Τα χρόνια περνούν, τα τραγούδια ταξιδεύουν: «Να η καρδιά μου πέταξε, κόκκινος χαρταετός…» – Μουσικές και τραγούδια για χαρταετούς
Ο χαρταετός εκτός από παράδοση και παιχνίδι αποτελεί πηγή έμπνευσης για μορφές Τέχνης όπως η μουσική και το τραγούδι.
Ο χαρταετός είναι ένα έθιμο που έρχεται από τα βάθη του χρόνου και υποδηλώνει την ανάταση και την κάθαρση της ψυχής μετά το διονυσιακό ξεφάντωμα της Αποκριάς. Κάθε Καθαρή (ή Καθαρά) Δευτέρα έχει την τιμητική του. Το ίδιο ισχύει και φέτος, έστω και σε μικρότερο βαθμό, καθώς η πανδημία και τα περιοριστικά μέτρα στις μετακινήσεις λόγω κορονοϊού επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό το έθιμο και – σε κάποιους – τη γιορταστική διάθεση.
Όλα τα προηγούμενα χρόνια τέτοια μέρα άνθρωποι κάθε ηλικίας και προπαντός μικρά παιδιά ξεχύνονταν στις εξοχές και στα πάρκα και τις πλατείες των πόλεων για να γιορτάσουν τα Κούλουμα και να «πετάξουν» τον χαρταετό. Αν γυρίσουμε περισσότερο το χρόνο προς τα πίσω θα δούμε ότι η κατασκευή του χαρταετού συγκινούσε πολλά παιδιά και γονείς, που ξεδίπλωναν όλη τη φαντασία, τη δημιουργικότητα και βέβαια την τεχνική τους, για να κατασκευάσουν τον πιο όμορφο, πιο εντυπωσιακό και πιο ταξιδευτή χαρταετό.
Ο χαρταετός εκτός από παράδοση και παιχνίδι αποτελεί πηγή έμπνευσης για μορφές Τέχνης όπως η μουσική και το τραγούδι.
“Χαρταετός” του Γιάννη Μαγγανάρη
«Οι χαρταετοί» του Μίκη Θεοδωράκη είναι η μελωδία που ίσως έρχεται πρώτη στο μυαλό όλων μια μέρα σαν αυτή. Γράφτηκε για τη θεατρική παράσταση «Η γειτονιά των αγγέλων» του Ιάκωβου Καμπανέλλη, που ανέβηκε στο θέατρο «Κοτοπούλη-Rex» τον Οκτώβρη του 1963, με τους Τζένη Καρέζη, Νίκο Κούρκουλο, Διονύση Παπαγιαννόπουλο και άλλους γνωστούς ηθοποιούς. Στον δίσκο με τη μουσική και τα τραγούδια της παράστασης ακούγεται το μπουζούκι του μεγάλου λαϊκού συνθέτη και σπουδαίου παίκτη Γιώργου Ζαμπέτα.
Το 1984 ο Δημήτρης Μητροπάνος ερμηνεύει το τραγούδι «Ο χαρταετός» σε μουσική Απόστολου Καλδάρα και στίχους Β. Μπουσιώτη. Ο μεγάλος λαϊκός συνθέτης υπογράφει τη μουσική στα 12 τραγούδια του δίσκου με τίτλο «Όταν μιλούν τα τέλια», με τον Μητροπάνο να ερμηνεύει τα εννιά και την Κατερίνα Στανίση τρία.
«Εγώ είμ’ ένας χαρταετός και απ’ τ’ ουρανού τα βάθη
τ’ ανθρώπινα τα λάθη τα βλέπω και γελώ…»
«Ο χαρταετός» είναι ο τίτλος ενός όμορφου και μάλλον άγνωστου τραγουδιού που ερμηνεύει ο Δημήτρης Ζευγάς στο δίσκο «Του έρωτα τ’ αντάρτη» που κυκλοφόρησε το 1974. Ο Δ. Ζευγάς υπήρξε ένας πολύ καλός τραγουδιστής που στα λίγα χρόνια που έζησε (σκοτώθηκε σε τροχαίο δυστύχημα το 1980, σε ηλικία 34 ετών) πρόλαβε ν αφήσει το αποτύπωμά του στο καλό ελληνικό τραγούδι. Ο δίσκος περιέχει 12 κομμάτια σε στίχους του Άκου Δασκαλόπουλου, τη μουσική των οποίων έγραψαν ο Μιχάλης Τερζής και ο Αμάραντος Αμαραντίδης (από έξι ο καθένας). Εκτός από την Δημήτρη Ζευγά ερμηνεύουν η Ελένη Βιτάλη και η Πόπη Αστεριάδη. Η μουσική του «Χαρταετού» ανήκει στον Μιχάλη Τερζή.
