Συλλογή κειμένων των Λένιν και Στάλιν για την ταξική πάλη στην Ουκρανία – Μια νέα σημαντική έκδοση της «Σύγχρονης Εποχής»

Αφορμή για την έκδοση στάθηκε η αντικομμουνιστική λάσπη που πέταξαν τόσο τα επιτελεία των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ όσο και εκείνα της αστικής τάξης της Ρωσίας με την έναρξη του ιμπεριαλιστικού πολέμου στην Ουκρανία τον Φλεβάρη του 2022.

Η συκοφάντηση της ΕΣΣΔ από τα ιμπεριαλιστικά επιτελεία, με επίκεντρο την πορεία της ταξικής πάλης στην Ουκρανία στις αρχές του 20ού αιώνα και τους όρους δημιουργίας της ΕΣΣΔ, ξετυλίχθηκε με ένα δίπολο επιχειρημάτων. Από τη σκοπιά των ΝΑΤΟικών επιτελείων αναζωπυρώθηκαν τα μυθεύματα περί «εθνικής καταπίεσης» του λαού της Ουκρανίας και γενικότερα των λαών που κατοικούσαν στις περιοχές που συγκρότησαν την ΕΣΣΔ. Ενώ από τη ρωσική αστική τάξη και το πολιτικό της προσωπικό προβλήθηκε η λογική της «εδαφικής κατασκευής» της Ουκρανίας από τους μπολσεβίκους και το ΚΚΣΕ, μέσω «παραχώρησης εδαφών που ιστορικά ανήκαν στη Ρωσία».

Αυτή η απόρριψη της σοβιετικής κληρονομιάς στο εθνικό ζήτημα και από τις δύο μεριές, παρόλο που φαινομενικά φαίνεται να ξεκινά από διαφορετικές σκοπιές, ταυτίζεται ουσιαστικά στο κύριο: Στην καταδίκη της σοβιετικής πολιτικής που επιχειρούσε να οικοδομήσει όχι μόνο μια πολυεθνική κρατική οντότητα, με απόλυτο σεβασμό των δικαιωμάτων όλων των εθνών και εθνοτήτων και ισότιμη συμμετοχή στη διεύθυνση των κρατικών υποθέσεων, αλλά να διαμορφώσει τις προϋποθέσεις και τους όρους για μια ενιαία σοσιαλιστική πατρίδα των εργατών και αγροτών που, σεβόμενη τις εθνικές ιδιαιτερότητες και τη μακραίωνη επίδραση αυτού του παράγοντα στη λαϊκή συνείδηση, προέτασσε το κοινό ταξικό, σοσιαλιστικό συμφέρον ως το ενοποιητικό στοιχείο της κοινωνίας.

Οπως τόνιζε ο Λένιν, «επιδιώκοντας σταθερά την ενότητα των εθνών, καταπολεμώντας αμείλικτα καθετί που τα διασπά, πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί, υπομονητικοί, υποχωρητικοί στις επιβιώσεις της εθνικής δυσπιστίας. Ανένδοτοι, αδιάλλακτοι πρέπει να είμαστε απέναντι σε ό,τι αφορά τα βασικά συμφέροντα της εργασίας στον αγώνα για την απελευθέρωσή της από τον ζυγό του κεφαλαίου»¹.

Ο αναγνώστης θα πρέπει να έχει υπόψη του διαβάζοντας τα κείμενα αυτής της έκδοσης ότι η πορεία διαμόρφωσης των μορφών κοινωνικής συμβίωσης (λαοτήτων, εθνοτήτων και εθνών) στα εδάφη της τσαρικής αυτοκρατορίας αποτέλεσε ένα πολύπλοκο φαινόμενο, που η αναλυτική και διεξοδική ιστορική μελέτη για κάθε περιοχή των αχανών αυτών εκτάσεων δεν ήταν δυνατόν να γίνει από τους Λένιν, Στάλιν και συνολικά το κόμμα των μπολσεβίκων σε συνθήκες παρανομίας, διώξεων, επαναστατικής δουλειάς και σκληρής ταξικής πάλης ιδιαίτερα τα χρόνια πριν και αμέσως μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση.

Αυτό αποτελεί και μια απόδειξη της τιτάνιας μάχης που έφερε εις πέρας το μπολσεβίκικο κόμμα, το οποίο κατάφερε να δώσει απαντήσεις για την αντιμετώπιση του εθνικού ζητήματος από το επαναστατικό κίνημα και τη νέα εργατική εξουσία χωρίς να μπορούν αντικειμενικά να έχουν στα χέρια τους την αναλυτική ιστορική κατηγοριοποίηση των μορφών κοινωνικής συμβίωσης, στην πραγματοποίηση της οποίας είχαν τις επόμενες δεκαετίες μεγάλη συμβολή τα επιστημονικά και ακαδημαϊκά επιτελεία της ΕΣΣΔ.

Οι όποιες δυσκολίες και τα προβλήματα σε αυτήν την κατεύθυνση δεν δικαιώνουν τις αντιμαχόμενες ιμπεριαλιστικές πλευρές στον πόλεμο της Ουκρανίας, που επιχείρησαν να σπιλώσουν την οικοδόμηση του σοσιαλισμού κατά τον 20ό αιώνα. Εστίασαν ιδιαίτερα στην πολιτική της ΕΣΣΔ στο εθνικό ζήτημα, την οποία θέλησαν να παρουσιάσουν δήθεν ως τη μήτρα της σημερινής κατάστασης στην Ουκρανία, αποκρύπτοντας έτσι την πραγματική αιτία που είναι η όξυνση των ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών για τον έλεγχο πλουτοπαραγωγικών πηγών, σφαιρών επιρροής, δρόμων μεταφοράς Ενέργειας και εμπορευμάτων.

