«Ψηλά το μέτωπο! Δεν είμ’ εγώ φτιαγμένη για δουλικό…»

Η Κατίνα Παξινού υπήρξε μια από τις μεγαλύτερες ηθοποιούς όλων των εποχών. Μεγάλη τραγωδός, πρωταγωνίστρια με ανεπανάληπτες ερμηνείες σε ρόλους του κλασικού, αλλά και του σύγχρονου ρεπερτορίου, υπήρξε σπουδαία δασκάλα που ενδιαφερόταν για τους νέους και ξεχώριζε για την απλότητα και την ανθρωπιά της.

Κατίνα Παξινού (1900-1973)

Γεννήθηκε στις 17 του Δεκέμβρη 1900 στον Πειραιά. Το 1930, με τον Αιμίλιο Βεάκη και τον Αλέξη Μινωτή, συγκροτεί θίασο, ο οποίος παρουσιάζει σημαντικά έργα του διεθνούς ρεπερτορίου. Από το 1931 μέχρι το 1940, εμφανίζεται στο Εθνικό Θέατρο, όπου ερμηνεύει ρόλους που την καταξιώνουν ως κορυφαία ηθοποιό της ελληνικής σκηνής.

Την περίοδο του πολέμου εγκαθίσταται στις ΗΠΑ, όπου εμφανίζεται στο θέατρο «Μπροντγουαίη». Το 1943 παίζει στην ταινία του Σαμ Γουντ «Για ποιον χτυπά η καμπάνα» (Έρνεστ Χεμινγουέι) και κερδίζει το Όσκαρ β’ γυναικείου ρόλου. Είναι η πρώτη μη Αμερικανίδα ηθοποιός που το καταφέρνει.

Η Κατίνα Παξινού θα χάσει την 16χρονη κόρη της, γεγονός που θα τη σημαδέψει για το υπόλοιπο της ζωής της. Η ίδια έλεγε: «Έκανα παιδιά, έθαψα παιδιά, έζησα», αναφερόμενη εκτός από την κόρη της και στους ρόλους νεκρών παιδιών στα κορυφαία έργα του παγκόσμιου ρεπερτορίου στα οποία η ίδια πρωταγωνίστησε.

Το 1967 η δικτατορία αναγκάζει την Κατίνα Παξινού και τον σύντροφό της στη ζωή και την τέχνη Αλέξη Μινωτή να παραιτηθούν από το Εθνικό. Ιδρύουν δικό τους θίασο. Τα επόμενα χρόνια η παραγωγή πολυδάπανων έργων φέρνει την Κατίνα Παξινού σε δύσκολη θέση, και εμφανίζονται τα πρώτα σοβαρά προβλήματα στην υγεία της. Θα φύγει από τη ζωή στις 22 του Φλεβάρη 1973.

Αλέξης Μινωτής – Κατίνα Παξινού

Το «Μάνα κουράγιο» του Μπρεχτ ήταν το κύκνειο άσμα της. Έκανε πρεμιέρα τον Οκτώβρη του 1971, στο Θέατρο «Πάνθεον», σε σκηνοθεσία Αλέξη Μινωτή.

Η σπουδαία χορογράφος Μαρία Χορς, που συνεργαζόταν μαζί της, θα διηγηθεί με συγκίνηση τις τελευταίες στιγμές που η Κατίνα Παξινού ανέβηκε άρρωστη στη σκηνή για τη «Μάνα Κουράγιο»: «Μόλις τελείωσε και βγήκε για να χαιρετίσει το κοινό που χειροκροτούσε, έψαξε ανάμεσά τους με το βλέμμα της τον Μινωτή και αφού τον εντόπισε, του απευθύνθηκε… “Δεν ξέχασα τίποτε απόψε, τα είπα όλα”»…

Στο βίντεο η Κατίνα Παξινού ερμηνεύει «Το τραγούδι της Μάνας Κουράγιο» από το θεατρικό έργο του Μπρεχτ, στη σκηνή του «Πάνθεον»:

Ο τίτλος της ανάρτησης είναι φράση από έναν μονόλογο της «Μάνας Κουράγιο»,  αντιπροσωπευτικός όμως του σπάνιου μετάλλου της γυναίκας Κατίνας Παξινού, και όχι του ρόλου, κυριότερα χαρακτηριστικά του οποίου είναι η προσαρμογή και η υποταγή…