκη, Μίλτο Σαχτούρη ή ακόμα και Τάσο Λειβαδίτη.
Φλερτάρατε ποτέ με το ενδεχόμενο μιας δουλειάς με ελληνικούς στίχους;
Αλήθεια δεν έχουμε σκεφτεί ποτέ μια δουλειά με καθαρά ελληνικό στίχο. Επειδή αρχικά η μουσική μας είχε περισσότερη απήχηση σε ακροατές εκτός Ελλάδας, το ενδεχόμενο να γράψουμε κομμάτια μόνο στην ελληνική γλώσσα δεν υπήρχε. Πλέον, η εγχώρια στήριξη είναι πολύ μεγαλύτερη και αυτό μας βάζει σε σκέψεις για μελλοντικές δουλειές να χρησιμοποιήσουμε εν μέρει ελληνικό στίχο. Βέβαια, για να ηχεί κάτι όμορφο στη μητρική σου γλώσσα θέλει και λίγη παραπάνω μαεστρία με τις λέξεις, όμορφες επιλογές και τοποθετήσεις αυτών.
Πώς επηρεάζει η καραντίνα το συγκρότημα και την προώθηση του δίσκου;
Η βασική δυσκολία που αντιμετωπίσαμε ήταν η καθυστέρηση στην κυκλοφορία του δίσκου, ο οποίος ήταν έτοιμος από τα τέλη του 2019 και τελικά ήρθε στον κόσμο στις 6 Νοέμβρη 2020. Σίγουρα, απο εκεί και πέρα δε μας δόθηκε η ευκαιρία να το παρουσιάσουμε ζωντανά, κάτι που δεν έχει συμβεί ακόμα και αναμένεται να αργήσει κι άλλο. Βέβαια, τα λάιβ για εμάς δεν αποτελούν μεγάλο θέμα, καθώς δεν είμαστε και από τις πιο δραστήριες μπάντες στο συναυλιακό κομμάτι. Λίγες και καλές. Οπότε, για την ώρα ξεχνάμε την “δια ζώσης προώθηση” και επικεντρωνόμαστε (μαντέψτε) στη διαδικτυακή. Για την ώρα καλά πάει, όμως αυτή η αποστείρωση δεν κάνει καλό σε κανέναν.
Πώς έχει επιδράσει γενικά η πανδημία στους καλλιτέχνες και τον κόσμο γενικότερα;
Ας μιλήσουμε για την Ελλάδα, μιας και εδώ έχουμε μια πλήρη εικόνα της κατάστασης. Τίποτα. Το γνωρίζαμε από παλιά, όμως τώρα η πανδημία απέδειξε πως το να είσαι καλλιτέχνης σε αυτήν τη χώρα αυτομάτως θεωρείσαι εργαζόμενος δεύτερης κατηγορίας ή και ακόμα “καθόλου εργαζόμενος”. Με κάθε τρόπο η κυβέρνηση δείχνει την απαξίωσή της προς τον καλλιτεχνικό κόσμο, ο οποίος δεν ξέρει τι του ξημερώνει. Τα καλλιτεχνικά δρώμενα έχουν παγώσει και μαζί με τους “πρωταγωνιστές” βρίσκονται σε απόγνωση πολλές ομάδες επαγγελμάτων που περιστρέφονται γύρω από αυτά. Όσοι μπόρεσαν στράφηκαν στην παρουσίαση μέσω live streaming, όμως πολλοί ήταν αυτοί που δεν ενέδωσαν και συμφωνώ πως αυτός ο νέος τρόπος θα είναι καταστροφικός τόσο για τις συνθήκες εργασίας που θα επικρατήσουν μελλοντικά, όσο και για την ίδια την τέχνη γενικότερα που αναγκαστικά θα προβεί σε “εκπτώσεις”.
.
Ποιος είναι ο ρόλος της τέχνης; Να αποτυπώνει την πραγματικότητα ή να μας δίνει μια διέξοδο απ’ αυτήν;
Καταρχάς να ξεκαθαρίσουμε πως η τέχνη είναι ένα μέρος της πραγματικότητας πλήρως εξαρτημένη από αυτήν. Ή τουλάχιστον έτσι την έχω μέσα στο κεφάλι μου. Αν δε συμβαίνει κάτι τέτοιο, τότε τη βλέπω μόνο σαν “προπαγάνδα” του συστήματος που αποσκοπεί στον αποπροσανατολισμό της κοινωνίας. Κάτι σαν το: Δεν έχεις δουλειά; Kάνε λίγη γιόγκα και θα ηρεμήσεις, αλλά μην αντιδράσεις αλλιώς όμως! Για αυτό άλλωστε χτυπούν την τέχνη και τον πολιτισμό αυτές τις μέρες.
