Τα χρόνια περνούν, τα τραγούδια όχι: «Ζεστά ποτά» – Χάρης και Πάνος Κατσιμίχας
Από το 1985 που μας συστήθηκαν με τα “Ζεστά ποτά”, έως το 2015 και μέχρι σήμερα, οι Κατσιμιχαίοι έγιναν φίλοι, αδελφοί, συνοδοιπόροι, συμπαραστάτες στην καθημερινότητά μας, στις μικρές και σημαντικές στιγμές μας. Πόσο μακριά έβλεπε, λοιπόν, ο αξέχαστος Μανώλης Ρασούλης,..
«Παλεύει το ποτάμι στη θάλασσα να βγει
κι ο ποιητής γυρεύει τη μούσα του να βρει
το κύμα ψάχνει να `βρει την άκρη του γιαλού
κι εγώ γυρεύω εσένανε, εσένανε που μ’ έστησες ξανά στο ραντεβού…»
Με αυτούς τους στίχους ξεκινάει το «Ρίτα – Ριτάκι», το εμβληματικό και όσως διασημότερο τραγούδι των «Κατσιμιχαίων». Κι είναι λες σα να περιγράφουν την οδύσσεια που πέρασε ο πρώτος τους δίσκος «παλεύοντας να βγει» στο στούντιο κι από κει στα πικάπ και τα κασετόφωνά μας. Σα να μιλάνε για το πρώτο ραντεβού μας με τους δίδυμους τραγουδοποιούς από το Μπραχάμι, που διαρκώς αναβαλλόταν, χωρίς να φταίμε εμείς, αλλά ούτε κι οι ίδιοι, και που εξαιτίας του κακού μπλεξίματος με τα γρανάζια των δισκογραφικών εταιρειών λίγο έλειψε να τα παρατήσουν και να μην έρχονταν ίσως ποτέ στο ραντεβού μας…
Ο δίσκος “Ζεστά ποτά”
Είναι Φλεβάρης του 1985, όταν κυκλοφορούν τα «Ζεστά ποτά», ο πρώτος δίσκος των αδελφών Χάρη και Πάνου Κατσιμίχα. «Είμαι χαρούμενος και περήφανος που επιτέλους βγαίνουν τα τραγούδια του Χάρη και του Πάνου, μετά από τόσα χρόνια αντιξοοτήτων και αρνήσεων. Ακόμα, γιατί με το κατά δύναμιν συνέβαλα κι εγώ – I like – και αν μου επιτρέπουν τα παιδιά, τ’ αφιερώνω σ’ όλους τους καρμίρηδες από κάρμα, που αρνήθηκαν να τα βγάλουν, τους παράγοντες που αλαζόνιουσλυ καθυστέρησαν αυτή τη δουλειά, χωρίς να ξέρουν ότι η δουλειά ψηνόταν και γινόταν νοστιμότερη όσο αργούσε και πιο επικίνδυνη για τον αριβισμό στο χώρο της δισκογραφίας. Σ’ αυτούς αφιερώνεται, γιατί αυτοί χρειάζονται μια συμπαράσταση τώρα στο συνεχές down τους», σημειώνει με τον δικό του μοναδικό τρόπο στο οπισθόφυλλο ο Μανώλης Ρασούλης, που, όπως φαίνεται, υπήρξε για τους νιόβγαλτους τραγουδοποιούς κάτι πιο σημαντικό από απλός παραγωγός του πρώτου τους δίσκου. Η διορατικότητα του Ρασούλη και η πίστη του στο ταλέντο και την ποιότητα του Χάρη και του Πάνου αποτυπώνεται στην παρακάτω παράγραφο του ίδιου σημειώματος, όπου ο αγαπημένος στιχουργός δεν τσιγκουνεύεται λόγια και – κυρίως – αισθήματα: «Στην περίπτωση Χάρη-Πάνου να γίνω διόδιο, πύλη, χαλί, να μπούσι σ’ αυτή τούτην την εμπειρία. Είναι από καλή στόφα, ανοιχτό μυαλό κι ανοιχτή καρδιά, όταν συζητάμε νύχτες επί νυχτών για τις περιπέτειες του μυθικού ετούτου ταξιδιού, πίνοντας τσάι, καφέ και… ονειροδρομώντας. Σίγουρα, τέτοιες υπάρξεις-χερουβείμ θα ’χει ο Θεός να του τραγουδάνε. Αισθάνομαι δε ότι μάλλον έληξε και μένα η αποστολή μου κι η καριέρα μου γενικώς σαν παραγωγού»!
