Θέατρο τη Δευτέρα: «Άμλετ» του Ουίλιαμ Σαίξπηρ
«Άμλετ» είναι ο τίτλος ενός από τα πιο γνωστά και πιο δημοφιλή θεατρικά έργα του Ουίλιαμ Σαίξπηρ, αλλά και το όνομα του κεντρικού χαρακτήρα του έργου. H παλαιότερη καταγεγραμμένη παρουσίαση του έργου χρονολογείται τον Ιούλη του 1602.
«Άμλετ» είναι ο τίτλος ενός από τα πιο γνωστά και πιο δημοφιλή θεατρικά έργα του Ουίλιαμ Σαίξπηρ, αλλά και το όνομα του κεντρικού χαρακτήρα του έργου. Σύμφωνα με τη Βικιπαίδεια, η παλαιότερη καταγεγραμμένη παρουσίαση του έργου χρονολογείται τον Ιούλη του 1602. Το 1603, το έργο παρουσιάστηκε στα Πανεπιστήμια του Κέμπριτζ και της Οξφόρδης. Στην Ελλάδα, το έργο παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο Εθνικό Θέατρο το 1937, σε σκηνοθεσία Δημήτρη Ροντήρη, με τον Αλέξη Μινωτή στο ρόλο του «Άμλετ». Το 1955, το έργο ξαναπαρουσιάστηκε από το Εθνικό Θέατρο, με τον Αλέξη Μινωτή σκηνοθέτη και πρωταγωνιστή.
Η παράσταση που θα παρακολουθήσουμε σήμερα ανέβηκε το χειμώνα του 2003-04 από το Εθνικό Θέατρο στη σκηνή του «Κοτοπούλη-Ρεξ», σε μετάφραση και σκηνοθεσία Μιχάλη Κακογιάννη. Ο ίδιος σημειώνει ανάμεσα σε άλλα για την παράσταση: «Θα δίσταζα να ανεβάσω τον Άμλετ, που θεωρείται από πολλούς το απόλυτο αριστούργημα του διεθνούς ρεπερτορίου, αν δεν είχα ξοδέψει κάπου δύο χρόνια της ζωής μου μεταφράζοντάς το, προσπαθώντας ν’ αποδώσω όχι μόνο το ύφος και τα πολυεπίπεδα νοήματα της σαιξπηρικής ποίησης, αλλά και την απόλυτη αντιστοιχία των στίχων. Δυστυχώς η μεγάλη διάρκεια του έργου επιβάλλει περικοπές, που με σπαραγμό ψυχής αναγκάζεσαι να κάνεις. Ανάμεσά τους, αναφέρω ένα απόσπασμα που αποδεικνύει τη διαχρονικότητα του Σαίξπηρ».
Τα σκηνικά και τα κοστούμια υπογράφει ο Γιώργος Πάτσας, τη μουσική ο Δημήτρης Παπαδημητρίου και τους φωτισμούς ο Λευτέρης Παυλόπουλος. Παίζουν: Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης (Άμλετ), Θέμις Πάνου, Στέλιος Μάινας, Δημήτρης Καραμπέτσης, Βέρα Κρούσκα, Νίκος Μπουσδούκος, Δημήτρης Μύριζας, Γιώργος Χαραλαμπίδης, Λευτέρης Λουκαδής, Μέμος Μπεγνής, Μαριάννα Πολυχρονίδη.
«Εδώ και δεκαετίες στην ελληνική θεατρική παιδεία και δημιουργία σπανίζει το μεγάλο ποιητικό θέατρο. Πόσοι μεταφραστές, σκηνοθέτες, συνθέτες, ηθοποιοί, των νεότερων γενιών, έχουν λ.χ. παιδευτεί στο σαιξπηρικό θέατρο; Αυτό το δύσκολο ερώτημα αιωρείται στην παράσταση του σαιξπηρικού «Άμλετ», στο «Κοτοπούλη-Ρεξ». Το Εθνικό Θέατρο, προσπαθώντας προφανώς να αντιμετωπίσει συνετά το παραπάνω πρόβλημα, εμπιστεύτηκε τη μετάφραση και τη σκηνοθεσία του σαιξπηρικού μεγαλουργήματος στον Μιχάλη Κακογιάννη. Το αφαιρετικό, επιβλητικό σκηνικό και τα εξαιρετικά κοστούμια εποχής του υπεράξιου Γιώργου Πάτσα, φώτισε «ζοφερά» ο Λεύτερης Παυλόπουλος.