«Έλα να με δεις πάνω στον αϊτό, φύσηξε να δεις πώς θα σε κρατώ
λίγο πιο ψηλά πάνω στην καρδιά του, ψεύτικα χαρτιά ο παλιόκοσμος…»
Ο Δημήτρης Ζευγάς ερμηνεύει 5 τραγούδια σε έναν ακόμα αξιόλογο αλλά άγνωστο σήμερα δίσκο, που κυκλοφόρησε το 1970 με τίτλο «Γειτονιές: Αθήνα – Θεσσαλονίκη 12 καρτ ποστάλ». Τα δώδεκα τραγούδια υπογράφουν ο Θόδωρος Τζίφας (μουσική) και ο Κώστας Κινδύνης (στίχοι). Ένα από τα εφτά στο σύνολο που ερμηνεύει η Ρένα Κουμιώτη έχει τίτλο «Η αγάπη μας χαρταετός».
«Την αγάπη μας, χαρταετό, την πετάξαμε στον Υμηττό
ένα δειλινό, μια Καθαρή Δευτέρα…»
Ο χαρταετός… σκισμένος όμως αυτή τη φορά, έδωσε έμπνευση στον Παντελή Ροδόστογλου, μπασίστα της θρυλικής μπάντας «Διάφανα Κρίνα». Το τραγούδι «Σκισμένος χαρταετός» εμπεριέχεται στο δίσκο των Διάφανων Κρίνων « Ό,τι απέμεινε από την ευτυχία» που δανείστηκε την ονομασία του από το ομότιτλο διήγημα του Φράνσις Σκοτ Φιτζέραλντ. Τη μουσική του τραγουδιού υπογράφει η μπάντα και το ερμηνεύει μοναδικά ο αξέχαστος Θάνος Ανεστόπουλος.
«Πάνω σε ό,τι με κάνει κι υποφέρω
γελώντας πέφτω σαν σκισμένος χαρταετός…»
«Χαρταετοί» είναι ο τίτλος του τραγουδιού που ακούμε από την Παιδική Χορωδία Σπύρου Λάμπρου. Τους στίχους έγραψε η Ευαγγελία Καρατσόρη, τη μουσική ο Σπύρος Λάμπρου και εμπεριέχεται στο ομότιτλο άλμπουμ.
«Ελάτε να πετάξουμε χαρταετούς ψηλά
τον ήλιο να κοιτάξουμε για πρώτη μας φορά…»
«Χαρταετός» τιτλοφορείται το CD Single του Μανώλη Φάμελλου, που κυκλοφόρησε το 2002. Ο δημοφιλής τραγουδοποιός εμπνέεται από τον χάρτινο πρωταγωνιστή για να πλέξει μια τρυφερή ιστορία που ακροβατεί ανάμεσα στο φως του έρωτα και την πληγή της απώλειας.
«Ήρθες και στο δρόμο μου φώτισε ο ουρανός
να η καρδιά μου πέταξε, κόκκινος χαρταετός…»
«Χαρταετός» είναι ο τίτλος και του ζεϊμπέκικου που ακούμε από την υπέροχη λαϊκή φωνή φωνή του Θέμη Αδαμαντίδη. Σε μουσική Βασίλη Σδούκου και στίχους Γιάννη Νικολαΐδη, από τον δίσκο του «Συνήθης ύποπτος» (2002).
