Η “μέθοδος Γκρόνχολμ” έχει κάτι να πει
Η μέθοδος Γκρόνχολμ είναι στην ουσία η μέθοδος του μέγιστου κέρδους, η μέθοδος του καπιταλισμού, που δε θέλει απλώς ανθρωπάκια που να το παίζουν καθάρματα. Αλλά πραγματικά καθάρματα που να υποδύονται τους ανθρώπους, με κανονικά συναισθήματα και ευαισθησίες για τους υπαλλήλους και τα προβλήματά τους.
Ένα χαρτί που βρέθηκε στα σκουπίδια μιας πολυεθνικής φανέρωνε τις μεθόδους που χρησιμοποιεί η εταιρία και έδωσε την έμπνευση στον Καταλανό Τζόρντι Γκαλθεράν να γράψει τη “μέθοδο Γκρόνχολμ”.
«Η Μέθοδος Γκρόνχολμ αποπειράται να μιλήσει για τη σκληρότητα στις εργασιακές σχέσεις. Και θέλησα να το κάνω αυτό με αφορμή μία από τις πλέον απάνθρωπες διαδικασίες που υφίστανται στον εργασιακό κόσμο: την επιλογή προσωπικού. Η υπόθεση είναι απλή: οι τελευταίοι τέσσερις υποψήφιοι για μία θέση ανώτατου στελέχους σε μια σημαντική πολυεθνική εταιρεία συναντώνται και υποβάλλονται στις τελευταίες δοκιμασίες της διαδικασίας επιλογής, δοκιμασίες οι οποίες, ακροβατώντας στο παράλογο, δε φαίνεται να έχουν καμία σχέση με αυτή καθαυτή τη θέση εργασίας.
Όλες οι δοκιμασίες στις οποίες υποβάλλονται οι υποψήφιοι, όσο απίστευτο και αν φαίνεται, είναι εμπνευσμένες από πραγματικές τεχνικές επιλογής προσωπικού, καταγεγραμμένες σε σοβαρά έργα που έχουν εκπονήσει ειδικοί επί του θέματος. Το μόνο πράγμα που κάνει το έργο είναι να φτάσει τις δοκιμασίες στα άκρα, χωρίς να κρύψει το κωμικό στοιχείο που υποκρύπτεται σ’ αυτές».
Το έργο γράφτηκε στα μέσα της προηγούμενης δεκαετίας, ανέβηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα πριν από 12 χρόνια -λίγο πριν ξεσπάσει η καπιταλιστική κρίση- αλλά το φαινόμενο που περιέγραφε ήταν ήδη υπαρκτό και σήμερα είναι κάτι παραπάνω από επίκαιρα. Αυτός ήταν ο βασικός λόγος για να ανέβει ξανά το έργο, στο θέατρο Άνεσις, με την ίδια σχεδόν σύνθεση, και την ίδια σκηνοθετική γραμμή του εκλιπόντα Διαγόρα Χρονόπουλου, που είναι και το τιμώμενο πρόσωπο.
Το βασικό θέμα είναι η ανθρωποφαγία και ο κανιβαλισμός στην αγορά εργασίας, και τις συνεντεύξεις των υποψηφίων στελεχών, όπου επικρατεί ο νόμος της ζούγκλας: ο θάνατός σου, η ζωή μου.
Η μέθοδος Γκρόνχολμ είναι στην ουσία η μέθοδος του μέγιστου κέρδους, η μέθοδος του καπιταλισμού, που δε θέλει απλώς ανθρωπάκια που να το παίζουν καθάρματα. Αλλά πραγματικά καθάρματα που να υποδύονται τους ανθρώπους, με κανονικά συναισθήματα και ευαισθησίες για τους υπαλλήλους και τις ιδιαιτερότητές τους: την οικογενειακή τους κατάσταση, τις σεξουαλικές τους προτιμήσεις ή το θάνατο κάποιου δικού τους προσώπου.
Μια μέθοδος που βλέπει τους εργαζόμενους ως πειραματόζωα και θέλει να δει πώς αποδίδουν, πώς αντιδρούν στις δύσκολες καταστάσεις, υπό πίεση, όταν φτάνουν στα άκρα τους. Να δει αν είναι έτοιμοι και πρόθυμοι να πατήσουν επί πτωμάτων, δείχνοντας ταυτόχρονα εταιρική ευθύνη και ευαισθησία για αυτά.
Η υπόθεση ξετυλίγεται σε μία μόνο σκηνή, με έντονους, ζωηρούς διαλόγους, ανατροπές και μια ένταση που διαχέεται στο κοινό, κρατώντας αμείωτο ενδιαφέρον του. Αλλά και με καλές, ως επί το πλείστον, ερμηνείες, από μια δεμένη ομάδα, με αρκετά καλή χημεία, που αναδεικνύει όσα θέλει να τονίσει ο συγγραφέας.
Ένα έργο που μιλάει για την εποχή του -και αυτό από μόνο του είναι αρκετά σημαντικό-, για την εργασιακή ζούγκλα που μας κάνει λύκους απέναντι στον συνάνθρωπο, μακριά από κάθε έννοια συναδελφικότητας, αλληλεγγύης ή απλής ανθρωπιάς. Το σύστημα δε θέλει ανθρώπους αλλά μίζερα ανθρωπάκια, που κοιτάνε μόνο δείκτες και στόχους, αλλά ντύνονται “υπερ-άνθρωποι” με υπερ-εξουσίες πάνω στη δουλειά και τη ζωή των υφισταμένων τους.
Το κοινό μπορεί να προβληματιστεί πάνω σε μια λίγο-πολύ γνωστή πραγματικότητα, στην οποία δεν μπορεί πλέον να κλείσει τα μάτια του. Ο καπιταλισμός διαμορφώνει ευθέως συνειδήσεις και αξίες, επηρεάζει άμεσα τον ψυχισμό μας, τη στάση μας απέναντι στην κοινωνία και τους συνανθρώπους μας. Και βάζει εξίσου ευθέως μπροστά μας το δίλημμα να επιλέξουμε ανάμεσα στην ανθρώπινη ουσία μας και την καριέρα -δύο έννοιες που γίνονται όλο και πιο ασύμβατες μεταξύ τους…
Συντελεστές Μετάφραση: Μαρία Τσατσαρώνη-Γιώργος Καραμίχος
Σκηνοθετική επιμέλεια: Γιάννης Μόσχος (βασισμένη στη σκηνοθεσία του Διαγόρα Χρονόπουλου)
Σκηνικά: Γιώργος Γαβαλάς
Μουσική: Σταύρος Γασπαράτος
Φωτισμοί: Αλέκος Αναστασίου
Βοηθός σκηνοθέτη: Θάλεια Γρίβα
Βοηθός σκηνογράφου: Μαριάννα Παπαγεωργίου
Βοηθός φωτιστή: Χάρης Δάλλας
Παίζουν (με αλφαβητική σειρά):
Ορφέας Αυγουστίδης
Πέτρος Λαγούτης
Βίκυ Παπαδοπούλου
Χρήστος Σαπουντζής
Θέατρο Άνεσις Λεωφ. Κηφισίας 14, Αθήνα
Τηλέφωνο Κρατήσεων: 210 77 18 943
Τε 19:00, Πε, Πα 21:00, Σα 18:30 & 21:00, Κυ 20:00
Εισ.: 12-20 ευρώ