Τι με σημάδεψε από το Θάνο…
Συνεργάτες και φίλοι της “Κατιούσα” θυμούνται στιγμές και τραγούδια του Θάνου Μικρούτσικου που δε θα ξεχάσουν ποτέ…
Χωρίς περιττά λόγια και εισαγωγές
2310net
Όταν έχεις μεγαλώσει ακούγοντας το μαχαίρι, τον Γουίλι, την… πιρόγα, όταν η μουσική γίνεται αφορμή να γνωρίσεις έναν ποιητή, όταν αργότερα ακούς και δένεσαι με το πολιτικό τραγούδι, καταλαβαίνεις τη Μακρόνησο, τον Ρίτσο, όταν η μουσική γίνεται η κόλλα που ενώνει τη θεωρία και την πράξη, όταν αργότερα οι δρόμοι ξανασμίγουν και πληθαίνουν οι συναυλίες, τα αφιερώματα και η μουσική πια επιστρέφει -όχι ως τραγωδία- αλλά με την ωριμότητα και την εμπειρία, έτσι ώστε να κατανοήσεις καλύτερα το βάθος της, είναι σαν να χάνεις έναν πολύ δικό σου άνθρωπο. Όταν μάλιστα εκτός από την μουσική και την προσφορά του στην τέχνη σέβεσαι όλο και περισσότερο την προσωπικότητά του, η απώλεια γίνεται τέτοια, που δε λειτουργεί παρηγορητικά ότι ο Θάνος θα ζει μέσα από τα τραγούδια του.
Θα υπάρξουν κι άλλοι ταλαντούχοι συνθέτες αλλά δεν θα μπορέσουν να εκφράσουν καλύτερα και συνεπέστερα τους πόνους και τους αγώνες του λαού με την τέχνη. Θα υπάρχουν κι άλλοι μουσικοί που θα γράψουν αριστουργήματα αλλά λίγοι θα το κάνουν με τέτοια πληρότητα. Θα υπάρξουν κι άλλοι που θα μελοποιήσουν ποίηση αλλά κανείς δεν πρόκειται να το κάνει σε τέτοιο βάθος, σε τέτοιο βαθμό κατανόησης. Θα ερμηνεύσουν κι άλλοι τους 7 νάνους αλλά κανείς δεν θα το κάνει με αυτή την αμεσότητα, πότε χτυπώντας και πότε χαϊδεύοντας το πιάνο, τραγουδώντας μακριά από τις νόρμες της καλλιφωνίας αλλά μέσα από την ψυχή.
Αυτό που έκανε τον Θάνο Μικρούτσικο μοναδικό ήταν το γεγονός ότι συγκέντρωνε πάνω του όλα τα χαρακτηριστικά εκείνα που θα ήθελες να έχει ο καλλιτέχνης. Δραστήριος, με χιούμορ και αμεσότητα, πολυπράγμων και κυρίως μέχρι τέλους στον αγώνα. Όταν άλλοι καλλιτέχνες επέλεγαν τη σιωπή, την αφωνία ή την άμβλυνση των πολιτικών τους απόψεων, όταν το πράγμα στράβωνε γενικά, εκείνος δεν κρύφτηκε. Βγήκε μπροστά κάνοντας την πολιτική τέχνη για να θυμίσει ότι η τέχνη είναι πολιτική.
Filio Magenta
Το ΠΑΜΕ με τα ταξικά σωματεία και συνδικάτα εδώ και καιρό έχουν ξεκινήσει ένα άνοιγμα αλληλεγγύης στους πρόσφυγες, μαζεύοντας τρόφιμα και είδη πρώτης ανάγκης. Πραγματοποίησαν πρόσφατα μέρα αιμοδοσίας. Ο Θάνος στο νοσοκομείο ζητούσε να γίνουμε εθελοντές αιμοδότες. Φεύγοντας επιθυμία του είναι αντί στεφάνων να δοθούν χρήματα σε λογαριασμό για τα ασυνόδευτα προσφυγόπουλα της Μόριας. Όταν ο Καλλιτέχνης ξέρει πως είναι εργάτης της τέχνης και του λαού και στέκεται μέχρι τέλους του, πλάι με την τάξη που θα αγωνιστεί για να φτάσει ο άνθρωπος στην αυτοπραγμάτωση..