«Δεν είμαι τώρα αετός, είμαι φτηνός χαρταετός
σε ηλεκτροφόρα σύρματα πιασμένος…»
Κάνοντας βουτιά στο χρόνο φτάνουμε ως το 1977. Εκείνη τη χρονιά η μουσική συνύπαρξη του Κώστα Χατζή με τον Δάκη και την Ελπίδα «αποτυπώνεται» στα αυλάκια ενός δίσκου βινυλίου που φέρει τον τίτλο «Ελπίδα – Δάκης στου Κώστα Χατζή». Πρόκειται για ζωντανή ηχογράφηση παράστασής τους στη μπουάτ «Σκορπιός», στις 15 του Μάρτη 1977, στην οποία ο σπουδαίος τραγουδοποιός ερμηνεύει δικές του συνθέσεις παρέα με δυο από τους πιο αξιόλογους εκπροσώπους του ελληνικού τραγουδιού, που διέπρεψαν τις δεκαετίες του 1970 και 1980. «Ο χαρταετός» γράφτηκε από τη μεγάλη στιχουργό Σώτια Τσώτου, που συνεργάστηκε σε πολλούς δίσκους με τον Κώστα Χατζή.
«Σε λάθος χέρια δυστυχώς έπεσε ο χαρταετός
αποστολεύς ένας φτωχός και ο παραλήπτης πιο φτωχός…»
Τον τίτλο «Χαρταετός» φέρει το τραγούδι που υπογράφουν η Έρρικα Μαλανδρινού (στίχοι) και ο Αδριανός Νόνης (μουσική) και ερμηνεύει μαγικά η Λιζέτα Καλημέρη.
«Ντύνομαι κόλες και χαρτί και βλέπω τ’ όνειρό σου
εσύ θα είσαι το σχοινί κι εγώ ο χαρταετός σου…»
Το αφιέρωμα θα κλείσει όπως ξεκίνησε, με ένα ορχηστρικό. Ο μουσικός και συγγραφέας παραμυθιών Δημήτρης Μπασλάμ σύνθεσε τη θαυμάσια μουσική του κομματιού «Χαρταετοί» που ακούμε από τον δίσκο του «Λέω να πετάξω». Το άκουσμα της μουσικής συνδυάζεται μοναδικά με την παρακολούθηση του βίντεο (Eικόνογράφηση: Γιώργος Κόφτης – Αnimation: Ανδρέας Καραουλάνης).
Σημείωση: Ο στίχος στον τίτλο της ανάρτησης προέρχεται από το τραγούδι «Χαρταετός» του Μανώλη Φάμελλου
Τα χρόνια περνούν, τα τραγούδια ταξιδεύουν: «Να η καρδιά μου πέταξε, κόκκινος χαρταετός…» – Μουσικές και τραγούδια για χαρταετούς
Τα χρόνια περνούν, τα τραγούδια όχι… και από 26/10/2020 νέα ονομασία: Τα χρόνια περνούν, τα τραγούδια ταξιδεύουν… Τι κι αν γράφτηκαν πριν από πολλά χρόνια, κάποια τραγούδια συνεχίζουν να συγκινούν, να συντροφεύουν τις μικρές και μεγάλες στιγμές των ανθρώπων, να εκφράζουν τις αγωνίες, τον πόνο και τα όνειρά τους, να εμπνέουν τους αγώνες τους.
Η στήλη, χωρίς να διεκδικεί το αλάθητο ή τον τίτλο του «ειδικού», «παίζει» τραγούδια που γράφτηκαν για τον έρωτα, την αγάπη, το μεροκάματο, τη μετανάστευση, τον αγώνα για λευτεριά και για καλύτερη ζωή. Τραγούδια γραμμένα από ποιητές, αλλά κι από δημιουργούς που δεν διάβασαν ποτέ στη ζωή τους ποίηση… Ανασκαλεύοντας το παρελθόν και ψηλαφώντας την ιστορία τους, πότε γράφτηκαν, σε ποιες συνθήκες, από ποιους πρωτοτραγουδήθηκαν, ποιοι τα τραγουδούν στις μέρες μας.
Χωρίς διαχωρισμούς, χωρίς αποκλεισμούς, τραγούδια ελληνικά και «ξένα», με γνώμονα ότι, εκτός από το να θυμίζουν εικόνες από το παρελθόν, συναρπάζουν τις αισθήσεις, γεννούν συναισθήματα, εμπνέουν και συγκινούν σήμερα.
Τα χρόνια περνούν, τα τραγούδια ταξιδεύουν… Ακούστε τα όλα εδώ.
