“Φρυκτωρίες” – Η νέα ποιητική συλλογή του Γιώργου Δ. Μπίμη

Η ποίηση ή η καλλιτεχνία γενικότερα είναι μια παλιά, πολύ παλιά υπόθεση. Έρχεται μέσα από τους αιώνες μαζί με τον άνθρωπο. Και δεν θα ήταν υπερβολή αν έλεγα πως ο άνθρωπος πρώτα ανακάλυψε την τέχνη κι ύστερα το θεό. Κι αυτός ο μαγικός χορός των λέξεων που καλά κρατεί επί αιώνες,  αποδείχνει περίτρανα την αναγκαιότητα της τέχνης για τον άνθρωπο και για την ανθρώπινη κοινωνία.

Υπάρχουν πολλές εικασίες και πολλές θεωρίες για το τί είναι τέχνη, σαφής ορισμός όμως  δεν υπάρχει. Ο Πικάσο έλεγε πως η τέχνη είναι ένα ωραίο ψέμα, ένα ψέμα που όμως θέλει να μάς φανερώσει ή να μάς μάθει μια ανώτερη αλήθεια…

Τέχνη ωστόσο είναι η πραγματικότητα που φτιάχνει ο δημιουργός με στοιχεία που δανείζεται από το περιβάλλον και από το φυσικό κόσμο, που όμως τα περνά μέσα από το δικό του φίλτρο, μέσα από τη δική του συνείδηση… 

Κι η τέχνη τελικά είναι το μοναδικό μέσο που βοηθάει τον άνθρωπο να προσεγγίσει τις μεγαλεπήβολες αλήθειες της ζωής.

Χρέος του δημιουργού είναι να κατανοεί τη φύση της καλλιτεχνικής δημιουργίας, αλλά και την κοινωνική της αποστολή. Για να συμβεί όμως αυτό είναι ανάγκη ο αληθινός καλλιτέχνης να διαθέτει ταλέντο, ευαισθησία, γνώση, ενόραση, καλλιέργεια, προσωπικότητα, να είναι εσωτερικά ελεύθερος, πνευματικά ολοκληρωμένος, έτσι ώστε να μπορεί να συλλάβει τα επίκαιρα μηνύματα και τις ζωτικές ανάγκες των καιρών.   

Ο αληθινός καλλιτέχνης δεν αρκείται στο να εκφράσει απλά την εποχή του, αλλά επιδιώκει και επιθυμεί να προωθήσει παραπέρα την πραγματικότητα που ζει, ώστε να συνεισφέρει, σε μια κοινή/συλλογική προσπάθεια, για τη δημιουργία ενός αισιόδοξου και ευοίωνου μέλλοντος…

Η τέχνη για την τέχνη ή η τέχνη για τον άνθρωπο και τις ανάγκες του;  

Εδώ σαφώς υπάρχει ένα κάλπικο δίλλημα. Γιατί όλοι  οι άνθρωποι είναι στρατευμένοι σε κάποιες θέσεις και σε κάποιες ιδέες, σε κάποια εντέλει ιδεολογία. Κι αυτοί που καμώνονται τούς αστράτευτους και τούς αδέσμευτους είναι ουσιαστικά στρατευμένοι στις τάξεις της συντήρησης, στην εμμονή που υπηρετεί τα καθιερωμένα κοινωνικά και πολιτικά πρότυπα. 

Κι είναι αυτοί που με τη στάση τους και με την απραξία τους αποδέχονται την κατάσταση της ακραίας ανισότητας, της ανελευθερίας και της εκμετάλλευσης που υπάρχει και βοά, αφού σιγοντάρουν με την δήθεν ουδετερότητά τους, την αθλιότητα και τη βαρβαρότητα του άπληστου και του αντιανθρώπινου καπιταλιστικού συστήματος. 