Popova
«Ζούμε σ ένα βάρβαρο κόσμο, μεγάλη βαρβαρότητα όμως πρέπει ιδιαίτερα οι νέοι άνθρωποι παρ όλη τη βαρβαρότητα παρ όλο το σκοτάδι να αφήσουμε ανοιχτό το παράθυρο στ όνειρο. Αφήνοντας ένα παράθυρο στ όνειρο τότε θ φτιάξουμε εκείνη τη κοινωνία που μπορεί να αυτοπραγματωθεί ο άνθρωπος. Μια κοινωνία που ο ποιητής θα ψαρεύει κι ο ψαράς θα μπορεί να γράφει ποιήματα». Μ αυτά τα λόγια άνοιξες τις ψυχολογικά φορτισμένες αλλόκοτες συναυλίες τον Ιούνιου του 2018.
Μεταξύ μας ο στίχος του Καββαδία Μικρούτσικε «Εκτός από τη μάνα σου κανείς δε σε θυμάται σε τούτο το τρομακτικό ταξίδι του χαμού…» άπατος πήγε. ΑΘΑΝΑΤΟΙ. Μεγάλο έργο, μεγάλη προσφορά και ακόμα μεγαλύτερο το κενό της φυσικής απώλειας. Μαζί θα φτιάξουμε τον κόσμο στο μπόι των ονείρων και των ανθρώπων.
Για αυτά σ΄ευχαριστούμε ο Ρίτσος έδωσε τη ψυχή και εσύ τη φωνή στη σύγχρονη ιστορία:
«Καντάτα για τη Μακρόνησο» σε ποίηση Γιάννη Ρίτσου
«Μπόλικη πέτρα – μπόλικη καρδιά
να χτίσουμε τις αυριανές μας φάμπρικες
τα Λαϊκά Μέγαρα – Τα Κόκκινα Στάδια
και το μεγάλο Μνημείο των ηρώων της Επανάστασης
Να μη ξεχάσουμε και το μνημείο του Ντικ
Ναι Ναι του σκύλου μας του Ντικ
Της ομάδας του Μούδρου
Που τον σκοτώσανε οι Χωροφυλάκοι
γιατί αγάπαγε πολύ τους εξόριστους
Να μη ξεχάσουμε σύντροφοι τον Ντικ
το φίλο μας το Ντικ που γάβγιζε τις νύχτες
στην αυλόπορτα, αντίκρυ στη θάλασσα
κι αποκοιμιόταν τα χαράματα
στα γυμνά πόδια της Λευτεριάς
με τη χρυσόμυγα του Αυγερινού
πα στο στυλωμένο αυτί του
τώρα ο Ντικ κοιμάται στη Λήμνο
δείχνοντας πάντα το ζερβί του δόντι
Μπορεί μεθαύριο να τον ακούσουμε πάλι
να γαβγίζει χαρούμενος σε μια διαδήλωση
Περνοδιαβαίνοντας κάτω από τις σημαίες μας
Έχοντας κρεμασμένη στο ζερβί δόντι μια μικρή πινακίδα
ΚΑΤΩ ΟΙ ΤΥΡΑΝΝΟΙ
Ήταν καλός ο Ντικ».
Sniper
Δεν νομίζω πως έχει μείνει κάτι να ειπωθεί για το Θάνο Μικρούτσικο, τόσο τον άνθρωπο, όσο και το συνθέτη και τον μαρξιστή. Η πραγματικά καθολική αποδοχή του τον έχει ήδη καταστήσει αθάνατο, για όσο θα υπάρχει η ανθρωπότητα. Αν μπορώ κάπου να συμβάλω σε όλο αυτό, είναι να σας επιστήσω την προσοχή στον δίσκο “έργα ηλεκτρονικής μουσικής” του 1986, ο οποίος πλέον είναι σπάνιος. Ακούστε τον, αν καταφέρετε να τον ξεθάψετε και θα καταλάβετε πως, όταν ο Μικρούτσικος χαρακτηριζόταν ως πρωτοπόρος μουσικά, αυτό δεν λεγόταν τυχαία και δεν ήταν ένα ακόμα παράσημο που “έπρεπε” να πάρει, ως de facto κορυφαίος.
