Αλμπέρτος Ναρ – «Τα τραγούδια μας. Ανθολογία Σεφαραδίτικων τραγουδιών της Θεσσαλονίκης»

Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις IANOS το βιβλίο «Τα τραγούδια μας. Ανθολογία Σεφαραδίτικων τραγουδιών της Θεσσαλονίκης», σε ισπανοεβραϊκή και ελληνική απόδοση, φιλοτεχνημένη από τον αείμνηστο Αλμπέρτο Ναρ σε μια έκδοση του 1985. Τραγούδια βγαλμένα μέσα από την καθημερινή ζωή των Σεφαραδιτών Εβραίων της Θεσσαλονίκης, που μας ταξιδεύουν στον χρόνο και μας μεταφέρουν μέχρι τη «μακρινή αλλά όχι λησμονημένη Ισπανία». Το βιβλίο επιμελείται ο ακαδημαϊκός Λέων Ναρ συμβάλλοντας για άλλη μια φορά, από το δικό του μετερίζι, στο έργο της διάσωσης της ιστορικής μνήμης και της διατήρησης της λαϊκής παράδοσης του πολύπαθου αυτού λαού. Βρείτε το εδώ.

Απόσπαμα από το Προοίμιο του βιβλίου (Αλμπέρτος Ναρ):  

Αυτός ο λαός τραγουδούσε! Και το τραγούδι του ήταν οι ρίζες, η ανάμνηση της μακρινής αλλά όχι λησμονημένης Ισπανίας, ο πόνος της προσφυγιάς, η νοσταλγία για κάποιες χαμένες πατρίδες στην Καστίλη, στη Μαγιόρκα, στην Αραγόνα! Ήταν ακόμα το σκίρτημα της ψυχής, η επίκληση στη θεία παντοδυναμία, ο ύμνος στον αιώνιο κι ακατάλυτο έρωτα, ο σύντροφος της αναγαλλίασης και της καταφοράς, στον γάμο, στον ερχομό του παιδιού, στη δουλειά, στο γλέντι, στον θάνατο.

Τούτα τα τραγούδια τα ’λεγαν ως προχτές στη Σαλονίκη οι κοπέλες, καθώς συγύριζαν την κάμαρά τους, οι εργάτες στα καπνομάγαζα, οι βαρκάρηδες στο λιμάνι. Και με το πέσιμο της νύχτας, η μελωδία ξεχυνόταν από τα μισόκλειστα παράθυρα, απλωνόταν στα κακοτράχαλα καλντερίμια, αγκάλιαζε τη γειτονιά ολάκερη. Μανάδες που νανούριζαν τα μικρά τους, παλικάρια που παίνευαν της αγαπημένης τους τα κάλλη, λεβέντες που έπνιγαν τον καημό τους στο κρασί, κάποια κορίτσια που σιγοψιθύριζαν τους μύχιους πόθους της καρδιάς τους, κάποια γερόντια στο πλατύσκαλο που αναμετρούσαν το βάρος της μέρας που ξεψυχούσε. Τα τραγούδια αυτά ήταν οι romances, οι λαϊκές μπαλάντες που συγκαταλέγονται ανάμεσα στα αρχαιότερα μνημεία της ισπανικής μουσικής και διατηρήθηκαν, με την προφορική μετάδοση, από γενιά σε γενιά […] 

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ

Η παρουσίαση του εν λόγω βιβλίου θα πραγματοποιηθεί παράλληλα με την παρουσίαση του βιβλίου/CD με τίτλο «I REMEMBER… ΘΥΜΑΜΑΙ» στον ΙΑΝΟ της Αθήνας, Σταδίου 24, το Σάββατο 11 Δεκεμβρίου στις 12:00 και θα προβάλλεται ζωντανά στο κανάλι Youtube και στη σελίδα Facebook του ΙΑΝΟΥ.

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

Παράλληλα το εν λόγω βιβλίο  θα παρουσιαστεί μαζί με το βιβλίο/CD με τίτλο «I REMEMBER… ΘΥΜΑΜΑΙ»   και στη 18η Διεθνή Έκθεση Βιβλίου της Θεσσαλονίκης, την Κυριακή 28 Νοεμβρίου, 14:00-15:00 στην Αίθουσα «Σολωμός» – Περίπτερο 13, στο Διεθνές Εκθεσιακό Κέντρο Θεσσαλονίκης (ΔΕΘ) – HELEXPO (Εγνατία 154). 

 Ακολουθούν πληροφορίες για το βιβλίο/cd «I REMEMBER… ΘΥΜΑΜΑΙ»:

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

Μουσικό αρχείο Αλμπέρτου Ναρ: I REMEMBER… ΘΥΜΑΜΑΙ…

Επιζώντες του Ολοκαυτώματος τραγουδούν σεφαραδίτικα τραγούδια

Βιβλίο/CD

Επιμέλεια έκδοσης: Λέων Α. Ναρ

Εκδόσεις: IANOS

Σελ.: 144

ISΒΝ 978-618-5141-77-6

Το 2020 κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις IANOS και η τρίγλωσση έκδοση (ελληνικά, αγγλικά, ισπανοεβραϊκά) του βιβλίου/CD με τίτλο I REMEMBER… ΘΥΜΑΜΑΙ… που βασίζεται  στο μουσικό αρχείο του Αλμπέρτου Ναρ, με επιμέλεια του Λέων Α.Ναρ. Βρείτε το εδώ.

