Σωκράτης Μάλαμας – Άκης Πάνου: Φυσώντας μια φωτιά που σιγοκαίει

Η κιθάρα είναι το κατεξοχήν μουσικό όργανο που συνοδεύει τις παρέες. Όταν η κιθάρα αρχίζει να παίζει, τότε η παρέα σφίγγεται γύρω από τον μουσικό σαν μια παλλόμενη, γεμάτη αίμα, καρδιά, και οι νότες δημιουργούν ζωντανές εικόνες και ζεστά συναισθήματα, ικανά να αντιστρέψουν το γκρίζο της καθημερινότητας και σα βάλσαμο να επουλώσουν κάθε αμυχή της ψυχής.

Όταν το 2002 ο Γεράσιμος Ανδρεάτος ηχογράφησε 16 τραγούδια του Άκη Πάνου, που επέλεξε αλλά δεν κατέστη δυνατό να ερμηνεύσει ο μέγιστος λαϊκός βάρδος Στέλιος Καζαντζίδης, σε ενορχηστρώσεις του δεξιοτέχνη του μπουζουκιού, Μανώλη Καραντίνη, ξαφνιαστήκαμε ευχάριστα από τον πρωταγωνιστικό ρόλο που ο ενορχηστρωτής ανέθεσε στην κιθάρα και ταυτόχρονα την παντελή απουσία του μπουζουκιού σε κάποια από αυτά. Το αποτέλεσμα δικαίωσε τον Καραντίνη, που έδειξε ότι ένα μεγάλο έργο αν προσεγγιστεί με σεβασμό μπορεί να διαβαστεί και κυρίως να αποδοθεί και με άλλη ματιά από αυτή του δημιουργού, αποφεύγοντας τα παραστρατήματα και τις κακοποιήσεις που επιφέρουν συχνά στο πρωτότυπο κάποιες λεγόμενες «διασκευές»…

Σωκράτης Μάλαμας – Άκης Πάνου: Φυσώντας μια φωτιά που σιγοκαίει

Ο Σωκράτης Μάλαμας δε χρειάζεται συστάσεις. Η πορεία του, τόσα χρόνια, μέσα από πολλές συνεργασίες και, κυρίως αυτό, αμέτρητα  δικά του υπέροχα τραγούδια, είναι το διαβατήριο που του δίνει το δικαίωμα να ταξιδεύει σε κάθε γωνιά του ελληνικού μουσικού γίγνεσθαι και να «συναντά» αυτούς που έχτισαν και στέριωσαν το αληθινό λαϊκό τραγούδι. Το κάνει με γνώση, με σεβασμό και αγάπη στους μεγάλους δημιουργούς, είτε στα πάλκα και στις σκηνές όπου εμφανίζεται, είτε στο στούντιο. Και με έναν ενθουσιασμό που, συνοδεύοντας τα αναμφισβήτητα ερμηνευτικά του χαρίσματα, συναρπάζει τον ακροατή με την αμεσότητα, την καθαρότητα και την απλότητα προθέσεων και αποτελέσματος.

Τι καλύτερο, λοιπόν, από μια κιθάρα; Μα, δυο κιθάρες…

Εδώ και λίγο καιρό άρχισαν να κυκλοφορούν στο διαδίκτυο μια σειρά από μουσικά βίντεο που φέρουν τον τίτλο «Τα σκέτα» και στα οποία ο Σωκράτης Μάλαμας ερμηνεύει τραγούδια του Άκη Πάνου. Και τι δεν κάνω, και Του κόσμου το περίγελο, που πρωτοτραγούδησε ο τεράστιος Στράτος Διονυσίου, Ασφαλώς και δεν πρέπει, που σφράγισε με την ερμηνεία της η μεγάλη κυρία του λαϊκού τραγουδιού Βίκυ Μοσχολιού και το εμβληματικό Το θολωμένο μου μυαλό, του τιτάνα Στέλιου Καζαντζίδη, είναι τα τραγούδια που έχουν κυκλοφορήσει μέχρι τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές.