Ανδρέας Κολλιαράκης
Κι ήρθαν οι ώρες που η βροχή δυνάμωσε/Βαδίσαμε μαζί στον ίδιο δρόμο σύντροφε/Μα με λερώνει κάτι πιο βαθύ/Επισκευάζω το ευ ζην της μοναξιάς μου με προσπέκτους/Είναι που ονειρεύομαι/Άλλοι νομίζανε/Βαλκανικά σε χαιρετώ σύντροφε/Θα λείψεις πολύ από τον γύρω και τον μέσα κόσμο μου
Βασίλης Ασβεστόπουλος
Με τον Θάνο Μικρούτσικο συνδέω το ταξίδι γνωριμίας στην ποίηση του Βλαδίμηρου Μαγιακόφσκι, την απίστευτη του σύνθεση και ερμηνεία στους 7 νάνους στο s/s Cyrenia, κάτι δάκρυα σε μια κατοικία στο Βερολίνο παρέα με μια πιρόγα «στη γη των Βησιγότθων» όταν αρμένιζα εκεί. Με συνδέει κάπως πιο προσωπικά η μελοποίηση έργου του παιδικού φίλου του πατέρα μου, του κολλητού του, μετέπειτα δάσκαλου μου Κώστα Λαχά. Αλήθεια; Ποιον ποιητή δεν μελοποίησε με τον ανεπανάληπτο του τρόπο; Τον Μπάμπη Τσικληρόπουλο με το Ελένη; Τον Μάνο Ελευθερίου, τον Κώστα Τριπολίτη; Wolf Biermann, Μπέρτολτ Μπρέχτ, Ναζίμ Χικμέτ, Κωνσταντίνο Καβάφη; Αν αρχίσεις να θυμάσαι δεν τελειώνεις… και πάλι θα ξεχάσεις κάποιον. Μέσα στο τεράστιο του έργο έχω ένα που το ξεχωρίζω, όχι για την μελωδία, ούτε γιατί είναι το αγαπημένο μου. Είναι το Federico Garcia Lorca του Νίκου Καββαδία. Το ποίημα του Καββαδία ωκεανός ιστορίας, με εικόνες αληθινές του Πικάσο, άλλες μεταφορικές, άλλες σοφά πακεταρισμένες για να μην πιαστούν από καμία λογοκρισία. Ένα ποίημα αναφορά στον Λόρκα, τιμώντας τον αξεπέραστο ποιητή με αξεπέραστο τρόπο. Πως λοιπόν να τολμήσει κάποιος να μελοποιήσει τέτοιο έργο; Και πώς να το πετύχει; Ο Μικρούτσικος ήξερε, τόλμησε και μας το χάρισε. Μετέφερε την ποίηση στην μουσική και στα σπίτια του λαού. Αν κάτι εξοργίζει τους «άριστους» είναι να ακούν εργάτες στην οικοδομή να τραγουδούν υψηλής ποιότητας ποίηση. Ίσως κάποιος πει, μα αυτό το έκαναν και άλλοι… Ναι, αλλά σχεδόν κανείς δεν έμεινε τόσο πιστός στις αρχές του, ως το τέλος, όπως ο Μικρούτσικος.
Δύσκολες Νύχτες
Η ακατάβλητη θέληση για ζωή, το κουράγιο μέχρι την τελευταία στιγμή, ο τρόπος με τον οποίο στεκόταν στη σκηνή αντλώντας την αγάπη του κόσμου και επιστρέφοντάς την στον πολλαπλάσιο. Νιώθω πραγματικά τυχερή που μπόρεσα να τον δω στη συγκλονιστική περσινή συναυλία στο Γαλάτσι, όπως και όλοι όσοι παραβρέθηκαν. Από τις εμπειρίες για τις οποίες δημιουργήθηκε η έκφραση “θα ‘χουμε να λέμε και στα εγγόνια μας…”.
