Τα χρόνια περνούν, τα τραγούδια ταξιδεύουν: «Ο δρόμος»

«Ο δρόμος είχε τη δική του ιστορία
κάποιος την έγραψε στον τοίχο με μπογιά
ήταν μια λέξη μοναχά ελευθερία
κι έπειτα είπαν πως την έγραψαν παιδιά

Κι ύστερα κύλισε ο καιρός κι η ιστορία
πέρασε εύκολα απ’ τη μνήμη στην καρδιά
ο τοίχος έγραφε μοναδική ευκαιρία
εντός πωλούνται πάσης φύσεως υλικά

Τις Κυριακές από νωρίς στα καφενεία
κι ύστερα γήπεδο στοιχήματα καυγάς
ο δρόμος είχε τη δική του ιστορία
είπανε όμως πως την έγραψαν παιδιά»…

Δεν υπήρξε ίσως άλλο τραγούδι που να τραγουδήθηκε όσο αυτό στις νεανικές παρέες, στα σχολεία, στα αμφιθέατρα, στους μαθητικούς-φοιτητικούς αγώνες και εκδηλώσεις της αγωνιζόμενης νεολαίας, τα χρόνια της μεταπολίτευσης. Δεν υπήρξε δρόμος που να περπατήθηκε αγωνιστικά χωρίς ν’ αντιλαλήσει η γλυκιά μελωδία του Μάνου Λοΐζου και οι μεστοί, γεμάτοι νόημα στίχοι της Κωστούλας Μητροπούλου.

«Ο δρόμος» κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το 1965, σε δίσκο 45 στροφών, με τη μελωδική φωνή της  Σούλας Μπιρμπίλη. Οι στίχοι είχαν γραφτεί από την Κωστούλα Μητροπούλου μερικά χρόνια νωρίτερα, και τους έδωσε για μελοποίηση στον Μάνο Λοΐζο μαζί με τους στίχους του «Στρατιώτη», που ερμήνευσε στη συνέχεια ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου.

Και τα δυο τραγούδια εμπεριέχονται στο μεγάλο δίσκο του συνθέτη με τίτλο «Τραγούδια του δρόμου» που κυκλοφόρησε μετά την πτώση της χούντας, το 1974. «Ο δρόμος», εδώ, ερμηνευμένος από τον ίδιο το Λοΐζο, αποχτά την εμβληματική του μορφή με την οποία ζυμώνεται με τους λαϊκούς αγώνες, γίνεται κτήμα του λαού μας και περνάει στην ιστορία σαν ένα από τα σπουδαιότερα έργα τέχνης που δημιουργήθηκαν στον τόπο μας.

Η ζωή και το έργο του Μάνου Λοΐζου συνδέθηκαν άρρηκτα με το προοδευτικό κίνημα και τους αγώνες του λαού μας. Για τον μεγάλο κομμουνιστή μουσικοσυνθέτη το τραγούδι εκτός από μορφή έκφρασης και επικοινωνίας, ήταν πολιτική πράξη. «Σαν μουσικός που γράφω τραγούδια ξέρω καλά ότι μπορώ να κάνω τον κόσμο να συνειδητοποιήσει ορισμένα πράγματα και αυτό το θεωρώ μια πολύ σοβαρή λειτουργία», έλεγε.

Για την ελευθερία έχουν χυθεί ποτάμια αίματος. Για να ζήσουν ελεύθεροι οι ίδιοι και οι επόμενες γενιές, αγωνίστηκαν και πρόσφεραν θυσία τη ζωή τους οι πολεμιστές του ’40, οι αγωνιστές της Εθνικής μας Αντίστασης, οι αντιδικτατορικοί αγωνιστές, οι ήρωες του Πολυτεχνείου. Η ιστορία γράφεται στους δρόμους· εκεί αναπτερώνεται η ελπίδα και σπάνε οι αλυσίδες του συμβιβασμού και του φόβου, εκεί κρίνεται το δίκιο.

Τα χρόνια περνούν, τα τραγούδια ταξιδεύουν: «Ο δρόμος» – Μάνος Λοΐζος

Τα χρόνια περνούν, τα τραγούδια όχι… και από 26/10/2020 νέα ονομασία: Τα χρόνια περνούν, τα τραγούδια ταξιδεύουν… Τι κι αν γράφτηκαν πριν από πολλά χρόνια, κάποια τραγούδια συνεχίζουν να  συγκινούν, να συντροφεύουν τις μικρές και μεγάλες στιγμές των ανθρώπων, να εκφράζουν τις αγωνίες, τον πόνο και τα όνειρά τους, να εμπνέουν τους αγώνες τους.

Η στήλη, χωρίς να διεκδικεί το αλάθητο ή τον τίτλο του «ειδικού», «παίζει» τραγούδια που γράφτηκαν για τον έρωτα, την αγάπη, το μεροκάματο, τη μετανάστευση, τον αγώνα για λευτεριά και για καλύτερη ζωή. Τραγούδια γραμμένα από ποιητές, αλλά κι από δημιουργούς που δεν διάβασαν ποτέ στη ζωή τους ποίηση… Ανασκαλεύοντας το παρελθόν και ψηλαφώντας την ιστορία τους, πότε γράφτηκαν, σε ποιες συνθήκες, από ποιους πρωτοτραγουδήθηκαν, ποιοι τα τραγουδούν στις μέρες μας.

Χωρίς διαχωρισμούς, χωρίς αποκλεισμούς, τραγούδια ελληνικά και «ξένα», με γνώμονα ότι, εκτός από το να θυμίζουν εικόνες από το παρελθόν, συναρπάζουν τις αισθήσεις, γεννούν συναισθήματα, εμπνέουν και συγκινούν σήμερα.

Τα χρόνια περνούν, τα τραγούδια ταξιδεύουν… Ακούστε τα όλα εδώ.