Μια φωνή, του Σωκράτη, και δυο κιθάρες, του ίδιου και του εξαιρετικού κιθαριστή (και συνθέτη, παραγωγού και ενορχηστρωτή) Δημήτρη Λάππα, αναγεννούν τα τραγούδια του αξέχαστου λαϊκού δημιουργού, που γράφτηκαν πριν από δεκαετίες, αγαπήθηκαν από τον κόσμο και μεταλαμπαδεύονται από γενιά σε γενιά. Πρόκειται για μια απόδοση τιμής, όπως λέει ο Σωκράτης, σε έναν από τους μεγάλους που με τα τραγούδια τους «μου έδωσαν τη δυνατότητα να «βγάλω μεροκάματο» όπως λέμε στην πιάτσα, για είκοσι χρόνια περίπου, στα μαγαζιά της νύχτας ως κιθαρίστας και τραγουδιστής».

Να μη παρερμηνευτεί το «αναγεννούν». Οι νέες εκτελέσεις των τραγουδιών λειτουργούν σαν φύσημα σε μια φωτιά που σιγοκαίει… Το λαϊκό τραγούδι ζει, είναι εδώ κι αντιστέκεται σε πείσμα των καιρών, των εχθρών, και των σκουπιδιών. Ο Σωκράτης Μάλαμας εκπλήσσει ερμηνεύοντας Άκη Πάνου, ακόμα και τους πιο πιστούς ακροατές του. Η δωρική, χωρίς φιοριτούρες ερμηνεία του προσδίδει στις επανεκτελέσεις των υπέροχων αυτών τραγουδιών τον πλούτο της απλότητας που δυσκολευόμαστε να βρούμε στην εποχή μας, πραγματικό νόημα στη λέξη λιτότητα κι ένα αληθινό άγγιγμα ψυχής στον ακροατή. Τα ίδια τα τραγούδια άλλωστε είναι φτιαγμένα με άφθαρτα υλικά, που αντέχουν στο χρόνο και δεν έχουν ανάγκη από δήθεν νεωτερισμούς και άλλα μερεμετίσματα, ούτε κολλάει πάνω τους η χρυσόσκονη του μάρκετινγκ των εταιρειών… Τραγούδια που δραπέτευσαν από την εποχή στην οποία γράφτηκαν, πέρασαν στη σφαίρα του διαχρονικού και θα ταξιδεύουν αιώνια, σαν τον έρωτα, τα κοινά, και τα πάθη των ανθρώπων.

Οι δυο κιθάρες στέκονται θαυμάσια στο ύψος των περιστάσεων, «ντύνοντας» τη φωνή του Σωκράτη, που σμιλεύεται και ωριμάζει με το πέρασμα του χρόνου πατώντας πάντα στα ακούσματα του ρεμπέτικου και του λαϊκού τραγουδιού που τον καθόρισαν σαν καλλιτέχνη. Ο Σωκράτης τιμάει αυτά τα ακούσματα. Όπως ο σκέτος καφές το πρωί, ένα ούζο ξεροσφύρι μετά τον κάματο της μέρας, δίπλα στη θάλασσα, κι ο καπνός ενός άφιλτρου που σκίζει τα σκοτάδια της νύχτας, «Τα σκέτα» του Σωκράτη Μάλαμα περιέχουν όλη τη γεύση και τα αρώματα του κλασικού, του διαχρονικού, του παντοτινού.

Σημαντική η συμβολή του Σωκράτη στο να φέρει σε επαφή τους νεότερους με το αληθινό λαϊκό τραγούδι, παρακινώντας τους να το ψάξουν, και να ανακαλύψουν τον πλούτο του, ανάμεσα στα βουνά σκουπιδιών που μας πνίγουν…

Τα βίντεο είναι αποτέλεσμα προσεγμένης δουλειάς που συνάδει με το πνεύμα του όλου εγχειρήματος.

Πρόκειται για μια ευχάριστη έκπληξη, μια μουσική συνάντηση που όπως όλα δείχνουν – και το ευχόμαστε – θα έχει συνέχεια και με άλλα τραγούδια.