Τελευταία Κυριακή της Αποκριάς

«Όλοι, μικροί και μεγάλοι, ξεχύθηκαν στους δρόμους της όμορφης πόλης και γλεντούν την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς. Φωνές, τραγούδια, γέλια και χαρές ανεβαίνουν ίσαμε τον ουρανό, μπλέκονται με τις σερπαντίνες που ξετυλίγονται σαν τρελές στον αέρα.

Μόνο ένα αγοράκι κοιτάζει από το παράθυρο τους μασκαράδες να χορεύουν πάνω στη μεγάλη πλατεία με τα πολλά περιστέρια. Μα γιατί δε βγαίνει κι αυτό από το σπίτι του, γιατί δεν μπλέκει το γέλιο του με το γέλιο των άλλων; Μήπως είναι άρρωστο ή μήπως είναι τιμωρημένο; Όχι, όχι, ο Αρλεκίνος -Αρλεκίνος ονομάζεται το αγόρι- δεν είναι άρρωστος ούτε τιμωρημένος και πολύ θα ήθελε να χορέψει με τ’ άλλα παιδιά, να γελάσει, να τραγουδήσει, πώς όμως να κατεβεί στην πλατεία;» (Ζωρζ Σαρή)

Ζωρζ Σαρή: Αρλεκίνος

“Όλοι γελούν με τον Αρλεκίνο, τον ξακουστό χαρακτήρα της Κομέντια ντελ Άρτε, την ιταλική κωμωδία του 17ου αιώνα. Γιατί άραγε; Ίσως επειδή περπατά τόσο αστεία ή επειδή φορά παρδαλά ρούχα ή πάλι γιατί. . .

Όλα ξεκίνησαν όταν η χαρά έκανε ένα αβγό και από το αβγό εκείνο βγήκε ο Αρλεκίνος. Τα υπόλοιπα είναι μια χαρούμενη ιστορία. . .”

Πιούμινι Ρομπέρτο: Ο Αρλεκίνος

Δύο από τις πιο όμορφες ιστορίες που έχουν γραφτεί για τον Αρλεκίνο. Τον περίφημο καλλιτέχνη και υπηρέτη της ιταλικής Κομέντια ντελ Άρτε, το μοναχικό ήρωα με το χαρακτηριστικό καρό κοστούμι.

Ο Αρλεκίνος το όνομα του οποίου σημαίνει “μικρός διάβολος” δημιουργήθηκε τον 16^ο  αιώνα στη Γαλλία αλλά έχει τις ρίζες του στους δούλους του Αριστοφάνη, του Πλαύτου, του Τερέντιου και τους βυζαντινούς μίμους, καθώς και στους ακροβάτες και τους θαυματοποιούς του μεσαίωνα.

Στην πορεία των αιώνων ενέπνευσε και συνεχίζει να εμπνέει μικρούς και μεγάλους.

*

Ο Γκόγια το 1793 απεικονίζει σε έναν πίνακά του μια αυτοσχέδια υπαίθρια σκηνή, μια παράσταση της Κομέντια ντελ Άρτε. Στη σκηνή αυτή εμφανίζεται και ο Αρλεκίνος με την πολύχρωμη στολή του.

Πλανόδιοι Ηθοποιοί (1793), Φρανσίσκο ντε Γκόγια. Λάδι σε πλάκα κασσίτερου, 42,7 x 31,7 εκ. Μουσείο Πράντο, Μαδρίτη

Ο Πώλ Σεζάν ζωγράφισε τον αυστηρό και κομψό Αρλεκίνο σε μια σειρά πινάκων μεταξύ του 1888 και 1890.

Ο Αρλεκίνος μόνος του, με μαύρο και κόκκινο κοστούμι.

Αρλεκίνος (1888-1890), Πωλ Σεζάν. Λάδι σε καμβά, 101 x 65 εκ. National Gallery of Art, Ουάσιγκτον

Ο Αρλεκίνος με τον φίλο του τον Πιερότο.