Ο Μ. Κακογιάννης είναι καταξιωμένος διεθνώς ως σκηνοθέτης, κυρίως του κινηματογράφου. Ο Μ. Κακογιάννης είναι και ένας συνετός μετρημένος σκηνοθέτης του θεάτρου. Αυτές τις ιδιότητές του αντανακλούν η στρωτή, κατανοητή μετάφραση και η λιτά ρεαλιστική σκηνοθεσία του στον «Άμλετ». Αρκούν, όμως, αυτά τα στοιχεία, σε ένα τόσο σπουδαίο, πολύπλευρο και πολύσημο θεματολογικά, ποιητικό δημιούργημα – «καθρέφτη» των αισθημάτων του ανθρώπου, των αμαρτιών της εξουσίας, των παθών της κοινωνίας; Η παράσταση του Μ. Κακογιάννη ισορρόπησε «νοικοκυρεμένα» ανάμεσα στο ακαδημαϊκό και στο μοντέρνο, χωρίς ίχνος υπερβολών. Της έλειψε, όμως, το ποιητικό αίσθημα και κλίμα, το αισθητικά καινούριο και ως προς τη μετάφραση και ως προς τη σκηνοθεσία και ως προς το ερμηνευτικό σύνολο.
Γι’ αυτό ως «όαση» προβάλλει η ερμηνεία του Θέμι Πάνου, ο οποίος καταθέτει μια άκρως ενδιαφέρουσα, ασυνήθιστη διόλου σχηματική και διεκπεραιωτική άποψη για το ρόλο του Πολώνιου. Ο Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης (Άμλετ), με μέτρο και σοβαρότητα, άντεξε το βάρος του και είχε μερικές καλές στιγμές. Αξιόλογες, αναλογούσες στη σκηνοθεσία είναι οι ερμηνείες των άξιων ηθοποιών Στέλιου Μάινα, Δημήτρη Καραμπέτση, Βέρας Κρούσκα, Νίκου Μπουσδούκου, Δημήτρη Μύριζα, Γιώργου Χαραλαμπίδη Λευτέρη Λουκαδή. Συμπαθής ήταν η ερμηνευτική προσπάθεια των νέων ηθοποιών Μέμου Μπεγνή και Μαριάννας Πολυχρονίδη» σημείωνε στην κριτική της για την παράσταση στον Ριζοσπάστη, η αξέχαστη Θυμέλη (Αριστούλα Ελληνούδη).
Δείτε την παράσταση:
Η Κατιούσα αγαπάει το θέατρο και προβάλλει κάθε Δευτέρα από τις σελίδες της μια σειρά από ξεχωριστά έργα που βρίσκονται «αποθηκευμένα» στο πλούσιο Αρχείο της ΕΡΤ.
Για πολλά χρόνια «Το θέατρο της Δευτέρας» που προβαλλόταν από την κρατική ΕΡΤ αποτελούσε μια όαση πολιτισμού στο άνυδρο τηλεοπτικό (και όχι μόνο) τοπίο της εποχής, που καθήλωνε κάθε βδομάδα μπροστά στους δέκτες τους χιλιάδες τηλεθεατές.
Οι μεγαλύτεροι συγγραφείς του κόσμου, αλλά και πολλοί νεότεροι, Έλληνες και ξένοι, έργα του κλασικού και νεότερου ρεπερτορίου, δοσμένα από σημαντικούς θεατράνθρωπους κι ερμηνευμένα από μερικούς από τους καλύτερους ηθοποιούς που γέννησε αυτός ο τόπος, πέρασαν από τις ασπρόμαυρες και στη συνέχεια έγχρωμες οθόνες των τηλεοράσεων κι έφεραν κοντά στο θέατρο έναν κόσμο που δεν του δινόταν άλλου τύπου κίνητρα (ούτε λόγος για την απαραίτητη παιδεία…), για να προσεγγίσει, να απολαύσει και ν’ αγαπήσει τη συγκεκριμένη μορφή τέχνης.