Το εξώφυλλο του πρώτου δίσκου των Χάρη και Πάνου Κατσιμίχα, «Ζεστά ποτά» (1985). Σχεδιασμός: Ντόρα Ρίζου – Φωτογραφία: Henri-Paul Coulon
Μπορούμε να υποθέσουμε τους λόγους που Χάρης και Πάνος δεν τα παράτησαν. Από τη μια η σημαντική συμβολή του ασυμβίβαστου Μανώλη Ρασούλη που πίστεψε σ’ αυτούς και έκανε προσωπική υπόθεση την κυκλοφορία του δίσκου. Από την άλλη η στήριξη κάποιων ανθρώπων του χώρου της δισκογραφίας που «έβλεπαν» μακρύτερα από τη μύτη τους κι από την τσέπη των εργοδοτών τους, όπως ο αξέχαστος Μάνος Ξυδούς, έδωσε στους νεαρούς τραγουδοποιούς δύναμη να συνεχίσουν (οι Κατσιμιχαίοι ανταποδίδοντας αφιέρωσαν στο Μάνο τον «Φάνη», το τρίτο τραγούδι της πρώτης πλευράς του δίσκου). Κυρίως όμως το ορμητικό ποτάμι της δημιουργικής έμπνευσης που γεννούσε κύματα στίχους και μουσικές, φτιάχνοντας «χειροποίητα» τραγούδια που μιλούσαν και συνεχίζουν να μιλούν κατευθείαν στις ψυχές. Ένα ποτάμι που κανένα εμπόδιο δεν ήταν ικανό να σταθεί με αξιώσεις απέναντί του και να το ανακόψει…
Τα χρόνια περνούν, τα τραγούδια όχι: «Ζεστά ποτά» – Χάρης και Πάνος Κατσιμίχας
«Παίξε βραχνή μου φυσαρμόνικα», «Προσωπικές οπτασίες», «Φάνης», «Τις Κυριακές από παιδί τις σιχαινόμουνα», «Μια βραδιά στο λούκι», «Ρίτα-Ριτάκι», «Για ένα κομμάτι ψωμί», «Υπόγειο», «Κορίτσια της συγνώμης», «Γέλα πουλί μου, γέλα», είναι οι τίτλοι των 10 τραγουδιών του δίσκου. Τραγούδια-βουτιές στην εσωτερική αναζήτηση, άλλα βαμμένα με τα μελαγχολικά χρώματα της απώλειας και άλλα γεμάτα ελπίδα. Τραγούδια που μιλούν για ανεκπλήρωτους έρωτες και χαμένες αγάπες, αλλά και κάποια με σαφείς αναφορές σε διαχρονικά προβλήματα που ταλανίζουν την ελληνική κοινωνία, όπως η ανεργία, ο κοινωνικός αποκλεισμός, και συνολικά η εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο. Δέκα κλασικά πια τραγούδια που για το καθένα ξεχωριστά θα μπορούσε να γραφτεί ένα μικρό αφιέρωμα. Ο Χάρης και ο Πάνος έγραψαν τους στίχους των εννιά και μελοποίησαν το «Υπόγειο», ένα υπέροχο ποίημα της «ραψωδού της Αντίστασης» Ρίτας Μπούμη – Παπά, στην «ολοζώντανη μνήμη» της οποίας αφιερώνουν το τραγούδι.