Άλλωστε κι οι αρχαίοι πρόγονοί μας είχαν δηλώσει επανειλημμένα, πως οι ‘’φιλήσυχοι’’ άνθρωποι είναι στην ουσία άχρηστοι πολίτες…      

Ποιος άραγε μπορεί να αρνηθεί τον βαθιά παιδαγωγικά ρόλο της τέχνης που διδάσκει ήθη και πάθη μεθ’ ηδονής; 

Ποιος θα αμφισβητήσει πως η τέχνη και οι πνευματικοί δημιουργοί δε δίνουν στον άνθρωπο μια υψηλότερη και ποιοτικά ανώτερη συνείδηση του εαυτού του και τη πνευματική δύναμη για να μεταμορφώσει την κοινωνία, τη φύση αλλά και τον ίδιο του τον εαυτό; 

 Η αδέσμευτη σκέψη και η ανεμπόδιστη έκφραση είναι τα στοιχεία που οδηγούν τον άνθρωπο στην ελευθερία.  Ελευθερία όμως είναι να κάνεις όχι αυτό που ωφελεί εσένα, αλλά αυτό που ωφελεί το κοινωνικό σύνολο. 

Γιατί η ελευθερία δεν μπορεί να είναι εγωιστική και ατομικιστική, αλλά κοινωνική. Μόνο σ’ αυτή τη λογική η καλλιτεχνία συμβάλλει στην ενότητα της κοινωνίας κι όχι στον κατακερματισμό της.

Η τέχνη είναι η χαρισματική παράμετρος, όπου ο κάθε συνειδητός καλλιτέχνης παίρνει πρωτοβουλίες και αναπτύσσει δραστηριότητες που στοχεύουν να αλλάξουν την ίδια τη δομή του κόσμου… 

Γιατί νιώθει έντονα πως η υπάρχουσα τάξη των πραγμάτων είναι αυθαίρετη, άσκοπη, άχρηστη και ξένη προς την αλήθεια της ζωής, αλλά και ξένη επίσης στη λογική της φύσης και του σύμπαντος. 

Κι είναι επιτακτική ανάγκη ο άνθρωπος να αποδεχθεί και να ενστερνιστεί αυτή τη ευεργετική ευρύτητα της τέχνης και του πολιτισμού.   

Γιατί όποιος ζει δίχως να νιώθει το αισθητικό φτερούγισμα στο νου και στην καρδιά του, δίχως να βιώνει τη συναισθηματική έξαρση, τη βαθιά και τη σφοδρή συγκίνηση, όταν δεν μπορεί να ορίσει τα συναισθήματά του, τότε το μέτρο για τη διαμόρφωση της κρίσης του ευνουχίζεται, με αποτέλεσμα  να καταλήγει στα όρια της πλαδαρότητας, της αποχαύνωσης και της αδιαφορίας…

Στο όνομα μιας ξεφτισμένης, στημένης και αλλοπρόσαλλης ελευθερίας, η κοινωνική ζωή χάνει τη συνοχή και την ενότητά της, ο κόσμος της δημιουργίας κατακερματίζεται και καταστρέφεται και, μαζί του καταστρέφεται και η οργανωμένη ενότητα του σύμπαντος. Γιατί το μέτρο της ζωής είναι ο ίδιος ο άνθρωπος … 

Κι εμείς οι δόκιμοι ποιητές, θεωρούμε χρέος και καθήκον μας,  να υμνήσουμε τον κόσμο και την αγάπη του, την τρομερή του ομορφιά, τη συμμετρία και την αρμονία του, τις μαγικές λέξεις, την ειρήνη, τη δημοκρατία, την ισότητα, τη λευτεριά, τις ωραίες ιδέες, τα μεγάλα οράματα, τις αξίες και τα όνειρα των θεών, των ανθρώπων και των άστρων.…

Γιώργος Δ. Μπίμης, ποιητής, συγγραφέας, μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών, μέλος της Πανελλήνιας Ένωσης Λογοτεχνών