Θέατρο τη Δευτέρα: «Το πανηγύρι» του Δημήτρη Κεχαΐδη
«Έργο, που μέσω του δράματος μιας άκληρης αγροτικής οικογένειας ιστορικοποιεί, αλλά και ηθογραφεί – με γνήσιο ρεαλισμό, απόκρυφο λυρισμό, πικρόγευστη υποδώρεια ειρωνεία – ένα πολυάριθμο κοινωνικό στρώμα και μια εποχή που οι δραματικές προεκτάσεις της “συναπαντιούνται” και στις μέρες μας…»
Ένα από τα πιο δημοφιλή έργα της σύγχρονης νεοελληνικής δραματουργίας, «Το πανηγύρι» του Δημήτρη Κεχαΐδη, παρουσιάζει σήμερα η στήλη.
Ο Στρατηλάτης, παπλωματάς στο επάγγελμα, παλιός στρατιώτης της Μικρασιατικής Εκστρατείας, ζει με την οικογένειά του στο θεσσαλικό κάμπο. Η νομαδική ζωή, η αμορφωσιά, η φτώχεια αλλά και η αδράνεια εμποδίζουν την προκοπή του, αφήνοντας την οικογένειά του στο έλεος της μοίρας. Η γυναίκα του η Δέσποινα, πιο προσγειωμένη στην πραγματικότητα από όλους, παλεύει για την επιβίωσή τους και, με την ελπίδα μιας καλύτερης ζωής, παρασύρει βιαστικά την κόρη της σε ένα γάμο αταίριαστο. Η κατάσταση έτσι επιδεινώνεται και η οικογένεια σταδιακά αποξενώνεται, μέχρι τον οριστικό χωρισμό και την απομόνωση…
«Το πανηγύρι», είναι έργο «που επιβεβαίωσε (μετά τα μονόπρακτά του στη δεκαετία του ’50) ότι ο Δημήτρης Κεχαΐδης είναι ταλαντούχος συγγραφέας, με αισθαντικές “κεραίες” προς τα κοινωνικά φαινόμενα και το λαϊκό άνθρωπο – άνθρωπο που ο βίος του και τα βάσανά του αντανακλούν την προβληματική κοινωνική μας πραγματικότητα, το “Πανηγύρι” του (ολοκληρώθηκε του ’62 και πρωτοπαίχτηκε το 1964) θα εξακολουθεί να “σημαδεύει” τη σύγχρονη ελληνική δραματουργία. Θα εξακολουθεί γιατί, αν ορισμένοι άκριτα θεωρούν ότι εξέλιπε στον τόπο μας η βασανισμένη, αγράμματη, άκληρη γι’ αυτό και γυρολόγα για ένα κομμάτι ψωμί αγροτιά στο θεσσαλικό κάμπο, αλλά και σ’ άλλες περιοχές, θα διαπιστώσουν τη δραματική επανεμφάνισή της, με την έξαρση του ξεριζωμού της – ιδιαίτερα των παιδιών της – εξαιτίας της σημερινής αγροτικής πολιτικής, που ξεκληρίζει χιλιάδες αγροτικές οικογένειες.
O Βασίλης Τσάγκλος στην παράσταση «Το πανηγύρι» του Δημήτρη Κεχαΐδη
Δεν είναι πολιτικολογία η επισήμανση αυτή. Είναι η πικρή αλήθεια και ίσως ένα “μέτρο” μιας σύγχρονης, ουσιαστικής σκηνικής “ανάγνωσης” του εξαίρετου αυτού έργου. Εργου, που μέσω του δράματος μιας άκληρης αγροτικής οικογένειας ιστορικοποιεί, αλλά και ηθογραφεί – με γνήσιο ρεαλισμό, απόκρυφο λυρισμό, πικρόγευστη υποδώρεια ειρωνεία – ένα πολυάριθμο κοινωνικό στρώμα και μια εποχή που οι δραματικές προεκτάσεις της “συναπαντιούνται” και στις μέρες μας», σημειώνει η Θυμέλη (Αριστούλα Ελληνούδη) σε κριτική της στον Ριζοσπάστη.
Η παράσταση προβλήθηκε για πρώτη φορά από την ΕΡΤ, το 1984, στα πλαίσια της εκπομπής “Το θέατρο της Δευτέρας”. Σκηνοθεσία: Παντελής Βούλγαρης. Τηλεοπτική σκηνοθεσία: Σταύρος Ζερβάκης. Σκηνικά – κοστούμια: Νίκος Πολίτης. Παίζουν: Μπέτυ Κλωνιά, Βασίλης Τσάγκλος, Αθηνά Κεφαλά, Νίνα Παπαζαφειροπούλου, Τάσος Παπαδάκης, Χρυσούλα Διαβάτη, Βασίλης Βασιλάκης, Νίκος Λύτρας, Ανδρέας Αρβανίτης, Γιώργος Μακρής.
Η Κατιούσα αγαπάει το θέατρο και προβάλει κάθε Δευτέρα από τις σελίδες της μια σειρά από ξεχωριστά έργα που βρίσκονται «αποθηκευμένα» στο πλούσιο Αρχείο της ΕΡΤ.
Για πολλά χρόνια «Το θέατρο της Δευτέρας» που προβαλλόταν από την κρατική ΕΡΤ αποτελούσε μια όαση πολιτισμού στο άνυδρο τηλεοπτικό (και όχι μόνο) τοπίο της εποχής, που καθήλωνε κάθε βδομάδα μπροστά στους δέκτες τους χιλιάδες τηλεθεατές.
Οι μεγαλύτεροι συγγραφείς του κόσμου, αλλά και πολλοί νεότεροι, Έλληνες και ξένοι, έργα του κλασικού και νεότερου ρεπερτορίου, δοσμένα από σημαντικούς θεατράνθρωπους κι ερμηνευμένα από μερικούς από τους καλύτερους ηθοποιούς που γέννησε αυτός ο τόπος, πέρασαν από τις ασπρόμαυρες και στη συνέχεια έγχρωμες οθόνες των τηλεοράσεων κι έφεραν κοντά στο θέατρο έναν κόσμο που δεν του δινόταν άλλου τύπου κίνητρα (ούτε λόγος για την απαραίτητη παιδεία…), για να προσεγγίσει, να απολαύσει και ν’ αγαπήσει τη συγκεκριμένη μορφή τέχνης.