Ελπίδα Πουρναρά
Ζάβαλος
Το κομμάτι που μελοποίησε ο Θ. Μικρούτσικος και προσωπικά με έχει σημαδέψει όσο κανένα, είναι το Kuro Siwo. Ο Καββαδίας περιγράφει το τυχαίο της ζωής που συναντά γεγονότα για να αλλάξει ρότα στον καθένα μας, τον καθημερινό αγώνα και τις απώλειες, την τριβή με τις συνθήκες, τις προσωπικές εμπειρίες και την ανάγκη εσωτερικης αναζήτησης που σε κάνει να αμφιβάλλεις αν η περπατησιά είναι σωστή, το πολύ “εμείς” χωρίς “εγώ” και εν τέλει η αίσθηση του μάταιου που όμως δεν είναι τέτοιο. Ο Μικρούτσικος έντυσε το ποίημα, με μια μελωδία που κορυφώνει και ηρεμεί στην ίδια στροφή. Σου μεταφέρει την ένταση μιας μηχανής που δεν σταματά παρά μόνο στο τέλος, την αντίληψη ότι δεν γυρνάει τίποτα αν εμείς δεν το σπρώξουμε, αν δεν το κουνήσουμε. Με τον ήχο της ανάγκης για ενεργοποίηση που σου δίνει τον τόνο όμως. Ούτε πολύ, ούτε λίγο. Εδώ, σε μια εκτέλεση λίγο διαφορετική από την εμβληματική του Κούτρα. Ο ίδιος ο Μικρούτσικος μας το απαγγέλλει:
Μάνος Δούκας
O δημιουργός, είναι το έργο του. Κι εκείνος έτσι θάθελε να τον θυμόμαστε (νομίζω). Κι εμείς όλοι, έτσι κάνουμε για όλους τελικά τους δημιουργούς και τα έργα τους.
Ο Μικρούτσικος, ήταν πολύ μεγάλος. Φαινόταν ακόμα κι όταν ήταν νέος και στεκόταν από τότε ισάξιος δίπλα σε μουσικά καλλιτεχνικά τέρατα σαν το Μίκη.
Φαινόταν κι όταν οι νέοι της ΚΝΕ, αμέσως μετά τη μεταπολίτευση, ακούγαμε τα τραγούδια του με τη φωνάρα της Μαρίας του, τα βάζαμε στις εκδηλώσεις μας, στις διαδηλώσεις μας και στα φεστιβάλ μας, μας συγκινούσαν και μας ενθουσίαζαν, και σκεφτόμασταν: “Πώς γίνεται αυτοί να μην είναι ΚΚΕ; Πώς γίνεται να λένε ότι ανήκουν στο πιο αντιΚΚΕ μόρφωμα, το ΕΚΚΕ;”. Αλλά δεν το λέγαμε. Σα να μας εμπόδιζε μια μυστική προφητεία που έλεγε: “Δεν γίνεται. Ο καλλιτέχνης είναι ό,τι γράφει”.
Γιατί ο Μικρούτσικος έγραφε πάντα μουσικούς ύμνους της επανάστασης και του κομμουνισμού. Γιατί έτσι ήθελε εκείνος. Γιατί έτσι τον “συμβούλευαν” οι ποιητές που μελοποιούσε. Και γιατί πάντα αυτούς διάλεγε να μελοποιεί.
Το έργο του λοιπόν ήταν πάντα “δικό μας”, ολονών μας. Των ψυχών μας που τις χάιδευε και τις σκληραγωγούσε. Των μυαλών μας που τα καθοδηγούσε με τις ποιητικές του μουσικές να σκέφτονται όμορφα, επαναστατικά και καθαρά. Και μας μάθαινε όλου του κόσμου τις υπέροχες ματοκυλισμένες εξεγέρσεις. Από το σεΐχη Μπεντρεντίν, μέχρι τη Φουέντε Οβεχούνα. Κι από την Καντόνα μέχρι την Καισαριανή και τη Μακρόνησο.
Σαν καθαρός, έξυπνος και έντιμος, συνέχισε και τίμησε την άποψή του και το έργο του μέχρι το τέλος. Όλοι εμείς της γενιάς αυτής, καμαρώνουμε που δεν είναι μόνο κτήμα της γενιάς μας, αλλά μπόρεσε κι έγινε διαχρονικός σαν όλους τους τεράστιους.
Θάνο, χαιρετίσματα στους ποιητές σου (μας), που μας τους μελοποίησες. Χαιρετίσματα στους ήρωές σου (μας) που μας τους τραγούδησες.
Ο Μπρεχτ σου (μας) Θάνο έλεγε πως δεν του αρέσουν οι “σταθμοί”. Κι ότι ο χρόνος είναι συνεχής, δεν κάνει στάσεις. Κι εσύ το έδειξες καθαρά σήμερα. Πέθανες κι έφυγες. Στενάχωρο. Αλλά μέχρι εκεί. Για την ιστορία των κομμουνιστών, αυτό είναι απειροελάχιστο. Ο γιγάντιος Θάνος της μουσικής του θα είναι πάντα εκεί που ήταν και πριν και πάντα. Στις καρδιές και στους αγώνες των επαναστατών. Σα να μην άλλαξε τίποτα.
Γεια χαρά λοιπόν με μια μουσικάρα σου.