Πιερότος και Αρλεκίνος (1888), Πωλ Σεζάν. Λάδι σε καμβά, 101 x 82 εκ. Pushkin Museum, Μόσχα

Ο Εντγκάρ Ντεγκά ένας από τους θεμελιωτές του ιμπρεσιονισμού, υπήρξε σπουδαίος σχεδιαστής και δεξιοτέχνης στην απόδοση της κινούμενης ανθρώπινης μορφής. Περισσότεροι από τους μισούς πίνακές του έχουν σαν θέμα το χορό, σε έναν εξ αυτών συναντάμε τον Αρλεκίνο να χορεύει.

Ο Αρλεκίνος χορεύει (1890), Εντγκάρ Ντεγκά. Παστέλ σε χαρτί, 52 x 63 εκ. Museo National de Bellas Artes, Μπουένος Άιρες

Σε άλλους πίνακες τον συναντάμε είτε με την Κολομπίνα,

Αρλεκίνος και Κολομπίνα (1884), Εντγκάρ Ντεγκά. Χρώμα σε χαρτί, 41x 41 εκ. Österreichische Galerie Belvedere, Βιέννη.

είτε συντροφιά με έναν ακόμη Αρλεκίνο.

Δύο Αρλεκίνοι (1886), Εντγκάρ Ντεγκά. Παστέλ, 41 x 41 εκ. National Gallery of Ireland, Δουβλίνο.

Ο Αντρέ Ντεραίν υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους του φωβισμού, χαρακτηριστικό της τεχνοτροπίας αυτής είναι η χρήση έντονων χρωμάτων, με αυτόνομη όμως διάταξη στον πίνακα. Τη δεκαετία του 1920 ζωγράφισε μια σειρά από υπέροχους πιερότους, αρλεκίνους και χορευτές.

Αρλεκίνος και Πιερότος (1924), Αντρέ Ντεραίν. Λάδι σε καμβά, 175 x 175 εκ. Μusée de l’ Orangerie, Παρίσι.

Ο Πικάσο είναι πιθανόν ο ζωγράφος με τους περισσότερους πίνακες (υπερβαίνουν τους 50) με θέμα τον Αρλεκίνο.

Καθισμένος Αρλεκίνος (1901), Πάμπλο Πικάσο. Λάδι σε καμβά 83,2 x 61,3 εκ. Metropolitan Museum of Art, Νέα Υόρκη.

«Οι Τρεις Μουσικοί» θεωρούνται ένα από τα αριστουργήματα του Πικάσο. Οι φιγούρες του αρλεκίνου, του πιερότου και ενός μοναχού, απεικονίζονται σε μέγεθος μεγαλύτερο από το φυσικό. Ο Πικάσο θεωρείται ότι ζωγράφισε τον εαυτό του στη θέση του αρλεκίνου, και δύο φίλους του στη θέση του πιερότου και του μοναχού αντίστοιχα.

Τρεις μουσικοί (1921), Πάμπλο Πικάσο. Λάδι σε καμβά 200,7 x 222,9 εκ. Museum of Modern Art, Νέα Υόρκη.

Πιερότος και Αρλεκίνος (1972), Πάμπλο Πικάσο. Ίσως ο τελευταίος Αρλεκίνος του Πικάσο.

“Το Καρναβάλι των Αρλεκίνων” είναι μια ελαιογραφία σε καμβά και αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικότερα έργα που δημιούργησε ο σουρεαλιστής ζωγράφος Joan Miró.

Το Καρναβάλι των Αρλεκίνων (1924-25), Ζουάν Μιρό. Λάδι σε καμβά, 66 x 93 εκ. Albright-Knox Art Gallery, Νέα Υόρκη.

Ας παρακολουθήσουμε ένα εκπληκτικό βίντεο, που αναπαριστά τη δημιουργία του πίνακα.

Πηγές

biblionet
patakis
britannica
wikipedia
nga
museodelprado
wikiart
wikimedia
wikimedia
pablopicasso
theartstory