Επίσης, η διαστρέβλωση των θέσεων του ΚΚΕ ως προς τον χαρακτηρισμό του πολέμου στην Ουκρανία ιδιαίτερα όσον αφορά τον ιμπεριαλιστικό χαρακτήρα της ρωσικής επέμβασης, επιχειρήθηκε ακόμα και από ορισμένους ανθρώπους με φιλοσοσιαλιστικό προσανατολισμό. Ορισμένοι προβάλλουν επιχειρήματα που προσπαθούν να τα τεκμηριώσουν σε λενινιστικές θέσεις και πολιτική. Αν και έχουν απαντηθεί και με εξειδικευμένα κείμενα αρμόδιων τμημάτων της ΚΕ του ΚΚΕ (Ιδεολογική Επιτροπή, Τμήμα Διεθνών Σχέσεων, Τμήμα Ιστορίας, Εκδοτικό ΣΕ), με αναφορές στις λενινιστικές θέσεις και τα ντοκουμέντα της επαναστατικής σοβιετικής πολιτικής, οφείλουμε να επισημάνουμε ότι το ζήτημα της εθνογέννησης είναι πολυσύνθετο, χωρά ερευνητική εμβάθυνση, χωρίς να χάνεται σήμερα το κύριο: «Η αρχή της αυτοδιάθεσης να ερμηνεύεται ως δικαίωμα αυτοδιάθεσης όχι της κεφαλαιοκρατίας, αλλά των εργαζόμενων μαζών ενός έθνους»².

Παράλληλα, το πλούσιο υλικό που υπάρχει στην έκδοση βοηθά για να κατανοηθεί βαθύτερα και πιο ολοκληρωμένα πώς λαμβάνει χώρα στις συνθήκες του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου και πώς εξελίσσεται η επαναστατική διαδικασία ανατροπής των καπιταλιστικών σχέσεων σε έναν ευρύτερο χώρο – από αυτόν της σημερινής Ρωσίας – που στην πορεία συγκροτήθηκε η ΕΣΣΔ. Ο αναγνώστης θα βρει πολλά στοιχεία σχετικά με την πορεία της επανάστασης στην περιοχή της Ουκρανίας, τη δράση αντεπαναστατικών δυνάμεων και αστικοδημοκρατικών κυβερνήσεων, την επέμβαση των καπιταλιστικών κρατών, την πορεία του ταξικού εμφύλιου πολέμου αλλά και μετέπειτα της σοσιαλιστικής οικοδόμησης.

Σε αυτό το πλαίσιο η έκδοση συμβάλλει και στην προσπάθεια συνέχισης της μελέτης της σοσιαλιστικής οικοδόμησης τον προηγούμενο αιώνα.

Η έκδοση βασίζεται σε αντίστοιχη συλλογή κειμένων που κυκλοφόρησε σε 2 τόμους το 1936 από το εκδοτικό της ΚΕ του ΚΚ (μπ) Ουκρανίας με τίτλο «Αρθρα και λόγοι για την Ουκρανία». Εκτός από την τελική μορφή της σοβιετικής έκδοσης, πολύτιμη βοήθεια για την επιλογή των κειμένων της παρούσας έκδοσης αποτέλεσε και όλη η σχετική προεργασία που είχε γίνει από το ΚΚ (μπ) Ουκρανίας και το ΠΚΚ κατά τη διάρκεια του 1935.

Στην ανά χείρας συλλογή κειμένων περιλαμβάνονται, εκτός από κείμενα που είναι δημοσιευμένα στα Απαντα Λένιν και στα Απαντα Στάλιν, 23 ντοκουμέντα που δημοσιεύονται για πρώτη φορά στην ελληνική γλώσσα, ανάμεσα στα οποία τηλεγραφήματα του Στάλιν στον Λένιν κατά την περίοδο Φλεβάρη – Αυγούστου 1920, όταν ο Στάλιν βρισκόταν για μεγάλα διαστήματα στην περιοχή της Ουκρανίας, με καθοδηγητική ευθύνη στο επιτελείο του ΝΔ μετώπου.

Τα κείμενα που φιλοξενούνται στην έκδοση θα βοηθήσουν τον αναγνώστη σε μια βαθύτερη κατανόηση για τις μεγάλες απαιτήσεις της ταξικής πάλης που αντιμετώπισαν η νέα εργατική εξουσία και το κόμμα των μπολσεβίκων μετά τη σοσιαλιστική Οκτωβριανή Επανάσταση. Εξοπλίζουν επίσης με ντοκουμέντα ενάντια στον πολύμορφο αντικομμουνισμό και αντισοβιετισμό.

Πρόκειται έτσι για μια έκδοση που αξίζει να διαβαστεί απ’ όσους αναζητούν την αλήθεια για την πραγματική Ιστορία και δεν αρκούνται στο κυρίαρχο αφήγημα του συστήματος.

Η τεκμηριωμένη υπεράσπιση του σοσιαλισμού που οικοδομήθηκε κατά τον 20ό αιώνα καθώς και τα συμπεράσματα από την πείρα της σοσιαλιστικής οικοδόμησης είναι όρος για την ενίσχυση του αγώνα για την αλλαγή της κοινωνίας σήμερα.

Παραπομπές

1. Β. Ι. Λένιν, «Γράμμα προς τους εργάτες και αγρότες της Ουκρανίας απ’ αφορμή τις νίκες ενάντια στον Ντενίκιν», σε αυτήν την έκδοση, σελ. 227

2. Ι. Β. Στάλιν, «Λόγοι στο 3ο πανρωσικό Συνέδριο των Σοβιέτ των εργατών, στρατιωτών και αγροτών βουλευτών», σε αυτήν την έκδοση, σελ. 128

Ριζοσπάστης