Μαρία Παρέντη
Αν πρέπει να ξεχωρίσω ένα τραγούδι, ένα παιδί του Θάνου Μικρούτσικου, του μαέστρου που έβαλε στα χείλη μας τον Ναζίμ Χικμέτ, τον Βλαντιμίρ Μαγιακόφσκι, το Νίκο Καββαδία, αυτό θα ήταν ο “Μικρόκοσμος”, ποίημα γραμμένο από τον Χικμέτ κι αποδομένο στα ελληνικά από το Γιάννη Ρίτσο, που χάρη σε εκείνον έγινε τραγούδι. Κι έγινε τραγούδι, για να το τραγουδήσουμε εμείς πενήντα χρόνια μετά, σε ένα δικαστικό αγώνα, σε έναν αγώνα που μας σημάδεψε. Ο “Μικρόκοσμος” έντυσε τα βιντεάκια, τις συναυλίες και τα αφιερώματα στην Ηριάννα και τον σιγοτραγουδούσα μέχρι να την πάρουμε πίσω. Τον αποχαιρετάμε με τιμή και σεβασμό, μα δεν θα πάψουμε ποτέ να τραγουδάμε τα σπουδαία που με απλοχεριά μας χάρισε. Με την υπόσχεση να συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε, ώστε να μην αλυσοδένεται κανένας άνθρωπος.
“Και να, τι θέλω τώρα να σας πω
Μες στις Ινδίες μέσα στην πόλη της Καλκούτας,
φράξαν το δρόμο σ’ έναν άνθρωπο.
Αλυσοδέσαν έναν άνθρωπο κει που εβάδιζε.
Να το λοιπόν γιατί δεν καταδέχουμαι
να υψώσω το κεφάλι στ’ αστροφώτιστα διαστήματα.
Θα πείτε, τ’ άστρα είναι μακριά
κι η γη μας τόση δα μικρή.
Ε, το λοιπόν, ό,τι και να είναι τ’ άστρα,
εγώ τη γλώσσα μου τους βγάζω.
Για μένα, το λοιπόν, το πιο εκπληκτικό,
πιο επιβλητικό, πιο μυστηριακό και πιο μεγάλο,
είναι ένας άνθρωπος που τον μποδίζουν να βαδίζει.
Είναι ένας άνθρωπος που τον αλυσοδένουνε”
Νίκος Πουρναράς / Οικοδόμος
Ο Θάνος Μικρούτσικος επηρέασε καθοριστικά τη διαμόρφωση της προσωπικότητάς μου και με έχει σημαδέψει ανεξίτηλα σαν άνθρωπο. Τον κουβαλάω μέσα μου, πάνω μου, γύρω μου, περισσότερο από τέσσερις δεκαετίες, από τότε που, πολύ μικρό παιδί, πρωτάκουσα την κασέτα με τα πολιτικά τραγούδια, που στη συνέχεια έλιωσε στο κασετόφωνο. Εκτός από τις υπέροχες μελωδίες του, τα πολλά φλογερά τραγούδια και τις παθιασμένες ερμηνείες του ίδιου, κρατάω σφιχτά πάνω μου σα φυλαχτό δυο στίχους του αγαπημένου Χικμέτ, που ο Θάνος έκανε τραγούδι: «Το ζήτημα δεν είναι να είσαι αιχμάλωτος. Το να μην παραδίνεσαι αυτό είναι».
Χιλιάδες αγωνιστές αυτό το έκαναν πράξη τον αιώνα που πέρασε και χιλιάδες άλλοι συνεχίζουν σήμερα στα χνάρια τους. Ο Θάνος Μικρούτσικος «έφυγε» χωρίς να παραδοθεί, όρθιος, νικητής, μετά από σκληρή πάλη σε άνιση μάχη. Θεωρώ τον υπογράφοντα πολύ τυχερό και αποδέκτη μέγιστης τιμής, όταν σε μια ανάπαυλα αυτής της μάχης, μου έδωσε την ευκαιρία να του εκφράσω τη βαθύτατη εκτίμηση και την αγάπη μου και να τον ευχαριστήσω γι’ αυτό που υπήρξε. Ο τρόπος που «έφυγε» τον ψήλωσε ακόμα περισσότερο στα μάτια μου.
Θάνο Μικρούτσικε, σ’ ευχαριστώ για όλα αυτά τα χρόνια, για όλες τις στιγμές που μεγάλωσαν τη ζωή μου… Καλό ταξίδι στις γραμμές των οριζόντων, αγαπημένε μου.
