Η τέχνη του θεάτρου

Σύμφωνα με τον Αριστοτέλη,  σκοπός της τραγωδίας, του θεατρικού έργου είναι η διαπαιδαγώγηση του θεατή, η οποία προκύπτει από τον προβληματισμό που προκαλείται μέσα του βλέποντας τη ζωή του να αναπαρίσταται επί σκηνής, την πραγματικότητα από απόσταση. Διότι μόνο κάτω από αυτή την περίσταση  είναι σε θέση να κρίνει ορθά και αντικειμενικά.

 .

Για το λόγο αυτό άλλωστε γεννήθηκε και η τραγωδία. Λόγω της ανάγκης του ανθρώπου ως φύσει κοινωνικό όν να εκφράσει τα πάθη, τις ανησυχίες του δημόσια και να αναζητήσει διέξοδο κοινωνική, γιατί κάθε πρόβλημα είναι κοινωνικό και μπορεί πολύ εύκολα να βρει τη λύση του μέσα από το θέατρο, μέσω της άμεσης και μαζικής απήχησης και επίδρασης που έχει η θεατρική πράξη στους θεατές. Δεν είναι τυχαία άλλωστε η περίοπτη θέση που κατείχε  το θέατρο  –και θέλω να πιστεύω ότι ακόμα κατέχει- σε κάθε ανεπτυγμένη κοινωνία καθώς αποτελεί το βασικό μέσο διαπαιδαγώγησης του λαού. Μίας διαπαιδαγώγησης, της οποίας τα χαρακτηριστικά διαφέρουν από περιοχή σε περιοχή και από εποχή σε εποχή. Γιατί όπως έχει ήδη αναφερθεί, η τραγωδία, το θέατρο ως κοινωνικό προϊόν δεν μπορεί να είναι ανεξάρτητο και ανεπηρέαστο από τα χαρακτηριστικά της κοινωνίας στην οποία αναπτύσσεται. Λόγου χάρη μία κοινωνία βασιλική, προάγει έργα τα οποία θα αναδεικνύουν τη δύναμη, το μεγαλείο του βασιλιά και την υποταγή του λαού σε αυτό, ενώ μία κοινωνία μικροαστική αναδεικνύει έργα μικροαστικά, έργα στα οποία παρουσιάζεται η ζωή  του μικροαστού. Τα έργα αυτά, τα αστικά αλλά και γενικότερα η αστική τέχνη στο σύνολο της χαρακτηρίζεται πολλές φορές από τους αστούς ως «τέχνη για την τέχνη», δηλαδή ως τέχνη που λειτουργεί ως αυτοσκοπός και όχι προς όφελος του κοινωνικού συνόλου.

  .

Αντίθετη άποψη έχει η κομμουνιστική αριστερά, η οποία αντιλαμβάνεται την τέχνη ως κοινωνικό προϊόν, υποστηρίζοντας πως κάθε εποχή έχει το θέατρο που την αντικατοπτρίζει. Με άλλα λόγια, το θέατρο ορίζεται και διαμορφώνεται με βάση τις κοινωνικοπολιτικές συνθήκες της εποχής και καλό θα ήταν να αξιοποιείται για τη διαπαιδαγώγηση των μαζών, σύμφωνα με τις ανάγκες της εποχής. Στη βάση αυτή, θα ήταν σκόπιμο να αξιοποιήσουμε το υπάρχον θέατρο με έργα που εκφράζουν τις πανανθρώπινες αξίες και επιδιώκουν την κομμουνιστική διαπαιδαγώγηση του λαού. Καθως διανύουμε μία από τις σημαντικότερες ιστορικά φάσεις δοκιμασίας του λαού μας από τη διπλή κυριαρχία της ντόπιας οικονομικής ολιγαρχίας και των ξένων ιμπεριαλιστών σε συνθήκες παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, η ανάπτυξη της λαϊκής διεκδικητικής συνείδησης αποτελεί βασική προϋπόθεση για την αναζωπύρωση συνολικότερα του λαϊκού μας πολιτισμού. Το θέατρο μπορεί να αξιοποιηθεί για το σκοπό αυτό ως μέσο λαϊκής παιδείας και αφύπνισης των λαϊκών στρωμάτων στη κατεύθυνση της διεκδίκησης των βασικών και αδιαπραγμάτευτων αιτημάτων της εθνικής ανεξαρτησίας, της αξιοπρεπούς διαβίωσης, της δημοκρατίας, της πολιτικής ελευθερίας, της διεθνούς αλληλεγγύης. Όχι όμως οποιοδήποτε θέατρο αλλά ένα θέατρο βγαλμένο από τις ανάγκες της εποχής, που θα έχει ως βάση τη σοσιαλιστική οικοδόμηση ενάντια στην εξαθλίωση των λαών και την ισοπέδωση των δικαιωμάτων, ένα θέατρο που θα αναδεικνύει τις πανανθρώπινες αξίες, τον ανθρωπιστικό χαρακτήρα του λαϊκού πολιτισμού ενάντια στη βαρβαρότητα του ιμπεριαλισμού.