Τα χρόνια περνούν, τα τραγούδια όχι: «Δρόμος δίχως σύνορα»
Ανάμεσα στα αμέτρητα τραγούδια που ηχογράφησαν οι δυο μεγάλοι ερμηνευτές Π. Γαβαλάς και Στ. Καζαντζίδης, υπάρχουν ορισμένα που ηχογραφήθηκαν με τις δυο φωνές και των δυο, όπως το «Δρόμος δίχως σύνορα» των Γιώργου Κατσαρού – Πυθαγόρα.
Στέλιος Καζαντζίδης και Πάνος Γαβαλάς. Πάνος Γαβαλάς και Στέλιος Καζαντζίδης. Δυο τεράστιες φωνές, δυο μεγάλες «σχολές» του λαϊκού τραγουδιού, ερμήνευσαν και οι δυο αμέτρητα τραγούδια, πολλά από τα οποία θα τραγουδιούνται όσα χρόνια κι αν περάσουν. Κοντά στην ηλικία οι δυο ερμηνευτές, πέντε χρόνια μεγαλύτερος ο Πάνος Γαβαλάς, που γεννήθηκε μια μέρα σαν σήμερα, το 1926, μα έφυγε πρόωρα χτυπημένος από τον καρκίνο στα 62 του χρόνια. Η μικρή διαφορά στην ηλικία είναι αντίστοιχη και του χρόνου που ο καθένας μπήκε στη δισκογραφία. Ανάμεσα στα τραγούδια που ερμήνευσαν υπάρχουν και κάποια που ηχογραφήθηκαν με τις φωνές και των δυο. Άλλα πρώτα με τη φωνή του Πάνου Γαβαλά και άλλα αντίστροφα.
Το 1964 ο Πάνος Γαβαλάς ηχογραφεί το τραγούδι «Δρόμος δίχως γυρισμό» σε μουσική Γιώργου Κατσαρού και στίχους Πυθαγόρα. Ένα όμορφο τραγούδι που το μοτίβο του θυμίζει τη μεγάλη επιτυχία «Κάθε λιμάνι και καημός», των ίδιων δημιουργών, που είχε προηγηθεί δισκογραφικά, αλλά διατηρεί τη δική του ταυτότητα και δυναμική. Δεύτερη φωνή στον Γαβαλά κάνει η σημαντική τραγουδίστρια Ρία Κούρτη, με την οποία αποτέλεσαν για δεκαετίες ένα από τα πιο δημοφιλή ντουέτα του λαϊκού τραγουδιού.
Τα χρόνια περνούν, τα τραγούδια όχι: «Δρόμος δίχως σύνορα»
Δεν με κρατάει τίποτα κι είν’ ανοιχτός ο δρόμος
όταν πονάει η καρδιά κάβους πελάγη και βουνά
δεν λογαριάζει ο πόνος.Το δρόμο δίχως σύνορα ο έρωτας τον κάνει
κι αυτοί που αγαπήσανε και τα βουνά γκρεμίσανε
και φτάσανε στο τέρμα του που ο καημός δεν φτάνει.Αν με πονάς προχώρησε κι αν μ’ αγαπάς κρατήσου
και μες στο δρόμο της ζωής αν μπει εμπόδιο κανείς
του δείχνεις την πληγή σου.
Την ίδια χρονιά, δηλαδή το 1964, το «Δρόμος δίχως σύνορα» ηχογραφείται σε άλλη εταιρεία με τις φωνές ενός αχτύπητου ντουέτου της εποχής, του Στέλιου Καζαντζίδη και της Μαρινέλλας. «Σεμνός και μετρημένος συνάδελφος, δημιούργησε με την ερμηνεία του τη δική του Σχολή στο λαϊκό τραγούδι. Εργάστηκε σκληρά για δεκαετίες ολόκληρες και έφυγε από κοντά μας σα έφηβος που ήθελε ακόμη να προσφέρει πολλά», θα πει ο Στέλιος Καζαντζίδης για τον Πάνο Γαβαλά, λίγο μετά τον θάνατο του δεύτερου, στις 3 του Δεκέμβρη 1988. Μια δήλωση που, αφήνει στην άκρη ανταγωνισμούς και «κακίες» του επαγγέλματος και τιμά και τον ίδιο τον Καζαντζίδη.
Τα χρόνια περνούν, τα τραγούδια όχι… Τι κι αν γράφτηκαν πριν από πολλά χρόνια, κάποια τραγούδια συνεχίζουν να συγκινούν τους ανθρώπους ανεξαρτήτως ηλικίας, να τους συντροφεύουν στις μικρές και μεγάλες στιγμές της ζωής, να εκφράζουν τις αγωνίες, τον πόνο και τα όνειρά τους, να εμπνέουν τους αγώνες τους.
Η στήλη, χωρίς να διεκδικεί το αλάθητο ή τον τίτλο του «ειδικού», φιλοδοξεί να «παίξει» τραγούδια που γράφτηκαν για τον έρωτα, την αγάπη, το μεροκάματο, τη μετανάστευση, τον αγώνα για λευτεριά και για καλύτερη ζωή. Τραγούδια που γράφτηκαν από ποιητές, αλλά κι από δημιουργούς, που δεν διάβασαν ποτέ στη ζωή τους ποίηση… Ανασκαλεύοντας το παρελθόν και ψηλαφώντας την ιστορία τους, πότε γράφτηκαν, σε ποιες συνθήκες, από ποιους πρωτοτραγουδήθηκαν, ποιοι τα τραγουδούν στις μέρες μας.
Χωρίς διαχωρισμούς, χωρίς αποκλεισμούς, τραγούδια ελληνικά και «ξένα», με γνώμονα ότι, εκτός από το να θυμίζουν εικόνες από το παρελθόν, συναρπάζουν τις αισθήσεις, γεννούν συναισθήματα, μας εμπνέουν και μας συγκινούν σήμερα.
Τα χρόνια περνούν, τα τραγούδια όχι… Ακούστε τα όλα εδώ.