Σφυροδρέπανος
Αν έπρεπε να ξεχωρίσω ένα μόνο τραγούδι, θα δυσκολευόμουν πολύ -δε νομίζω ότι υπάρχει κάποιος που δεν…-, και ίσως να διάλεγα κάποιο αουτσάιντερ, όπως τον “Πανικό”. Ή άλλα πιο γνωστά, όπως τον Φλεβάρη του 1848 ή το τραγούδι για τον Πλουμπίδη ή αυτό για τη Λούξεμπουργκ – όχι τη Ρόζα του Μητροπάνου, την άλλη. Άι Θάνο Μικρούτσικε, τι σου ‘χω φυλαγμένα.
Αν το γενίκευα, θα το εντόπιζα σε αυτό που μας έδινε κάθε φορά που καθόταν στο πιάνο του (χαίρω πολύ, θα μου πεις). Και σε μια αίσθηση δυτικότροπη -ας το πω έτσι αδόκιμα, χωρίς τεχνικές γνώσεις- που απέπνεε η μουσική του και πολλές ενορχηστρώσεις του, χωρίς να χάνουν ποτέ το λαϊκό τους στοιχείο. Και στις ανεπανάληπτες συνεργασίες, με τους μοναδικούς ερμηνευτές που ανέδειξε και συνδέθηκαν μαζί του.
Κι αν ήταν να διαλέξω μόνο μια στιγμή, πάλι θα δυσκολευόμουν, αλλά θα ήταν κάποια στιγμή από το Φεστιβάλ ή από τις συναυλίες για τα 100 χρόνια του ΚΚΕ. Η επικοινωνία με το κοινό, το λαϊκό προσκύνημα, η μυσταγωγία, ένας διαρκής αποχαιρετισμός. Ποιος έζησε κάτι από αυτά και μπορεί να σκεφτεί πιο δυνατές στιγμές;
Αλλά αν έπρεπε να πω τι με άγγιξε περισσότερο, αυτό δε θα ήταν η λάβα από αυτές τις μοναδικές εκρήξεις συναισθήματος, αλλά κάτι πιο εγκεφαλικό. Γιατί ο Μικρούτσικος δεν ξεχώριζε απλά και μόνο για το συναίσθημα. Και η τελευταία φεστιβαλική παρουσία του Μητροπάνου ξεχείλιζε πχ από συναίσθημα κι ήταν εξίσου δυνατή -μπορεί και περισσότερο.
Στον Μικρούτσικο είναι κάτι πιο βαθύ που μας αγγίζει. Είναι η ουσία, το περιεχόμενο, ο ορισμός της στρατευμένης τέχης και του πολιτικού τραγουδιού -δεν ονόμασε τυχαία έναν από τους δίσκους του “Πολιτικά τραγούδια”. Δεν ήταν απλά ένας ιδεολόγος και πολιτικό ον -με τις όποιες αντιφάσεις του- αλλά και ένας μουσικός φιλόσοφος, ένας θεωρητικός της τέχνης και όχι μόνο. Κι αυτό είναι το πιο όμορφο από όλα, η παρακαταθήκη που αφήνει, αυτό που μας άγγιξε και μας καθόρισε.
Ένα από τα πιο αντιπροσωπευτικά δείγματα ήταν το “Ανεμολόγιο”. Κι ας είναι ένα “απλό βαλσάκι”, κι ας μην έγραψε αυτός τους στίχους του. Ένα συγκλονιστικό Μανιφέστο ενάντια στο τέλος της ιστορίας, στους πιο μαύρους καιρούς της αντεπανάστασης, τότε που είχε δηλαδή και μεγαλύτερη αξία ως δήλωση. Μια διακήρυξη πως δεν παραδεχτήκαμε την ήττα, δεν τελείωσε ο αγώνας. Το πιο δυνατό φως μες στη μαύρη μαυρίλα, που φωτίζει τις λεωφόρους του μέλλοντός μας. Και μόνο αυτό να είχε κάνει, θα είχε κάνει περισσότερα από κάθε άλλον.
Χρήστος Αιγάλεω
Για το ποιο τραγούδι του Θάνου με έχει σημαδέψει είναι το “Άννα μην κλαις”, μιας και έχω περάσει και εγώ και η οικογένεια χωρίς ψίχα ψωμί σε μακροχρόνια περίοδο ανεργίας.