«Έξω από κάποιο βενζινάδικο της γειτονιάς μας, υπάρχει ένα αυτόματο μηχάνημα με αναψυκτικά και καφέδες. Είναι το στέκι μας, κάτι σαν υπαίθριο καφενείο για δύο, εκεί που καταλήγουν πάντα οι μεταμεσονύχτιες βόλτες και συζητήσεις μας, εδώ και χρόνια. Τα δέκα τραγούδια του δίσκου φτιάχτηκαν από το 1977 (Φάνης) μέχρι και το 1984, και η φωτογραφία του εξωφύλλου είναι κατά κάποιο τρόπο το ενδέκατο, αφού περιέχει και τον έμμεσο τίτλο του δίσκου ΖΕΣΤΑ ΠΟΤΑ». Ευχαριστούμε πολύ τους φίλους μας Γιάννη [Σπάθα] και Νίκο [Αντύπα] που μας βοήθησαν να δώσουμε στα τραγούδια αυτά την τελική τους μορφή και ατμόσφαιρα. Χάρης – Πάνος»
Ο δίσκος “Ζεστά ποτά 30 χρόνια μετά” (2015)
Από το 1985 που μας συστήθηκαν με τα “Ζεστά ποτά”, έως το 2015 και μέχρι σήμερα, οι Κατσιμιχαίοι έγιναν φίλοι, αδελφοί, συνοδοιπόροι, συμπαραστάτες στην καθημερινότητά μας, στις μικρές και σημαντικές στιγμές μας. Με τα τραγούδια τους μεγάλωσαν ήδη δυο γενιές, κι όσο αν τα τελευταία χρόνια σπανίζουν οι εμφανίσεις τους και μας λείπουν, δεν θα πάψουν να αποτελούν ένα κομμάτι της ύπαρξής μας, ένα μέρος αυτού που και οι ίδιοι έβαλαν το χεράκι τους για να διαμορφωθεί στο πέρασμα του χρόνου.
«Ζεστά ποτά»: Μανώλης Ρασούλης (παραγωγή), Νίκος Αντύπας και Γιάννης Σπάθας (έπαιξαν όλα τα όργανα – ενορχήστρωση), Φίλιππος Τσεμπερούλης (Σαξόφωνο), Χρήστος Μπαρλάς (ακορντεόν), Χάρης και Πάνος Κατσιμίχας.
Πόσο μακριά έβλεπε, λοιπόν, ο αξέχαστος Μανώλης Ρασούλης, όταν το 1985 έγραφε στο οπισθόφυλλου του δίσκου, εκφράζοντας περισσότερο τη βεβαιότητά του, παρά ευχή: «Η τραγουδοποιία είναι ένας καθρέφτης ή το νησί της Κίρκης. Αν δεν ενδιαφέρεσαι για το είναι σου, είναι εύκολο να υποκύψεις. Σε τρώνε οι μορφές – γκρέμλινς. Στον γοητευτικό κι επικίνδυνο κόσμο των υπερούσιων θείων μπουρμπουληθρών που ονομάζονται τραγούδια, έχω τους λόγους μου να πιστεύω και να ελπίζω πως θα διατηρήσουν το φυσικό τους βελούδινο νακ και νάναι πάντα στο στόμα τους το τραγούδι της ζωής και μοιραία η ηχώ του: τα τραγούδια της έκφρασης»…
“Έχει τους νόμους τους αυτή η ιστορία,
δεν φτάνει μόνο η δουλειά…”
Τα χρόνια περνούν, τα τραγούδια όχι… Τι κι αν γράφτηκαν πριν από πολλά χρόνια, κάποια τραγούδια συνεχίζουν να συγκινούν τους ανθρώπους ανεξαρτήτως ηλικίας, να τους συντροφεύουν στις μικρές και μεγάλες στιγμές της ζωής, να εκφράζουν τις αγωνίες, τον πόνο και τα όνειρά τους, να εμπνέουν τους αγώνες τους.
Η στήλη, χωρίς να διεκδικεί το αλάθητο ή τον τίτλο του «ειδικού», φιλοδοξεί να «παίξει» τραγούδια που γράφτηκαν για τον έρωτα, την αγάπη, το μεροκάματο, τη μετανάστευση, τον αγώνα για λευτεριά και για καλύτερη ζωή. Τραγούδια που γράφτηκαν από ποιητές, αλλά κι από δημιουργούς, που δεν διάβασαν ποτέ στη ζωή τους ποίηση… Ανασκαλεύοντας το παρελθόν και ψηλαφώντας την ιστορία τους, πότε γράφτηκαν, σε ποιες συνθήκες, από ποιους πρωτοτραγουδήθηκαν, ποιοι τα τραγουδούν στις μέρες μας.
Χωρίς διαχωρισμούς, χωρίς αποκλεισμούς, τραγούδια ελληνικά και «ξένα», με γνώμονα ότι, εκτός από το να θυμίζουν εικόνες από το παρελθόν, συναρπάζουν τις αισθήσεις, γεννούν συναισθήματα, μας εμπνέουν και μας συγκινούν σήμερα.
Τα χρόνια περνούν, τα τραγούδια όχι… Ακούστε τα όλα εδώ.