Η τέχνη είναι εδώ για να εξηγεί πράγματα με τον τρόπο της, όμως ο ρόλος της κυρίως είναι να θέτει ερωτήματα. Είναι σαν ένας καθρέφτης συναισθημάτων έτοιμος να ραγίσει με κάθε διεισδυτική ματιά, όμως όταν τελικά σπάει, από πίσω δεν αποκαλύπτεται ένας κούφιος κόσμος, ένα κούφιο ξύλο. Ξεπροβάλλει ένας νέος καθρέφτης που αντικατοπτρίζει τη λύτρωση της ματιάς που έσπασε τον προηγούμενο. Αυτό συνεχίζεται ατέρμονα όσο αντέχει ο καθένας.
Ο καλλιτέχνης πρέπει να παίρνει θέση ή να δίνει στο κοινό γενικά ερεθίσματα και τροφή για σκέψη;
Η δική μου απάντηση σε αυτό το ερώτημα είναι πως ο καλλιτέχνης πρέπει να παίρνει θέση μέσα στην κοινωνία που κινείται. Δε γίνεται να ζει μέσα στη φούσκα της τέχνης του, γιατί στο τέλος αυτή θα είναι που θα τον πνίξει κιόλας. Βέβαια, η απόφαση είναι δίκοπο μαχαίρι για κάποιον που ζει εξ ολοκλήρου από την τέχνη του. Για παράδειγμα, αν δηλώσεις τις πολιτικές σου πεποιθήσεις είναι σίγουρο πως αυτομάτως θα χάσεις ένα μέρος του κοινού που σε ακολουθούσε χωρίς να γνωρίζει πριν για αυτές. Παρ’ όλα αυτά, ξέρεις πως είσαι ξεκάθαρος και συνεπής με το μέσα σου και πορεύεσαι τον δρόμο που έχεις διαλέξει εσύ στη ζωή σου.
Πώς επιλέξατε το συγκεκριμένο είδος; Και πώς κρίνεις την εξέλιξή του στη χώρα μας;
Νομίζω πως αυτό έγινε κάπως τυχαία και διά μέσου μιας κοινής συναυλιακής εμπειρίας που είχαμε με τα άλλα παιδιά από το συγκρότημα (πριν ακόμα υπάρξουμε μαζί) περίπου 20 χρόνια πριν. Το 2002 είχαμε βρεθεί στη συναυλία των My Dying Bride στο Ρόδον και θεωρώ πως το σοκ ήταν τόσο μεγάλο που όταν έφτασε η στιγμή να επιλέξουμε το είδος στο οποίο θα πορευτούμε η κοινή μνήμη μάς οδήγησε στο doom / death.
Όσον αφορά στην εξέλιξη του είδους στην χώρα μας τα πράγματα πάνε καλά. Τουλάχιστον από τότε που ξεκινούσαμε εμείς και με το ζόρι έβρισκες κάποια μπάντα στο είδος, τώρα τόσο από μπάντες, αλλά όσο και από κοινό οι αριθμοί έχουν αυξηθεί. Mην φανταστείτε κάτι το τεράστιο, έτσι κι αλλιώς underground ήταν και θα είναι πάντα το συγκεκριμένο είδος.
