«Η Φουντάνα»: Ένα βιβλίο για το παράνομο τυπογραφείο του ΔΣΕ στη Χίο
Η φουντάνα του σπιτιού του Ζαννή Αθηναίου, στου Παντελάκη στο Βροντάδο, έμελλε να γίνει το σύμβολο του αγώνα του επαναστατικού κινήματος στο νησί της Χίου, την περίοδο της ένοπλης ταξικής σύγκρουσης 1946-1949.
Η φουντάνα στα ιταλικά είναι η βρύση, η πηγή. Σε πολλά ελληνικά νησιά η λέξη αυτή χρησιμοποιείται για την δεξαμενή που έχουν τα σπίτια, προκειμένου να συγκεντρώνουν το βρόχινο νερό.
Η φουντάνα του σπιτιού του Ζαννή Αθηναίου, στου Παντελάκη στο Βροντάδο, έμελλε να γίνει το σύμβολο του αγώνα του επαναστατικού κινήματος στο νησί της Χίου, την περίοδο της ένοπλης ταξικής σύγκρουσης 1946-1949.
Μετά από απόφαση της συνδιάσκεψης της Περιφερειακής Επιτροπής Χίου του ΚΚΕ, αποφασίστηκε να εγκατασταθεί εκεί το τυπογραφείο του ΔΣΕ. Το εγχείρημα αυτό κλήθηκαν να υλοποιήσουν ο Μιχάλης Βατάκης, φιλόλογος – δημοσιογράφος, ο τυπογράφος – «Συρματένιος» Φώτης Αγγουλές και ο μηχανικός – μαχητής της ΟΠΛΑ Γιάννης Τράτσης.
Η λευκή τρομοκρατία μάτωνε το ρημαγμένο τόπο και «άπλωνε» σε κάθε κοινωνική διαδικασία τη βία και την τρομοκρατία, εμποδίζοντας κάθε δημιουργική – συλλογική δράση που καλλιεργούνταν απ’ τις «αδελφότητες» της Εθνικής Αλληλεγγύης, με πρωτοπόρους τους «Συρματένιους» αγωνιστές, όπως ονομάζονταν οι στρατιώτες της Μέσης Ανατολής που φυλακίστηκαν στα «Σύρματα» από τους Εγγλέζους.
Το βιβλίο «Η Φουντάνα» που κυκλοφόρησε από το παράρτημα Χίου της ΠΕΑΕΑ-ΔΣΕ αποτυπώνει αυτά τα ιστορικά γεγονότα. Είναι μια συλλογική έκδοση που βασίστηκε στη συνέντευξη που είχε δώσει ο αείμνηστος Επονίτης Παντελής Ι. Σκούφαλος στον Νίκο Γ. Χούλη.
Έτσι, η πρωτοβουλία του Νίκου Γ. Χούλη έγινε η αφορμή να διαμορφωθεί μια εκδοτική προσπάθεια που παρουσιάζει πτυχές του αγώνα του ΔΣΕ και της δρακογενιάς που πήρε το δρόμο της προσφυγιάς προς τη Μέση Ανατολή το 1941 και αποτέλεσε τη μαγιά του Ελληνικού στρατού. Γενιά που πολέμησε τη σιδερόφραχτη στρατιά του Ρόμελ στην Αφρική ή επάνδρωσε τον ελληνικό στόλο, που τσάκισε τις Γερμανικές νηοπομπές στη Μεσόγειο, φτάνοντας μέχρι και τον Ινδικό ωκεανό γράφοντας λαμπρές σελίδες προσφοράς και ηρωισμού στον αντιχιτλερικό αγώνα του Ελληνικού λαού.
Στο βιβλίο ο ιστορικός Κώστας Ζαφείρης πραγματεύεται το ρόλο που διαδραμάτισαν ο «Πρωτοπόρος», όργανο του συνασπισμού των κομμάτων του ΕΑΜ και το «Εμπρός», όργανο της Περιφερειακής Επιτροπής Χίου του ΚΚΕ.
Ο απόγονος της οικογένειας Αθηναίου Μιχάλης Πιππίδης γράφει για τη σημαντική προσφορά του ΕΑΜ και της ΕΠΟΝ, σε δίσεκτους καιρούς, όπου η κρατική και παρακρατική βία σάρωνε τη ζωή του νησιού.
Ο Γιάννης Α. Ζωφός καταθέτει μια άγνωστη πτυχή της αποφασιστικότητας και της θυμοσοφίας του Αγγουλέ, που όταν τον συνέλαβε ο μοίραρχος Παντελίδης στις 30 Μάρτη του 1948, στη Φουντάνα, ζήτησε να συναντήσει το σιδερά Λοίζο, που κάθε πρωί τον καλημέριζε, χτυπώντας το αμόνι του, δίνοντας τους το μήνυμα ότι ξεκινούσε μια νέα μέρα δημιουργίας.
Ο Μάρκος Σκούφαλος παρουσιάζει πτυχές της προσωπικότητας του Επονίτη Παντελή Σκούφαλου, του κλωστοϋφαντουργού στα αργαλειά της εποχής του, αλλά και πραματευτή στα χωριά της Β. Χίου, που προσέφερε στον αγώνα για τη λευτεριά του λαού.
Ο Γιώργης Η. Αμπαζής εστιάζει στην απόφαση της Παγχιακής συνδιάσκεψης του ΚΚΕ να δημιουργήσει παράνομο τυπογραφείο, στην προσπάθεια για τη μεταφορά του και τη σύλληψη του Βατάκη και του Αγγουλέ. Επίσης, περιγράφει την διάσωση του τυπογραφείου από τον τραπεζικό Παναγιώτη Καλαμπόκη, ο οποίος το παρέδωσε στο ιστορικό αρχείο του ΚΚΕ.
Τα έσοδα από το βιβλίο θα διατεθούν στο Σπίτι του Αγωνιστή. Η έκδοση είναι ένα μικρό, αλλά μεστό ιστορικό πόνημα, που περιγράφει στιγμές από μια γενιά που τάχθηκε στη σωστή πλευρά της ιστορίας. Μια γενιά, που μέσα απ’ τη σκέψη του πνευματικού εκφραστή της Φώτη Αγγουλέ διατράνωσε:
«Μην καρτεράτε να λυγίσουμε
μήτε για μια στιγμή,
μηδ’ όσο στην κακοκαιριά
λυγάει στο κυπαρίσσι.
Έχουμε τη ζωή πολύ
πάρα πολύ αγαπήσει».
