Χάρολντ Πίντερ – Aπό τη στήριξη της Θάτσερ στον αντι-ιμπεριαλισμό

Ένας από τους σημαντικότερους θεατρικούς συγγραφείς του περασμένου αιώνα, ο Νομπελίστας Χάρολντ Πίντερ, άφησε εποχή όχι μόνο για την πρωτοποριακή του συμβολή στο θέατρο, αλλά και για την έντονη κοινωνικοπολιτική του δράση, που μάλιστα -σε αντίθεση με τον κανόνα που θέλει τους περισσότερους να συντηρητικοποιούνται σε μεγάλη ηλικία- έγινε ακόμα πιο μαχητικός και αποφασιστικός τα τελευταία χρόνια της ζωής του.

Ήρθε στον κόσμο σαν σήμερα σε εργατική συνοικία του East Side στο Λονδίνο, γιος Εβραίου ράφτη. Από 9 έως 12 ετών εγκατέλειψε το σπίτι του λόγω αντισημιτισμού και γερμανικών βομβαρδισμών. Φοίτησε ένα διάστημα στη Βασιλική Ακαδημία Θεάτρου και αργότερα περιόδευσε με επαρχιακούς θιάσους ως ηθοποιός. Το πρώτο έργο του ήταν το μονόπρακτο “Το δωμάτιο” (1957), ενώ το πρώτο του μεγάλο έργο, “Tα γενέθλια” (1958), κατέβηκε μετά από μια βδομάδα αλλά αργότερα γυρίστηκε για την τηλεόραση και έγινε ένα από τα αγαπημένα του συγγραφέα. Έγραψε συνολικά 29 θεατρικά έργα, όπως ο “Επιστάτης” (1959) που έγινε ταινία το 1963, “Η Επιστροφή” (1964), “Η προδοσία” κ.ά., ενώ υπήρξε επίσης ποιητής και σεναριογράφος.

Τα έργα του χαρακτηρίζονται από την αμφίσημη πλοκή και κατάληξη αλλά και από τον ιδιαίτερο λόγο των πρωταγωνιστών, γεμάτο σιωπές, διακοπές και ασύνδετες φράσεις που στόχο έχουν να αναδείξουν την αποξένωση και την έλλειψη επικοινωνίας μεταξύ τους.

Είχε από νεαρή ηλικία πολιτικές ανησυχίες, αρνούμενος να υπηρετήσει το 1948-9 ως αντιρρησίας συνείδησης. Υποστήριξε επίσης την εκστρατεία πυρηνικού αφοπλισμού στο Ηνωμένο Βασίλειο όπως και το κίνημα κατά του Απαρτχάιντ, υπογράφοντας σχετική διακήρυξη το 1963. Υπό αυτό το πρίσμα έπεσε σαν κεραυνός εν αιθρία η ψήφος του στη Μάργκαρετ Θάτσερ το 1979, ως αντίδραση σε μια απεργία του Εθνικού Θεάτρου την εποχή που ανέβαινε κάποιο από τα έργα του. Αργότερα ο ίδιος χαρακτήρισε αυτήν την ψήφο “την πιο ντροπιαστική πράξη της ζωής μου”. Τα επόμενα χρόνια ως το θάνατό του τα αφιέρωσε στην πολιτική δράση.

Ιστορική υπήρξε η επίσκεψη του στην Τουρκία μαζί με τον Άρθουρ Μίλερ το 1985, όπου συναντήθηκε με θύματα πολιτικών διώξεων και τους συγγενείς τους. Σε δεξίωση προς τιμήν του Μίλερ στην αμερικανική πρεσβεία στην Άγκυρα, ο Πίντερ ανέφερε στον πρέσβη το ηλεκτροσόκ που υφίσταντο στα γεννητικά όργανα πολιτικοί κρατούμενοι. Ο πρέσβης εξοργίστηκε και  έδιωξε τον Πίντερ, προκαλώντας και την αναχώρηση του Μίλερ σε ένδειξη συμπαράστασης.

Αντιτάχθηκε με συνέπεια στις επεμβάσεις των ΗΠΑ με σύμμαχο τη Μ. Βρετανία στον Πόλεμο του Κόλπου, τον πόλεμο στη Σερβία το 1999, την εισβολή στο Αφγανιστάν και ιδιαίτερα στο Ιράκ.  Στη διάρκεια της απονομής του βραβείου Νόμπελ το 2005, σε μήνυμά του από το κρεβάτι του νοσοκομείου που μεταδόθηκε με βιντεοοθόνες, δε δίστασε να κατηγορήσει τις ΗΠΑ ως “κατά συρροή δολοφόνους” και “εγκληματίες πολέμου”. Για την αντιιμπεριαλιστική του δράση ο Πίντερ “τιμωρήθηκε” από τη βρετανική κυβέρνηση, καθώς στα 75 του χρόνια το BBC δεν αναφέρθηκε καθόλου σε εκείνον με εξαίρεση μία και μόνο εκπομπή πολιτισμού. Ο Πίντερ υπήρξε επίσης μέλος της Διεθνούς Επιτροπής Υπεράσπισης του Μιλόσεβιτς, παρά τη σφοδρή του αντίθεση στην πολιτική του Σέρβου ηγέτη, αλλά και της εκστρατείας Αλληλεγγύης για την Κούβα, ενάντια στο εμπάργκο των ΗΠΑ. Είδε με ελπίδα την εκλογή Ομπάμα στις ΗΠΑ μην προλαβαινπντας τη διάψευση των προσδοκιών του, καθώς έφυγε από τη ζωή μετά από καλή με τον καρκίνο στις 24 Δεκέμβρη 2008.

Δύσκολες Νύχτες