Το 2016 κάνατε μια πολύ ωραία διασκευή στο Solιtude των Candlemas, στο πλαίσιο tribute. Διασκευή με την πλήρη έννοια του όρου, καθώς αλλάξατε τόνο, τέμπο, προσθέσατε κάποιες μελωδίες, εκτός της προφανούς αλλαγής στα φωνητικά. Με ποιο σκεπτικό διαλέξατε το συγκεκριμένο κομμάτι; Τι σημαίνει διασκευάζω για εσάς; Σχεδιάζετε και άλλες τέτοιες διασκευές στο μέλλον;
H επιλογή για το κομμάτι δεν ήταν δική μας, αλλά του Metal Hammer. Μας έστειλαν μήνυμα πως ετοιμάζουν tribute για τα 30 χρόνια του Epicus Doomicus Metallicus με ελληνικές μπάντες και αν ήμασταν μέσα να διασκευάσουμε το εναρκτήριο “Solitude”. Δεν το σκεφτήκαμε καθόλου, εννοείται! Όπως είπες, στο κομμάτι αλλάξαμε πολλά πράγματα αναλόγως το μουσικό ύφος μας. Για εμάς αυτό είναι διασκευή. Να αποδίδεις ένα κομμάτι άλλου καλλιτέχνη με τρόπο που ταιριάζει στο δικό σου χαρακτήρα. Οτιδήποτε άλλο είτε δεν είναι εσύ, είτε αν πατάει πάνω στο αυθεντικό είναι μια απλή επανεκτέλεση. Για την ώρα δεν έχουμε σκεφτεί κάτι ανάλογο για το μέλλον, αλλά σίγουρα θα το κάνουμε ξανά -αν όχι ηχογραφημένα- σε κάποιο λάιβ.
Ποια ήταν η καλύτερη συνεργασία που έχετε κάνει; Και ποια σας έχει μείνει ως “απωθημένο” για το μέλλον;
Δεν ξεχωρίζω κάποια συνεργασία που έχουμε κάνει με καλλιτέχνες μέχρι στιγμής στους δίσκους μας καθώς όλες τις θεωρώ σημαντικές, απλά θα αναφέρω κάποιες από αυτές. Στον πρώτο δίσκο (Absence) είχαμε guest φωνητικά σε δύο κομμάτια από δύο κορυφαίους του είδους. Τον Thomas A.G. Jensen από Saturnus και τον Jonathan Théry από Ataraxie. Στο Waters of Lethe προτιμήσαμε στο μουσικό μέρος να μην έχουμε κάποια συνεργασία, όμως τη μίξη και το master ανέλαβε ο Greg Chandler από Esoteric και το αποτέλεσμα ήταν εντυπωσιακό. O ίδιος έκανε και το master στο Vespers, στο οποίο είχαμε επίσης συνεργασία με τον Νίκο Σπανάκη (aka Wrath από Dodsferd) που μας χάρισε τη φωνή του στο κομμάτι Verge. Tέλος, στον ίδιο δίσκο ο Kώστας Πετράκης έπαιξε κρητική λύρα στα κομμάτια “Τowards the Land of Deception” και “The Judas Tree”, δίνοντάς τους την ατμόσφαιρα που επιθυμούσαμε.
Κάποιο απωθημένο για συνεργασία δε θα έλεγα πως έχουμε, αλλά ποιος δε θα ήθελε ένα riff του Tony Iommi στη μουσική του;
Ποια είναι η συναυλία που δώσατε και σου έχει εντυπωθεί περισσότερο;
Από όλες τις συναυλίες που έχουμε δώσει κάτι έχω να θυμάμαι. Θα αναφέρω όμως δύο που έχουν αποτυπωθεί μέσα στην ψυχή και το μυαλό μου για διαφορετικούς λόγους. Η μία είναι η πρώτη μας ζωντανή εμφάνιση πίσω στο 2004 στον “Αέρα” στην Πετρούπολη, μόνο και μόνο λόγω του άγχους που μου δημιουργεί η θύμηση εκείνης της εμφάνισης. Η δεύτερη δεν είναι άλλη από τη συναυλία στο Gagarin μαζί με τους My Dying Bride τον Γενάρη του 2010. Η σημασία αυτής της εμφάνισης είναι αυτονόητη, καθώς οι Βρετανοί αποτελούν την κύρια επιρροή στη μουσική μας και αποτέλεσε την εκπλήρωση -ας πούμε- ενός παιδικού ονείρου.
Οι Shattered Hope βλέπουν ελπίδα στον σημερινό κόσμο;
Αν και το όνομα δε συνάδει με αυτό, η απάντηση είναι θετική. Δε γίνεται να μη βλέπουμε ελπίδα και να συνεχίζουμε σε αυτόν τον κόσμο. Προσοχή όμως. Όχι ελπίδα… ουρανοκατέβατη, αλλά εκείνη που η κοινωνία φτιάχνει και φροντίζει να τη διατηρεί μέσω των αγώνων της για καλύτερη ζωή, δικαιοσύνη και ισότητα. Δύσκολο, αλλά όσο οι άνθρωποι αγωνίζονται τίποτα δεν έχει χαθεί.
Ευχαριστούμε πολύ για το βήμα που μας δώσατε. Καλή συνέχεια!