Επιζώντες του Ολοκαυτώματος τραγουδούν σεφαραδίτικα τραγούδια, σπάνια ηχητικά ντοκουμέντα που ακούστηκαν για τελευταία φορά σε μέρες σκοτεινές, σε κλειστά σπίτια, σημαδεύοντας τη στερνή στιγμή του αποχωρισμού από την αγαπημένη τους Θεσσαλονίκη, τη στιγμή της εξορίας και του θανάτου. Τα τραγούδια αυτά άλλοτε είναι πρωτότυπα, άλλοτε με επιδράσεις τόσο από τη Θεσσαλονίκη όσο και από κάθε άλλη πόλη που υποδέχτηκε εκδιωγμένους από την Ισπανία Εβραίους, και άλλοτε με δάνειες μελωδίες που ενσωματώθηκαν, με τις αναγκαίες πάντα τροποποιήσεις, στη σεφαραδίτικη μουσική παράδοση. Είναι έκφραση μιας ευρύτερης μεσογειακής μουσικής παράδοσης με στοιχεία ισπανόφωνων μελωδιών, τραγούδια της Μικράς Ασίας και της Πόλης, μουσικές του Αιγαίου και της Κρήτης, βαλκανικούς ρυθμούς και χορούς, τσιγγάνικα μοτίβα αλλά και ιταλικές καντάδες. Η σεφαραδίτικη μουσική έχει τις ρίζες της στη μεσαιωνική Ανδαλουσία, στον χώρο και στον χρόνο της συνύπαρξης και συνδημιουργίας Χριστιανών, Εβραίων και Μουσουλμάνων.

Ο Αλμπέρτος Ναρ, ως απόγονος επιζώντων του Ολοκαυτώματος, σκιαγράφησε τον οδυνηρότατο απόηχο που η ναζιστική θηριωδία άφησε στις ψυχές και στα σώματα των δικών του ανθρώπων. Πέρα από τις πολύτιμες δημοσιευμένες μελέτες του για τα σεφαραδίτικα τραγούδια, ηχογράφησε τη δεκαετία του ’90 ηλικιωμένους τότε επιβιώσαντες και επιβιώσασες του Ολοκαυτώματος. Διέσωσε σπάνια ηχητικά ντοκουμέντα που σε διαφορετική περίπτωση θα είχαν χαθεί παντοτινά. Φίλοι των γονιών του οι περισσότεροι, ερασιτέχνες ερμηνευτές των τραγουδιών, διασώζουν μια γλώσσα, τη σεφαραδίτικη, με ελληνικές, τουρκικές, ισπανικές και ιταλικές λέξεις, διάλεκτο που έχει ως βάση της τη γλώσσα που μιλιόταν στην Καστίλη πριν από πέντε αιώνες. 

«Τούτα τα τραγούδια ακούστηκαν για τελευταία φορά σε μέρες σκοτεινές, σε κλειστά σπίτια, σημαδεύοντας τη στερνή στιγμή του αποχωρισμού από την αγαπημένη πόλη, τη στιγμή της εξορίας και του θανάτου […] Πώς έσβησε άραγε τούτος ο κόσμος; Πού πνίγηκαν τόσα μεράκια; Τι απόμεινε στους ελάχιστους που γύρισαν πίσω; Είναι στιγμές που τούτη η πολιτεία φαντάζει σκληρή κι άσπλαχνη για κείνους που επιμένουν να θυμούνται» επισημαίνει ο Αλμπέρτος Ναρ που, σίγουρα, επέμενε να θυμάται… 

Ένα μέρος από το πολύτιμο μουσικό αρχείο (22 τραγούδια), που η οικογένειά του δώρισε στο Ελληνικό Λογοτεχνικό Ιστορικό Αρχείο Θεσσαλονίκης το 2011, δημοσιοποιείται δεκαπέντε χρόνια από τον πρόωρο θάνατό του σε μια τρίγλωσση (ελληνικά, ισπανοεβραϊκά, αγγλικά) έκδοση με πρόλογο του μουσικολόγου Νίκου Ορδουλίδη. Ο Λέων Α. Ναρ έγραψε την  εισαγωγή κα έχει την επιμέλεια του τόμου. 

Βιογραφικό Αλμπέρτου Ναρ

Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1947. Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του ΑΠΘ, διηύθυνε το Κέντρο Ιστορικών Μελετών Εβραϊσμού Θεσσαλονίκης και ήταν μέλος της συμβουλευτικής επιτροπής του Κέντρου Ιστορίας του Δήμου Θεσσαλονίκης. Πρωτοεμφανίστηκε στα γράμματα το 1985. Υλικό από το αρχείο του Α. Ναρ με ηχογραφήσεις σεφαραδίτικης μουσικής βρίσκεται στο ΕΛΙΑ Θεσσαλονίκης. Κείμενά του έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά, γερμανικά, ισπανικά, γαλλικά και εβραϊκά. Ο Αλμπέρτος Ναρ πέθανε στις 2 Μαρτίου 2005.